…(el-akl) kelimesi, felsefe ve mantık terimi olarak…
…kavram haline getiren ve kavramlar arasında ilişki…
…değil özdeşlik, çelişmezlik ve üçüncü şıkkın imkânsızlığı…
…yanlıştan, iyiyi kötüden ve güzeli çirkinden ayıran bir…
…olarak akıl, ahlâkî, siyasî ve estetik değerleri…
…anlam kazandıran ve ilâhî emirler karşısında…
…insanın yükümlülük ve sorumluluk altına girmesini…
…edinmeye yarayan bir güç” ve “bu güç ile elde edilen…
…(el-Ankebût 29/43). Bu gücü ve bu bilgiyi iyi…
…kötü bir azap verir” (Yûnus 10/100) âyetiyle…
…bütün insanlığı uyarmış ve akıllarını kullananların…
…hakikatleri sezme, anlama ve onların üzerinde düşünüp…
…düşünüp yorum yapma görev ve yetkisi de verilmiştir.…
…yapma görev ve yetkisi de verilmiştir. Nitekim, “Allah âyetlerini…
…fuâd (çoğulu ef’ide) ve elbâb (tekili lüb,…
…ef’ide) ve elbâb (tekili lüb, Kur’an’da geçmez)…
…çekmektedir. “Sezme, anlama ve bir şeyin mahiyetini kavrama…
…derunî, vicdanî âlemine ve gönül dünyasına hitap etmek…
…geçen akıl kelimesi “deveyi veya başka bir şeyi bağlamak,…
…bağlamak, zaptetmek; diyet vermek” gibi kelime mânaları yanında…
...

…187/803) nisbet eder (bk. Keşfü’ẓ-ẓunûn , II, 1142).…
…, II, 1142). Brockelmann ve Fuat Sezgin de aynı görüşü…
…ki İmam Muhammed’in hayatı ve eserlerinden bahseden…
…Kureşî, III, 122-127; Leknevî, s. 163). İmam Muhammed…
…eş-Şâfiî el-Kādirî, “Bu, veliyyullah Şeyh Şeybânî’nin…
…626, vr. 346 a ). “Şeyh”, “veliyyullah”, “kaddesallahu rûhah” gibi…
…rûhah” gibi unvan ve ifadelerin genellikle…
…ayrıca Mâlik, Nu‘mân ve Ahmed’in itikadıdır”…
…eserin 187 (803) yılında vefat eden Muhammed b. Hasan…
…eş-Şeybânî’nin ölümünden ve dört mezhebin ortaya çıkıp…
…tarafından şerhedilmesi ve rü’yetullah konusunda…
…Ayrıca risâlede yer alan ve Hz. Peygamber’in Allah’ı…
…el-Ḳaṣîdetü’ş-Şeybâniyye ve el-ʿAḳāʾidü’ş-Şeybâniyye…
…diye de bilinir (bk. Keşfü’ẓ-ẓunûn , II, 1142, 1340).…
…İlâhiyyât , nübüvvât ve sem‘iyyât ın belli başlı…
…risâle, Allah’ın bazı isim ve sıfatlarını sayarak bunların…
…zâtını kuşatan bir mekân ve zaman bulunmadığına dikkat…
…önce de Allah’ın rab olduğu ve sınırlı bir varlık olmadığı…
…bağlı olarak- söz, niyet ve fiilden ibaret olduğu…
…ibaret olduğu belirtilir ve sem‘iyyât konuları…
...

…Asıl adı Beyânü ʿaḳīdeti Ehli’s-sünne…
…Beyânü ʿaḳīdeti Ehli’s-sünne ve’l-cemâʿa ’dır. Risâlede,…
…klasik kelâm tasnifi içinde ve Selef metoduyla…
…öğrencilerinden Ebû Yûsuf ve Muhammed’in görüşlerine…
…görüşlerine ağırlık vermiştir. Eserde, Sünnîliğin şiârı…
…şiârı kabul edilen ve inanılması zaruri görülen…
…edilen itikadî görüşleri ilk ve en doğru şekliyle tesbit…
…önce Allah’ın birliği zât ve sıfatlar açısından ele…
…açısından ele alınır ve Allah’ın sıfatlarında…
…peygamberliği anlatılır ve peygamberliğin sona ermiş…
…olması hususuna ağırlık verilir. Kur’an’a, kelâm sıfatının…
…bir yorum getirilir ve mahlûk olmadığı (bk.…
…da içtimaî yapının huzur ve selâmetidir. Ashabı sevmenin…
…mecazi anlamda da olsa din ve imandan sayıldığı, onlara…
…ise yine aynı anlamda küfür ve isyan olduğu belirtilir.…
…Müslümanların halife ve imamlarına itaatleri, günah…
…bütün konuları, karşı görüş ve tartışmalara yer verilmeden,…
…görüş ve tartışmalara yer verilmeden, genellikle âyet ve…
…verilmeden, genellikle âyet ve hadislere dayanan veciz…
…âyet ve hadislere dayanan veciz cümlelerle ifade edilir.…
...

…Ali b. Sâlih Filibe’de ve kuvvetli bir ihtimalle Fâtih…
…zamanın ilim otoritelerinden ve sonraları Rumeli…
…Sahn müderrisliği pâyesine lâyık görülüp kendisine Fâtih…
…Medresesi müderrisliği verildi. Sahn’a gelişinden bir sene…
…mansıplara yükselme imkânı vermedi. Çok geçmeden Bursa’da vefat…
…Çok geçmeden Bursa’da vefat etti. Sıfat ve mevkiine…
…Bursa’da vefat etti. Sıfat ve mevkiine yaraşır bir yer…
…göz kamaştırıcı bir üslûp ve imajlarla ördüğü…
…Hümâyunnâme adlı Kelîle ve Dimne tercümesidir. Henüz…
…sahibi Sehî Bey’in dikkat ve ilgisini çekmemesine…
…çekmemesine mukabil, Latîfî’den başlayarak XVI. asır ve…
…başlayarak XVI. asır ve sonrası tezkire ve hal…
…XVI. asır ve sonrası tezkire ve hal tercümesi müellifleri,…
…’nin yazılış yeri ve tarihi kaynaklarda farklı…
…onu Sahn müderrisliğinde, Beyânî II. Bayezid Medresesi’nde,…
…divanında devrin sadrazamı Lutfi Paşa’ya, bir nüshası Kanûnî…
…sonuna kadar büyük bir zevk ve hayranlıkla okuyan hükümdar…
…göre de üç gün sonra Lutfi Paşa’nın muhalefetine rağmen…
…Çelebi’ye Bursa kadılığını verdirmişti. Ancak Âlî’nin bu rivayetinde…
…Vâsi Alisi’ne Bursa kadılığı verildiği tarihte (1542) Lutfi Paşa…
...

…olup Kara Hoca lakabıyla meşhurdur. Babasının adı…
…zamanında Anadolu’ya geldi ve İznik Medresesi’ne müderris…
…800 (19 Ekim 1397) tarihinde vefat eden Ali Esved, İznik…
…ait el-Îżâḥ fi’l-meʿânî ve’l-beyân adlı eserle (bk.…
…ait el-Îżâḥ fi’l-meʿânî ve’l-beyân adlı eserle (bk.…
…adlı eserle (bk. Keşfü’ẓ-ẓunûn , I, 211) Celâleddin…
…Tercümesi , s. 29-30. Keşfü’ẓ-ẓunûn , I, 211; II, 1749,…
…, I, 211; II, 1749, 2021. Leknevî, el-Fevâʾidü’l-behiyye ,…

…Alâmet, lugatta “emâre, nişan; iki toprak…
…parçası arasındaki sınır” ve “yollara dikilen işaretler”…
…hükümler” çerçevesinde veya kıyas bahsinde illet…
…âlimleri alâmeti sebep, şart ve illetle birlikte vaz‘î…
…olmayıp hükme ulaşmada vesile ise sebep, ne müessir ne de…
…ise sebep, ne müessir ne de vesile olup hükmün varlığı onun…
…dayanıyorsa şart, varlığı ve gerekliliği ona dayanmayıp…
…arasındaki sıkı ilişki ve benzerlik de göz önüne…
…Hanefîler’in yaptığı tarif ve tasnife göre alâmetler dört…
…alâmet olanlar. Bunlar şart ve illetle ilgisi olmayıp…
…etmesi, telbiye nin hac ve umrenin sembolü olması gibi.…
…onun gerçekleştiğini veya illetin vasfındaki gizliliği…
…Çünkü illetin kendisinin veya vasfının gerçekleşmiş…
…bu konuda esas illet, sperm ve yumurtanın ana rahminde…
…Bu sebeple Ebû Yûsuf ve Muhammed doğum hususunda…
…ihsan vasfı ile recm cezası verilemez. Bu yönüyle ihsan, recm…
…sonra bile iki erkek veya bir erkek ve iki kadının…
…iki erkek veya bir erkek ve iki kadının şahitliği ile…
…olanlar. Hakiki illetler ve hakiki şartlar bir…
…sahih olduğunun bir işareti ve bir alâmetidir.…
...

…Sûfîâbâd köyünde zengin ve kültürlü bir ailenin çocuğu…
…İlhanlılar yönetiminde vezirlik ve başvezirlik yapmış,…
…yönetiminde vezirlik ve başvezirlik yapmış, babası…
…unvanıyla Gāzân Han’ın veziri olmuştu. Büyük bir âlim olan…
…öldürülünceye kadar kadı ve vezir olarak görev yapmıştı.…
…öldürülünceye kadar kadı ve vezir olarak görev yapmıştı.…
…on beş yaşında iken dayısı ve amcasının nüfuzundan…
…vakitlerinde kendini ibadete verdi. Doktorların tedavi etmekten…
…döndü. Simnân’da dünyayı ve onunla ilgili her şeyi…
…her şeyi terketmeye karar veren Alâüddevle, malının ve…
…veren Alâüddevle, malının ve parasının büyük bir kısmını…
…özellikle hadis, fıkıh ve kelâmla meşgul olmayı, aklî…
…kelâmla meşgul olmayı, aklî ve naklî ilimlerde derinleşmeyi…
…Ḳūtü’l-ḳulûb ’unu okudu ve okuduklarını uygulamaya…
…felsefî akımları, dinler ve mezhepler tarihini gözden…
…emredip zikir telkin etti ve onu halvete soktu, halveti…
…hırkasını onun elinden giydi ve irşad görevini alarak…
…benzer maksatlarla Olcaytu ve Emîr Nevruz ile görüştü.…
…görüştü. Âyetullah-ı Hillî ve Safiyyüddîn-i Erdebîlî gibi…
…Erdebîlî gibi âlim ve mutasavvıflarla tanıştı. 22…
...

…Âlem, “alâmet ve nişan koymak” mânasındaki…
…koymak” mânasındaki alm veya “bilmek” anlamındaki ilm…
…demektir. İnsanlar, cinler ve melekler gibi akıl sahibi…
…el-İsfahânî, “ʿâlem” md.; Lisânü’l-ʿArab , “ʿâlem” md.). Hz.…
…Hz. Ali’ye nisbet edilen ve insanın tek başına bütün…
…kapsamlı tarifi maddî veya mânevî olan varlıkların…
…ifade etmek amacıyla ve hepsi de “âlemîn” şeklinde…
…29/10), ayrıca, “Size verdiğim nimeti ve sizi âlemlere…
…“Size verdiğim nimeti ve sizi âlemlere üstün…
…arada tekrarlanan “semâvat” ve “arz” kelimeleri birlikte…
…Cenâb-ı Hakk’ın gökleri ve yeri yarattığı, bunların…
…yarattığı, bunların maddî ve mânevî tasarruf ve…
…maddî ve mânevî tasarruf ve hâkimiyetini kendi…
…bulundurduğu, semâvat ve arzın sırlarını sadece onun…
…sadece onun bildiği ve bunlarda bulunan şuurlu…
…müminler” mânasında ve ayrıca “rabbü’l-âlemîn”…
…âyette yer alan halk ve emr , daha sonra İslâm…
…düşünürlerince halk âlemi ve emr âlemi şeklinde,…
…âlemi şeklinde, fenomenler ve numenler âlemini ifade eden…
…kelimelerin her biri felsefî ve tasavvufî literatürde birer…
...

…şeyhliğinde bulundu ve “türbe şeyhi” unvanıyla…
…Sigetvar Kalesi yakınlarında vefat etti. Sigetvar’daki makamına…
…1. Muḥâḍaratü’l-evâʾil ve müsâmeretü’l-evâḫir .…
…yazılan bu eser “evâil” ve “evâhir” adlı iki bölüme…
…(1300), Kahire (1311, 1314) ve Beyrut’ta (1398/1978)…
…2. Ḫavâtimü’l-ḥikem ve ḥallü’r-rumûz ve…
…ve ḥallü’r-rumûz ve keşfü’l-künûz . Eserde…
…ve ḥallü’r-rumûz ve keşfü’l-künûz . Eserde tasavvufî ve…
…. Eserde tasavvufî ve kelâmî konularda üç yüz…
…tamirinin tamamlandığını ve yapılan işleri bildiren…
…aynı eseri Kâbe’nin tarihi ve kutsiyetiyle ilgili…
…ekleyerek Fażlü’l-maḳām ve’l-Mescidi’l-ḥarâm adıyla…
…4. Risâle fî beyâni ricâli’l-ġayb .…
…904). 5. Terbîʿu’l-merâtib ve’l-uṣûl . Eserin bilinen tek…
…Sübâʿiyyât fi’l-fürûʿ ve er-Risâletü’l-intiṣâriyye…
…115) ile Kâtib Çelebi (bk. Keşfü’ẓ-ẓunûn , II, 1891) ve…
…Keşfü’ẓ-ẓunûn , II, 1891) ve Bursalı Tâhir’in…
…Mevâḳıfü’l-âḫire ve’l-leṭâʾifü’l-fâḫire adlı…
…Mevâḳıfü’l-âḫire ve’l-leṭâʾifü’l-fâḫire adlı eserlerin…
…Fezleke , I, 122. Keşfü’ẓ-ẓunûn , I, 191, 330; II,…
...

…adı Muhammed’dir. Doğum yeri ve tarihi tam olarak…
…olduğu için “kuşçu” lakabıyla anılmıştır. Kendisi de büyük…
…de büyük bir âlim olan ve âlimleri koruyan Uluğ Bey,…
…doğruya babası vasıtasıyla veya aslen Bursalı olan ve tahsil…
…veya aslen Bursalı olan ve tahsil için Mâverâünnehir’e…
…tanıyarak ona ders verdi. Dolayısıyla o, matematik ve…
…Dolayısıyla o, matematik ve astronomi alanındaki temel…
…Uluğ Bey, Kadızâde-i Rûmî ve Gıyâseddin Cemşîd…
…doymayan Ali Kuşçu, Uluğ Bey ve Kadızâde’den izin alamama…
…de okuma fırsatı buldu ve daha sonra Tûsî’nin eserini…
…Çin’e gönderildiği ve dönüşünde dünyanın…
…Hasan’dan büyük ilgi gördü ve elçilik göreviyle Fâtih…
…sonra İstanbul’a döndü ve yol boyunca büyük…
…tayin İstanbul’da astronomi ve matematik alanındaki…
…(15 Aralık 1474) İstanbul’da vefat etti ve Eyüp Sultan Türbesi…
…1474) İstanbul’da vefat etti ve Eyüp Sultan Türbesi civarına…
…Mîrim Çelebi ile Molla Lutfi meşhurdur. Eserleri.…
…Nuruosmaniye (nr. 4913) ve Köprülü (nr. I, 1582/14)…
…vardır. Bir mukaddime ve iki “makale”den oluşan…
…2949). Ayrıca Muslihuddîn-i Lârî’nin bu risâleye yaptığı Farsça…
...