…sırlarını araştırıp bilgi sızdıran, düşman içinde…
…çeşitli yıkıcı faaliyetlerde bulunan kişi” anlamına gelmektedir.…
…kişi” anlamına gelmektedir. Bu faaliyet sırasında göz…
…sırasında göz önemli bir fonksiyon icra ettiğinden…
…casus kelimesi yer almamakla beraber aynı kökten gelen tecessüs…
…Peygamber İslâm devletinin başkanı olarak barış ve savaş…
…devletinin başkanı olarak barış ve savaş halinde üstünlük…
…istihbarat çalışmalarına büyük önem vermiştir. Bedir…
…büyük önem vermiştir. Bedir Savaşı’na başlamadan önce…
…vermiştir. Bedir Savaşı’na başlamadan önce Kureyş ordusuyla ilgili…
…ilgili araştırmalara bizzat katıldığı gibi önemli…
…hepsinde düşman hakkında bilgi toplayacak gözcüler…
…ülkesinde yaşayarak merkeze bilgi aktaran casuslar…
…verdiği önemi ve bu tür faaliyet alanlarının…
…o dönemde görevlendirilen bazı casusları ve görevlerini…
…siyasî, askerî ve iktisadî bütün önemli faaliyetleri rapor…
…Ebû Temîm el-Eslemî, Abbas b. Abdülmuttalib, Enes b. Ebû…
…Abbas b. Abdülmuttalib, Enes b. Ebû Mersed, Ömer b. Sâidî ve…
…Enes b. Ebû Mersed, Ömer b. Sâidî ve Hüseyl b. Nüveyre…
…Ömer b. Sâidî ve Hüseyl b. Nüveyre el-Eşcaî; Kureyş’in…
...

…etmektedir. Kordofan ve başka yerlerdeki aşiret ve…
…ve kabileler kendilerini hep bu gruptan saymaktadırlar.…
…arasındaki irtibat eskiden beri nesep bağıyla sağlanmıştır.…
…irtibat eskiden beri nesep bağıyla sağlanmıştır. Bu gruba adını…
…nesep bağıyla sağlanmıştır. Bu gruba adını veren şahıs,…
…ortak vasıfları daha belirgin olarak Nübye’deki kolunda…
…grubun kuzey kabileleri hâlâ bir Nübye dili konuşurlar.…
…dili konuşurlar. Tarih boyunca Nil vadisinden sık sık…
…sık sık göçler olmuştur. Bu ise Sudan’ın diğer…
…etmektedir. Meselâ Sinnâr bölgesindeki Hamac ile Nil’in batı…
…Hamac ile Nil’in batı yakasında yaşayan kabileler…
…yakasında yaşayan kabileler bu iddiadadırlar. Diğer…
…Diğer yerlerde ise başa geçmiş olan kabile, bir…
…ise başa geçmiş olan kabile, bir Cealî muhacirin mahallî bir…
…bir Cealî muhacirin mahallî bir kadınla evlenmesinden doğan…
…kadınla evlenmesinden doğan bir sülâleden geldiğini iddia…
…Denâkıle-Cealiyyûn göçleri başladı. İnanışa göre İbrâhim Ceal…
…hakkındaki iddialar buradan kaynaklanmaktadır. Atbara…
…Atbara ile Nil’in birleştiği yerle Sabalûka çağlayanı…
…komşuları olan Abdallâb’a bağlıydılar. Abdallâb’ın irsî reisi olan…
...

…“Bozuk olan bir şeyi ıslah edip…
…“Bozuk olan bir şeyi ıslah edip düzeltmek,…
…şeyi ıslah edip düzeltmek, birine zor kullanarak iş yaptırmak”…
…kökünden mübalağa ifade eden bir sıfattır. Râgıb…
…asıl mânası “herhangi bir şekilde zor kullanarak bir…
…bir şekilde zor kullanarak bir şeyi ıslah etmek”tir;…
…bir şeyi ıslah etmek”tir; bununla beraber kelime bazan zor…
…ıslah etmek”tir; bununla beraber kelime bazan zor…
…bununla beraber kelime bazan zor kullanmaksızın düzeltme,…
…zor kullanmaksızın düzeltme, bazan da düzeltme söz konusu…
…kullanmayı da ifade eder. Bu sözlük anlamlarına göre…
…göre cebbâr “kırık dökük ve bozuk olan şeyleri düzeltip…
…Cebbâr, “alabildiğine boy verip yükselen hurma ağacı”…
…(“zü’l-ceberût” için bk. Ebû Dâvûd, “Ṣalât”, 147;…
…, V, 388, 396-397). Kelime beşerî bir sıfat olarak…
…388, 396-397). Kelime beşerî bir sıfat olarak kullanıldığında…
…olarak kullanıldığında “başkasına hak tanımayan, bencil,…
…“başkasına hak tanımayan, bencil, kibirli, zorba, Allah’a…
…zorba, Allah’a karşı boyun eğmek istemeyen, fizyolojik…
…fizyolojik ve ruhî yapısı bakımından kaba insan” anlamlarına…
...

…yer alan 70 m. yüksekliğinde bir tepedir. Üzerinde bulunduğu…
…bir tepedir. Üzerinde bulunduğu vadiye nisbetle Cebeliarafat…
…Cebeliarafat olarak da bilinir. Halk tarafından bu adlarla…
…da bilinir. Halk tarafından bu adlarla anılan dağın esas…
…ismi İlâl veya Elâl’dir. Birinci şekil dil âlimlerinin…
…Elâl’dir. Birinci şekil dil âlimlerinin çoğunluğu, ikinci şekil ise…
…tercih edilmiştir. Hacılar burayı görünce vakfe yerine bir an…
…burayı görünce vakfe yerine bir an evvel ulaşmak üzere…
…hızlandırdıkları için bu mânayı ifade eden elv…
…eden elv kökünden türemiş bir isimle adlandırılmıştır (…
…adının İslâmiyet’ten önce burada bulunan bir putun veya…
…İslâmiyet’ten önce burada bulunan bir putun veya makamın…
…önce burada bulunan bir putun veya makamın isminden…
…üst kısımları olduğunu, burada yaşayan insanlara da…
…Cebelirahme’nin eteğinde bulunan ve Neb‘a ile Nübey‘a…
…üzerinde vakfe yapmıştır. Bu mevki Ebû Dâvûd hadisinde…
…( حبل المشاة ) veya bir nokta farkıyla Cebelülmüşât…
…56). İbn Kayyim’e göre bu adın, “insanların toplanma…
…yerde vakfeye durmak, bu mümkün olmadığı takdirde…
…oraya yaklaşmak müstehaptır. Bu yer Cebelirahme’nin eteğinde…
...

…liman şehri Zeyla‘ın batısında kalan ve Evfât diye bilinen…
…kalan ve Evfât diye bilinen bir bölgenin adıdır. Daha…
…kalan ve Evfât diye bilinen bir bölgenin adıdır. Daha sonra…
…ve Evfât diye bilinen bir bölgenin adıdır. Daha sonra Güney…
…hepsine, nihayet bütün Habeşistan müslümanlarına…
…nisbet ekiyle kullanılan bu kelime ne tarihî ne de…
…tarihî ne de modern anlamda bir milletin etnik adıdır (bk.…
…da cebert demeleri, bunun genel anlamda “müslüman”…
…Habeşistan’ın dağlık bölgelerinde dağınık, küçük gruplar ve…
…Cebertîler, etnik ve dil bakımından hıristiyan komşularından…
…ise Eritre eyaleti ve oranın başşehri Asmara’da yaşamaktadırlar.…
…ilk hicret edenler arasında bulunan hanımı ile Hz. Peygamber’in…
…iddia ederler. Aslında bunlar, İslâm’a davetle meşgul…
…Cebertîler tarafından kutsal bir yer sayılan Mağribli Şeyh…
…soyundandırlar. Soylu bir aileden geldiklerini iddia…
…diğer Cebertîler yanında büyük ve şerefli bir mevkiye…
…yanında büyük ve şerefli bir mevkiye sahiptirler.…
…Cebertîler’den bazıları, hicrî birinci yüzyılda, Hz.…
…bazıları, hicrî birinci yüzyılda, Hz. Peygamber’in…
…Hz. Peygamber’in Habeşli bir sahâbîsi olan ve bugün…
...

…Ataları Habeşistan’ın Cebert bölgesinden geldikleri için kendisi de…
…de Cebertî nisbesiyle şöhret buldu. Mensup olduğu Cebertî ailesi…
…mezhebinde ve İslâm’a çok bağlı kimseler olarak tanınmıştır.…
…gelmeleriyle meşhur olan bu aileye mensup âlimlerin…
…meşhur olan bu aileye mensup âlimlerin Mescid-i Nebevî’de, Harem-i…
…verdikleri üç revak vardı. Babası Şeyh Hasan da Ezher…
…Babası Şeyh Hasan da Ezher âlimlerindendi. Cebertî on bir yaşında iken…
…âlimlerindendi. Cebertî on bir yaşında iken Kur’ân-ı…
…Kur’ân-ı Kerîm’i ezberledi. Babası oğlunda kabiliyet gördüğü…
…özen gösterdi. Ona büyük bir servet, kıymetli…
…özen gösterdi. Ona büyük bir servet, kıymetli hocalar,…
…meydana gelen çok iyi bir çevre bıraktı. Cebertî…
…gelen çok iyi bir çevre bıraktı. Cebertî Ezher’den mezun…
…geometri alanlarındaki bilgisini arttırdı. Osmanlı Veziri…
…astronomi alanındaki engin bilgisine vâkıf olup ona takvimler…
…ona takvimler hazırlattı ve bundan dolayı kendisini…
…Cebertî iyi yetişmiş Ezher âlimlerinin geleneğine uyarak öğretim…
…edince onu ülke yönetiminde bir vasıta olarak kullandığı…
…üye tayin etti. Mehmed Ali Paşa’nın saray muvakkiti…
…Cebertî Kavalalı Mehmed Ali Paşa’ya baştan beri cephe…
...

…(1698-99) Kahire’de doğdu ve burada yetişti. Habeşistan’ın…
…Habeşistan’ın Cebert bölgesine mensup bir ulemâ…
…Cebert bölgesine mensup bir ulemâ ailesindendir. Bir…
…bir ulemâ ailesindendir. Bir aylıkken babasını kaybeden…
…ailesindendir. Bir aylıkken babasını kaybeden Cebertî, annesi…
…kızı Süteyte’nin yanında büyüdü. Daha sonra dedeleri gibi…
…sonra dedeleri gibi Ezher’de bu aileye ait bulunan Cebertî…
…gibi Ezher’de bu aileye ait bulunan Cebertî revakına yerleşerek…
…Şürünbülâlî’nin oğlu Hasan b. Hasan eş-Şürünbülâlî’nin…
…ölümünden sonra Seyyid Ali ed-Darîr es-Sivâsî ile…
…es-Sivâsî ile Muhammed b. Abdülazîz ez-Ziyâdî’den…
…fıkıh, Sabbâğ lakabıyla bilinen Ahmed b. Mustafa…
…lakabıyla bilinen Ahmed b. Mustafa el-İskenderî’den…
…el-İmâdî’den hadis, Hasan b. Ali el-Medâbigī’den de…
…el-İmâdî’den hadis, Hasan b. Ali el-Medâbigī’den de edebiyat…
…de edebiyat okudu. Böylece Ezher ve Sinâniyye…
…ilimler tahsil eden Cebertî büyük bir gayret göstererek…
…tahsil eden Cebertî büyük bir gayret göstererek akranları…
…ve coğrafya alanlarında bilgisini artırmak amacıyla Muhammed…
…ve Hüsâmeddin el-Hindî gibi âlimlerden ders aldı. Sudan’ın…
...

…gelmekte ve kelimenin Batı dillerine algebra şeklinde…
…taşımaktadır (geniş bilgi için bk. Saliba, s.…
…(geniş bilgi için bk. Saliba, s. 189-204).…
…genelde “ilmü’l-hisâb”ın bir dalı olarak kabul…
…kabul etmişlerdir. Muhammed b. Ahmed el-Hârizmî (ö.…
…adlı eserinde (s. 116) bu ilmin konusunu “hisâb…
…“hisâb sanatlarından bir sanat” olarak tanımlamış ve…
…(el-ulûmü’l-adediyye) bir dalı olarak görmüş ve “var…
…görmüş ve “var sayılan bilinenlerden bilinmeyen niceliğin…
…“var sayılan bilinenlerden bilinmeyen niceliğin çıkarılması”…
…şeklinde daha matematiksel bir tanım vermiştir ( el-ʿİber ,…
…ise (ö. 968/1561) farklı bir yaklaşımla ilmü’l-aded ve…
…farklı iki adı şeklinde benimsemiş ve ilmü’l-cebr…
…ilmü’l-cebr ve’l-mukābeleyi bu ilimlerin dalı olarak…
…dalı olarak “denklem yoluyla bilinenlerden bilinmeyen niceliklerin…
…yoluyla bilinenlerden bilinmeyen niceliklerin çıkarılması…
…Daha sonraki dönemlerde bu tarif, Kâtib Çelebi’nin (ö.…
…“denklem yoluyla bilinenlerden bilinmeyen niceliklerin…
…yoluyla bilinenlerden bilinmeyen niceliklerin çıkarılması…
…ilim” olarak ilmü’l-hisâbın bir dalı şeklinde kabul…
...

…ve Hıristiyanlık’ta büyük meleklerden olup Kitâb-ı…
…ismi geçen üç melekten biridir. Adından ilk defa Daniel…
…ve apokriflerde verilen bilgilere göre Cebrâil altı melekle…
…göre Cebrâil altı melekle birlikte Tanrı’nın huzurunda sol…
…cennete nezaret eder; birinci semanın hâkimidir; en önemli…
…Cebrâil, Tanrı’nın buyruklarını yaratıklara bildirip elçilik…
…buyruklarını yaratıklara bildirip elçilik görevi yapan bir…
…elçilik görevi yapan bir melektir, aynı zamanda…
…güreş tutmuş, Mîkâil ile birlikte Hz. Mûsâ’nın defnedilişine…
…iki defa söz edilir. Bunlardan birinde Hz. Zekeriyyâ’ya…
…defa söz edilir. Bunlardan birinde Hz. Zekeriyyâ’ya görünerek…
…Tanrı’dan vahiy getiren büyük bir melektir (Ahmed…
…vahiy getiren büyük bir melektir (Ahmed Abdülvehhâb,…
…Peygamber’e ilâhî emirleri bildiren vahiy meleğidir ve dört…
…vahiy meleğidir ve dört büyük melekten biridir. Arapça’da…
…ve dört büyük melekten biridir. Arapça’da vahiy meleği…
…kelimelerle ifade edilmekle birlikte en meşhurları Cebrâîl,…
…hadis mecmualarındaki bazı rivayetlere ( Müsned , V,…
…( Müsned , V, 15-16; Buhârî, “Tefsîr”, 2/6, 16/1)…
…gelen İbrânîce asıllı bir kelime olduğunu kabul…
...

…Sözlükte “bozuk olan bir şeyi ıslah edip…
…Sözlükte “bozuk olan bir şeyi ıslah edip düzeltmek,…
…şeyi ıslah edip düzeltmek, birine zor kullanarak iş yaptırmak”…
…edilmesiyle meydana gelen bir terim olup zorlayıcı bir…
…bir terim olup zorlayıcı bir gücün hâkimiyeti fikrini…
…bir gücün hâkimiyeti fikrini benimseyenler için kullanılmıştır. Bütün…
…için kullanılmıştır. Bütün kelâmcıların kabul ettiği…
…kelâmcıların kabul ettiği bir tarifi bulunmamakla birlikte…
…kabul ettiği bir tarifi bulunmamakla birlikte genellikle…
…bir tarifi bulunmamakla birlikte genellikle “insanların…
…“insanların kendilerine has bir iradeye sahip olmadığını,…
…olmadığını, zihnî ve amelî bütün fiillerinin ilâhî gücün…
…diye tanımlanabilmektedir. Bununla beraber Mu‘tezile…
…Bununla beraber Mu‘tezile mensuplarıyla…
…anlamlar önemli ölçüde birbirinden farklıdır. Mu‘tezile’ye göre…
…göre Cebriyye, kullara ait bütün fiillerin önceden…
…ait bütün fiillerin önceden belirlenmiş bir plan (kader) dahilinde…
…önceden belirlenmiş bir plan (kader) dahilinde…
…dahilinde gerçekleştiğini ve bu tür fiillerin, kulun kısmî…
…kısmî tesiri söz konusu olsa bile ilâhî irade ve kudretten…
...