…veziri Ebü’l-Fazl İbnü’l-Amîd tarafından…
…çok öfkelendi ve Bahtiyâr’ı makamına iade etmeyecek olursa bizzat…
…Ancak birkaç ay sonra Ebû Tağlib Gazanfer…
…öldürttü (12 Şevval 367 / 23 Mayıs 978). Aynı yıl geçici bir…
…vasıtasıyla idare ediyordu. Bedr b. Hasanveyh’in hâkim olduğu…
…ve meşhur İslâm âlimi Kadı Ebû Bekir el-Bâkıllânî’yi elçi…
…8 Şevval 372’de (26 Mart 983) Bağdat’ta öldü. Ölümü…
…gariplere ve fakirlere maaş bağladı. Bunun yanında…
…Hârûn vasıtasıyla kilise ve manastırları da tamir ettirdi. İlmi ve…
…es-Sâbî Kitâbü’t-Tâcî , Ebû Ali el-Fârisî el-Îżâḥ ve…
…ve et-Tekmile , Kadı Ebû Bekir el-Bâkıllânî de…
…Mukaddime, s. 24 vd. İbn Miskeveyh, Tecâribü’l-ümem…
…(nşr. H. F. Amedroz – D. S. Margoliouth, The Eclipse of the Abbasid…
…, III, 589. İbnü’l-Kalânisî, Târîḫu Dımaşḳ…
…(Zekkâr) , s. 40-41, 43. İbnü’l-Esîr, el-Kâmil , VIII,…
…IX, 5-12, 15-16, 18-23. İbn Ebû Usaybia, ʿUyûnü’l-enbâʾ…
…5-12, 15-16, 18-23. İbn Ebû Usaybia, ʿUyûnü’l-enbâʾ ,…
…, s. 211-212. İbn Hallikân, Vefeyât , IV,…
…, XVI, 249-252. İbn Kesîr, el-Bidâye , XI,…
…, XVI, 249-252. İbn Kesîr, el-Bidâye , XI, 299-301.…
...

…(bk. Buhârî, “Eẕân”, 160; İbnü’l-Cevzî, s. 380-382).…
…16/10-11; en-Neml 27/60). Ebû Hüreyre’nin rivayet ettiği…
…(bk. Tirmizî, “Ḥac”, 14; İbn Mâce, “Menâsik”, 15), ezanı…
…(bk. Tirmizî, “Ḥac”, 14; İbn Mâce, “Menâsik”, 15), ezanı…
…şehâdette bulunacağı (bk. İbn Mâce, “Eẕân”, 5), bir nevi…
…bulunacağı (bk. İbn Mâce, “Eẕân”, 5), bir nevi…
…(bk. Buhârî, “Şirb”, 9; Ebû Dâvûd, “Zekât”, 41; İbn…
…9; Ebû Dâvûd, “Zekât”, 41; İbn Mâce, “Edeb”, 8), bir…
…Ebû Dâvûd, “Zekât”, 41; İbn Mâce, “Edeb”, 8), bir diğerinde…
…onu dikip yetiştiren için makbul bir sadakadır” (Müslim,…
…üzerine olsun” diyerek bedduada bulunmuştur (Buhârî,…
…(Buhârî, “Medîne”, 1; Ebû Dâvûd, “Menâsik”, 95, 99;…
…diyerek selâmlıyorlardı (bk. İbn Hişâm, I, 234-235; Tirmizî,…
…döndüğü rivayet edilir (bk. İbn Mâce, “Fiten” 23; ayrıca bk.…
…rivayet edilir (bk. İbn Mâce, “Fiten” 23; ayrıca bk.…
…bilgiler verilmiştir (bk. İbn Kesîr, II, 252-263). Yine…
…verilmiştir (bk. İbn Kesîr, II, 252-263). Yine bazı…
…“Feżâʾilü’l-cihâd”, 13; İbn Mâce, “Cenâʾiz”, 4, “Zühd”,…
…“Feżâʾilü’l-cihâd”, 13; İbn Mâce, “Cenâʾiz”, 4, “Zühd”, 32).…
…Şecer-i ahdarı mutlak mânada ağaç, ağaç fosillerinden…
...

…evvel in mukabili ve “son” mânasındaki âhir in müennesi olup…
…, dârü’l-âhire (son ikamet mahalli), birinde en-neş’etü’l-âhire…
…de dünya ile (ikisinde dünya mânasındaki ûlâ ile) mukabele edilmiş…
…ed-dârü’l-âhire tamlaması mânasında olduğu kabul edilir. Bu…
…ölümden sonraki bu hayatın mahiyeti ve tasviri hakkında…
…12/2). Bununla beraber Matta İncili’nde (22/23-30),…
…bir şekilde mevcuttur (bk. Matta, muhtelif bablar; Markos,…
…(bk. Matta, muhtelif bablar; Markos, 12/18-27; Luka, 20/27-38).…
…(bk. el-Bakara 2/62; el-Mâide 5/69) ve “kendisinden önceki…
…İslâm âhiret inancına ait malzemenin Yahudilik ve…
…bir “süs ve övünüş”tür; “mal, evlât ve nüfuz yarışı”dır.…
…bu sorunun birinci kısmında materyalist izahı benimsemeyen,…
…İyi ile kötünün, zalim ile mazlumun hesaplarının görüleceği o…
…elde eder. Bilgi veya mârifet ile elde edilecek olan bu…
…bu kemal, ölünceye kadar bedenin çeşitli fonksiyonlarıyla…
…görme, yani ruhun mânevî hazları tatma dönemi başlar.…
…Şu halde ruhu bu lezzetten mahrum bırakmak, ne kemal ne de…
…ateist bir telakkiden veya mantıksız bir düşünüşten çıkan söz…
…Bundan dolayı mesele, D. B. Macdonald’ın zannettiği gibi (bk. İA…
…hissettiren inkârcı görüşün mahkûm edilmesinden ibarettir.…
...

…el-Cürcânî’nin müridlerinden Ebû Bekir en-Nessâc’ın…
…İmam Gazzâlî ilim, mârifet, şer‘î hükümler ve ahlâkî…
…Celâleddîn-i Rûmî ve İbnü’l-Fârız’da en yüksek…
…de ona “hakikat hususunda mârifet sahibi olmaya daha çok önem…
…kendini gösteren İblîs’i mâzur, hatta haklı görme fikrine…
…secde etmemesini, ebedî bedbahtlığı göze alarak yüce mâşuku…
…bedbahtlığı göze alarak yüce mâşuku Allah’tan başkasına secde…
…konusu, sıfatları yüce olan mâşuktur” diyen Ahmed el-Gazzâlî’nin…
…dolayı Yûsuf el-Hemedânî, İbnü’l-Cevzî ve Şiî âlim İbn…
…İbnü’l-Cevzî ve Şiî âlim İbn Ebü’l-Hadîd’in şiddetli…
…tenkidine uğramıştır. İbnü’l-Cevzî, “Ahmed…
…ileri sürdüğünü, İblîs’i mâzur görerek aleyhinde kimseye…
…söz söyletmediğini” anlatır. İbn Hacer, Yûsuf el-Hemedânî’nin…
…( Lisânü’l-Mîzân , I, 293). İbn Ebü’l-Hadîd ise, “Kıssacı…
…ve verdiği vaazlarla mal mülk sahibi olmada Allah’ın…
…âlim onu övmüş, özellikle İbnü’l-Esîr onu İbnü’l-Cevzî’ye…
…özellikle İbnü’l-Esîr onu İbnü’l-Cevzî’ye karşı savunmuştur.…
…, I, 756). BİBLİYOGRAFYA: İbnü’l-Cevzî, el-Muntaẓam , IX,…
…el-Muntaẓam , IX, 260. İbn Hallikân, Vefeyât , I, 97.…
…Sübkî, Ṭabaḳāt , VI, 60. İbn Kesîr, el-Bidâye , XII,…
...

…talebeleri arasında Müslim, Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesâî,…
…akranlarından Yahyâ b. Maîn ile Ali b. Medînî, Ebû Zür‘a…
…b. Maîn ile Ali b. Medînî, Ebû Zür‘a er-Râzî, Ebû Hâtim…
…Medînî, Ebû Zür‘a er-Râzî, Ebû Hâtim er-Râzî, iki oğlu…
…âlimlerini Kur’an’ın mahlûk olduğu görüşünü kabul etmeye…
…âlimler önceleri Kur’an’ın mahlûk olmadığını söylemekle…
…atıldı. Zulümden kurtulmak maksadıyla halifenin görüşünü kabul…
…takipte kararlı olduğu için İbn Hanbel’in hapiste…
…getirterek başkadı Ahmed b. Ebû Duâd ve güvendiği diğer…
…bırakılacağını söyledi. İbn Hanbel buna da yanaşmadı.…
…bırakmayı düşündü. Ancak İbn Ebû Duâd, Kur’an’ı mahlûk…
…bırakmayı düşündü. Ancak İbn Ebû Duâd, Kur’an’ı mahlûk…
…Ancak İbn Ebû Duâd, Kur’an’ı mahlûk saymamak suretiyle dinden…
…yolundan ayrıldı, üstelik İbn Hanbel her iki halifeyi de…
…Hanbel her iki halifeyi de mağlûp etti” diyerek yanlış…
…hadis rivayetini bırakması, İbnü’l-Cevzî’nin bir rivayetine…
…içine haram karışmış bir mal olduğu düşüncesiyle kabule…
…belirttiği halde ailesine maaş bağlandı. Bu maaşın kabul…
…ailesine maaş bağlandı. Bu maaşın kabul edilmemesini…
…istedi. Ancak doktor onun bedenen rahatsız olmadığını, az…
...

…bu zatın oğludur; annesi ise Ebû Eyyûb el-Ensârî’nin soyundan…
…büyük sûfîlerinden dayısı Mansûr el-Batâihî, annesi ve…
…İslâmî ilimleri öğrendi. Ebû İshak eş-Şîrâzî’nin Şâfiî…
…ölümünden sonra dayısı Mansûr el-Batâihî’nin terbiye ve…
…bazı ciddi tenkitlerine mâruz kalmış, hatta erkek ve kadın…
…şimdi bu devlet bedenime de nasip oldu; uzat elini de…
…de dudaklarımla öpeyim” mânasına gelen meşhur şiirini okumuş;…
…sarayına davet etti. Halife, maiyetindekiler ve Bağdat şeyhleri ona büyük…
…İlk eşi Hatîce bint Ebû Bekir el-Vâsıtî…
…’da zikredilen ve D. S. Margoliouth tarafından tekrar edilen…
…bizzat Ahmed er-Rifâî, bazı makamlara erişmek için eziyetlere…
…Ahmed er-Rifâî’nin kutbiyyet makamına Abdülkādir-i Geylânî’den…
…ettiği ve on altı sene bu makamda bulunduğu kaydedilmektedir.…
…meselesinde İmam Şâfiî, Mâlik b. Enes, Ebû Hanîfe, İbn…
…İmam Şâfiî, Mâlik b. Enes, Ebû Hanîfe, İbn Hanbel ve Ca‘fer…
…Mâlik b. Enes, Ebû Hanîfe, İbn Hanbel ve Ca‘fer es-Sâdık’ın…
…son olarak Delilleriyle Mârifet Yolu adıyla yayımlanmıştır…
…5. Ḥâletü ehli’l-ḥaḳīḳa maʿallāh . Yukarıda geçen kırk…
…notların, müridlerinden Ebû Şücâ‘ b. Menhec tarafından…
…es-Sayyâd (ö. 670/1271). el-Maʿârifü’l-Muḥammediyye fî…
...

…telaffuz etmede hem de mânasını kavramada sıkıntı…
…okunmasında da bir mahzur bulunmadığını bildirdi. Bu…
…“Ṣalâtü’l-müsâfirîn”, 274; Ebû Dâvûd, “Vitir”, 22; Nesâî,…
…5, 27, “Tevḥîd”, 53, “Bedʾü’l-ḫalḳ”, 6, “Ḫuṣûmât”, 4;…
…ulaşmıştır. Nitekim Ebû Ubeyd Kāsım b. Sellâm ve Ebû…
…Ebû Ubeyd Kāsım b. Sellâm ve Ebû Amr ed-Dânî gibi kıraat…
…çekmekte, ancak meselenin mahiyetini yeterince izah etmemektedir.…
…belirtmiştir (Taberî, I, 64; İbnü’l-Cezerî, I, 24-25). Bazı…
…Bazı âlimler yedi harften maksadın “yedi kıraat” olduğunu ileri…
…yedi harfi “medlûlü müşkil mânası müteşâbih yani kendisiyle ne…
…I, 25). 2. Yedi harften maksat, aynı mânaya gelen çeşitli…
…Yedi harften maksat, aynı mânaya gelen çeşitli lafızların…
…okuma yani “el-kırâe bi’l-ma‘nâ” (anlam merkezli okuma)…
…kaynaklara göre Enes b. Mâlik وَأَقْوَمُ قِيلًا…
…أَقْوَمُ kelimelerinin aynı mânaya geldiğini söylemiştir…
…a) Harekesi değişen ancak mânası ve sûreti değişmeyen vecih:…
…okuması. b) Harekesi ve mânası değişen fakat sûreti…
…kelimesinde “mîm” harfinin İbn Kesîr kıraatinde üstün…
…“mîm” harfinin İbn Kesîr kıraatinde üstün harekeyle,…
…ve sûreti değişen fakat mânası değişmeyen vecih:…
...

…Babası Ebû Bekir b. Ebû Kuhâfe,…
…Babası Ebû Bekir b. Ebû Kuhâfe, es-Sıddîk lakabıyla…
…rivayetler sağlam değildir. İbn İshak, Hz. Ebû Bekir’in…
…değildir. İbn İshak, Hz. Ebû Bekir’in daveti ile müslüman…
…kabul edenler de vardır. Hz. Ebû Bekir, düğünü neden…
…başladı. Hz. Âişe’nin Bedir Gazvesi’ne iştirak ettiğine…
…Peygamber ile izdivacının Bedir’den sonra vuku bulduğuna dair…
…Hayber’deki hisselerini mahsul veya toprak olarak almakta…
…Âişe’ye bildirmiş, Hz. Ebû Bekir bu hazırlığın Mekke…
…aramaya çıktığı sırada onun mahmilde olduğu düşünülerek orduya…
…olmasıyla çok sevinen Hz. Ebû Bekir ile hanımı Ümmü Rûmân,…
…da olmadığı için gerek Hz. Ebû Bekir gerekse diğer bazı…
…ortasında Medine vali vekili Ebû Hüreyre tarafından…
…sevmezdi. Kanaatkâr, mahviyetkâr, mütevazi, aynı zamanda…
…Hayatı. Hz. Âişe, Hz. Ebû Bekir ile Hz. Ömer’in…
…içerisinde geçti. Hz. Ebû Bekir, Hz. Peygamber’in…
…kardeşi olan Mısır Valisi İbn Ebû Serh ile anne bir…
…olan Mısır Valisi İbn Ebû Serh ile anne bir kardeşi…
…yola çıkmıştır. Hz. Âişe ve maiyetindekiler Basra’ya varınca Hz. Ali’nin…
…vermedi. Kardeşi Muhammed b. Ebû Bekir’in nezaretinde onu…
...

…Hz. Peygamber’in amcası Ebû Tâlib, annesi de Fâtıma bint…
…bint Esed b. Hâşim’dir. Ebû Tâlib’in en küçük oğludur.…
…üzerine Hz. Peygamber amcası Ebû Tâlib’in yükünü hafifletmek…
…yahut da Hz. Hatice ve Hz. Ebû Bekir’den sonra iman ettiği…
…Aʿyânü’ş-Şîʿa , I, 323-562; İbn Şehrâşûb, I, 287 vd.; II,…
…ve yokluğunu gözlemek maksadıyla Mekke’de bırakmıştır. O da…
…ALİ EVLÂDI ). Hz. Ali Bedir, Uhud, Hendek ve Hayber…
…olarak tayin edilen Hz. Ebû Bekir’e Mina’da yetişip o…
…ensar ve muhâcirîn Hz. Ebû Bekir’i halifeliğe seçince…
…Hz. Ali’nin hilâfet makamında gözü olup olmadığı konusu,…
…olup olmadığı konusu, yahut Ebû Bekir’in hilâfete…
…durum ne olursa olsun o, Hz. Ebû Bekir’in halifeliğe…
…iddiasında bulunmadığı gibi Ebû Bekir’e biat eden ashâb-ı…
…bulundurmamıştır. Onlar Ebû Bekir’i, gelişmekte olan…
…ilminden dolayı hem Hz. Ebû Bekir’in hem de Ömer’in…
…Şam Valisi Muâviye b. Ebû Süfyân’ın icraatını açıktan…
…açıktan tenkit ettiği için Ebû Zer el-Gıfârî’yi Rebeze’ye…
…hususlar sayılabilir. Ali b. Ebû Tâlib bu son vak‘a üzerine…
…ve hatta halifeye rağmen Ebû Zer’i oğullarıyla birlikte…
…hal‘inden sonra hilâfet makamına geçme teklifini yapma…
...

…türemiş olmayıp sözlük mânası taşımadığı ve gerçek mâbudun…
…mânası taşımadığı ve gerçek mâbudun özel adını teşkil ettiği,…
…bir anlamı olsa bile gerçek mâbuda ad olunca bu anlamı…
…dile kolaylık sağlamak maksadıyla asıl kelimenin hemzesi…
…kelimesi ise “kulluk etmek” mânasındaki elehe-ye’lehu veya “hayret…
…kökünden ism-i mef‘ûl mânasında bir masdar olup “tapınılan,…
…ism-i mef‘ûl mânasında bir masdar olup “tapınılan, yüceliğinin…
…bağlanılıp sığınılan” mânalarını ifade eder. Ancak ilâh, hak…
…ifade eder. Ancak ilâh, hak mâbud için olduğu gibi bâtıl…
…takdirde kelimenin zengin mânalı ve Arapça asıllı ilâh…
…kavram haline gelmiş, gerçek mâbudun ve tek yaratıcının özel ismi…
…Mısır hapishanesindeki mahkûmlara hitaben söylediği,…
…de bu son görüşü destekler mahiyettedir. Eski Yunan tanrı…
…verdiği semavî varlıkların mahiyeti bu tanrılarla uyum…
…girmiş, Veda’lardaki mâneviyat geri planda kalmıştır. Bunun…
…Hinduizm’de inkârcı ve materyalist akımların oluşmasına yol…
…göre ise tanrı (Ahura Mazda) yüce ve bir tek olup cevheri…
…yüce ve bir tek olup cevheri maddî değildir; rahîm ve alîm, her…
…tâbi değildir. Ancak Ahura Mazda’nın kudreti bir anlamda…
…anlamda sınırlıdır. Çünkü mahiyeti bakımından ona tamamen zıt…
...