…Sözlükte “ortaya çıkmak, belirgin olmak; üstün olmak, galip…
…, terim olarak “varlığını ve birliğini belgeleyen birçok delilin…
…“varlığını ve birliğini belgeleyen birçok delilin bulunması…
…ve birliğini belgeleyen birçok delilin bulunması açısından…
…belgeleyen birçok delilin bulunması açısından belirgin olan”…
…delilin bulunması açısından belirgin olan” mânasında kullanılır (…
…Zeccâcî, s. 137). Zâhir ismi bir âyette (el-Hadîd 57/3) “zâtı…
…57/3) “zâtı ve mahiyeti bakımından gizli olan” anlamındaki…
…gizli olan” anlamındaki “bâtın” ismiyle birlikte geçer,…
…anlamındaki “bâtın” ismiyle birlikte geçer, “muttali kılmak;…
…terim anlamı çerçevesinde bir yorum yaptıktan sonra…
…kök anlamından hareketle bu isme “her şeyin fevkinde…
…anlamını vermiş ve uzunca bir dua/niyaz hadisinde yer…
…hiçbir şey yoktur, sen bâtınsın, dûnunda hiçbir şey yoktur”…
…el-Mâtürîdî, Hadîd sûresinin baş tarafında yer alan âyette…
…(57/3) iki çift isimden her birinin yanındakini nefyettiğini ve…
…yanındakini nefyettiğini ve bunun çelişki ifade ettiğini ileri…
…ettiğini ileri sürer, çünkü bir şey açık ve belirginse gizli…
…sürer, çünkü bir şey açık ve belirginse gizli olmaz, gizli ise açık…
…açık olmaz. Ardından kendisi bunu şöyle yorumlar: Burada…
...

…Sözlükte “açık, berrak, âşikâr olmuş” anlamındaki…
…kastedilen mâna açık biçimde anlaşılan, ancak te’vil,…
…nesih ihtimaline kapalı bulunmayan lafız” demektir. Sözün…
…sevkedildiği mânayı gösteren bir karîne yardımıyla zâhire…
…türeyen kelimeler sık biçimde, zâhir kelimesi çoğul ve…
…anlamı çerçevesinde yaygın biçimde kullanılmıştır ( Wensinck,…
…, “ẓhr” md.). Fıkıh usulü âlimleri, Kur’an ve Sünnet’in…
…doğru ve tutarlı biçimde anlaşılması için lafız…
…için lafız konusuna ayrı bir önem vermiş, bu hususta…
…ayrı bir önem vermiş, bu hususta benimsenen…
…bir önem vermiş, bu hususta benimsenen terminolojinin mantıkî…
…mantıkî izahını yapmak üzere bazı tasnifler geliştirmiştir. Bu…
…tasnifler geliştirmiştir. Bu tasniflerin, konuya toplu ve…
…konuya toplu ve sistematik bir bakış yapmaya imkân vermesi…
…toplu ve sistematik bir bakış yapmaya imkân vermesi…
…öğretiminde yol gösterici bir rol üstlendiği, ortak bir…
…bir rol üstlendiği, ortak bir dil kullanımını sağlama…
…sağlama yönüyle de her bir usul çevresi içindeki…
…ayrıca Hanefî usulcülerinin bu çerçevedeki kavramların…
…ilgili iken diğer ikisinde böyle bir kayıt olmaksızın mutlak…
...

…doğdu. Muhaddis olan babası tarafından küçük yaşta ilim…
…Küçük yaşta hadis dinlemeye başladı ve âlî isnad sahibi oldu.…
…hadis dinlemeye başladı ve âlî isnad sahibi oldu. Kardeşi…
…Kardeşi Vecîh de kendisiyle birlikte hadis tahsil etti.…
…el-Fârisî, Ebû Hafs b. Mesrûr ve Müsnidü Bağdâd…
…Hafs b. Mesrûr ve Müsnidü Bağdâd lakaplı Ebû Muhammed…
…el-Cevherî’den icâzet aldı. Babasından ve Ebû Osman Saîd b.…
…Babasından ve Ebû Osman Saîd b. Muhammed el-Bahîrî, Ebû Sa‘d…
…Osman Saîd b. Muhammed el-Bahîrî, Ebû Sa‘d el-Gencerûzî,…
…Sa‘d el-Gencerûzî, Muhammed b. Muhammed b. Hamdûn, Saîd b.…
…Muhammed b. Muhammed b. Hamdûn, Saîd b. Mansûr…
…b. Muhammed b. Hamdûn, Saîd b. Mansûr el-Kuşeyrî, Ahmed b.…
…b. Mansûr el-Kuşeyrî, Ahmed b. Mansûr el-Mağribî, Ali b.…
…Ahmed b. Mansûr el-Mağribî, Ali b. Muhammed el-Behhâsî,…
…b. Mansûr el-Mağribî, Ali b. Muhammed el-Behhâsî,…
…Ali b. Muhammed el-Behhâsî, Ebü’l-Velîd Hasan b.…
…Ebü’l-Velîd Hasan b. Muhammed ed-Derbendî,…
…ed-Derbendî, Muhammed b. Ali el-Haşşâb gibi…
…ed-Derbendî, Muhammed b. Ali el-Haşşâb gibi isimlerden…
…hadis dinledi. Ayrıca Ahmed b. Hüseyin el-Beyhakī’den onun…
...

…zâhir (çoğulu zavâhir ) “bir şeyin dışı ve görünen kısmı”…
…mânasına gelir; karşıtı bâtın dır (bir şeyin görünmeyen iç…
…Zâhir nitelemesi ve zâhir-bâtın ayırımının İslâm bilimleri…
…zâhir-bâtın ayırımının İslâm bilimleri literatüründe birbiriyle…
…bilimleri literatüründe birbiriyle bağlantılı üç farklı düzeyde…
…literatüründe birbiriyle bağlantılı üç farklı düzeyde…
…iç anlam (bâtın) olduğunu ve bunun özel kişiler tarafından…
…özel kişiler tarafından bilinebileceğini öne süren gizemci…
…mânanın esas olduğunu ve bir gerekçe bulunmadıkça bu…
…esas olduğunu ve bir gerekçe bulunmadıkça bu anlamın aşılamayacağını…
…ve bir gerekçe bulunmadıkça bu anlamın aşılamayacağını öne…
…Ehl-i sünnet ve Mu‘tezile bu yönüyle zâhiri esas alan…
…alır. Şîa’nın çoğunluğunu da bu kapsamda düşünmek mümkündür.…
…kapsamda düşünmek mümkündür. Buna mukabil umumiyetle…
…Buna mukabil umumiyetle Şiî-Bâtınî gruplar (ve bazı felsefî…
…Şiî-Bâtınî gruplar (ve bazı felsefî yaklaşımlar) bâtını…
…bazı felsefî yaklaşımlar) bâtını esas alıp zâhiri dikkate…
…genel prensibidir. Bu ilkenin anlamı ve amacı,…
…zâhir anlamlarını “buharlaştıracak” her türlü te’vili…
…te’vili önlemektir. Dil bir diyalog ve anlaşma aracı…
...

…Aslen Nîşâburlu bir aileye mensuptur. Selçuklu…
…müellifi Muhammed b. Ali er-Râvendî’nin akrabası…
…müellifi Muhammed b. Ali er-Râvendî’nin akrabası olup…
…olup VI. (XII.) yüzyılın başlarında doğduğu ve Irak Selçuklu…
…Irak Selçuklu Sultanı Mes‘ûd b. Muhammed Tapar (1134-1152)…
…(1134-1152) ve Arslanşah b. Tuğrul’un (1161-1177) hocası…
…Zahîrüddîn-i Nîsâbûrî’nin bilinen tek eseri Selcûḳnâme , son…
…Tuğrul’un hükümdarlığının başlarına kadar cereyan eden olayları…
…sultanlığının hemen başlarında âniden sona erer. Müellif…
…sona erer. Müellif eserini, Büyük Selçuklu ve Irak Selçuklu…
…fasıl halinde düzenlemiştir. Bu fasıllarda her bir sultanın…
…Bu fasıllarda her bir sultanın fizikî ve ahlâkî…
…hakkında ise daha az bilgi vermiştir. Sade bir üslûpla…
…az bilgi vermiştir. Sade bir üslûpla kaleme alınan eserde…
…eserinde gördüğü veya başkalarından duyduğu hadiselere yer…
…hadiselere yer vermiş, bunun yanında günümüze ulaşmayan…
…yanında günümüze ulaşmayan bazı kaynaklardan da…
…adlı eseri dışında herhangi bir kaynağın adını…
…Nîsâbûrî, s. 30). Muhammed b. Hüseyin el-Beyhakī’nin…
…30). Muhammed b. Hüseyin el-Beyhakī’nin Târîḫ-i Beyhaḳī ’siyle Ebû…
...

…Adı Mehmed’dir; babasının adı Evrenos, dedesinin adı…
…Zaîfî-i Rûmî diye şöhret bulmuştur. Üsküp yakınlarındaki…
…yaşı elli / Senin hâlin olur beş günde belli // Bize hoşluk…
…/ Senin hâlin olur beş günde belli // Bize hoşluk demi eyyâm-ı…
…olur beş günde belli // Bize hoşluk demi eyyâm-ı işret /…
…’e göre çok küçük yaşta iken babasından eğitim aldı. Ardından…
…Ardından tahsiline Kadı Bedreddin’in yanında devam etti. Edirne…
…devam etti. Edirne ve Bursa’dan sonra İstanbul’da Sahn-ı…
…gördü. Dönemin tanınmış âlimlerinden Zenbilli Ali Efendi’den…
…âlimlerinden Zenbilli Ali Efendi’den mülâzım oldu. Bir…
…Ali Efendi’den mülâzım oldu. Bir süre Defterdar Abdüsselâm…
…Yenice-i Vardar’daki Mûsâ Bey Medresesi’nde başladı. İki…
…Mûsâ Bey Medresesi’nde başladı. İki yıl sonra İstanbul’a…
…Kanûnî Sultan Süleyman’ın Bağdat seferine katılarak Sivas,…
…yaptı. Mehmed Paşa, Anadolu beylerbeyi olunca onunla birlikte…
…beylerbeyi olunca onunla birlikte Kütahya’ya gitti. Ardından…
…müderrislik yaparken bir kısım eserlerini yazdı. Yine…
…Yenice-i Vardar’daki Ahmed Bey Medresesi’ne geçti. Ertesi…
…Ömrünün çoğunu mansıp beklemekle geçiren Zaîfî 29 Safer…
…Mülûk , s. 43). Kaynaklarda bir erkek kardeşiyle Abdullah…
...

…Osmanlı alfabesinin on birinci harfidir ve ebced sisteminin…
…ve ebced sisteminin yirmi beşinci harfi olarak sayı değeri…
…olarak sayı değeri 700’dür. Biçim bakımından benzediği dâl…
…sayı değeri 700’dür. Biçim bakımından benzediği dâl harfinden bir…
…700’dür. Biçim bakımından benzediği dâl harfinden bir nokta ile…
…benzediği dâl harfinden bir nokta ile ayırt edildiğinden…
…harften ( ث، خ، ذ، ض، ظ، غ ) biridir. H. Zimmern’e göre sızıcı,…
…, s. 50, 71). Halîl b. Ahmed’e göre Arapça’da ẕâl…
…ile kadim kıraat ve tecvid âlimlerine göre ẓı ve s̱â ile birlikte…
…göre ẓı ve s̱â ile birlikte “zâl”in mahreci dil ucu ile…
…diş uçları arasıdır. Halîl b. Ahmed’in bu üçünü diş eti…
…arasıdır. Halîl b. Ahmed’in bu üçünü diş eti harfleri…
…diş eti noktasından başlamasıdır. “Zâl”in telaffuzunda dil…
…“s̱â”nın telaffuzunda bu çıkış daha abartılıdır. Bu…
…bu çıkış daha abartılıdır. Bu iki fonem de peltek, ince,…
…zâl açık (cehr), s̱â ise boğuk (hems) bir ses özelliği…
…(cehr), s̱â ise boğuk (hems) bir ses özelliği gösterir. Yine…
…peltek ses özellikleriyle birbirine benzeyen zı ( ظ ) ile “zâl”i…
…ses özellikleriyle birbirine benzeyen zı ( ظ ) ile “zâl”i…
…benzeyen zı ( ظ ) ile “zâl”i birbirinden ayıran nitelik isti‘lâ ve…
...

…Sözlükte “kuşkulanmak, kesin bilgiye ulaşmak, itham etmek”…
…taşınarak ulaşılan kesin bilgi” mânasına gelir. Zan kökünden…
…gelir. Zan kökünden türeyen birçok kelime zannın bu iki temel…
…türeyen birçok kelime zannın bu iki temel anlamını yansıtır.…
…anlamını yansıtır. Meselâ “bir şeyin bilinme noktası” ve…
…yansıtır. Meselâ “bir şeyin bilinme noktası” ve “bir şey…
…şeyin bilinme noktası” ve “bir şey hakkındaki bilginin…
…ve “bir şey hakkındaki bilginin potansiyel kaynağı”…
…Yine içerisinde su bulunup bulunmadığı bilinen kuyuya…
…Yine içerisinde su bulunup bulunmadığı bilinen kuyuya ve çok…
…su bulunup bulunmadığı bilinen kuyuya ve çok suizanda…
…kuyuya ve çok suizanda bulunan kişiye zanûn denilmesi de…
…zanûn denilmesi de zannın bu ikinci anlamına dayanır (…
…md.; İbn Sîde, XI, 11; Ahmed b. Muhammed el-Feyyûmî, s.…
…Râgıb el-İsfahânî zannı “bir emâreden hâsıl olan kanaat”…
…vehim sınırını aşamayacağını belirtir ( el-Müfredât , “ẓnn” md.).…
…md.). Cüveynî’ye göre zan, “birini diğerinden daha güçlü…
…daha güçlü saymakla birlikte her iki durumu da mümkün…
…Zannın “doğruluğu kuşkulu bilgi, kanaat, şek” ve “kesin…
…“kesin olduğu kabul edilen bilgi, yakīn” şeklindeki iki ayrı…
...

…Emîri Ebû Avn Abdülmelik b. Yezîd el-Ezdî, karşısına…
…Emevî Halifesi II. Mervân bunu haber alınca Suriye ve…
…askerlerinden oluşan büyük bir orduyla (100.000,…
…askerlerinden oluşan büyük bir orduyla (100.000, 120.000…
…etti. Dicle’nin kollarından Büyük Zap suyuna ulaşınca…
…suyuna ulaşınca müstahkem bir mevkide kurulan ordugâhının…
…etrafı hendekle çevrildi. Bu sırada ona karşı hazırlık…
…ilk halifesi olarak biat alan Ebü’l-Abbas es-Seffâh,…
…es-Seffâh, amcası Abdullah b. Ali’yi ordusunun başına…
…es-Seffâh, amcası Abdullah b. Ali’yi ordusunun başına…
…amcası Abdullah b. Ali’yi ordusunun başına getirerek…
…Abdullah b. Ali’yi ordusunun başına getirerek emrine verdiği…
…emrine verdiği kalabalık birliklerle Musul’a yolladı. Sevk ve…
…idareyi Ebû Avn’dan devralan Abdullah b. Ali, 20.000 kişiden…
…Avn’dan devralan Abdullah b. Ali, 20.000 kişiden meydana…
…Avn’dan devralan Abdullah b. Ali, 20.000 kişiden meydana…
…132’de (16 Ocak 750) başladı. Nehrin sığ bir noktasını…
…750) başladı. Nehrin sığ bir noktasını tesbit ettiren…
…bir noktasını tesbit ettiren Abdullah b. Ali’nin 5000 kişilik…
…tesbit ettiren Abdullah b. Ali’nin 5000 kişilik…
...

…atıfla yetinilir ve bu çerçevede açıklamalar…
…açıklamalar yapılır. Bu karşıt anlam ilişkisi,…
…ve türünü gösterecek şekilde belâ, hastalık, fakirlik, darlık,…
…sıkıntılı durumları, kişinin bütün benliğini saran ve onun…
…durumları, kişinin bütün benliğini saran ve onun varlığını…
…kök ve türevleri sözlükteki bu anlam çerçevesinde…
…varlığının uğradığı kayıp ve bu sebeple mâruz kalınan…
…çerçevesinde ele alınan bir kavram olduğundan aidiyet…
…aidiyet ilişkisine sahip bir varlıkta meydana gelen kayıp…
…zarar olarak nitelenir. Bütüne nisbetle parçanın yok…
…görmesi veya kötüleşmesi o bütünün zarar görmesi demektir.…
…o şey tamamen telef olmuşsa bu defa onun ait olduğu…
…söz edilir. Meselâ bir hayvanın yaralanması…
…sahibi yoksa zarardan bahsedilmez. Bundan dolayı bir şeyin…
…yoksa zarardan bahsedilmez. Bundan dolayı bir şeyin tamamen yok…
…bahsedilmez. Bundan dolayı bir şeyin tamamen yok olması…
…duruma gelmesi halinde bundan olumsuz etkilenen biri…
…bundan olumsuz etkilenen biri bulunmadığı sürece zarar söz…
…olumsuz etkilenen biri bulunmadığı sürece zarar söz konusu…
…zarar söz konusu değildir. Bu ilişki biçimi hukukî düzleme…
...