…atıflarda bulunduğu gibi İbnü’s-Sikkît’in Iṣlâḥu’l-manṭıḳ…
…ettiği kaydedilmektedir. Lugat ilmine çok önem veren ve…
…Fâris’in Muʿcemü meḳāyîsi’l-luġa , Mücmelü’l-luġa ve…
…meḳāyîsi’l-luġa , Mücmelü’l-luġa ve eṣ-Ṣâḥibî fî…
…ve eṣ-Ṣâḥibî fî fıḳhi’l-luġa gibi eserleri bu alanın…
…kaynaklarıdır. “Fıḳhü’l-luġa” terimini eṣ-Ṣâḥibî fî…
…eṣ-Ṣâḥibî fî fıḳhi’l-luġa adlı eserinde ilk defa…
…defa kendisi kullanmıştır. Lugata dair ilk didaktik manzum…
…İbn Fâris’in, çoğu lugata dair olmak üzere doksan…
…kadar ulaşabilmiştir. A) Lugat. 1. Muʿcemü…
…1. Muʿcemü meḳāyîsi’l-luġa . Alfabetik olarak…
…olarak düzenlenmiş bir lugat olup İbn Fâris’in en önemli…
…1389/1969). 2. Mücmelü’l-luġa ( el-Mücmel fi’l-luġa ).…
…( el-Mücmel fi’l-luġa ). Cevherî’nin eṣ-Ṣıḥâḥ ’ı…
…3. eṣ-Ṣâḥibî fî fıḳhi’l-luġa . Arap dilinin lugatla…
…fıḳhi’l-luġa . Arap dilinin lugatla ilgili inceliklerine ve…
…farklarına dair “fıkhü’l-luga” (lengüistik) türünde…
…olan eser fıkıh terimlerinin lugavî ve etimolojik açıklamalarını…
…derleyen alfabetik bir lugattır. Eser R. E. Brünnow (…
…Kahire 1344/1925). 12. el-Lâmât . Arapça’da kullanılan lâm…
...

…bilinmektedir. Bu arada İbnü’l-Heysem’den (ö. 430/1039)…
…ve astronomi, Ebü’l-Hüseyin İbnü’l-Âmidî’den mantık ve felsefî…
…( a.g.e. , s. 560). Hocası İbnü’l-Heysem’in vefat tarihi ve…
…rastladığını söyleyen İbnü’l-Kıftî’nin görüşüne katılmak…
…rastladığını söyleyen İbnü’l-Kıftî’nin görüşüne katılmak mümkün…
…girişi, s. 6-7). İbnü’l-Kıftî, İbn Fâtik’in devlet…
…girişi, s. 6-7). İbnü’l-Kıftî, İbn Fâtik’in devlet…
…ise yapraklarında lekeler kaldığını söyler (…
…İbn Fâtik’in Grekçe ve Latince kitaplara ulaşması…
…14-16). Öte yandan Diogenes Leartius’un Arapça’ya çevrilip…
…ilgi görmüş ve İspanyolca, Latince, Fransızca, İngilizce,…
…İlk defa Kastilya-Leon Kralı X. Alphonso zamanında…
…zamanında (1254-1284) Los bocados de ovo adıyla…
…hekim Joannes Procide’nin Latince çevirisi de Salvatore de…
…de Thignonville (ö. 1414) Latince tercümesinden Fransızca’ya…
…(Cündî), VI, 241. İbnü’l-Kıftî, İḫbârü’l-ʿulemâʾ…
…(Cündî), VI, 241. İbnü’l-Kıftî, İḫbârü’l-ʿulemâʾ…
…H. Corbin, Histoire de la philosophie islamique ,…
…Oriens , XIII-XV, Leiden 1961, s. 132-158. a.mlf.,…

…Düreyd, Niftaveyh, Ebû Bekir İbnü’l-Enbârî ve Ebû Saîd…
…Ebû Ömer ez-Zâhid’den lugat; Muhammed b. Muhalled…
…arkadaşı Ebü’t-Tayyib el-Lugavî ile rekabet halinde olan İbn…
…Halep’te vefat etti. Lugat, nahiv ve kıraat sahalarında…
…yazdığından “Zünnûneyn” lakabıyla da anılmıştır (İbn Hacer,…
…Riyad 1402/1982). 2. Leyse fî kelâmi’l-ʿArab . Arap…
…ortaya koyduğu çalışmada “leyse fî kelâmi’l-ʿArab keẕâ ...”…
…American Journal of Semitic Languages , X [Chicago 1893-1894], s.…
…Esmâʾü’l-esed adlı eser Leyse fî kelâmi’l-ʿArab ’ın bir…
…İbn Ḫâleveyh ve cühûdühû fi’l-luġa adlı kitabı içinde (Beyrut…
…ve deyimleri ihtiva eden bir lugatçe olup Mahmûd Câsim ed-Dervîş…
…etimolojisine dair bir lugatçedir (Göttingen 1854). 8.…
…10. İntiṣâru İbn Ḫâleveyh li-S̱aʿleb . Ebû İshak…
…Dublin Chester Beatty Library’de bir nüshası bulunmaktadır.…
…1. el-ʿAşerât fi’l-luġa . On değişik anlamı bulunan…
…meşhur kıraatle ile bunların lugavî ve filolojik dayanaklarını…
…, Taḳfiyetü me’ttefeḳa lafẓuhû ve’ḫtelefe maʿnâhü…
…lafẓuhû ve’ḫtelefe maʿnâhü li’l-Yezîdî , el-Ḥaşerât ,…
…el-Kül ve’l-baʿż , Kitâbü Lâ , Kitâbü Ledün ve keʾeyyin…
…, Kitâbü Lâ , Kitâbü Ledün ve keʾeyyin ,…
...

…belirtmiştir ( Lisânü’l-Mîzân , V, 114). İbn…
…hocasının hadis, fıkıh, lugat ve vaaz alanlarındaki üstün…
…önemli bir kaynaktır. İbnü’l-Cevzî’nin el-Mevżûʿât…
…(Kahire 1414/1994). İbnü’l-Kayserânî,…
…eḥâdîs̱i Kitâbi’l-Mecrûḥîn li’bn Ḥibbân (Riyad 1415/1994)…
…eserlerinin zikredildiği listelerde böyle bir kitap yer…
…, I, 191) bu eserin, Ebü’l-Leys es-Semerkandî tefsirinin…
…Enstitüsü) adlı birer yüksek lisans tezi hazırlamışlardır.…
…, II, 204, 209, 210. İbnü’l-Cevzî, el-Mevżûʿât (nşr.…
…, I, 415-419. İbnü’s-Salâh,…
…, Kahire 1326, s. 137. İbnü’l-Kıftî, İnbâhü’r-ruvât ,…
…Kahire 1326, s. 137. İbnü’l-Kıftî, İnbâhü’r-ruvât , III,…
…, XI, 259. İbn Hacer, Lisânü’l-Mîzân , III, 159; V,…

…175 (791) yılında vefat eden Leys b. Sa‘d ile görüşmüş…
…ahbâr, ensâb, şiir, nahiv ve lugat âlimi olarak tanıtılmakla…
…İbn Hişâm ) anılır olmuştur. Kıftî, Zehebî, İbn Kesîr,…
…Kıftî, Zehebî, İbn Kesîr, İbnü’l-İmâd, İbn Hallikân ve…
…şerḥi’s-Sîreti’n-nebeviyye li’bni Hişâm adıyla kaleme…
…es-Sîretü’n-nebeviyye li’bni Hişâm…
…bu şerhi daha sonra Âs̱ârü’l-luġati’l-ʿArabiyye…
…b. Ahmed el-Aynî’nin Keşfü’l-lisâm fî şerḥi Sîreti İbn Hişâm…
…ve Ebû İshak et-Tilimsânî İbnü’ş-Şehîd’in (Muhammed b.…
…İbrâhim) adları sayılabilir. İbnü’ş-Şehîd’in Fetḥu’l-ġarîb fî…
…Gustav Weil tarafından Das Leben Mohammed’s nach Mohammed Ibn…
…adıyla Urduca’ya (I-II, Lahor 1971) tercüme edilmiştir.…
…fî mülûki Ḥimyer (et-Tîcân li-maʿrifeti mülûki’z-zamân fî…
…girişi, I, 11-50. İbnü’l-Kıftî, İnbâhü’r-ruvât ,…
…girişi, I, 11-50. İbnü’l-Kıftî, İnbâhü’r-ruvât , II,…
…, I, 179; II, 1012-1013. İbnü’l-İmâd, Şeẕerât , II, 45.…

…doğdu ve orada yaşadı. Bazı lehçelerde “hile, ihanet” anlamına…
…veya dedesinin adı ya da lakabıdır. İbnü’n-Nedîm bu kişinin…
…adı ya da lakabıdır. İbnü’n-Nedîm bu kişinin nahiv…
…sonra Basra dil mektebi lideri Müberred’in derslerini takip…
…uzlaştıran şiir râvisi, dil, lugat ve ahbâr âlimi Ebû Amr…
…İbn Şukayr ve Ebû Bekir İbnü’l-Hayyât (ö. 320/932) gibi…
…İbn Keysân’ın lugata dair görüşleri başta Ebû Ali…
…ı, Ezherî’nin Tehẕîbü’l-luġa ’sı, Cevherî’nin eṣ-Ṣıḥâḥ…
…Cevherî’nin eṣ-Ṣıḥâḥ ’ı, İbnü’l-Haddâd el-Vâdîâşî’nin…
…’si ile İbn Manzûr’un Lisânü’l-ʿArab ’ı olmak üzere…
…’ı olmak üzere başlıca lugat kitaplarında yer alır.…
…İbn Keysân’ın nahiv, lugat, şiir ve edebiyat, kıraat,…
…ve’l-Kûfiyyîn (İbnü’l-Kıftî, III, 59), Kitâbü…
…kısmen eksik olduğu gibi Lebîd ile Hâris b. Hillize’nin…
…Imruʾulḳais” adıyla Fritz Leon Bernstein tarafından…
…Opuscula Arabica , Leiden 1859 içinde) ve İbrâhim…
…(İrlanda) Chester Beatty Library’de bir nüshası bulunan eserin…
…(ve’l-ḫaṭ) ; (Kitâbü)’l-Lâmât ; (Kitâbü)’l-Maḳṣûr…
…en-Naḥvî adıyla yüksek lisans çalışması hazırlamıştır…
…tür.yer. Ebü’t-Tayyib el-Lugavî, Merâtibü’n-naḥviyyîn…
...

…kaynakların en eskisi olan İbnü’n-Nedîm’in verdiği bilgi…
…el-Hassânî’den; nahiv ve lugat ilimlerini İbrâhim b. Süfyân…
…edebiyatında nesir sahasının İbnü’l-Mukaffa‘ ve Câhiz’den sonra…
…s. 291). Ebü’t-Tayyib el-Lugavî onu altından kalkamayacağı…
…bir bölümü olan “Taḳvîmü’l-lisân”ı ( Keşfü’ẓ-ẓunûn , I,…
…, neşredenin girişi, s. 31), İbnü’n-Nedîm de ʿUyûnü’ş-şiʿr ’in…
…olarak kaydedilmiştir (İbnü’l-Kıftî, II, 146). Fażlü’l-ʿArab…
…Kur’an’ın gramer, kıraat ve lugat yönleri de incelenmiştir.…
…fî Ġarîbi’l-ḥadîs̱ . Gerard Lecomte tarafından Le Kitāb Iṣlāḥ…
…. Gerard Lecomte tarafından Le Kitāb Iṣlāḥ al-Ġalaṭ d’Ibn…
…ve’l-ecvibe fi’l-ḥadîs̱ ve’l-luġa . Kitâbü’l-Mesâʾil…
…ve’l-cevâbât (İbnü’l-Kıftî, II, 146),…
…B) Dil, Edebiyat ve Lugat. 1. Edebü’l-kâtib .…
…adıyla da geçer (İbnü’l-Kıftî, II, 145). Konusu…
…eser üzerinde yüksek lisans çalışması yapmıştır…
…3. el-İḫtilâf fi’l-lafẓ ve’r-red ʿale’l-Cehmiyye…
…bir bölümü, Ebü’l-Ferec İbnü’l-Cevzî’nin el-Vefâ…
…daha sonra aynı bölümü Luvîs Şeyho da neşretmiş ve bunun…
…el-Cerâs̱îm ’in “Ebvâbü’l-leben ve’ş-Şarâb” bölümlerini…
…3. Vaṣiyyetü İbn Ḳuteybe li-veledihî Muḥammed . İshak…
...

…olduğu rivayet edilen Künâse lakabının ( Zehebî, Aʿlâmü’n-nübelâʾ…
…ileri gelenlerinden lugat, edebiyat ve şiir öğrendi.…
…Mufaddal’ın öğrencilerinden İbnü’l-A‘râbî ile Ferrâ’nın ve…
…İbn Künâse (Câhiz, I, 129; İbnü’l-Kıftî, III, 161) Kûfe’den…
…Künâse (Câhiz, I, 129; İbnü’l-Kıftî, III, 161) Kûfe’den…
…el-İsfahânî, XIII, 342; İbnü’l-Kıftî, III, 160; Safedî,…
…XIII, 342; İbnü’l-Kıftî, III, 160; Safedî, IV, 378)…
…de görülmektedir (İbnü’l-Kıftî, III, 161). İbn…
…(eserleri için bk. İbnü’n-Nedîm, s. 77).…
…s. 144. Ebü’t-Tayyib el-Lugavî, Merâtibü’n-naḥviyyîn…
…Beyrut 1406/1986, s. 296. İbnü’n-Nedîm, el-Fihrist…
…el-Ensâb , X, 474-475. İbnü’l-Kıftî, İnbâhü’r-ruvât ,…
…, X, 474-475. İbnü’l-Kıftî, İnbâhü’r-ruvât , III,…

…özellikle Tes̱ḳīfü’l-lisân adlı eserinde nakillerde…
…87, 150, 204, 277) Ebû Bekir İbnü’l-Bir et-Temîmî, Ebû Muhammed…
…kaydetmektedir (İbnü’l-Kıftî, II, 329). Aynı zamanda…
…7-8). Çağdaşı ve hemşerisi İbnü’l-Kattâ‘ es-Sıkıllî…
…ulaşan tek eseri Tes̱ḳīfü’l-lisân ve telḳīḥu’l-cenân ’dır.…
…Müellifin, eserini hocası İbnü’l-Birr’e takdim ederek onun…
…aldığı ( Tes̱ḳīfü’l-lisân , s. 47) ve İbnü’l-Birr’in…
…Tes̱ḳīfü’l-lisân , s. 47) ve İbnü’l-Birr’in 460 (1068) yılında…
…bölümden oluşan Tes̱ḳīfü’l-lisân ’da Arapça konuşanların…
…divanlar, emsal kitapları, lugatlar, nahiv kitapları ve edebiyat…
…bulunmuştur. İbn Hişâm el-Lahmî, el-Medḫal ilâ…
…el-Medḫal ilâ taḳvîmi’l-lisân ’da bu eserle Ebû Bekir…
…Ebû Bekir ez-Zübeydî’nin Laḥnü’l-ʿâmme ’sini tenkit etmekle…
…takdirlerini ifade etmiştir. İbnü’l-Ecdâbî’nin…
…İbnü’l-Ecdâbî’nin Tes̱ḳīfü’l-lisân ’a bir reddiye yazdığı…
…bilinmektedir ( Tes̱ḳīfü’l-lisân ’ın tanıtımı ve…
…İbn Mekkî, Tes̱ḳīfü’l-lisân ve telḳīḥu’l-cenân (nşr.…
…neşredenin girişi, s. 5-25. İbnü’l-Kattâ‘ es-Sıkıllî,…
…Kahire 1954, s. 88-89. İbnü’l-Kıftî, İnbâhü’r-ruvât ,…
…1954, s. 88-89. İbnü’l-Kıftî, İnbâhü’r-ruvât , II,…
...

…, Risâle fî enne’l-mâʾ lâ yaġẕû , Risâle fî vaṣfi…
…bibl.). BİBLİYOGRAFYA: İbnü’l-Kıftî, İḫbârü’l-ʿulemâʾ ,…
…BİBLİYOGRAFYA: İbnü’l-Kıftî, İḫbârü’l-ʿulemâʾ , s.…
…“Risâle fî evcâʿi’l-eṭfâl li-Ebî ʿAlî b. Aḥmed b.…