…34 (654-55) yılında San‘a yakınlarındaki Zimâr’da…
…bundan söz etmemiştir. Sahâbeden Abdullah b. Abbas, Abdullah…
…Abdullah, Enes b. Mâlik, Ebû Saîd el-Hudrî ve Nu‘mân b.…
…b. Dînâr, Dâvûd b. Kays es-San‘ânî, Rebîa b. Ebû Abdurrahman…
…Muhammed b. Atıyye döneminde San‘a kadılığı yapan Vehb…
…Muharrem 114’te (Mart 732) San‘a’da vefat etti. Bazı…
…hadis metinlerinden eṣ-Ṣaḥîfetü’ṣ-ṣaḥîḥa adlı mecmuanın…
…metinlerinden eṣ-Ṣaḥîfetü’ṣ-ṣaḥîḥa adlı mecmuanın sahibi olan…
…adlı mecmuanın sahibi olan kardeşi Hemmâm hadis…
…, IV, 546). Sa‘lebî ve Kisâî’nin otorite diye…
…âlimlerden Vehb’in sika bir râvi olduğu nakledilmiştir…
…yalnız Fellâs’ın zayıf saydığına işaret etmektedir ( el-Muġnî…
…özellikle Abdürrezzâk es-San‘ânî ile İbn Ebû Şeybe’nin…
…hikmetli sözlerin kaynağı sayıldığını göstermektedir. “Şüphe yok…
…hikmet dünyalıkları terkeden sakin kalbe yerleşir” diyen Vehb…
…“Yavrum, hikmete sarıl, çünkü hayrın tamamı…
…, s. 105). Vehb’in, sayıları yetmiş ile doksan üç…
…Ebû Nuaym, IV, 28-29). Bu sayı abartılı olmakla birlikte…
…âlimleriyle teması sayesinde (Cevâd Ali, I, 85-86; İA…
…hadisçiler tarafından makbul sayılmamıştır. Hatîb el-Bağdâdî, Vehb’in…
...

…olarak en genel anlamıyla râvinin kasıtlı olmaksızın hata…
…içine alır. Vehim râvinin zabt sıfatını zedelediği…
…sebeplerinden biridir; ancak râvi devamlı surette yanılmadıkça…
…rivayet edilmesi, sika râvi ile zayıf râvinin…
…sika râvi ile zayıf râvinin karıştırılması gibi hatalar…
…şekilde aktarmak, önceki râvilere ait bir açıklamayı hadis…
…sözü edilen hatalara düşen râvileri hemen cerhedip zayıf…
…hemen cerhedip zayıf sayanlar bulunmakla birlikte genel…
…ara sıra hata yapan sika râvilerin bütün rivayetlerinin…
…s. 406). İbn Hibbân sika râvilerin tek başına naklettikleri…
…ihticâca elverişli sayılmadığını, diğer sika râvilere muvafık…
…sayılmadığını, diğer sika râvilere muvafık olan rivayetlerinin…
…İbn Ebû Hâtim ise, vera‘ sahibi ve sadûk oldukları halde…
…Hâtim ise, vera‘ sahibi ve sadûk oldukları halde vehim, hata,…
…gibi kusurları sık görülen râvilerin naklettiği hadislerin…
…Binlerce rivayet nakleden râvilerin ve musanniflerin zaman zaman…
…imamlarının da bulunduğu râviler bu duruma düşmekten…
…ʿale’l-evhâmi’l-vâḳıʿa fi’ṣ-Ṣaḥîḥayn adlı eserleri bunlara…

…Muhammed b. Abdurrahman es-Sayrafî gibi pek çok hadisçi ve…
…Kendisinden Ebû Ali İbnü’s-Savvâf, Ebû Tâlib Muhammed b.…
…getirilen İbnü’l-Furât sayesinde idamdan kurtuldu. Bağdat’ın…
…kalmasına rağmen Zehebî onun sadûk bir râvi olduğunu belirtmiş,…
…rağmen Zehebî onun sadûk bir râvi olduğunu belirtmiş, İbn…
…bakımından ayrı bir değere sahiptir. Eser kadıların görev…
…yerine getirenlerden sınırlı sayıda şahsiyetin kimliğine ve…
…bazı yerlerde ise kadıların sadece isimleri belirtilmekle…
…383-385; III, 287). İbn Sa‘d’ın eṭ-Ṭabaḳātü’l-kübrâ ve…
…el-İṣâbe fî temyîzi’ṣ-ṣaḥâbe (I, 225; III, 553),…
…Süyûtî’nin el-Câmiʿu’ṣ-ṣaġīr ’inde (I, 45; III, 382)…
…Kur’an âyetlerinin sayısı hakkında bir eser yazması…
…’in kaynakları arasında saymaktadır. Vekî‘in kaynaklarda ayrıca…
…, et-Taṣarruf (eṣ-Ṣarf) ve’n-naḳd ve’s-sikke ,…
…49. Süyûtî, el-Câmiʿu’ṣ-ṣaġīr ( Münâvî, Feyżü’l-ḳadîr…
…s. 360-361. Muhammed b. Sâmil es-Sülemî, Menhecü…

…b. Habîb ez-Zeyyât’ın iki râvisinden biri olan, aynı zamanda onun…
…meşhur on imam arasında sayılan Halef b. Hişâm’ın kıraati…
…aşere müellifleri iki râvi belirlemiş ve bunlardan…
…aktardığı rivayetler sayesinde mümkün olmuştur. Halef’ten…
…es-Sekafî ve İbn Şenebûz sayılabilir. BİBLİYOGRAFYA: Hatîb,…

…gelenlerinden olan bu kişi sayesinde Nâfi‘in ilgisini çekmeyi…
…Ya‘kūb el-Ezrak, Ahmed b. Sâlih et-Taberî, Dâvûd b. Ebû…
…Yûnus b. Abdüla‘lâ es-Sadefî, Abdüssamed b. Abdurrahman,…
…ve okuyuşunun tatlılığı sayesinde zevkle dinlenen Verş kıraat…
…ancak bunların makbul ve sahih okuyuşlar olduğu…
…’sında yedi imam için ikişer râvi belirlerken Nâfi‘ için…
…eserlerde bu iki râviden biri olarak hep Verş’in…
…yaygınlık kazanmasını da sağlamıştır. Günümüzde yedi imamdan Âsım…
…teshîl uygulanması, sâkin hemzelerde ibdâl yapılması,…
…maʿrifeti uṣûli rivâyeti Ebî Saʿîd el-İmâm Verş (Kahire 1983),…
…min rivâyeti Ebî Saʿîd Verş (bk. bibl.),…
…li-vücûhi’l-iḥtilâfi’ṣ-ṣavtî beyne Verş ve Ḳālûn ,…
…eserleri bunlar arasında sayılabilir (bu konudaki diğer eserler…
…min rivâyeti Ebî Saʿîd Verş , Rabat 1424/2003, I,…

…hadis terimi olarak “bir râvinin bizzat ulaşamadığı yahut…
…bulması veya bunları satın alma gibi yollarla elde…
…elde etmesi” demektir. Râvinin, kendisinden hadis semâ…
…Vicâdenin ilk örnekleri sahâbe devrine kadar gider.…
…Tâbiînden Hasan-ı Basrî, Sâbit el-Bünânî, Katâde b. Diâme…
…bulunmamaktadır (Âmir Hasan Sabrî, s. 19). Müslim’in…
…19). Müslim’in el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’inde vicâde usulüyle…
…(Kādî İyâz, s. 117; İbnü’s-Salâh, s. 179; bu şekilde hadis…
…II, 154-155). Vicâdenin câiz sayılan rivayet üslûbu, yazının…
…rivayet üslûbu, yazının sahibine aidiyetinden emin olunduğu…
…lafızlarının, yazının sahibine aidiyetinin şüpheli olduğu…
…da söylenmiştir (İbnü’s-Salâh, s. 178). Yine hatta…
…fark olmakla birlikte sahafîlik meselesinin de vicâdeyle…
…hadis ilminde kusur sayılmış, bu şekilde davrananları…
…cerhetmek maksadıyla “sahafî” tabiri kullanılmıştır (bk.…
…eldeki nüsha sika bir râvi tarafından güvenilir bir…
…uygun görülmemiştir (İbnü’s-Salâh, s. 179-180). Vicâde…
…görüşü benimsenmiştir (İbnü’s-Salâh, s. 180-181; Nevevî, s.…
…el-İlmâʿ (nşr. Seyyid Ahmed Sakr), Kahire 1389/1970, s. 117.…
…1389/1970, s. 117. İbnü’s-Salâh, ʿUlûmü’l-ḥadîs̱ , s.…
...

…bir lafzın anlamlarından sadece birinin başka âyetlerde…
…, II, 121; Miftâḥu’s-saʿâde , II, 415). İbnü’l-Cevzî,…
…İslâm lafızlarından sadece aynı anlama gelenler (meselâ…
…belirttiği gibi sadece bir lafzın Kur’an’daki…
…(cehennem, nâr, sakar, hutame ve cahîmin aynı…
…s. 184-185; Süleyman b. Sâlih el-Kar‘âvî, s. 12). Ancak…
…görülmemiştir; belki sadece nezâirin lugat anlamıyla…
…tam mânasıyla anlayış sahibi olamaz” (Mukātil b.…
…s. 19; Abdürrezzâk es-San‘ânî, XI, 255; İbn Abdülber…
…görüşler aktarılır. Meselâ Saîd b. Cübeyr, Kur’an’da af…
…eserlerde ele alınan kelime sayısı yanında bu kelimelere…
…kelimelere atfedilen vücûh sayısında da farklılıklar vardır.…
…“Hak” kelimesinin vücûh sayısı Mukātil’de on bir,…
…(ö. 143/760) ve Muhammed b. Sâib el-Kelbî’ye bu alanla ilgili…
…, nşr. Hâtim Sâlih ed-Dâmin, Dübey 1427/2006).…
…yayımladığı nüshanın râvisi Mukātil’in tefsirini de…
…de rivayet eden Ebû Sâlih Hüzeyl b. Habîb’dir. Dâmin,…
…Şehhâte neşrinde eksik sayfalar yüzünden yer verilmeyen…
…(nşr. Hâtim Sâlih ed-Dâmin, Bağdat 1409/1988;…
…1404/1984; Hâtim Sâlih ed-Dâmin son eserin…
...

…Mûsâ b. Ukbe, Süheyl b. Ebû Sâlih, Sâlih b. Muhammed b. Zâide…
…Ukbe, Süheyl b. Ebû Sâlih, Sâlih b. Muhammed b. Zâide ve Amr…
…önemli hocaları ise Eyyûb es-Sahtiyânî ve Hâlid el-Hazzâ’dır.…
…b. Mehdî, Yahyâ b. Saîd el-Kattân, Behz b. Esed,…
…Vüheyb, Basra’da Eyyûb es-Sahtiyânî’nin halkasında yer almış ve…
…Süleyman b. Mugīre’den (İbn Sa‘d, VII, 280) ve Abdülmecîd b.…
…VII, 280) ve Abdülmecîd b. Salt es-Sekafî’nin oğlu…
…, s. 145). Eyyûb es-Sahtiyânî’nin ders halkasının öne çıkan…
…yazdırıyordu (İbn Sa‘d, VII, 287). Bu durum İbn…
…gösterir. Hadis râvilerinin tenkidiyle (cerh ve ta‘dîl)…
…Müslim, Yahyâ b. Maîn, İbn Sa‘d, Ahmed b. Hanbel,…
…İbn Uleyye, Abdülvâris b. Saîd ve Yezîd b. Zürey‘ ile…
…Ebû Hâtim’e göre onun zayıf râvilerden neredeyse hiç rivayeti…
…ricali en iyi bilenlerden saymıştır (İbn Ebû Hâtim, IX, 35).…
…meşhur öğrencisi Yahyâ b. Saîd el-Kattân ile Abdurrahman b.…
…kumaş ticaretinden geçimini sağladığını göstermektedir. Ancak…
…BİBLİYOGRAFYA: İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt , VII, 280,…
…(nşr. Subhî Bedrî es-Sâmerrâî), Riyad 1409/1988, s. 145.…
…, VII, 560. Osman b. Saîd ed-Dârimî, et-Târîḫ (nşr.…

…kıraat, Zeydiyye’nin Sâlihiyye kolunun kurucusu Hasan b.…
…kolunun kurucusu Hasan b. Sâlih’ten hadis okudu. Süfyân…
…âlimleri tarafından sika, sadûk, sebt, hüccet ve hadis…
…müfessirler arasında sayılmıştır. Ancak birkaç mu‘dal,…
…ayrıca Hanbelîler tarafından sahiplenilse de (onun, “Ahmed…
…ve büyük müctehidlerden sayar. Eserleri. Yahyâ b.…
…göre gevşek bir tertibe sahip dört cüzden meydana…
…toprakların müslümanlarca satın alınmasının hükmüne ilişkin…
…dokunulmazlığı gibi savaş ahkâmı, haraç arazilerinin…
…arazilerinin müslümanlarca satın alınmasına dair yasak, kamu…
…verilmektedir. Dördüncü cüz sadaka, zekâtı kaçırma yasağı,…
…Goitein’in önsözü, s. IX), sadece İslâm’ın ilk yüzyıllarındaki…
…kendileri için bol gelir sağlayacak ve İslâm ümmetinin…
…farklı bir mahiyete sahip olan kitap Ebû Yûsuf’un…
…Peygamber’in hadisleri ve sahâbe kavilleriyle tâbiînin…
…’inde daha çok sayıda hadise ve nisbeten yüksek…
…ilgili âyetler, hadisler, sahâbe ve tâbiîn sözleri yanında…
…derlendiği bablar da vardır. Sahâbe ve tâbiîn kavli sünnet…
…karşılık isnadında müphem râvilerin bulunduğu hadislere de yer…
…ve ihtilâflarını kavramamızı sağlamaktadır” sözü gerçeği teslim…
...

…anılır. Ashaptan sadece Enes b. Mâlik’i gördüğü,…
…için on yıl Medine’de kaldı. Saîd b. Müseyyeb, Ebû Seleme b.…
…Ebû Seleme b. Abdurrahman, Sâlim b. Abdullah, Kāsım b.…
…Dûrî ile kendi oğlu Abdullah sayılabilir. Emevî idaresinin bazı…
…yer verilmiştir. Eyyûb es-Sahtiyânî, Zührî’den sonra…
…bir dönemde yalnız sika râvilerden rivayet eden bir hadis imamı…
…diye adlandırılan meşhur râvilerdendir (Ali b. Medînî, s. 17-25).…
…yer almaması bu eser sahiplerinin ona ait mürsellere itibar…
…Nitekim Yahyâ b. Saîd el-Kattân da onun…
…lehü’l-Buḫârî fi’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaḥîḥ (nşr. Ebû Lübâbe…
…(yüksek lisans tezi, 2000), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler…
…Sosyal Bilimler Enstitüsü. Salim Öğüt, “Evzâî”, DİA , XI,…