https://islamansiklopedisi.org.tr/alaeddin-ali-esved
Afyonkarahisarlı olup Kara Hoca lakabıyla meşhurdur. Babasının adı Ömer’dir. Tahsilini İran’da yaptı. Orhan Gazi zamanında Anadolu’ya geldi ve İznik Medresesi’ne müderris tayin edildi. Talebeleri arasında oğlu Niksârî Hasan Paşa ile Molla Fenârî de bulunmaktadır. 26 Muharrem 800 (19 Ekim 1397) tarihinde vefat eden Ali Esved, İznik Şerefzâde mahallesindeki türbesinde medfundur.
Eserleri. 1. el-ʿİnâye. Burhânüşşerîa Mahmûd b. Sadrüşşerîa el-Evvel’in Hanefî fıkhına dair Viḳāyetü’r-rivâye adlı eserine yaptığı şerhtir. İki cilt olan bu eserin Süleymaniye Kütüphanesi’nde yazma nüshaları vardır (Fâtih, nr. 1883-1884; Cârullah Efendi, nr. 765-766).
2. Künûzü’l-envâr. Sultan Murad adına kaleme alınan Rumûzü’l-esrâr adlı fıkıh usulüne dair bir eserin şerhidir. Yazma bir nüshası Nuruosmaniye Kütüphanesi’ndedir (nr. 1334, 334 varak). 4 Zilhicce 769 (21 Temmuz 1368) tarihinde istinsah edilen bu nüshanın mukaddimesinde asıl metnin Ebû Bekir b. İbrâhim’e ait olduğu belirtilmektedir. Ali Esved ayrıca Hatîb el-Kazvînî’ye ait el-Îżâḥ fi’l-meʿânî ve’l-beyân adlı eserle (bk. Keşfü’ẓ-ẓunûn, I, 211) Celâleddin Ömer el-Habbâzî’nin fıkıh usulüne dair el-Muġnî adlı kitabını da şerhetmiştir (bk. Brockelmann, I, 657).
BİBLİYOGRAFYA
Mecdî, Şekāik Tercümesi, s. 29-30.
Keşfü’ẓ-ẓunûn, I, 211; II, 1749, 2021.
Leknevî, el-Fevâʾidü’l-behiyye, s. 116.
Hediyyetü’l-ʿârifîn, I, 726.
Osmanlı Müellifleri, I, 351.
Brockelmann, GAL Suppl., I, 657.
Kehhâle, Muʿcemü’l-müʾellifîn, VI, 291.
“Alâüddin Esved”, İBA, I, 166.
İlişkili Maddeler
Görseller
