…I. GİRİŞ A) Etimoloji. Allah…
…I. GİRİŞ A) Etimoloji. Allah kelimesinin etimolojisi…
…üzerinde İslâm bilginleri, Arap dili uzmanları ve…
…ve gerçek mâbudun özel adını teşkil ettiği, yahut…
…ettiği, yahut sözlükte bir anlamı olsa bile gerçek mâbuda ad…
…olsa bile gerçek mâbuda ad olunca bu anlamı kaybettiği…
…gerçek mâbuda ad olunca bu anlamı kaybettiği genellikle…
…şöyle özetlenebilir: a) İlâh kelimesinden türemiş…
…şeklinde dildeki yerini almışken diğer taraftan kullanım…
…kolaylık sağlamak maksadıyla asıl kelimenin hemzesi…
…birleştirilmiş (idgam) ve azamet ifade eden kalın bir ses…
…kalın bir ses verilerek Allah tarzında okunmuştur. İlâh…
…gönülden bağlanıp sığınmak” anlamındaki elihe-ye’lehu ve…
…mânalarını ifade eder. Ancak ilâh, hak mâbud için olduğu…
…idrakinin fevkinde olmak” anlamındaki lâhe-yelîhu kökünden leyh…
…lâmlar birleştirilmiş ve Allah kelimesi elde edilmiştir.…
…gösterdiği bir temayüle göre Allah lafzı, Câhiliye Arapları’nın…
…göre Allah lafzı, Câhiliye Arapları’nın putlarından olan el-Lât (…
…olan el-Lât ( اللات ) veya Ârâmîce elâhâ ( الاها )…
…( الاها ) kelimelerinden alınmıştır. Allah kelimesinin…
...

…Tarifi ve Adlandırılışı. Türk edebiyatının umumi…
…esaslarını İslâmî kültürden alarak meydana gelen ve özellikle…
…kuvvetli ve sürekli tesiri altında şekillenip belirgin…
…ve değişikliğe uğramadan Arapça-Farsça kelimelerin geniş…
…kelimelerin geniş ölçüde yer aldığı bir dille varlığını altı…
…aldığı bir dille varlığını altı asır sürdürmüş bir edebiyat…
…bir dille varlığını altı asır sürdürmüş bir edebiyat…
…bu edebiyata, Batı tesiri altında yeni bir edebiyatın…
…biri diğerinin yerini alan adlar verilmiştir.…
…biri diğerinin yerini alan adlar verilmiştir. Başlangıçta bu…
…bu yeni edebiyattan ayrı tutmak düşüncesiyle…
…denmiş, mahsullerinden de “âsâr-ı eslâf” diye bahsedilmiştir.…
…Sonraları umumiyetle aşağılayıcı mahiyette bir zihniyeti…
…mahiyette bir zihniyeti aksettiren “havas edebiyatı, saray veya…
…ümmet çağı edebiyatı” adları verildiği gibi bunlara…
…“edebiyyât-ı tasnîfiyye” adı bile düşünülmüştür (Ali…
…, nr. 1 [Mart 1332], s. 16). Ali Ekrem daha da öteye giderek…
…edebiyatı” sözü bunlar arasında en yenisi olduğu kadar en…
…önce Ömer Seyfeddin ve Ali Canip’in kalemlerinde…
…yaygınlık kazanmıştır. Bunda Ali Canip’in 1924’ten itibaren…
...

…esmâ ile “güzel, en güzel” anlamındaki hüsnâ kelimelerinden…
…terkibi naslarda Allah’a nisbet edilen isimleri…
…muhtelif hadislerde Allah’a nisbet edilen başka isimler…
…hüsnâ terkibinin, geniş anlamıyla bunların hepsini kapsamakla…
…Esmâ-i hüsnâ terkibinde yer alan hüsnâ kelimesi “güzel”…
…sıfat veya “en güzel” anlamında ism-i tafdîl sayılmıştır (…
…gerçeği vurgulamakta olup Allah’ın güzel olmayan bir isminden…
…sebeplerini Ebû Bekir İbnü’l-Arabî şöyle sıralamaktadır: 1.…
…1. Esmâ-i hüsnâ Allah hakkında yücelik ve aşkınlık…
…Allah hakkında yücelik ve aşkınlık ifade eder ve kullarda saygı…
…bilinenlerin en şereflisi de Allah olduğu için esmâ-i hüsnâ…
…5. Esmâ-i hüsnâ Allah için vâcip, câiz ve mümteni‘…
…imkân verir ( el-Emedü’l-aḳṣâ , vr. 4 b -5 a ). Fahreddin…
…el-Emedü’l-aḳṣâ , vr. 4 b -5 a ). Fahreddin er-Râzî ise…
…ise hüsnânın bu mânalarından Allah’a ait olanları zikretmekle…
…bu mânalarından Allah’a ait olanları zikretmekle…
…değildir. Şu halde yaratıcı ancak kâinat ve insanla olan…
…dolayı esmâ-i hüsnâ bilgisi, Allah-âlem ilişkisine ışık tutması…
…esmâ-i hüsnâ bilgisi, Allah-âlem ilişkisine ışık tutması ve…
…ışık tutması ve sonuçta Allah’ı tanıtması açısından önem…
...

…ve etrafındaki medrese, aşhane-imaret, hamamla türbeden…
…İstanbul’un fethinin hemen arkasından yaptırılmıştır. 894-895…
…tarihli muhasebe defteriyle aslının kaybolması üzerine 990’da…
…oradan da Germe su kemerine, Ali Bey köyünden (Alibeyköy)…
…ulaşan çok geniş bir arazinin tamamı külliyenin…
…külliyenin evkafındandır. Ayrıca Rumeli’de Edirne, Kızılağaç,…
…Silistre gibi yerlerde, Anadolu’da ise Mihalıç, Koçaç, Gediz,…
…da öğrenilmektedir. Ayrıca Eyüp Sultan Camii ve…
…yapar: “Leb-i deryâya karib âsitâne-i Ensârî de düz bir zeminde…
…değildir. Caminin içinde amud yoktur. Orta kubbe etrafında…
…maksûre ile kabr-i Ebû Eyyûb arasında âsumana ser çekmiş iki çınar…
…kabr-i Ebû Eyyûb arasında âsumana ser çekmiş iki çınar vardır…
…vardır, içinde dut vesair ağaçlarla yedi adet büyük çınar…
…dut vesair ağaçlarla yedi adet büyük çınar vardır.”…
…gerçeğe uymaz. Hüseyin Ayvansarâyî ise bu hususta daha…
…yılında yapılmış olup bunu açıkça belirten dört mısralık…
…de bildirildiğine göre iç avludaki şadırvan havuzu Çandarlı…
…Çandarlı İbrâhim Paşa’ya aittir. Ünlü Başdefterdar…
…Başdefterdar Ekmekçizâde Ahmed Paşa 1000 (1591-92) yılında…
…Başdefterdar Ekmekçizâde Ahmed Paşa 1000 (1591-92) yılında…
...

…Arapça’da “gizli kalmak, gizlenmek,…
…gözden kaybolmak” anlamında masdar ve “gizlenen, hazırda…
…çerçevesine girmeyen ve aklın zaruri olarak gerektirmediği…
…kalan her şey” tarzında açıklamışlardır ( el-Müfredât , “ġayb” md.;…
…ve bilgi problemi olarak ele almışlardır. Bunların içinde kelâm ilmi…
…olanlarsa konunun bilgi alanı içinde ele alınmasının…
…bilgi alanı içinde ele alınmasının gerektiğini kabul…
…kötülerin ise mezarlarında aç ve susuz olarak yılan ve…
…inancına göre güneş, ay, su ve yer tanrılarından her…
…tanrılarından her birinin arkasında bazı ruhî güçler vardı. Bu…
…dünyada kullandıkları aletleri ve sevdikleri yiyecekleri de…
…bir dinî yapıya sahipti. Aydınlar arasında Demokritos gibi…
…yapıya sahipti. Aydınlar arasında Demokritos gibi…
…Pisagor, Sokrat, Eflâtun ve Aristo’nun da içinde yer aldığı büyük…
…ve Aristo’nun da içinde yer aldığı büyük çoğunluk fizik âlemin…
…aldığı büyük çoğunluk fizik âlemin ötesindeki varlıkları kabul…
…Eflâtun, ruhun bedenden ayrılınca gayb ve melekût âlemiyle…
…ayrılınca gayb ve melekût âlemiyle ilişki kuracağını açıklamış…
…âlemiyle ilişki kuracağını açıklamış ( Devlet , s. 301), Aristo…
…( Devlet , s. 301), Aristo ise duyular ötesi âlemi…
...

…Arap elifbâsında hurûfü’l-hecâ…
…önceki halinde ve diğer Sâmî alfabelerde beşinci harf olduğundan…
…beştir (bk. EBCED ). Halk arasında adı “he” olan ve Türkçe’de…
…(bk. EBCED ). Halk arasında adı “he” olan ve Türkçe’de diğer…
…Türkçe’de diğer “hâ”lardan ayırt edilmesi için “güzel he” de…
…de denilen harfin Halîl b. Ahmed’e göre anlamı “ceylan…
…de denilen harfin Halîl b. Ahmed’e göre anlamı “ceylan…
…harfin Halîl b. Ahmed’e göre anlamı “ceylan yanağındaki…
…, s. 47); İbrânîce’deki adı olan hî ise “şebeke, ağ”…
…adı olan hî ise “şebeke, ağ” anlamına gelir. Ana…
…olan hî ise “şebeke, ağ” anlamına gelir. Ana Sâmîce’den gelen…
…“şebeke, ağ” anlamına gelir. Ana Sâmîce’den gelen h sesi…
…gelen h sesi bütün Arap lehçelerinde ilk haliyle…
…ilk haliyle kalmış, ancak Akkadca’da ḥ ile birlikte…
…ilk haliyle kalmış, ancak Akkadca’da ḥ ile birlikte “ḫ”ya,…
…dönüşmüştür. Buna karşılık Ârâmîce ve İbrânîce’de ḥ,…
…Ârâmîce ve İbrânîce’de ḥ, Amharaca’da da hem ḥ hem ḫ “h”ya…
…olan hâ, gırtlağın ağza en uzak kısmını teşkil eden…
…çıkar. Hemze ve elifin de aynı bölgeden çıktığını göz…
…önünde tutan dil ve kıraat âlimleri, bu üç sesin ağza yakınlık…
...

…diri ve canlı olmak” anlamına gelen hayât ( hayevân )…
…Kur’ân-ı Kerîm’de yer alan hayat kavramını altı grup…
…yer alan hayat kavramını altı grup içinde mütalaa etmekte,…
…kullanıldığını söylemekte, Allah’a mahsus olan hayatın ise…
…ise “ölümsüzlük” (bekā) anlamına geldiğini belirtmektedir.…
…Ebü’l-Bekā el-Kefevî de Allah’a izâfe edilen hayat…
…“yaşatmak, diriltmek” anlamındaki ihyâ masdarından fiil…
…türeyen kelimeler kırk yedi âyette, yine aynı kökten türeyen…
…kırk yedi âyette, yine aynı kökten türeyen muhyî (can…
…(can veren) ismi de iki âyette Allah’a nisbet edilmektedir…
…veren) ismi de iki âyette Allah’a nisbet edilmektedir (bk.…
…edilmektedir (bk. M. F. Abdülbâkī, el-Muʿcem , “ḥyy” md.).…
…el-Muʿcem , “ḥyy” md.). Bu âyetlerde daha çok Allah’ın yağmur…
…md.). Bu âyetlerde daha çok Allah’ın yağmur yağdırmak suretiyle…
…beslemesi dile getirilmekte, ayrıca O’nun iyi davranışlarda…
…inançlı insanlara dünyada ve âhirette mutlu bir hayat yaşatacağı…
…yaşatacağı vurgulanmakta ve âhirette ölüleri dirilteceği ısrarla…
…tekrarlanmaktadır. Çeşitli âyetlerde yaşatanın da öldürenin de…
…öldürenin de mutlak şekilde Allah olduğu, her şeye O’nun vâris…
…ebedî hayatla hay olması, akıl ve realite açısından…
...

…Sözlükte “atmak, düşürmek, çıkarmak, bir…
…bir şeyin bir tarafını kesip atmak” anlamlarına gelen hazif (…
…bir tarafını kesip atmak” anlamlarına gelen hazif ( hazf )…
…sanatını ifade eder. Hazif, atılan harflerin noktalı veya…
…olmasına, bitişik veya ayrı yazılmasına göre çeşitli…
…göre çeşitli kısımlara ayrılır. Meselâ bir cümlede yer alan…
…Meselâ bir cümlede yer alan kelimeler ya tamamen bitişik…
…tamamen bitişik veya tamamen ayrı yazılan harflerden oluşur;…
…noktalı veya noktasız olur. Ayrıca cümleyi teşkil eden…
…biri bitişik, diğeri ayrı yazılan harflerden; biri…
…meydana gelir. Bu anlayış şiirde bir mısrada noktalı,…
…noktasız harflerin yer alması şeklinde görüldüğü gibi,…
…tamamı sadece üstten veya alttan noktalı olan harflerden…
…olan harflerden oluşur. Bu arada bazı harflere hiç yer…
…Peygamber’i öven “bedîiyyât” adı verilen kasidelerin…
…bi-envâʿi’l-bedîʿ adlı eserinde (IV, 176) hazfi bir…
…da Zencânî’den yaklaşık bir asır önce Reşîdüddin Vatvât (ö.…
…birçok türünü örnekleriyle açıklamıştır. Râzî, hazfi lafza güzellik…
…lafzî sanatlarda güzelliğin aslı, mânanın lafza değil lafzın…
…en eski örnekleri Hz. Ali’ye kadar uzanmaktadır. Onun…
...

…Eserlerinde yeri geldikçe ailesi, yakınları, hocaları,…
…dayanmaktadır. Babası Ali b. Muhammed, Abbâsî Halifesi…
…Babası Ali b. Muhammed, Abbâsî Halifesi Müstencid-Billâh’ın…
…hürmet ettiği bir kişiydi, aynı zamanda filozof İbn Rüşd’ün…
…filozof İbn Rüşd’ün yakın arkadaşıydı. İbnü’l-Arabî babasının çok…
…yakın arkadaşıydı. İbnü’l-Arabî babasının çok Kur’an…
…bir zat olduğunu, Nûr isimli annesinin ise ensar soyundan…
…Fâtıma bintü’l-Müsennâ adlı bir kadın velînin…
…katıldığını söyler. Amcası Ebû Muhammed Abdullah b.…
…söyler. Amcası Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed el-Arabî ve…
…Abdullah b. Muhammed el-Arabî ve dayıları Ebû Müslim…
…şahsiyetleri içerisinde adları geçen kimselerdir.…
…geçen kimselerdir. İbnü’l-Arabî’nin yetişmesinde bu kişilerin…
…yine kendi ifadelerinden anlaşılmaktadır ( el-Fütûḥât , I, 185).…
…el-Fütûḥât , I, 185). İbnü’l-Arabî soylu bir Arap sülâlesinden…
…185). İbnü’l-Arabî soylu bir Arap sülâlesinden geldiğini (…
…belirtmektedir. İbnü’l-Arabî’nin görüşlerini takdir edenler…
…Mâlikî kadısı ve kelâm âlimi Ebû Bekir İbnü’l-Arabî’den…
…kelâm âlimi Ebû Bekir İbnü’l-Arabî’den (ö. 543/1148) ayırt…
…(ö. 543/1148) ayırt edilebilmesi için bazı…
...

…kāfiye kelimelerinin ilk ve asıl anlamı “başın boyunla…
…kelimelerinin ilk ve asıl anlamı “başın boyunla bitişen arka…
…“başın boyunla bitişen arka ve son kısmı, ense”dir. Bu…
…mânadan “bir şeyin sonu, arkası” anlamı, buradan da “beytin…
…“bir şeyin sonu, arkası” anlamı, buradan da “beytin sonu”…
…muhadram ve İslâmî dönem Arap şairlerinin kafiyeyi “beyit,…
…tekrarlanan son harf) gibi anlamlarda kullandıkları görülmektedir.…
…kelimesini “tâbi olmak, ardından gitmek” demek olan…
…masdarından “izleyen, ardından gelen” (kāfiye) veya…
…gelen” (kāfiye) veya “arkasından getirilen” (makfüvve)…
…getirilen” (makfüvve) anlamında türetenler de vardır.…
…birbirini izlemesi ya da arka arkaya tekrar edilmesi…
…izlemesi ya da arka arkaya tekrar edilmesi sebebiyle…
…sebebiyle kafiyeye bu ad verilmiştir (İbnü’s-Serrâc,…
…s. 569). Fars edebiyatında aynı kelimeyle ifade edilen…
…uyak , halk edebiyatında ayak denilmiş; Fars ve klasik…
…yapı özelliklerinden olup âhengi temin eden en önemli…
…kaynağını teşkil eden Arap kafiyesinde sesler kadar…
…usulünü ilk ortaya koyanlar Araplar’dır. Bu sebeple Arap…
…Araplar’dır. Bu sebeple Arap edebiyatında aruzla…
...