…telkīn terim olarak “bir râvinin hâfıza bozukluğu, dalgınlık…
…gibi sözlerle kabullenmesini sağlamak” demektir. Râvinin telkini…
…sağlamak” demektir. Râvinin telkini kabullenmesine…
…gibi sözlerle ifade ederler. Râvide aranan iki temel özellikten…
…olan zabtın bulunması için râvinin rivayetleri iyi ezberlemesi,…
…davranması şarttır. Telkin râvinin bu şartı taşımadığını,…
…(metâin-i aşere) biridir. Râvinin telkine kapılması daha çok…
…kaynaklanır. Bunun dışında râvinin “asl” denilen rivayet…
…Simâk b. Harb, Atâ b. Sâib, Ebân b. Ebû Ayyâş, Saîd b.…
…b. Sâib, Ebân b. Ebû Ayyâş, Saîd b. Ebû Arûbe, İbn Ebû Zi’b,…
…Abdürrezzâk b. Hemmâm es-San‘ânî, Osman b. Heysem, Ârim…
…Ârim el-Basrî, Süveyd b. Saîd, Hişâm b. Ammâr ve Süfyân b.…
…Süfyân b. Vekî‘ gibi birçok râvi telkine mâruz kalmıştır.…
…telkine mâruz kalmıştır. Râviler bazan mezhep taassubu,…
…eklediğin bu haberi sana kim verdi?” diye soranlara…
…örneğidir. Telkin, bir râvinin ezberinde veya kitabındaki…
…bu amaca yöneliktir. Sâbit el-Bünânî, Ebân b. Ebû…
…bulunmakla birlikte telkine râvinin ilim ve zabt durumunu,…
…43). Abdân el-Ahvâzî hadis râvilerine böyle telkinlerde bulunan…
…Fazl b. Dükeyn’in fiilî saldırısına uğramıştır (Şemseddin…
...

…Arap dili alanında otorite sayılıyor, bu sebeple “lugavî” ve…
…alarak nakleden önemli râvilerden biridir. Hayatını incir…
…el-Mushafî’nin kendisiyle sadece birkaç defa görüştüğü de…
…yaşayan Temmâm dürüst ve sağlam karakterli bir şahsiyetti.…
…övünç kaynağı sayılan çok önemli eserlerden biri…
…Vefeyât , I, 300-301. İbn Saîd el-Mağribî, el-Muġrib , I,…
…el-Muġrib , I, 166. Safedî, el-Vâfî , X, 398.…

…nisbet etmek, onu zayıf saymak” demektir. Kelime hadis…
…veya cümlenin üzerine başı sâd harfine benzeyen, ancak…
…bir işaret konulmasıdır. Râvinin kelimedeki yanlışlığın…
…ikinci kullanım şekli ise râvinin veya haberin zayıf olduğunu…
…haberin zayıflığına işaret sayılmakla birlikte bunlarla nakledilen…
…zaman zaman istisnaî şekilde sahih hadislerin rivayetinde de…
…de kullanılabilir (Emîr es-San‘ânî, I, 139-140). Bir haber…
…haber mutlak şekilde zayıf sayılmadığı halde hadiste ihtisar…
…konusu yapılan rivayetler Ṣaḥîḥayn ’da ve özellikle Buhârî’nin…
…Buhârî’nin el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’inde yer alan örneklerdir.…
…rivayetlerin el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’teki hadisler kadar…
…hadisler kadar güvenilir sayılmadığı açıksa da, bu son derece…
…bazısı el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’in başka yerlerinde…
…uymakta, bazısı da diğer bir sahih rivayet üzerine ilâve bilgi…
…Bir kısmı tek başına zayıf sayılmakla birlikte diğer rivayetlerin…
…diğer rivayetlerin desteği sayesinde “hasen li-gayrihî”…
…kullandığı rivayetler ya sahih veya hasen yahut zayıflığı…
…taraftan Buhârî, bir konuda sahih olan ve olmayan iki rivayeti…
…işaret maksadı güdülmeksizin sadece haberin kaynağını belirtmek…
…(meselâ bk. Tirmizî, “Ṣavm”, 81; “Ḥac”, 77; “Siyer”,…
...

…Hanefî âlimi Sadrüşşerîa, Ebü’l-Usr Fahrülislâm…
…ortaya koymuştur. Sadrüşşerîa, eserin yazılış sebebini ve…
…kullanılması (hakikat-mecaz, sarih-kinaye), mânaları ifade…
…içinde haberlerin taksimi, râvide aranan şartlar gibi klasik…
…şeriatların bağlayıcılığı, sahâbeyi taklit ve aralarında istisna…
…icmâı inkârın küfür sayılması için kesin delil bulunduğunu…
…gerektiğini ifade eden Sadrüşşerîa kendi zihin mahsulü olduğunu…
…Hanefî-Mâtürîdî anlayışını savunmaktadır ( a.g.e. , II, 338-347).…
…diliyle yeniden kurgulanıp savunulmuştur. Ancak bir taraftan…
…Nitekim Teftâzânî, Sadrüşşerîa’nın “münâsib” kavramıyla ilgili…
…da etkisi büyüktür. Sadrüşşerîa, Tenḳīḥu’l-uṣûl ’de…
…müstakil birer risâle sayılacak niteliktedir. Kendi düşünce…
…olabilir mi gibi sorulardır. Sadrüşşerîa bu soruları kadim…
…ayrılıklarını ele alarak Sadrüşşerîa’yı savunan müstakil bir eser…
…ele alarak Sadrüşşerîa’yı savunan müstakil bir eser kaleme…
…( Risâle fî defʿi iʿtirâżâti ṣâḥibi’t-Telvîḥ…
…fî mebḥas̱i’l-mevżûʿ li-ṣâḥibi’t-Tavżîḥ , Süleymaniye Ktp.,…
…incelemiş ve Teftâzânî’nin Sadrüşşerîa’ya itirazlarına cevap…
…cevap vermiştir. Sadrüşşerîa, hüsün-kubuh meselesinin…
…ele alacağını belirtir. Sadrüşşerîa, bu dört temel noktadan…
...

…“madeni paranın gerçeğini sahtesinden ayırmak, sözün güzel ve…
…b. Bedr, Muhabbel es-Sa‘dî, Abde b. Tabîb ve Amr b.…
…iddia edilse de Hassân b. Sâbit’in kabilesinin cömertliğini ve…
…beğeninin ötesinde nesnel, sağlam ölçütlere dayalı bir…
…I. (VII.) yüzyılda halife ve sahâbîlerin birçoğu aklıselime ve tabii…
…Hz. Peygamber, muallaka sahibi İmruülkays’ı şairlerin…
…Abd’in, “Günler gösterecek sana bilmediğin nice şeyi / Azık…
…kimse getirecek sana nice haberi” beytini…
…kullanmaması, kişileri sadece kendilerinde bulunan…
…Mufaddal ed-Dabbî, Hammâd er-Râviye’nin şiir uydurmasını ve…
…ancak eleştirel yaklaşıma sahip bir kişinin ayırabileceğini…
…Ebû Amr b. Alâ, Hammâd er-Râviye, Mufaddal ed-Dabbî, Halef…
…gibi Basra, Kûfe ve Bağdat râvi ve edipleriyle Ebü’l-Alâ…
…ve edipleriyle Ebü’l-Alâ Sâlim, Abdülhamîd el-Kâtib,…
…değerlendirmesinin muteber sayıldığına dair sözlerini, şiirin de…
…şiirin de diğer güzel sanatlar gibi bir bilim dalı olduğu…
…el-Vaṣiyye (Buhtürî’ye şiir sanatıyla ilgili tavsiyeleri), Ebû…
…el-Kindî’nin Risâle fî ṣanʿati’ş-şiʿr , Ebû İshak…
…Ḳavâʿidü’ş-şiʿr , Sa‘leb’in Ḳavâʿidü’ş-şiʿr ,…
…Kādî Ebü’l-Hasan el-Cürcânî, Sâhib b. Abbâd gibi…
...

…Basra’da doğdu. Tenûhî es-Sagīr diye de bilinir. Kadı olan…
…Ali b. Muhammed b. Saîd er-Rezzâz, Ali b. Muhammed…
…belirterek Tenûhî’yi savunur ( Aʿlâmü’n-nübelâʾ , XVII,…
…Bağdat’ta olduğu dönemde çok sayıda öğrenci yetiştirdiği ve…
…ve Ebü’l-Kāsım b. Husayn sayılabilir. Eserleri. Ahmed b.…
…Kitâbü’l-Eşribe ’sinin râvisi olan Tenûhî’nin iki eseri…
…Kütüb-i Sitte ’de yer alan sahih hadislerle tek bir râvisi…
…sahih hadislerle tek bir râvisi bulunduğu için garîb olarak…
…değerlendirilmesine rağmen sahih kabul edilen on dokuzu hadis…
…Kum 1401, IV,184. Hasan es-Sadr, Teʾsîsü’ş-Şîʿa , Beyrut…
…, IV, 323. Şehîdî Sâlihî, “Tenûḫî Ṣaġīr”, DMT , V,…
…323. Şehîdî Sâlihî, “Tenûḫî Ṣaġīr”, DMT , V, 121-122.…

…Ali b. Muhammed ve Tenûhî es-Sagīr diye tanınan oğlu Ali b.…
…meclislerine katıldı. Gulâmu Sa‘leb, Ebü’l-Ferec el-İsfahânî ve…
…alanlarında geniş bilgiye sahipti ve İmâmiyye mezhebine mensup…
…İsfahânî’den, bazan onun râvilerinden, bazan da el-Eġānî ’den…
…şair Serî er-Reffâ’nın râvileri arasında yer almıştır.…
…hemen aynı konuya ve içeriğe sahip kitaplarından…
…geliş biçimleri, sultanı sakinleştirme, özlü söz ve öğütlerle onu…
…ait eserin daha rahat ve sade bir üslûp taşıdığı…
…tamamlayabilmiştir. D. Samuel Margoliouth tarafından…
…bi-Dımaşḳ ’ın çeşitli sayılarında tefrika edilmiş (1930-1942),…

…metnini birbirine nakleden râvilerin isimlerinden oluşan senedi,…
…nakledilen hadisler bir sahîfede, bir cüzde, bir kitapta…
…kullanılmıştır (İbnü’s-Salâh, s. 254). Hadis râvilerinin…
…s. 254). Hadis râvilerinin hayatına dair toplu bilgiler…
…ifadesine yer verilmiş, râvilerin tanıtımını yapan, onları…
…neredeyse onun el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’i için kullanılan bir…
…olmuştur. Buhârî el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’te yer verdiği başlıklarda…
…(ayrıca bk. el-CÂMİU’s-SAHÎH [Buhârî] ). Buhârî’nin…
…, Kastallânî İrşâdü’s-sârî ve Keşmîrî Feyżü’l-bârî…
…da yapılmıştır. Yine Ṣaḥîḥ-i Buḫârî şârihlerinden…
…Şerḥu Terâcimi ebvâbi Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî (Haydarâbâd 1321),…
…eserleri bunlar arasında sayılabilir. Buhârî’nin…
…Buhârî’nin el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’inin bab başlıklarıyla…
…ve Ramazan Yıldırım Sahîh-i Buhârî’nin Bab…
…Câmiʿu terâcimi ve mesânidi’ṣ-ṣaḥâbiyyâti’l-mübâyiʿât (Beyrut…
…BİBLİYOGRAFYA: İbnü’s-Salâh, ʿUlûmü’l-ḥadîs̱ , s.…
…Hacer el-Askalânî, Hedyü’s-sârî (nşr. Abdülazîz b.…
…13-14. Süyûtî, Tedrîbü’r-râvî (nşr. Abdülvehhâb…
…Keşmîrî, Feyżü’l-bârî ʿalâ Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî , Kahire 1357/1939,…
…I, 71 vd. S. Kemal Sandıkçı, Sahîh-i Buhârî Üzerine…
...

…olanıyla amel edilir. Zira sahâbenin ve sonraki nesillerin Hz.…
…olanın böyle olmayana eşit sayılması aklın ilkelerine aykırıdır.…
…edilmeyen delil ilga edilmiş sayılmaz. Teftâzânî’nin belirttiğine…
…ifadelerinden üstün özelliğe sahip delilin esas alınması daha…
…olmakla birlikte bu özelliğe sahip olmayanla da amel…
…olabilirse de bunların sağladığı bilgiler birbirinden daha…
…rivayet yolları ve râvilerinin çeşitli durumları hakkındaki…
…adlı eserleri sayılabilir. Günümüzde de bu konuyla…
…altında ele almadan bunlara sadece konu aralarında işaret…
…da mümkün olduğunca bunları saymaya çalışmış olmakla birlikte…
…sebeplerinin belli bir sayı ile sınırlandırılmasının…
…diğerine karşı üstünlük sağlayan her vasfın tercih sebebi…
…göre hakikat mecazdan, sarih kinayeden üstün tutulur. Bir…
…hâssın delâleti kesin sayıldığı için aralarında teâruz…
…çürüklüğünün açık delili sayılır. Çünkü kitabın metni…
…geniş yer bulmuştur. 1. Râvi ile ilgili tercih sebepleri.…
…fıkıh veya Arapça bilgisine sahip bulunma, rivayetlerinde zabt…
…veya tarafı, âlî isnada sahip, muhaddislerin veya…
…bulunma, geç müslüman olmuş sahâbî olma gibi özellikler…
…birçoğunun tercih sebebi sayılması ihtilâflıdır. Meselâ hadisi…
...

…Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Sa‘d es-Sem‘ânî, Tâceddin…
…tesbih namazı hakkında çok sayıda sahâbîden hadis rivayet…
…namazı hakkında çok sayıda sahâbîden hadis rivayet edildiğini,…
…belirtmiştir (“Ṣalât”, 350). Hadis kaynaklarında…
…Hadis kaynaklarında on iki sahâbîden tesbih namazına dair…
…14; İbn Mâce, “İḳāmetü’ṣ-ṣalât”, 190). Fıkıh ve tasavvuf…
…câiz, bazıları da mekruh saymıştır. İlk dönem Hanefî…
…İbnü’l-Arabî konuya dair sahih ve hasen bir hadis…
…tesbih hadislerinin sahih, Telḫîṣü’l-ḥabîr ’de ise…
…karşılık Zerkeşî ve İbnü’s-Salâh konuya ilişkin hadislerin…
…hadislerin sened yönünden sahih ve Münzirî râvilerinin…
…yönünden sahih ve Münzirî râvilerinin güvenilir olduğunu ifade…
…üzere kılınış şekli sahih hadisle sabit olan bir…
…kılınış şekli sahih hadisle sabit olan bir namazın bilinen…
…göre tesbih namazı konusunda sahih bir hadis bulunmadığı için…
…b. Mübârek’in (Tirmizî, “Ṣalât”, 350), diğer mezheplerin…
…her rek‘atta tesbihlerin sayısı yetmiş beş olur. Bazı…
…fakihler iki rivayetin de sahih kabul edildiğini dikkate…
…tesbihlerin parmak uçlarıyla sayılmasında bir sakınca bulunmadığı…
…uçlarıyla sayılmasında bir sakınca bulunmadığı belirtilmiştir.…
...