…Lakab kelimesinin çoğulu olan…
…bir anlam kazanmıştır (bk. LAKAP ). Diğer Türk ve İslâm…
…yüzyılda ise isim bulunması lâzım gelen yerler boş…
…yerler boş bırakılmıştır. L. Fekete bunu, fermanların…
…taht kadılarının elkābı “Akdâ-yı kudâti’l-müslimîn,…
…kadılarının elkābı “Akdâ-yı kudâti’l-müslimîn, evlâ-yi…
…âsafî, huffü’r-rahmâni’l-lutfi’l-hafî sâha-i mülk-i…
…el-mahfûfü bi-sünûfi letâifi’l-mennân hân-ı a‘zâm ve…
…serîr-i saltanati’l-a‘lâ, lâbis-i libâsi’l-adâleti ve’t-takvâ,…
…saltanati’l-a‘lâ, lâbis-i libâsi’l-adâleti ve’t-takvâ, hâris-i…
…seniyye-i saâdet-nişân, lâ-zâlet aliyyeten ilâ…
…seniyye-i ma‘delet-bünyân lâ-zâle müeyyeden ilâ…
…seniyye-i saâdet-nişân, lâ-zâlet aliyyeten ilâ…
…ve bârgâh-ı adâlet-unvân lâ-zâlet aliyyeten ilâ…
…Resmiyye , İstanbul 1328. L. Fekete, Einführung in die…
…Susan Skilliter, “Three Letters from the Ottoman ‘Sultana’…

…Muînü emîri’l-mü’minîn” lakaplarıyla anılması onun kudret ve…
…kabullenemeyen Halife Nâsır-Lidînillâh Irak’ın bir kısmını kendi…
…dengesinin Karahıtaylar lehine bozulması ihtimalini düşünen…
…çekinmeyen Halife Nâsır-Lidînillâh’ın ismini hutbeden çıkarttı ve…
…Abbâsî Halifesi Nâsır-Lidînillâh, Gürcüler ve İsmâilîler’le…
…aldı ve Erzincan, Amasya, Lârende ve Niğde’yi onların…
…teşrifat usulleri, lakap ve unvanlar daha tantanalı…
…emîri’l-mü’minîn” gibi lakaplar kullandılar. Kendisini…
…Sencer ve İskender-i Sânî lakaplarını da aldı. Hükümranlık alâmeti…
…büzürg” ve “nizâmü’l-mülk” lakaplarını taşıyan vezir teşrîî, icrâî,…
…tarafından tayin edilen “akda’l-kudât” unvanlı bir âlim…
…tayin edilen “akda’l-kudât” unvanlı bir âlim bulunurdu;…
…1842, s. 101. Histoire de la Géorgie depuis l’Antiquité…
…de la Géorgie depuis l’Antiquité jusqu’au XIX e siècle…
…I, 510, 513. Browne, LHP , II, 307-310. İbrahim…
…Sabra, et-Târîḫu’s-siyâsî li’d-devleti’l-Ḫârizmiyye ,…
…İA , V/1, s. 265-296. Lutz Richter-Bernburg, “Zur…

…22; Müslim, “Îmân”, 83, 85, “Libâs”, 114, “Selâm”, 3; İbn Mâce,…
…XVIII/69-70 [1970], s. 92; Latham, XXX [1976], s. 172; bugünkü…
…sağlanırdı. Halife Tâi‘-Lillâh’ın Cemâziyelevvel 366 (Ocak…
…274-275). Aynı husus, Nâsır-Lidînillâh’ın kādılkudâtlığa getirdiği…
…b. Ca‘fer b. Sellâm’ın liyakatsizliği sebebiyle görevine son…
…Fâtımî halifelerinden Muiz-Lidînillâh’ın emriyle 358 (969) yılında…
…Muhtesip (nâzırü’l-hisbe) lokantaları denetler, deniz taşıtlarına…
…başlarında artık bir hisbe literatürü de oluşmaya başlamıştır. O…
…belirtmektedir ( Târîḫu ḳuḍâti’l-Endelüs , s. 5).…
…döneme rastlamaktadır ( Les Cahiers de Tunisie , sy.…
…bu arada nehir ve limanların güvenliğinin sağlanmasını,…
…de gözetim altında tutulması lâzımdır ( Siyāsatnāma , s. 46-47,…
…ulaştırdıkları fiyatların listelerini hazırlayan…
…rüsûmat gelirlerinin bir listesi için bk. a.g.e. , s. 90).…
…Ancak görev alanı itibariyle laikleşen bu kurumun sadece…
…BİBLİYOGRAFYA: Lisânü’l-ʿArab , “ḥsb” md.…
…“Îmân”, 83, 85, 164, “Libâs”, 114, “Selâm”, 3. İbn Mâce,…
…and Civilisation içinde), London 1981, bl. VII, s. 11-32.…
…(nşr. G.-S. Colin – E. Lévi-Provençal), Paris 1931, s.…
…ve’l-ḥisbe (nşr. E. Lévi-Provençal, S̱elâs̱ü resâʾil…
...

…kardeşi Ebû Nasr Hüseyin’i Lücûn (Lecûn) denilen yerde mağlûp…
…yerine geçen Müttakī-Lillâh, Mısır’ın Muhammed b. Tuğç’a…
…gitmiş olan Halife Müttakī-Lillâh’ın davetini kabul ederek…
…Bizans İmparatoru I. Romanos Lekapenos’la iyi ilişkiler içerisinde…
…Muhammed geçti. Halife Mutî‘-Lillâh babası ve ağabeyi gibi onun…
…Bu arada Kâfûr, Halife Mutî‘-Lillâh’tan kendisi için bir menşur…
…Fâtımî Halifesi Muiz-Lidînillâh toplumun birçok kesiminde…
…Bizans İmparatoru Romanos Lekapenos’a gönderdiği cevabî mektubu…
…Mescidü’z-zimâm, Mescidü’l-akdâm gibi camiler dönemin önemli…
…Kindî, el-Vülât ve’l-ḳuḍât (Guest) , s. 281-298. İbn…
…Bilimler Enstitüsü. J. L. Bacharach, “Ikhshidids”,…
…1996. Thierry Bianquis, “Les derniers gouverneurs…
…IV, 418-419. Rızâ Rızâzâde Lengerûdî, “Âl-i İḫşîd”, DMBİ , I,…

…korunan güvenceli bir liman oluşturmuş, hem de Marmara…
…önce VII. yüzyıldan önce Lygos adında bir köy bulunduğunu…
…serbest şehir (civitas libera) statüsünü sürdürmeyi…
…bulunmaktaydı. Yine Roma’nın limanı Ostia’da olduğu gibi…
…seyretmek için yaptırdığı loca (Kathisma) spiral bir…
…II. Theodosios döneminde locanın ön tarafına Khios adasından…
…yaldızlı bronzdan yapılmış Lysippos’un dört at heykeli konulmuştu.…
…Maviler Partisi’nin üyeleri locanın sağında, yeşiller ise…
…bunlara katılıp silindi. Latin işgali araba yarışlarının…
…yaktılar (Sozomenos, LXVII, 7, 14). Putperestlik de…
…yerinde inşası (413-447) ve Latince-Grekçe olarak hitabet,…
…sürdürmektedir. I. Leon döneminde 465 yılında 1…
…İmparator II. Konstans Langobardlar’a karşı İtalya’yı, Araplar’a…
…717’de tahta çıkan III. Leon’un gayretiyle, özellikle Grek…
…726’da İmparator III. Leon’un bir emirnâmesiyle başlayan…
…ve nüfuzunu kırmaktı. Ancak Leon’un sarayın kapısı üzerinde…
…âyin sırasında İmparator V. Leon’un öldürülmesiyle yeni bir…
…düzenlenmesi çalışmaları VI. Leon devrinde tamamlandı ve…
…adıyla yayımlandı. VI. Leon döneminde devlet idare…
…Ticaret ve sanat erbabı loncalar halinde organize edilmişti.…
...

…yer alırdı. Elkābı da “Akdâ-yı kudâti’l-müslimîn ...”…
…alırdı. Elkābı da “Akdâ-yı kudâti’l-müslimîn ...” ile başlayan…
…Osmanlı başşehrine lâyık şekilde yerine…

…Mâverdî’nin 429’da (1038) akda’l-kudât olarak atanmasından…
…429’da (1038) akda’l-kudât olarak atanmasından…
…gelen ve ona niyâbet eden akda’l-kudât unvanlı yüksek…
…ve ona niyâbet eden akda’l-kudât unvanlı yüksek hâkimler…
…bilhassa Vekî‘in Aḫbârü’l-ḳuḍât , Kindî’nin el-Vülât…
…, Kindî’nin el-Vülât ve’l-ḳuḍât , Hatîb el-Bağdâdî’nin…
…fakih Yahyâ b. Yahyâ el-Leysî gibi Ebû Yûsuf’un da kadı…
…476). Abbâsî Halifesi Mutî‘-Lillâh döneminde kādılkudâtlık…
…anlaşılmaktadır. Halife Mutî‘-Lillâh tarafından 363’te (973)…
…belirtmekteyse de ( Târîḫu ḳuḍâti’l-Endelüs , s. 39) devrin…
…tarihçilerinden Huşenî’nin Ḳuḍâtü Ḳurṭuba adlı eserinde…
…Daha sonra Halife Hâfız-Lidînillâh, bu âdeti ortadan kaldırarak…
…Meselâ Halife Mutî‘-Lillâh’ın 334’te (946) göreve…
…, I, 203. Vekî‘, Aḫbârü’l-ḳuḍât , tür.yer. Mes‘ûdî,…
…102. Kindî, el-Vülât ve’l-ḳuḍât , tür.yer. Muhammed b.…
…b. Hâris el-Huşenî, Ḳuḍâtü Ḳurṭuba ve ʿUlemâʾü…
…453-454. Nübâhî, Târîḫu ḳuḍâti’l-Endelüs (nşr. Meryem Kāsım…
…a.mlf., Refʿu’l-iṣr ʿan Ḳuḍâti Mıṣr (nşr. Ali M. Ömer),…
…337. Muhammad Nāzim, The Life and Times of Sulṭān Maḥmūd…
…É. Tyan, Histoire de l’organisation judiciaire en pays d’Islam…
...

…sahiptir. Kelime fıkıh literatüründe ibadetler alanında edanın…
…edilen memura kādî (çoğulu kudât), verdiği karara kazâ…
…meclisü’l-hükm” denir. Fıkıh literatüründe hüküm kelimesinin sözlükteki…
…karıştıranların Allah’ın lânetine uğrayacağını belirtmiş (…
…sünneti şeklinde ayrı bir literatür ve değerlendirme açısı…
…yargılama hukuku fıkhın literatür ve doktrin açısından da en…
…hayli farklı zengin bir literatür doğmuştur. İnsanlar…
…gerekir. Yargı fertler lehine yeni hakların doğmasına…
…olmayan bu kararla, davanın lehine sonuçlandığı kişi için…
…sonuçlandığı kişi için lehine haksızlık edildiğini bildiği…
…ve ben dinlediğime göre onun lehinde hükmederim. Bu şekilde kime…
…tahsis edilmiş edebü’l-kādî literatüründe ayrıntılarıyla…
…demiştir (Nesâî, “Âdâbü’l-ḳuḍât”, 36). Hâkim, kendisine…
…ve sebebidir. İslâm hukuk literatüründe ispat vasıtalarına…
…1, 2, 5. Nesâî, “Âdâbü’l-ḳuḍât”, 36. İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt…
…36. İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt , Leiden 1917, VII/2, s. 48, 68, 74,…
…el-Mevsılî, el-İḫtiyâr li-taʿlîli’l-Muḫtâr (nşr.…
…É. Tyan, Histoire de l’organisation judiciaire en pays d’Islam…
…Şebârû, el-Ḳażâʾ ve’l-ḳuḍât fi’l-İslâm:…
…askerî alaylara ve esnaf loncalarına da verilmişti. Öte yandan…
...

…“bâbü’l-kādî / ebvâbü’l-kudât, meclisü’l-kādî / kadâ,…
…kaydetmektedir ( Aḫbârü’l-ḳuḍât , II, 55). Hatîb el-Bağdâdî…
…kadı olarak baksaydım senin lehine hüküm verirdim” demiştir. Bu…
…Bu kişi, “Senin benim lehimde hüküm vermeni engelleyecek…
…o kararı bozar ve senin lehine hüküm verirdim; ancak ben bu…
…İslâm’ın klasik dönemine ait literatürde mahkemelerin kuruluş ve…
…ifade ederek bu sistemin lehinde bir görüş ileri…
…yetkili kadıya “kādı’l-kudât, kādı’l-cemâa”, temyiz…
…söyler ( el-Vülât ve’l-ḳuḍât , s. 309). Bu tarihten…
…b. Fedâle’dir ( el-Vülât ve’l-ḳuḍât , s. 385). Kâsânî, önceki…
…( Histoire de l’organisation judiciaire en pays d’Islam…
…elbise ihdas etmişti. Fıkıh literatüründe yargılama salonunun yargının…
…yargının ihtişamına lâyık bir şekilde tefriş edilmesi…
…216, 221. Vekî‘, Aḫbârü’l-ḳuḍât , I, 105; II, 55. Kindî,…
…55. Kindî, el-Vülât ve’l-ḳuḍât , s. 309, 340, 343, 355,…
…el-Fetâva’l-ḫayriyye li-nefʿi’l-beriyye , Bulak…
…271. É. Tyan, Histoire de l’organisation judiciaire en pays d’Islam…
…örneklerindendir. Bu mahkeme listesine, gayri müslimlerin ahvâl-i…
…E. Tyan, Histoire de l’organisation judiciaire en pays d’Islam…
…1969, tür.yer. Mustafa Akdağ, Türk Halkının Dirlik ve…
...

…uğraştığı için Mâverdî lakabıyla tanındı. İlk fıkıh eğitimini…
…bunların hilâfet makamına lâyık olduğu gerekçesiyle karşı…
…tarihinde ilk defa olarak “akda’l-kudât” unvanını vermesi…
…ilk defa olarak “akda’l-kudât” unvanını vermesi ilginçtir.…
…olduğu kimsedir. Esas övgüye lâyık erdemler kişinin kendi…
…vasıfları hilâfete liyakati sakatlayacak kadar…
…arasında kabiliyete ve liyakate dayalı sınırlı geçişi…
…bölüşüm adaleti, hakkaniyet, liyakat, itidal, şeffaflık,…
…dilciliği ise edebî ve lugavî açıklamalarına…
…ile (Ulucami, nr. 1268) Leiden Kütüphanesi’nde birer…
…(trc. Edmond Fagnan, Les statuts gouvernementaux: ou…
…al-Ahkam as-Sultaniyyah: The Laws of Islamic Governance ,…
…Laws of Islamic Governance , London 1416/1996, 2001), Türkçe…
…Indië , ’s-Gravenhage 1862), Léon Ostrorog’un Fransızca’ya (…
…, I, 230-232. İbn Hacer, Lisânü’l-Mîzân , IV, 260-261.…
…J. Sauvaget, Introduction à l’histoire de l’orient musulman:…
…Introduction à l’histoire de l’orient musulman: Éléments de…
…Reform: The Political and Legal Theories of Muḥammad ‘Abduh…
…and Rashīd Rıḍā , Berkeley-London 1966, s. 220. M. Casiri,…
…Thought and Administration , Lahore 1970, s. 99-112. M.…
...