AKPINAR, Turgut

14 Ocak 1928 tarihinde Samsun’da doğdu. Babası Amasya Gökmedrese mahallesinden İdris Naci Bey, annesi Naciye Hanım’dır. İlk ve orta öğrenimini Samsun’da gördü. Ardından İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde okudu (1948-1952). Askerlik görevini Erzurum’da yaptı. Hâkimlik stajını İstanbul’da tamamladıktan sonra Beytüşşebap’a tayin edildiyse de istifa ederek gitmedi. Müfettişlik sınavını kazanıp Türkiye İş Bankası’na geçti. 1958’de banka tarafından doktora yapmak üzere Almanya’ya gönderildi. Münih Üniversitesi’nde Die Bankenaufsicht in der Bundesrepublik Deutschland und in der Türkei adlı teziyle 1962’de doktor unvanı aldı. Dresdner Bank Münih ve Hamburg merkezlerinde dış ilişkiler ve hukuk bölümünde staj yaptı. Yurda dönüşünde Türkiye İş Bankası Genel Müdürlüğü’nde çeşitli görevlerde bulundu. İstanbul bölge hukuk müşavirliği görevinde iken kendi isteğiyle 1980’de emekliye ayrıldı. Böylece özellikle genel ve Türk kültür tarihiyle ilgili araştırmalara daha çok vakit ayırma imkânı buldu. 7 Aralık 2011’de öldü. Sağlığında Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi Kütüphanesi’ne 300 civarında kitap bağışlayan Akpınar’ın zengin kütüphanesi İSAM (3500 kitap) ve 29 Mayıs Üniversitesi (4800 kitap) tarafından satın alınmıştır.

Turgut Akpınar yazı hayatına, 1950’de Cumhuriyet gazetesinin açtığı yarışmada “Yeşil Amasya’nın Kara Kaderi” isimli yazısıyla ödül kazanarak girdi. 1967’de Milliyet gazetesinin açtığı “Dinin Türk Tarihindeki Etkileri” adlı yarışmada Dr. Tuğrul Pınar takma adıyla yazdığı makaleyle ikincilik ödülü kazandı. Banka hukuku üzerine yayımladığı üç kitap dışında Akpınar’ın, İstanbul Üniversitesi tarafından 1981-1988 yıllarında düzenlenen Türkoloji kongrelerine aralarında “Eski Türkler’in Dini: Tek Tanrı İnancı mıydı?” (1981), “Türkler ve Domuz: Türkler’in İslamiyeti Kabullerinden Önce de Domuz Beslemedikleri ve Yemedikleri Hakkında Araştırma” (1982), “Fâtih’in Kanunnâmelerinin Mevsukiyetinden Şüpheler ve Bunlar Üzerinde Düşünceler” (1985) gibi başlıklarda sunulan sekiz tebliği, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nde on dokuz maddesi, çeşitli gazete ve dergilerde yayımlanmış araştırma yazıları bulunmaktadır.

Eserleri. 1. Bankalar ve Devlet: Bankalar Kanunu Üzerinde Sistematik ve Karşılaştırmalı Açıklamalar (Ankara 1966).

2. Türk Tarihinde İslâmiyet (İstanbul 1993). Eserde Türkler’in İslâmiyet’i kabulüyle başlayan değişimin ekonomi, hukuk, bilim, felsefe, edebiyat ve güzel sanatlar alanında ortaya çıkardığı yeni görünümler incelenmiştir.

3. Türkler’in Din ve Hukuk Tarihi (İstanbul 1999). Türkler’in dinî inanç ve âdetleriyle Osmanlı hukuku üzerine yazılmış makalelerinden oluşmaktadır.

4. Türk Kültür Tarihinden Esintiler (İstanbul 2003). Batılı tarihçilerle Türk tarihçilerinin Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait yazılarını, yörüklerin yaşayışını ve Çepniler’in dil özelliklerini konu edinmiştir.

5. İstanbul Üniversitesinde 50 Yıl Öncesi Bazı Büyük Hocalarımız ve Kültürümüze Katkısı Olmuş Yabancı Bilginler (İstanbul 2004). Eserde bu âlimlerin hayatından bazı kesitler yer almaktadır.

Turgut Akpınar’ın bunların dışında Batı Almanya Kredi İşleri Kanunu (Ankara 1971), Türkler ve Tatarlar Arasında: 1394-1427 (H. J. Schiltberger’den, İstanbul 1995) ve Türkler’in Elinde Bir Alman Tacir (H. U. Kraft’tan, İstanbul 1996) adlı çevirileri de vardır.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2020 yılında Ankara’da basılan (gözden geçirilmiş 2. basım) EK-1. cildinde, 64 numaralı sayfada yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.