…Sözlükte “şereflendirme, bir kimsenin ziyaretiyle bir…
…bir kimsenin ziyaretiyle bir yeri veya kişiyi…
…XVIII. yüzyılda kazanmıştır. Bazı İslâm devletlerinde hil‘at…
…Osmanlı Devleti’nde de benzer şekilde kullanılmıştır.…
…kullanılmıştır. Eflak ve Boğdan voyvodalarına, Kırım hanına,…
…Kırım hanına, elçiler ve bazı muteber misafirlere…
…harcamalarla vezîriâzamlara bazı durumlarda giydirilen…
…Teşriflerle ilgili görevleri bulunan Hazîne-i Âmire kâtibine II.…
…Hazîne-i Âmire kâtibine II. Bayezid zamanında önce teşrîfî ,…
…teşrifatî denilmiştir. Bu kâtibin görevlerinde ve…
…sonları ile XVIII. yüzyıl başlarında meydana gelen değişim…
…sonra teşrifatî artık başdefterdara bağlı bir hazine kâtibi…
…artık başdefterdara bağlı bir hazine kâtibi değil…
…artık başdefterdara bağlı bir hazine kâtibi değil doğrudan…
…değil doğrudan sadrazama bağlı ve protokol işlerinden…
…protokol işlerinden sorumlu Bâbıâli görevlisi haline gelmiştir.…
…protokol anlamı da bunun ardından ortaya çıkmıştır.…
…oluşturulan ve divana bağlanan Teşrifat Kalemi teşrifatî…
…Hümâyun/teşrîfâtî-i Dîvân-ı Âlî) yönetiminde malî bir büro…
…Âlî) yönetiminde malî bir büro iken başdefterdarlığa…
...

…yüksek sesle tekbir almak, bayram namazını kılmak için…
…tekbir getirmeyi ifade eder. Bu tekbirlere “teşrîk…
…Hanefîler ile Zeydîler ve bir kısım Mâlikîler,…
…Şâfiîler ve Hanbelîler bayram günlerinde bayram namazı ve…
…Hanbelîler bayram günlerinde bayram namazı ve hutbesi dışında…
…ev gibi yerlerde namazlara bağlı olmadan alınanlara…
…9-13. günleri arasında yoğun bir şekilde icra edilen hac…
…hususlar dikkate alınarak bu ayın 8. günü “terviye”, 9.…
…Ayrıca dört gün olan kurban bayramının ilk üç gününde kurban…
…kurban kesilebildiği için bu günlere “eyyâmü’n-nahr” adı…
…adı da verilir. Bayramın birinci gününden sonraki üç…
…adı da verilir. Bayramın birinci gününden sonraki üç güne…
…denmesi yaygın olmakla birlikte arefe ve nahr günlerini…
…ilâve etmek suretiyle bunun sayısını beş güne çıkaranlar…
…suretiyle bunun sayısını beş güne çıkaranlar da vardır.…
…Mina’da geçirirler ve bu günlerde tekbirle cemrelere…
…cemrelere taş atarlar. Bu üç güne ve namazların…
…sebepleri hakkında, eskiden bayramın ilk günü kesilen kurbanların…
…güneşte kurutulması, bayram namazının bayramın ilk günü…
…bayram namazının bayramın ilk günü işrak vaktinde…
...

…Sözlükte “durmak, beklemek” anlamındaki vakf kökünden…
…ihtilâfı gidermek amacıyla başvurulan yolların son aşamasını ifade…
…ihtilâfı gidermek için başvurulan yollar cem‘ ve te’lîf,…
…nesih ve tevakkuftur. Buna göre tevakkuf, ilk üç yolla…
…iki hadisle de amel etmeyip bir tercih sebebi bulana kadar…
…etmeyip bir tercih sebebi bulana kadar beklemektir. Bu dört…
…tercih sebebi bulana kadar beklemektir. Bu dört yola hangi sıraya…
…bulana kadar beklemektir. Bu dört yola hangi sıraya göre…
…dört yola hangi sıraya göre başvurulacağı konusunda ulemâ arasında…
…ulemâ arasında ihtilâf bulunmakla birlikte çoğu zaman belirli…
…arasında ihtilâf bulunmakla birlikte çoğu zaman belirli bir…
…birlikte çoğu zaman belirli bir sıraya riayet edilmeyip…
…birlikte çoğu zaman belirli bir sıraya riayet edilmeyip…
…konunun muhtevasına göre bir yöntem belirlenmiş yahut bu…
…muhtevasına göre bir yöntem belirlenmiş yahut bu yollardan birkaçı…
…bir yöntem belirlenmiş yahut bu yollardan birkaçı aynı anda…
…yahut bu yollardan birkaçı aynı anda uygulanmıştır.…
…evlâdır” kaidesini benimseyen, yani hadislerle mümkün…
…etmeyi tercih eden hadis âlimleri cem‘ ve te’lîf, nesih,…
…yer verilmesi iki hadisten birinin göz ardı edilmesine yol…
...

…ve derecesini düşük görmek, birine boyun eğmek” anlamındaki…
…düşük görmek, birine boyun eğmek” anlamındaki vaz‘…
…kibr in karşıtı olup kişinin başkalarını aşağılayıcı duygu ve…
…lâyık olduğundan daha düşük bir dereceye razı olması”…
…olması” mânasına geldiğini belirtir ( eẕ-Ẕerîʿa ilâ…
…de geçmekte (meselâ bk. Kuşeyrî, I, 380-381),…
…380-381), sözlüklerde tevazu bu kavramlarla da…
…Tasavvuf ehli huşûu kalbin bir hali olarak görür. Cüneyd-i…
…hali olarak görür. Cüneyd-i Bağdâdî huşûu “kalplerin,…
…“kalplerin, gizlilikleri bilen Allah karşısındaki tevazuu”…
…çeşitli kelimeler geçmekle birlikte bunların tevazu kavramıyla…
…kelimeler geçmekle birlikte bunların tevazu kavramıyla ilgisi…
…ilgisi yoktur; ancak başka ifadelerle tevazu konusuna…
…niteliklerini anlatan bir âyetteki (el-Mâide 5/54)…
…tevazu anlamına geldiği belirtilmiş (Râzî, XII, 24; Şevkânî, II,…
…24; Şevkânî, II, 69), ana babaya karşı ödevlerin yer aldığı…
…ödevlerin yer aldığı diğer bir âyette (el-İsrâ 17/24)…
…şeklinde yorumlanmıştır. Bazı âlimler, Allah’ın değerli…
…yorumlanmıştır. Bazı âlimler, Allah’ın değerli kullarının…
…değerli kullarının yürüme biçimini anlatan âyette yer alan…
...

…Hicretten bir süre önce doğdu. Kuzey…
…Arapları’ndan (Adnânî) Âmir b. Sa‘saa kabilesinin Ukayl…
…Orta Arabistan’ın Hicr bölgesinde yerleşmişti. Tevbe akrabası…
…yerleşmişti. Tevbe akrabası Abdullah b. Rehhâl’in kızı ünlü şair…
…Tevbe akrabası Abdullah b. Rehhâl’in kızı ünlü şair…
…şair Leylâ el-Ahyeliyye ile beraber büyüdü; ona âşık oldu ve onu…
…el-Ahyeliyye ile beraber büyüdü; ona âşık oldu ve onu…
…büyüdü; ona âşık oldu ve onu babasından istedi. Ancak babası,…
…onu babasından istedi. Ancak babası, hakkında aşk şiirleri…
…İbnü’l-Hayâ Sevvâr b. Evfâ el-Kuşeyrî adlı biriyle…
…b. Evfâ el-Kuşeyrî adlı biriyle evlendirdi. Fakat Leylâ ile…
…ile Tevbe’nin aşkları ömür boyunca devam etti; aşklarını…
…86/705) onlarla ilgili birçok rivayet nakledildi. Tevbe…
…Tevbe’yi öldüreceğini bildirerek valiye şikâyette bulundu;…
…bildirerek valiye şikâyette bulundu; vali de tekrar geldiği…
…eder. Çölde yaptığı pek çok baskın ve çapul eyleminin birinde…
…baskın ve çapul eyleminin birinde düşmanı olan Avf b. Ukayl…
…birinde düşmanı olan Avf b. Ukayl oğullarının…
…sıkıştırması sonunda Abdullah b. Sâlim tarafından…
…sonunda Abdullah b. Sâlim tarafından öldürülen…
...

…rivayet çoğunluğun görüşüyle bağdaşmamaktadır (İbn Âşûr, X, 6-7). Adını…
…kavramından almıştır. Bunun yanında sûrede müşrik ve…
…gerekliliğinden söz edilmesi bu isimle anılmasına sebep…
…kabul edilmeyeceğine dair bildiri” anlamına gelen ilk kelimesi…
…anlamına gelen ilk kelimesi berâet ten dolayı Berâe adıyla da…
…kelimesi berâet ten dolayı Berâe adıyla da anılmış,…
…münafıklardan uzunca bahsedilerek iç yüzlerinin ortaya…
…dolayı onu aşkın başka isimlerle de…
…ب، ر، ل، م، ن harfleridir; bunların ilk üçü altı âyetin sonunda…
…yer almıştır. Sûrenin başında besmele yer almamaktadır.…
…almıştır. Sûrenin başında besmele yer almamaktadır. Bunun…
…besmele yer almamaktadır. Bunun sebebiyle ilgili, Enfâl…
…sûrede daha çok savaştan bahsedildiği, besmelenin ise rahmet ve…
…çok savaştan bahsedildiği, besmelenin ise rahmet ve şefkat…
…ile uyuşmadığı yönünde bazı açıklamalar yapılmıştır.…
…Ancak Kurtubî’nin de belirttiği gibi ( el-Câmiʿ , VIII,…
…( el-Câmiʿ , VIII, 40-41) bu konuda en isabetli görüş şu…
…sûrenin yanına konulacağını belirliyor, bu arada besmeleyi de…
…konulacağını belirliyor, bu arada besmeleyi de…
…belirliyor, bu arada besmeleyi de zikrediyordu. Tevbe…
...

…kökünden türeyen tevekkül “birinin işini üstüne alma, birine…
…“birinin işini üstüne alma, birine güvence verme; birine işini…
…alma, birine güvence verme; birine işini havale etme, ona…
…ona güvenme” mânasına gelir. Birine güvenip dayanan kimseye…
…Tevekkül dinî ve tasavvufî bir terim olarak “bir kimsenin…
…tasavvufî bir terim olarak “bir kimsenin kendini Allah’a…
…ve işlerinde Allah’ı kefil bilip sadece O’na güvenmesi”…
…anlamına geldiğini belirterek bunun sebeplere başvurma ve…
…geldiğini belirterek bunun sebeplere başvurma ve mal…
…belirterek bunun sebeplere başvurma ve mal biriktirmeye aykırı…
…sebeplere başvurma ve mal biriktirmeye aykırı olmadığını söyler (…
…II, 119-122). Teslim (birine boyun eğme, hükmüne rıza gösterme)…
…gösterme) ve tefviz de (işi birinin tasarrufuna bırakma)…
…de (işi birinin tasarrufuna bırakma) tevekküle yakın mânada…
…yakın mânada kullanılmakla birlikte bazı âlimler tefvizin…
…kullanılmakla birlikte bazı âlimler tefvizin tevekkülden…
…kullanılmakla birlikte bazı âlimler tefvizin tevekkülden daha…
…daha geniş kapsamlı olduğunu belirtir (İbn Kayyim el-Cevziyye, II,…
…dört yerde geçmektedir. Bazı âyetlerde peygamberlerin…
…kendilerini savunacak bir vekillerinin bulunmayacağı…
...

…Sözlükte “bir aracı vasıtasıyla maddî veya…
…veya mânevî derecesi yüksek birine yaklaşmayı arzu etmek; iyi…
…kökünden türeyen tevessül bir müslümanın işlediği sâlih…
…Vesîle üstün konumdaki birine yaklaşmaya aracı olacağı…
…yer aldığı iki âyetten birinde Cenâb-ı Hak, müminlere…
…ermek için O’nun yolunda bütün güçlerini harcamalarını…
…rablerine yakın olmak için bir vasıta aradıkları…
…için bir vasıta aradıkları belirtilmektedir (el-İsrâ 17/57). Ebû Mansûr…
…Ebû Mansûr el-Mâtürîdî bu âyette sözü edilen varlıklar…
…ve gözle görülmeyen diğer bazı varlıklara da yaratılmışlık…
…“vsl” md.). Farklı görüşler bulunmakla birlikte müfessirler…
…Farklı görüşler bulunmakla birlikte müfessirler vesileye…
…nâfile ibadetleri de bunun kapsamı içinde…
…(Taberî, Câmiʿu’l-beyân , VIII, 405; İbn Teymiyye,…
…Çeşitli rivayetlerde belirtildiğine göre kuraklık dönemlerinde…
…Hz. Peygamber’le tevessülde bulunarak Allah’a dua ediyor ve…
…amcası Abbas ile tevessülde bulunulmuştur (Buhârî, “İstisḳāʾ”, 3;…
…Ekrem, gözleri görmeyen bir sahâbîye kendisiyle…
…kendisiyle tevessülde bulunarak Allah’a dua etmesini…
…yaptığı duadan sonra görmeye başlamıştır (Tirmizî, “Daʿavât”, 119;…
...

…Asıl adı Mehmed Tevfik’tir. Babası Hâriciye Kalemi’nde memurluk…
…Rumları’ndan mühtedi Hüsrev Bey’in kızı Hatice Refîa…
…Vâlide Rüşdiyesi’nde başlayan Mehmed Tevfik, mektebin…
…(Galatasaray) gönderildi. Bu mektebin onun şahsiyeti…
…onun şahsiyeti üzerinde büyük etkisi vardır. Hacca giden…
…vardır. Hacca giden annesi bir kolera salgınında Hicaz’da…
…Tevfik’in gençlik yılları büyükannesinin yanında geçti. Öğrencilik…
…dikkatini çekerken bir yandan da mektep…
…şiire karşı yeteneği bu yıllarda ortaya çıktı.…
…1888’de Mekteb-i Sultânî’yi birincilikle bitirdikten sonra aynı yıl…
…Sultânî’yi birincilikle bitirdikten sonra aynı yıl Bâbıâli…
…bitirdikten sonra aynı yıl Bâbıâli Hâriciye Odası’nda çalışmaya…
…Hâriciye Odası’nda çalışmaya başladı. Buradaki görevinden…
…Odası’nda çalışmaya başladı. Buradaki görevinden hoşlanmadığı için…
…ancak verilen maaşı az bularak eski memuriyetine döndü…
…pâdişâhî yarışmalarında birinci seçildi. 1892 yılına kadar…
…Hüseyin Kâzım Kadri ve Ali Ekrem’le (Bolayır) birlikte…
…ve Ali Ekrem’le (Bolayır) birlikte Ma‘lûmât dergisini…
…Ma‘lûmât dergisini çıkardı; burada bazı şiirleriyle tercümeleri…
…dergisini çıkardı; burada bazı şiirleriyle tercümeleri…
...

…Sözlükte “tek ve bir olmak” anlamındaki vahd (…
…) kökünden türeyen tevhîd “bir şeyin bir ve tek olduğunu…
…türeyen tevhîd “bir şeyin bir ve tek olduğunu kabul etmek”…
…söz konusu fiiller tanım bakımından sıfat kavramı içinde mütalaa…
…ise fiilleri müstakil bir sıfat kabul etmeyip kudretin…
…Tevhidin karşıtı şirk tir. Bu sebeple Kur’an’da Allah’ın…
…sebeple Kur’an’da Allah’ın birliğini konu edinen kavram ve…
…yanında O’nun şerikinin bulunmadığını belirten beyanlar da vardır,…
…şerikinin bulunmadığını belirten beyanlar da vardır, bunların…
…bulunmadığını belirten beyanlar da vardır, bunların sayısı…
…belirten beyanlar da vardır, bunların sayısı diğerlerinden çok…
…Eş‘ariyye kelâmcısı Ebû Abdullah el-Halîmî’ye göre Kur’an’da…
…edilen “kâfî” (kulunun bütün ihtiyaçlarını karşılayan)…
…kelimesinin yanı sıra “alî, azîm, refî” gibi isimler…
…refî” gibi isimler O’nun birliğini telkin eder ( el-Minhâc , I,…
…ulusu müstağni) ismini de bunlar arasında zikretmek gerekir.…
…özgü acz ve eksiklik bildiren bütün sıfatlardan zât-ı…
…acz ve eksiklik bildiren bütün sıfatlardan zât-ı ilâhiyyeyi…
…tevhid kelimesinin yanı sıra bu kökten türeyen fiil…
…selim fıtratının önemli bir özelliğini teşkil ettiği…
...