FARUK SÜMER - TDV İslâm Ansiklopedisi

FARUK SÜMER

1924-1995
Müellif toplam 97 madde veya madde bölümü telif etmiştir.
TDV İslâm Ansiklopedisi’ne katkıda bulunduğu ilim dalları:
    İslam Tarihi ve Medeniyeti, Türk Dili ve Edebiyatı, Türk Tarihi ve Medeniyeti
Müellifin telif ettiği maddeler veya madde bölümleri
ABAKA
İlhanlı hükümdarı (1265-1282).
ABBAS
Büyük Selçuklu Devleti’nin Rey valilerinden.
ABBAS I
Safevî hükümdarı (1587-1629).
ABBAS II
Safevî hükümdarı (1642-1666).
ABBAS b. AHMED b. TOLUN
Tolunoğulları Devleti’nin kurucusu Ahmed b. Tolun’un büyük oğlu.
ABDURRAHMAN b. TOGAYÜREK
Irak Selçuklu Devleti emîri ve hâcibi.
ÂBİŞ HATUN
Fars’ta hüküm süren Salgurlu atabeglerinin sonuncusu.
AFŞİN
XI. yüzyılın en tanınmış Selçuklu beylerinden.
ÂGĀCÎ
Gazneli sarayında hükümdarı görmek isteyen kimseleri huzura çıkaran yüksek dereceli memur; hâcib, mâbeyinci.
AĞA
İtibarlı emîrlere, birçok kuruluşun başındaki âmirlere, yörelerin idaresini ellerine almış kimselere verilen unvan.
AĞA MUHAMMED ŞAH
İran’da Kaçar Devleti’nin kurucusu (1786-1797).
AĞAÇERİLER
XIII-XV. yüzyıllarda Maraş-Elbistan ve Malatya yörelerinde yaşayan büyük bir Türkmen topluluğu.
AHLAT / 1. Bölüm
Van gölünün kuzeybatı kıyısında mezar âbideleriyle meşhur tarihî bir şehir ve bugün Bitlis’e bağlı ilçe merkezi.
AHLATŞAHLAR
Van gölü çevresinde 1100-1208 yılları arasında hüküm süren bir Türk hânedanı.
AHMED CELÂYİR
Celâyirliler Devleti hükümdarı (1382-1410).
AKKOYUNLULAR
XV. yüzyılda Doğu Anadolu, Azerbaycan ve Irak’ta hüküm süren Türkmen hânedanı (1340-1514).
AKSUNGUR el-AHMEDÎLÎ
Revâdî hânedanından olan ve Azerbaycan’da Merâga ile muhtemelen diğer bazı yerleri idare eden Selçuklular’a bağlı İbrâhim oğlu Emîr Ahmedîl’in memlükü.
ALÂEDDİN BEY
Karamanoğulları Devleti’nin tanınmış beylerinden (1361-1398).
ARGUN
Türkler’de birçok hükümdar ve devlet adamının adı.
ARGUN
İlhanlı hükümdarı (1284-1291).
ARSLAN ARGUN
Sultan Alparslan’ın oğlu.
ARSLANŞAH b. TUĞRUL
Irak Selçuklu hükümdarı (1160-1177).
ATSIZ b. MUHAMMED
Hârizmşahlar Devleti hükümdarı (1128-1156).
AVŞAR
Türkiye Türkleri’nin ataları olan Oğuz elinin en tanınmış boylarından biri.
AVŞARLILAR
1736-1804 tarihleri arasında İran’da hüküm süren bir Türk hânedanı.
BAYAT
Oğuz boylarından biri.
BAYINDIR
Oğuz boylarından biri.
BÜĞDÜZ
Oğuz boylarından biri.
ÇAVULDUR
Oğuz boylarından biri.
ÇEPNİ
Oğuz boylarından biri.
DİHKAN
Sâsânîler’le Ortaçağ’daki bazı İslâm devletlerinin idarî teşkilâtında köy reisi, şehir ve yöre beyi anlamına gelen bir tabir.
DODURGA
Oğuz boylarından biri.
DOKUZ OĞUZLAR
Göktürk ve Uygurlar’la çağdaş olan bir Türk kavmi.
DÖĞER
Oğuz boylarından biri.
EYMİR
Oğuz boylarından biri.
HAS BEY
Irak Selçuklu Sultanı Mesud’un emîr-i hâcibi.
İGDİR
Oğuz boylarından biri.
İĞDİŞ
Anadolu Selçukluları devrinde şehirlerdeki vergi memurlarına verilen ad.
KAÇARLAR
İran’da Kaçar Devleti’ni kuran Türkmen boyu.
KAÇARLAR / 1. Bölüm
Bir Türkmen oymağı ve İran’da hüküm süren bir hânedan (1796-1925).
KARAEVLİ
Oğuz boylarından biri.
KARAKEÇİLİ
Anadolu’daki Türk oymaklarından biri.
KARAKOYUNLULAR
Doğu Anadolu, Azerbaycan, İran ve Irak’ta hüküm süren Türkmen hânedanı (1351-1469).
KARAMANOĞULLARI / 1. Bölüm
1256-1474 yılları arasında Niğde, Karaman, Konya, İç İl, Taşili ve Alanya yörelerinde hüküm süren hânedan ve beylik.
KARKIN
Oğuz boylarından biri.
KASIM PAŞA, Güzelce
Osmanlı veziri.
KAŞKAY
İran’ın Fars eyaletinde yaşayan bir Türk topluluğu.
KAYI
Tarihî geleneğe göre Osmanlı hânedanının mensup olduğuna inanılan Oğuz boyu.
KEYKÂVUS I
Anadolu Selçuklu sultanı (1211-1220).
KEYKÂVUS II
Anadolu Selçuklu sultanı (1246-1249 müstakil, 1249-1262 müşterek saltanat).
KEYKUBAD I
Anadolu Selçuklu sultanı (1220-1237).
KEYKUBAD II
Anadolu Selçuklu sultanı (1249-1254).
KEYKUBAD III
Anadolu Selçuklu sultanı (1298-1302).
KILICARSLAN IV
Anadolu Selçuklu sultanı (1249-1254, 1257-1266).
KINIK
Selçuklu hânedanının mensup olduğu Oğuz boyu.
KIZIK
Oğuz boylarından biri.
KIZILARSLAN
Azerbaycan atabeglerinden (1186-1191).
KİMEK
IX ve X. yüzyıllarda İrtiş boylarında yaşayan bir Türk kavmi.
KİTÂB-ı DİYARBEKRİYYE
Ebû Bekr-i Tihrânî’nin (ö. 882/1477’den sonra) Akkoyunlular’a dair Farsça eseri.
KÖROĞLU
Balkanlar’dan Doğu Türkistan’a, Güneybatı Anadolu’dan Sibirya’ya kadar uzanan Türk dünyasında hikâyeleri anlatılan ve okunan tarihî şahsiyet.
KÖSEDAĞ SAVAŞI
Anadolu Selçukluları’nın Moğollar karşısında ağır yenilgiye uğradıkları, kaderlerini belli eden savaş (641/1243).
KUTALMIŞ
Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu olan Süleyman Şah’ın babası.
MEHMED BEY, Karamanoğlu
Karamanoğulları Beyliği’nin kurucusu ve ilk hükümdarı (1263-1277).
MENEMENCİOĞULLARI
Çukurova’nın Karaisalı yöresinde nüfuz kurmuş âyan ailesi.
MENGÜCÜKLÜLER / 1. Bölüm
Selçuklular devrinde XI-XIII. yüzyıllarda Erzincan, Kemah, Divriği ve Karahisar şehirlerinin bulunduğu bölgeyi yönetmiş olan bir Türk hânedanı.
MESUD I
Anadolu Selçuklu hükümdarı (1116-1155).
MES‘ÛD b. MUHAMMED TAPAR
Irak Selçuklu hükümdarı (1134-1152).
MUHAMMED b. EBÜ’s-SÂC
Sâcoğulları hânedanının kurucusu ve ilk hükümdarı (889-901).
MUHAMMED b. MAHMÛD
Irak Selçuklu hükümdarı (1153-1159).
MÜEYYED AY-ABA
Büyük Selçuklu emîrlerinden.
OĞUZLAR
Türkiye, Azerbaycan, İran, Irak ve Türkmenistan Türkleri’nin ataları olan Türk kavmi.
PEÇENEK
Oğuz boylarından biri.
PEÇENEKLER
IX-XII. yüzyıllarda Karadeniz’in kuzeyindeki steplerde yaşayan bir Türk boyu.
PEHLİVAN
İldenizli atabeglerinden (1175-1186).
RAMAZANOĞULLARI / 1. Bölüm
Adana ve Çukurova yöresinde beylik kuran bir Türkmen hânedanı (1352-1608).
REİS
Ortaçağ’da bazı İslâm devletlerinde şehirleri yöneten görevlilere verilen unvan.
SALUR
Oğuz boylarından biri.
SELÇUKLULAR / 1. Bölüm
Türkler’in İslâmî devirde kurdukları en büyük hânedanlardan biri (1040-1308).
SELÇUKLULAR / 4. Bölüm
Türkler’in İslâmî devirde kurdukları en büyük hânedanlardan biri (1040-1308).
SELÇUKLULAR / 6. Bölüm
Türkler’in İslâmî devirde kurdukları en büyük hânedanlardan biri (1040-1308).
SELÇUKLULAR / 8. Bölüm
Türkler’in İslâmî devirde kurdukları en büyük hânedanlardan biri (1040-1308).
SELÇUKLULAR / 10. Bölüm
Türkler’in İslâmî devirde kurdukları en büyük hânedanlardan biri (1040-1308).
TAHTACILAR
Batı ve Güney Anadolu’da bulunan Alevî inançlı Türkmen topluluğu.
TATARLAR
Moğol ve Türk topluluklarına verilen genel ad.
TUĞRUL I
Irak Selçuklu hükümdarı (1132-1134).
TUĞRUL II
Irak Selçuklu Devleti’nin son hükümdarı (1177-1194).
TUĞRUL BEY
Büyük Selçuklu Devleti’nin ilk hükümdarı (1040-1063).
TUĞRUL ŞAH
II. Kılıcarslan’ın oğlu, Elbistan ve Erzurum meliki.
TURGUT ALP
Osman Bey’in en yakın silâh arkadaşlarından biri.
TURGUTLULAR
Karamanoğulları’na bağlı bir Türkmen oymağı ve bu oymağın başında bulunan ailenin adı.
TÜRKMENLER
XI. yüzyıldan itibaren Oğuzlar’a verilen ad.
UZUN HASAN
Akkoyunlu hükümdarı (1452-1478).
ÜÇOKLAR
Yirmi dört Oğuz boyundan sol kolu teşkil eden on iki boyun ortak adı.
YAZIR
Bozoklar’a mensup bir Oğuz boyu.
YIVA
Oğuz boylarından biri.
YÖRÜKLER
Anadolu ve Rumeli’de yaşayan büyük Türkmen topluluklarının ortak adı.
YÜREGİR
Oğuz boylarından biri.
TDV İslâm Ansiklopedisi'nden rastgele bir madde okumak ister misiniz?
BAŞKA BİR MADDE GÖSTER