…sistemleştirilmiştir. İslâm kültüründe önceleri formel…
…159). İbn Sînâ’dan sonraki İslâm mantıkçıları çok az da olsa…
…İbn Rüşd’den sonra gelen İslâm mantıkçıları -ki bunların…
…yer tutar (bk. MANTIK ). İslâm kültür tarihinde özellikle…
…bilim anlayışı ile birlikte Batı’da yapılmıştır. Bu eleştiriyi…
…Durusoy, “Gazali’de Mantık Biliminin Yeri ve Önemi”, İslâmî…
…Biliminin Yeri ve Önemi”, İslâmî Araştırmalar Dergisi ,…
…, II, 749; Gazzâlî, İslam Hukukunda Deliller , II,…
…ile yahudi ve Roma hukukunun etkisi bulunduğu iddiasına da…
…kıyasa değil sadece etkisi şer‘an sabit olmuş, yani…
…uygun görmez ( İslam Hukukunda Deliller , II,…
…el-Basrî, II, 235; Gazzâlî, İslam Hukukunda Deliller , II,…
…hususunda bk. Gazzâlî, İslam Hukukunda Deliller , I, 50).…
…, II, 573-581; Gazzâlî, İslam Hukukunda Deliller , II,…
…, s. 18; krş., İslam Hukukunda Deliller , I, 50).…
…da vurgulamaktadır ( İslam Hukukunda Deliller , I, 50).…
…eden şebeh kıyasının ( İslam Hukukunda Deliller , II,…
…olduğunu belirtmektedir ( İslam Hukukunda Deliller , II,…
…II, 66; Gazzâlî, İslam Hukukunda Deliller , II,…
…itiraf eder ( İslam Hukukunda Deliller , II,…
...

…isim olduğunu söyler. İslâm vahyinin “ikra’” (oku)…
…I, 263-267; Hamîdullah, İslâm Peygamberi , I, 77-84) bu…
…başlamıştır ( Hamîdullah, İslâm Peygamberi , I, 80). İlk…
…artan fetihlerle genişleyen İslâm coğrafyasında Araplar’ın…
…Bu şekilde yazılan mushaflar İslâm âlemine hızlı bir biçimde…
…s. 136-137. Hamîdullah, İslâm Peygamberi , I, 77-84.…
…M. Hüseyin Tabâtabâî, İslâm’da Kur’ân (trc. Ahmet…
…benimseyen sınırlı bir grup İslâm dünyasında V. (XI.) yüzyıla…
…b. Muhammed Ebû Şehbe gibi İslâm âlimlerinin ilgi…
…de Hz. İbrâhim hakkındaki İslâmî telakkinin…
…hatırlatılması, İslâm’ın kendi yüce hakikatiyle…
…çıktı ki bu da yeni kurulan İslâm toplumu idi. Bu sebeple…
…görülür. Böylece bir yandan İslâm dışı topluluklarla…
…kitap), öte yandan yeni İslâm toplumunun iç yapısıyla…
…116-118). 4. Medine’de İslâmiyet’e düşman olmakla birlikte…
…yaşayan Araplar’dır. İslâm öncesi Arap toplumunun dinî…
…tabipleri âciz bırakmıştır. İslâm öncesi Arap toplumunun en…
…Mekkeli müşriklerin İslâm vahyinin toplum üzerindeki…
…bilinmektedir. Bu noktada İslâm âlimleri, vahyin etkisini…
…İslâm âlimleri, vahyin etkisini kırmak için her şeyi yapmaya…
...

…genelde kara ikliminin etkisi altındadır; yalnız batıda…
…etkisi altındadır; yalnız batıda Alpler’in, güney…
…baş hayvan yetiştirenler, batıdan Baden kültürünün…
…başladılarsa da hem batıda (955: Augsburg yakınındaki…
…gelişmeyi engelledilerse de batıdan gelen etkilerden esinlenen…
…etmedi. Bazı önde gelenler İslâmiyet’i kabul ettiler ve Osmanlı…
…ordusu 4 Nisan 1945’te Alman etkisini sona erdirdi. Sovyet…
…imzalandı. III. ÜLKEDE İSLÂMİYET Macaristan topraklarında…
…Macaristan topraklarında İslâm’la alâkalı en eski izler Avar…
…anımsatan motifler yine İslâm’ın etkisine tanıklık eder.…
…motifler yine İslâm’ın etkisine tanıklık eder. Macaristan…
…kültürünün yayılışı ve etkisi açısından Macaristan diğer…
…bunların Macar halkına olan etkisini tahmin etmeye yarayacak…
…1916 kanunları gereğince İslâmiyet ikinci derecede kabul edilen…
…yana hem Türkiye hem başka İslâm ülkelerinden geçici veya…
…IV. MACARİSTAN’DA İSLÂM ARAŞTIRMALARI Macaristan’da…
…ARAŞTIRMALARI Macaristan’da İslâm araştırmaları beş gruba…
…beş gruba ayrılır: a) İslâm’la alâkalı genel tetkikler;…
…d) Türkoloji’nin diğer İslâmî yönleri hakkındaki…
…incelemeler. a) İslâm dinine karşı bir nevi merak…
...

…78; et-Tavṭıʾe , I, 59). İslâm mantıkçıları, genellikle…
…öneminden dolayı birçok İslâm mantıkçısı bu dalda…
…gibi adlar vermişlerdir. İslâm mantıkçılarını meşgul eden…
…olarak kabul etmişlerdi. İslâm mantık tarihi mantığın…
…çalışmaları mantık biliminin kurulması için bir hazırlık…
…çalışmışlarsa da gerek İslâm dünyasında gerekse Batı’da…
…İslâm dünyasında gerekse Batı’da Aristo’nun mantık anlayışı…
…devam etmiştir. b) İslâm Düşüncesi. İslâm kültür…
…b) İslâm Düşüncesi. İslâm kültür dünyasında mantık…
…sebepleri şunlardır: 1. İslâm’ın yayıldığı yerlerdeki…
…’sini ( Îsâġūcî ) eklemiş, İslâm mantıkçıları da bu dokuz…
…ve önce Doğu’da, ardından Batı’da olmak üzere İslâm…
…ardından Batı’da olmak üzere İslâm mantığındaki üreticilik IV.…
…dahil eden ve bu alanın İslâm dünyasında daha da…
…hazırlayan ilk ve en ünlü İslâm mantıkçısı Fârâbî’dir.…
…bir dirayetle şerhederek İslâm dünyasında tanınmasında…
…Onun mantık eserleri, İslâm âleminde daha sonra…
…temel tutumu sebebiyle İslâm mantıkçılarının…
…ve örneklerini daha çok İslâm kültüründen, hatta bazan…
…söylenemezse de bu ilmin İslâm dünyasında meşruiyet…
...

…ve Allah katında hak dinin İslâm olduğu (Âl-i İmrân 3/19),…
…olduğu (Âl-i İmrân 3/19), İslâm’dan başka bir din arayan…
…3/85) ifade edilmiştir. İslâm âlimleri de İslâm’ın daha…
…İslâm âlimleri de İslâm’ın daha önceki şeriatları…
…(Matta, 5/31-32) neshin İslâmiyet öncesi ilâhî dinlerdeki…
…değerlendirmiştir. İslâm’ın ilk asırlarında Kur’an’da…
…nesihte ifrata düşmelerinin etkisi olduğu anlaşılmaktadır. Bu…
…olduğunu belirtmiştir. İslâm âlimleri, âyetler arasında…
…verilen örneklerden biri, İslâm’ın ilk dönemlerinde namazda…
…Klasik literatürde İslâm âlimlerinin neshin aklen…
…biçimde tartışılır. Esasen İslâm dininin önceki ilâhî…
…bir husus olmakla birlikte İslâm ahkâmının kendi içinde de…
…ve örneklerin çoğunda neshin İslâm’a yeni girenleri ilerideki…
…Mu‘tezile âlimleriyle diğer İslâm âlimleri arasında hüsün…
…arasında sayılır. İslâm âlimlerinin çoğunluğu, bir…
…biçimde kullanılması, İslâm’ın Câhiliye dönemine ait bazı…
…Aḥkâmü’n-nesḫ fi’ş-şerîʿati’l-İslâmiyye , Kahire 1984, s. 60-61.…
…Hadīth: The Formation of the Islamic Law of Inheritance ,…
…J. Burton, The Sources of Islamic Law: Islamic Theories of…
…The Sources of Islamic Law: Islamic Theories of Abrogation ,…
...

…etmiş haliyle klasik Türk-İslâm devlet modeli ortaya çıkmış…
…Bosna, Arnavutluk bölgesi İslâmlaşarak Osmanlı gücünün Balkanlar’da…
…merkezler oldu. Buraların İslâmî geçmişinde, tarihî…
…uygulamasının rahatlatıcı etkisi açık şekilde kendini…
…Osmanlı idaresinin etkisi büyüktür. I. Murad’ın…
…bu cüretkâr siyaset batıda da bütün hızıyla sürdürüldü.…
…sürdürme eğiliminin de kısmî etkisi olduğu ileri sürülür.…
…telakkisinden alıyor, İslâmî kaynaktan besleniyor ve Doğu…
…ve ekonomik faktörlerin de etkisiyle çok müessir oldu. 1500’lü…
…daha üstlenmiş oldu. Bu ise İslâm dünyasında mukaddes…
…seferin meşrû zeminini yine İslâm’ı her türlü tehditten koruma…
…Portekiz tehdidine karşı İslâm’ın mukaddes yerlerini…
…fethi, Osmanlı siyasî gücünü İslâm dünyasında üstün konuma…
…Osmanlı idaresi altında İslâm’ın mukaddes yerleri dış…
…bir kere daha gösterdi. Batıda ise 1593’te başlayan ve on…
…açtığı açıktır. Doğuda ve batıda iki cepheli bir savaş yapmak…
…devreden sonra Osmanlılar, batıda kendi topraklarını korumaya…
…uzun vadede rahatlatıcı etkisini gösterdi. II. Osman’ın ve…
…sadârete getirilmesiyle batıda yeni bir atılım içerisine…
…Uyvar fethedildi, böylece batıda en geniş sınırlara ulaşılmış…
...

…b. Ziyâd kumandasındaki İslâm ordusu, Lekke vadisinde…
…döndüğü anlaşılmaktadır. İslâm hâkimiyeti ve etkisi altında…
…İslâm hâkimiyeti ve etkisi altında kalan bu Endülüs…
…hemen ardından ciddi bir İslâmlaşma ve Araplaşma süreci başladı.…
…b. Vezzân’dır. Tuleytula’da İslâm hâkimiyeti döneminde…
…etmesine rağmen bir İslâm şehri karakterini…
…bir nüfus yapısının, ayrıca İslâmî eserler ihtiva eden…
…Bunun sonucunda şehirde İslâm biliminin ürünlerini Batı…
…sonucunda şehirde İslâm biliminin ürünlerini Batı dillerine…
…yorumlandı. Tuleytula, Arap biliminin elde edilebileceği doğal…
…bu çalışmaların Batı’da modern bilimin ve bilimsel…
…eserlerle sınırlı kalmadı. İslâm’a karşı İslâm kaynaklarından…
…kalmadı. İslâm’a karşı İslâm kaynaklarından yararlanarak…
…rahipleri ve Franklar’ın etkisiyle ağırlığını gittikçe daha…
…Öte yandan Toledo’da İslâmî dönemin Tuleytula’sında…
…a.mlf., Târîḫu İsbâniyyeti’l-İslâmiyye: Aʿmâlü’l-aʿlâm (nşr. E.…
…M. Abdullah İnân, Düvelü’l-İslâm fi’l-Endelüs:…
…Politics and Society in Islamic Spain 1002-1086 , Princeton…
…Caliphate in the West: An Islamic Political Institution in the…
…Abdülmecîd en-Na‘naî, el-İslâm fî Ṭuleyṭula , Beyrut, ts.…
...

…I. KUR’AN ve HADİS İslâmî literatürde insanların…
…geographia kelimesini ilk İslâm coğrafyacılarından Muhammed…
…coğrâfiyâ kullanılmıştır. İslâm âlimleri eski Yunan, Roma,…
…ve coğrafya kültüründen İslâm dünyasına intikal eden…
…bilgilerden faydalanarak İslâm coğrafyasıyla ilgili zengin…
…milyon kilometredir. Yer, batıdan doğuya doğru kendi…
…Jüpiter’in güçlü çekim etkisi sonucu asteroit kuşağının…
…çok daha önce iki İslâm âlimi (İbn Bâcce ve…
…hiç değilse bu İslâm âlimlerinin Batlamyus…
…görüşünün XI. yüzyılda İslâm astronomisinde ve XIV.…
…ve XIV. yüzyılda Batı’da yeniden gözden geçirildiği…
…bile oldukça önemlidir. Batı’da ise bu tür tartışmalar XIV.…
…doğuda ay tutulması batıdan daha öncedir; kuzey kutbuna…
…Hıristiyanlık kozmolojisinin etkisiyle yerin düz olduğu görüşüne…
…kadar Ortaçağ boyunca Latin Batı’da ciddiye alınacak düz yer…
…müslümanlar Yunan biliminin büyük bir bölümünü Arapça’ya…
…Bununla birlikte İslâm’ın ilk dönemlerinde…
…aletleriyle incelemişlerdir. İslâm astronomları yerin…
…doğar; ay tutulması doğuda batıdakinden daha öncedir; kuzey kutbuna…
…I, Bölüm 4, s. 8-9) sonraki İslâm astronomlarında da…
...

…kullanılmaya başlanmıştır ( İslam ve İlim , s. 98, dipnot 11).…
…VIII-IX. yüzyıllarda Yunan biliminin büyük bölümünü Arapça’ya…
…aktarıp geliştirmiştir. İslâm’ın ilk dönemlerinde Hint…
…Hint astronomisi İslâm astronomisinin…
…bu esere dayandırmıştır. İslâm dünyasında pek çok gözlemevi…
…kurum şeklinde ilk defa İslâm dünyasında ortaya çıkan ve…
…bilgileri de kapsamaktaydı. İslâm rasathânelerindeki…
…çevrilen Zîc-i Erkend ’in etkisi vardır. Aynı etki 175’te…
…tercüme edilmesiyle Grek etkisi başlamış, İslâm astronomları…
…Grek etkisi başlamış, İslâm astronomları Batlamyus’un…
…eder. Önemli Zîcler. İslâm dünyasında pek çok zîc…
…125 zîcden bahseder. İslâm dünyasında IX-XIX. yüzyıllar…
…bir bölümden oluşan eser İslâm dünyasında ortaya konan en…
…kullanılmıştır. Daha sonra Batı’da astronomi biliminin…
…Daha sonra Batı’da astronomi biliminin gelişmesiyle birlikte…
…Sayılı, The Observatory in Islam , Ankara 1988, tür.yer.…
…Seyyid Hüseyin Nasr, İslam ve İlim: İslam Medeniyetinde…
…Nasr, İslam ve İlim: İslam Medeniyetinde Aklî İlimlerin…
…during the Golden Age of Islam , New York 1994, s. 38-39,…
…E. S. Kennedy, “A Survey of Islamic Astronomical Tables”,…
...

…VII ve VIII. yüzyıllardaki İslâm fetihleri, daha önce çok az…
…insan hayatının her alanında etkisini gösteren bu yeni birlik…
…etkiler bıraktı. Aslında, İslâm fetihleri öncesinde bölge…
…bir erken dönem İslâm tarım devriminden söz etmek…
…meydana gelmiştir. 1. İslâm öncesinde sadece bir kısmı…
…yerde geniş ölçüde yaymak İslâm Devleti’nin başarısıdır.…
…Sonraki dönemlerde İslâm’ın dışa doğru yayılmasıyla da…
…Gelişmeler büyük çoğunlukla İslâm öncesi zamanlarda bilinen,…
…başarıldı. İslâm’ın parlak dönemlerinde geniş…
…imkânı beraberinde getirdi. İslâm ordularının fethettiği…
…bilinen iklime sahipti. İslâm öncesi zamanlarda hemen…
…muazzam bir büyüme gösterdi. İslâm öncesinde kurulmuş bazı…
…Hiç şüphesiz XI. yüzyılda İslâm dünyası kendinden…
…Şüphesiz erken dönem İslâm dünyasının birkaç kesiminde…
…sürenden farklıydı ve hem İslâm öncesi dönemde hem de İslâm…
…İslâm öncesi dönemde hem de İslâm dönemlerinde gelişen tarım…
…kollarından sulanabiliyordu. İslâm öncesi asırlarda bu iki…
…tarım devriminin erken dönem İslâm dünyasının diğer bölgelerine…
…öncü rolü oynadı. İslâm, zamanla din değiştirme ve…
…sahip değildi ve erken dönem İslâm dünyasının geleneklerinden…
...