…kaydedilir. Dönemin Sâsânî hükümdarının Yemen’i…
…365). Tâvûs elli kadar sahâbîye yetişti, onlardan hadis ve…
…Mekke’ye ve Zeyd b. Sâbit’in yaşadığı Medine’ye…
…yaptı. Hadis rivayet ettiği sahâbîler arasında Ebû Hüreyre, Hz.…
…Hüreyre, Hz. Âişe, Zeyd b. Sâbit, Zeyd b. Erkam, Sürâka b.…
…b. Erkam, Sürâka b. Mâlik, Safvân b. Ümeyye, Câbir b.…
…ve rivayette bulunduğu sahâbî ise İbn Abbas’tır. Bu…
…seçkin talebelerinden sayılmaktadır. Kendisinden başta oğlu…
…talebelerinden Habîb b. Ebû Sâbit’e şöyle dediği nakledilir:…
…şöyle dediği nakledilir: “Sana bir hadis rivayet edip…
…daha çok hocasının bir râvisi seviyesinde kaldığı şeklinde…
…Mekke’nin fakihleri arasında sayılan Tâvûs’un fıkhî görüşleri…
…kedinin artığını necis sayması, cuma hutbesini dinlemenin…
…ne de bütünüyle ehl-i eser sayan olmuştur. Tâvûs fıkhî…
…Hz. Osman’dan veya bütün sahâbîlerden üstün tutanlar ve savaşlarda…
…üstün tutanlar ve savaşlarda Hz. Ali’nin haklı olduğunu…
…ve bu yemini geçersiz sayıyordu (Zehebî, V, 45). Tâvûs ilme…
…günah işleyeni tam iman sahibi sayan görüşüne işaretle…
…işleyeni tam iman sahibi sayan görüşüne işaretle…
…yanında Tâvûs’un San‘a ve Cened’de kadılık yaptığı…
...

…Cerîr b. Hâzim, İbrâhim b. Sa‘d, Zâide b. Kudâme ve Ebû…
…İbn Ebû Şeybe, Fellâs, İbn Sa‘d, Halîfe b. Hayyât, Abd b.…
…b. Humeyd, Yûnus b. Habîb, Sahnûn gibi âlimler vardır. En son…
…Bundan çok daha az sayıdaki hatanın bile bir hadisçiyi…
…bile bir hadisçiyi zayıf saymak için yeterli görülmesine…
…az hata yapan bazı râvilere nisbetle hadisleri daha iyi…
…Buhârî’nin el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’i dışında Kütüb-i Sitte…
…duymamış, el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’te sadece bir rivayetiyle…
…el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’te sadece bir rivayetiyle istişhâdda…
…. Türünün ilk örneği sayılan bu eserde 2890 hadis vardır.…
…da kısmen aykırıdır. Çünkü sahâbe isimlerine göre düzenlenen…
…mevkuf ve maktû rivayetlerin sayısının merfûlara göre çok daha…
…Ahmed b. Abdurrahman es-Sââtî ilk neşri esas alıp…
…ilk neşirde bulunmayan sekiz sahâbîye ait hadisleri Ahmed b.…

…Ebü’l-Berekât en-Nesefî, Sadrüşşerîa gibi Hanefî usulcüleri…
…birinin helâl veya var saydığını diğerinin haram ya da yok…
…diğerinin haram ya da yok saymasıdır. Deliller arasında teâruzun…
…haber-i vâhidler ve kıyaslar sadece kendi aralarında zat…
…bakımından birbirlerine eşit sayılmıştır. Teâruz zat bakımından eşit…
…Peygamber’den bir veya iki râvinin naklettiği iki hadis…
…söz konusu olabileceğini savunan cumhura göre ikisi de katî…
…için ayrıca delillerin sayı bakımından eşit olmasını…
…ilkesini benimsemiş, bundan sadece naklî deliller arasındaki…
…düşüncesinde duyular ve sâdık haberle birlikte üç ana…
…kendilerinde çelişki var sayılırsa, meselâ âlemin sonradan var…
…ve vahyin muhatabının akıl sahibi insan olması dolayısıyla…
…akıl-nakil ilişkisi sadece fıkıh ve usûl-i fıkıhta…
…düşünce klasik kaynaklarda, “Sarih akıl sahih nakille çelişmez”…
…kaynaklarda, “Sarih akıl sahih nakille çelişmez” cümlesiyle…
…delil mütevâtir değilse sahih olmadığı anlaşılır,…
…İbn Kayyim el-Cevziyye eṣ-Ṣavâʿiḳu’l-mürsele adlı eserlerinde…
…iki kıyas ve ictihada dayalı sahâbe kavilleri arasında teâruz…
…şer‘î bir delil sayılmadığından kıyas dışında da…
…keşfedince üstünlüğe sahip kıyası esas alır; bir tercih…
...

…Tebûzek mahallesinden bir ev satın aldığı yahut gübre veya…
…yahut gübre veya tavuk sakatatı sattığı için bu nisbeyi…
…gübre veya tavuk sakatatı sattığı için bu nisbeyi aldığı…
…ilk muhaddislerden biri olan Saîd b. Ebû Arûbe’den hadis ve…
…gibi âlimlerden çok sayıda hadis rivayet etti. Ayrıca…
…rivayetlerini bir başka râvi vasıtasıyla rivayet…
…İbn Ebû Âsım dünyaya geldi. Saç ve sakallarını kına ile…
…Âsım dünyaya geldi. Saç ve sakallarını kına ile boyadığı zikredilen…
…almış; Yahyâ b. Maîn, İbn Sa‘d, Buhârî, Ebû Hâtim er-Râzî,…
…verir. BİBLİYOGRAFYA: İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt , VII, 306.…

…el-İḫtiṣâr ve’t-tecrîd li’ṣ-Ṣaḥîḥayn mine’t-tekrâr ve’l-esânîd…
…Buhârî’nin el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’i, Tâceddin Ebü’l-Fazl…
…Tirmizî’nin el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’i, Cemâleddin Muhammed b.…
…et-Tûsî’nin üzerine çok sayıda şerh ve hâşiye yazılan…
…Zehebî’nin Tecrîdü esmâʾi’ṣ-ṣaḥâbe ’sinde Üsdü’l-ġābe ’ye…
…kolayca anlamasını sağlamak, isnadları çıkarmak…
…gidermek ve okuma kolaylığı sağlamak, belli bir düzeye hitap eden…
…hale getirmek gibi hususlar sayılabilir. Başka eserlere bir giriş…
…yapılan tecrîd asıl eser sahibinin maksadını, yöntemini, eseri…
…ez-Zebîdî’nin et-Tecrîdü’ṣ-ṣarîḥ ’inde olduğu gibi bazan bir…
…Tecrîdü’t-tefsîr min Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî ’si, Bedreddin Ebû…
…araya getirilmiştir. İbnü’s-Salâh’a nisbet edilen Muḫtaṣar fî…
…İbn Hacer el-Askalânî’nin Safedî’ye ait el-Vâfî bi’l-vefeyât…
…Zehebî’nin Tecrîdü esmâʾi’ṣ-ṣaḥâbe ’si, Şemseddin…
…li-şerḥi’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaḥîḥ li’bni’l-Mülaḳḳın ’ı (…
…edilen el-Câmiʿ fî (ḥaddi) ṣaḥîḥi’l-ḥadîs̱ bi’ḫtiṣâri’l-esânîd…
…ilk tecrîd örneklerinden sayılmakla birlikte günümüze…
…Rezîn b. Muâviye es-Sarakustî’nin İbn Mâce’nin es-Sünen ’i…
…Zehebî’nin Tecrîdü esmâʾi’ṣ-ṣaḥâbe ’si, İzzeddin…
…Üsdü’l-ġābe fî maʿrifeti’ṣ-ṣaḥâbe ’sindeki rivayetlerin…
...

…Tam adı et-Tecrîdü’ṣ-ṣarîḥ…
…li-eḥâdîs̱i’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaḥîḥ ’tir. Buhârî,…
…’tir. Buhârî, el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’te bir hadisi çeşitli…
…edilmesi kolay olmadığı gibi sahâbe ve tâbiîn sözleri hariç…
…tekrarlar ve isnadlar gibi sadece hadis uzmanlarını…
…Zebîdî’nin et-Tecrîdü’ṣ-ṣarîḥ ’i Ṣaḥîḥ-i Buḫârî ’nin en…
…et-Tecrîdü’ṣ-ṣarîḥ ’i Ṣaḥîḥ-i Buḫârî ’nin en meşhur…
…II, 513), el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’i kullanmanın güçlüklerine…
…âzami ölçüde istifadeyi sağlamak amacıyla hazırladığı…
…, I, 17). Bu sebeple Zebîdî sahâbî râvisi dışında hadislerin…
…Bu sebeple Zebîdî sahâbî râvisi dışında hadislerin…
…zikretmiştir. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’te önce muhtasar şekilde…
…kaydetmiştir. Eserde sadece muttasıl ve merfû hadislerin…
…Resûl-i Ekrem’in anılmadığı sahâbe ve tâbiîn sözlerinin ve…
…, I, 17-18) el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’te mevcut 9082 rivayetten…
…, III, 179). et-Tecrîdü’ṣ-ṣarîḥ , tertibi açısından…
…olmakla birlikte el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’in bazı önemli…
…muallak hadislerin, sahâbe, tâbiîn ve meşhur imamların…
…için zaman zaman el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’ten ilâvelerde bulunma…
…XI, 178-179). et-Tecrîdü’ṣ-ṣarîḥ büyük bir şöhret kazanmış,…
...

…tedlîs terim olarak “râvinin, görüşmediği ya da görüştüğü…
…demektir. Tedlîs yapan râviye müdellis , tedlîsle rivayet…
…denir. Hadis rivayetinde râvilerin “semi‘tü” (işittim),…
…lafızlarla nakilde bulunan râvi yalancı konumuna düşer, bu…
…taşıması istenen şartları sayarken haber-i vâhidi rivayet eden…
…(IX.) yüzyıl muhaddislerinin râvinin tedlîs yaptığını açıklayan…
…31). III. yüzyılda ayrıca, râvinin rivayet ettiği şeyhini…
…dönemi âlimlerinden İbnü’s-Salâh tedlîsi, “râvinin görüşmüş…
…İbnü’s-Salâh tedlîsi, “râvinin görüşmüş olduğu hocasından…
…s. 139-140). Gerek İbnü’s-Salâh gerekse Nevevî, râvi ile…
…İbnü’s-Salâh gerekse Nevevî, râvi ile şeyhinin görüşüp…
…el-Askalânî ise tedlîsi “râvinin bir hocadan duyduğu hadisi…
…1. Tedlîsü’l-isnâd. Râvinin görüştüğü ve kendisinden…
…etmek veya aradaki zayıf râviyi (müdelles anh) düşürmek…
…vermektir. Bu tedlîsi yapan râvi hadisi rivayet ederken…
…2. Tedlîsü’ş-şüyûh. Râvinin, hocasını bilinen adı…
…ya da yaşı kendisinden küçük râvilerden hadis almadığı kanaatini…
…Tedlîsü’t-tesviye. Güvenilir râviler arasındaki zayıf bir râviyi…
…râviler arasındaki zayıf bir râviyi atlamak suretiyle hadisin…
…hadisin hep güvenilir râvilerden rivayet edildiği zannını…
...

…duyarak aldığı hadisleri saklayıp nakletmesi hıfz ve kitâbet…
…hatta hadisleri yazan birçok sahâbînin bunları ezberlemek amacıyla…
…tâlimatnâmeler, savaş zabıtları, nüfus ve vergi…
…kendisinden sonra ümmetinin sapıklığa düşmemesi için bir belge…
…olmadığını göstermektedir. Sahâbe arasında Sa‘d b. Ubâde, Muâz…
…Sahâbe arasında Sa‘d b. Ubâde, Muâz b. Cebel,…
…Abdullah b. Amr b. Âs gibi sahâbîlerin yazdığı sahîfelerin daha…
…Âs gibi sahâbîlerin yazdığı sahîfelerin daha sonraki asırlara…
…civarında hadis ihtiva eden sahîfesini yakmıştır. Bunun sebebini…
…Bunun sebebini soran Âişe’ye sahîfesinde güvenilir kimselerden aldığı…
…vefatından sonra bazı sahâbîler için kendisinin işitmediği,…
…işitmediği, fakat başka sahâbîlerin naklettiği rivayetleri…
…Hz. Ebû Bekir doğuracağı sakıncaları dikkate alarak tedvînden…
…vazgeçmiştir (Abdürrezzâk es-San‘ânî, XI, 257-258). Hz. Ömer’in…
…daha kapsamlı bir düşünceye sahipti. Ebû Bekir kişisel gayretiyle…
…için onun dışındaki sahâbîlere ait hadisleri yazıp…
…göndermesini istemiştir (İbn Sa‘d, VII, 448). Bu rivayet, Ebû…
…bunları yazdırmış ve saklamıştır (İbn Hacer el-Askalânî, VII,…
…de kaydetmiş, bunlara sahâbe kavillerini de ilâve etmiş…
…ilâve etmiş (Abdürrezzâk es-San‘ânî, XI, 258-259), böylece…
...

…İbn Hicce el-Hamevî, bedî‘ sanatları arasında tehzîbi ele alırken…
…arınmış, temiz ahlâk sahibi kimse için de kullanılır.…
…yeniden düzenlenmesi işini sayar ve buna örnek olarak…
…sayar ve buna örnek olarak Sahnûn’un el-Müdevvenetü’l-kübrâ ’sı…
…sebeplerle açıklar (I, 54). Sâbikuddin İbn Yaîş es-San‘ânî önce…
…54). Sâbikuddin İbn Yaîş es-San‘ânî önce nahve dair el-Muḥîṭ…
…adını vermiştir (nşr. Fahr Sâlih Süleyman Kadâre, Beyrut…
…adlandırmıştır (nşr. Hâtim Sâlih ed-Dâmin, Dımaşk 1426/2005).…
…tefsirlerin kaynağı sayılan on ciltlik eserinin ismi…
…ʿan Resûlillâhi ṣallallāhü ʿaleyhi ve sellem…
…dair risâlesine Şifâʾü’s-sâʾil li-tehẕîbi’l-mesâʾil…
…fıkhının önemli bir kaynağı sayılan sahâbe ve tâbiîn…
…önemli bir kaynağı sayılan sahâbe ve tâbiîn fakihleriyle diğer…
…adını vermiştir (nşr. Eymen Sâlih Şa‘bân, Beyrut 1419/1998).…
…1419/1998). Hanefî fakihi Sadrüşşerîa es-Sânî, Fahrülislâm…
…Hanefî fakihi Sadrüşşerîa es-Sânî, Fahrülislâm el-Pezdevî’nin…
…el-Arabî, Kahire 1429/2008), Sa‘deddin et-Teftâzânî, mantık ve…
…konularını özlü biçimde ve sade bir üslûpla kaleme aldığı…
…ve istinsahta kolaylığın sağlanması, tekrarların ve zamanla…
…eserden beklenen faydanın sağlanması gibi amaçlar gözetilir (bk.…
...

…yer alır. Sika olmayan râviyi gizleme, vicâde ve icâzet…
…almış gibi gösterme, metrûk râvilerin meşhur olma arzularını…
…ile rivayet taraftarları her râvinin ziyade ve noksanının…
…bu telfîk şeklinde de bir sakınca yoktur. Ancak senedinde sika…
…sika kabul edilmeyen bir râvi varsa bu tür hadisle ihticâc…
…b. Vakkās, Urve b. Zübeyr, Saîd b. Müseyyeb ve Ubeydullah b.…
…olan telfîkin bu şekli râvilerin adâlet ve zabt yönünden sika…
…vefat eden Urve b. Zübeyr, Saîd b. Müseyyeb, Ubeydullah b.…
…hadis rivayet etmelerinde sakınca görmemiştir. Ahmed b.…
…göz ardı edilmesi, râvileri birbiriyle görüşmeyen…
…şeyhten dinlendikten sonra sadece birinin asıl nüshasıyla…
…BİBLİYOGRAFYA: İbnü’s-Salâh, ʿUlûmü’l-ḥadîs̱ , s.…
…232-233. Süyûtî, Tedrîbü’r-râvî (nşr. Abdülvehhâb…