…hadis dinleyen Ebû Ali Sadreddin Hasan b. Muhammed b.…
…Abdurrahman b. Abdülmecîd es-Safrâvî gibi âlimler faydalandı ve…
…usulü eserleri arasında sayılan risâle, yaygın usul…
…makbul ve merdûd olanlar, sahih ve sahih hadisin dereceleri,…
…ve merdûd olanlar, sahih ve sahih hadisin dereceleri, Buhârî,…
…eserlerindeki hadislerin sayısı, müksirûn sahâbîler gibi…
…hadislerin sayısı, müksirûn sahâbîler gibi konularla hasen,…
…ve Müslim’in el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’lerindeki rivayet…
…yazdığı bu risâle Subhî es-Sâmerrâî’nin tahkikiyle neşredilmiştir…
…(Bağdad 1387/1967). Sâmerrâî, eserin mukaddimesinde…
…Librande tarafından Subhî es-Sâmerrâî neşri ve Milan yazması esas…
…cehlüh (nşr. Subhî es-Sâmerrâî), Bağdad 1387/1967. Yâkūt,…
…en-Nüket ʿalâ kitâbi İbni’ṣ-Ṣalâḥ (nşr. Rebî‘ b. Hâdî…
…II, 543. Süyûtî, Tedrîbü’r-râvî (nşr. Abdülvehhâb…
…Ḳafvü’l-es̱er fî ṣafvi ʿulûmi’l-es̱er (nşr.…

…Bir râvinin, adını hiçbir sika râvinin…
…râvinin, adını hiçbir sika râvinin zikretmediği bir râviyi…
…râvinin zikretmediği bir râviyi yanlışlıkla muttasıl bir…
…Böyle bir rivayet, sika râvilerden gelen diğer tarikleriyle…
…o ismi ilâve eden râvinin hata ettiği anlaşılır. Bu…
…rivayet edilen tarikinde râvinin o hadisi hocasından…
…bu adın verilebilmesi için râvinin senede bir râvi ilâve etmek…
…için râvinin senede bir râvi ilâve etmek suretiyle hata…
…Tirmizî’ye göre hadisin sahih olan tariki Ebû İdrîs…
…düşünmüşlerdir. Buna göre râvi Büsr b. Ubeydullah hadisi…
…duyduktan sonra bir üst râvi olan Vâsile ile de görüşüp…
…senedde herhangi bir râvi ziyadesi söz konusu olmaz.…
…söylemiş, fakat İbnü’s-Salâh onun bazı hususları dikkate…
…Nesâî, “Cenâʾiz”, 11. İbnü’s-Salâh, Muḳaddime (nşr. Âişe…
…min ʿUlûmi İbni’ṣ-Ṣalâḥ (nşr. Ebû Abdullah M. Ali…
…III, 85. Süyûtî, Tedrîbü’r-râvî (nşr. Abdülvehhâb…

…bayramı) aralarındaki gün sayısı konusunda 167, 169, 174, 194…
…göre ise bu günün bayram sayılmasının sebepleri farklıdır. Meselâ…
…süslenerek hükümdarlık sancağı yapılmıştır (Bîrûnî, s.…
…s. 222). Mihrican’ın ilk Sâsânî hükümdarı Erdeşîr b.…
…maddeleri dağıtırdı. O gün sarayda çok fazla miktarda içki…
…hükümdar aşırı derecede içip sarhoş olmakta sakınca görmezdi.…
…derecede içip sarhoş olmakta sakınca görmezdi. Halk da o gün…
…178, 235, 250; Ebû Dâvûd, “Ṣalât”, 239, 245). Bu bayramların…
…müslüman halk arasında ve saraylarda yeniden etkin bir şekilde…
…tâzim ettiği için mekruh saymıştır ( el-Muġnî , III, 53).…
…Abdülmelik b. Mihricân gibi râvilere rastlanır. Yâkūt genellikle…
…178, 235, 250. Ebû Dâvûd, “Ṣalât”, 239, 245. Taberî, Târîḫ ,…
…(nşr. E. Sachau), Leipzig 1923, s. 222-224.…

…Avn b. Abdullah, Adî b. Sâbit, Amr b. Mürre, Umeyr b.…
…Amr b. Mürre, Umeyr b. Saîd, Katâde b. Diâme, Ebû İshak…
…üzere yolculuk yapmamış, sadece Katâde b. Diâme’den hadis…
…Şu‘be b. Haccâc, Yahyâ b. Saîd el-Kattân, Vekî‘ b. Cerrâh…
…Hay diye bilinen Hasan b. Sâlih ve Şerîk b. Abdullah’ın,…
…yer almıştır. Her biri hadis râvisi olan oğullarından Kidâm,…
…Muhammed ve Ahmed sika sayılmış, Abdullah ise Ebû Hâtim…
…el-Hilâlî de güvenilir bir râvidir. Süfyân b. Uyeyne, Ahmed…
…Hişâm b. Urve ve Yahyâ b. Saîd el-Kattân o devirde Kûfe’de…
…BİBLİYOGRAFYA: İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt , VI, 364.…

…halk zekâsının ürettiği bir savunma aracı olup gülünç hikâye ve…
…hikâye ve fıkraların en az saldırgan olan biçimine dayanır.…
…dayanır. Mizahın özü şaka sayesinde duygu patlamasının önüne…
…rastlandığı gibi Lahmîler’in sarayında kralları güldüren soytarılar…
…güvenilirliği ve hadis râviliği sorgulanmıştır. Şeytanın…
…birçoğu kinaye veya tevriye sanatına dayanır. Bir yolculukta…
…şakalarla bilinen bir sahâbîdir (İbn Kuteybe, I, 316-317,…
…itibaren halifelerin sarayları komiklere kapılarını…
…olarak lüks artmış, halife sarayları mizah üreticileri nedimler…
…Gerçekten dalgın, saf ve ahmak olanlar mizah…
…bir kazanç aracı edinerek saf ve ahmak numaralarıyla mizah…
…I, 375). Ebü’l-Anbes es-Saymerî, İbn Memmâtî’nin,…
…Uleyyân, Behlûl, Sabbâh el-Müvesves gibi daha çok…
…gibi kişiler de Abbâsî saraylarında güldürüleriyle menfaat elde…
…Bunun neticesinde Sâsânî hilelerini dile getiren…
…ta‘riz, tevriye gibi mâna sanatlarını kullanarak özel isimlerin…
…münazaralarında, Sâhib b. Abbâd, Maarrî, Kādî…
…tabağını elbisesinin altına saklayan ev sahibi gelen misafire,…
…altına saklayan ev sahibi gelen misafire, “Kur’an…
…okumaya başlamış, ev sahibi “والتين (incir) nerede…
...

…olup Zehebî’nin zayıf râvilerle ilgili çalışmalarının en…
…ileri süren yalancı râvileri, hadis uydurmakla itham…
…muhaddisleri, güvenilir sayılmayan ve fazla bilinmeyen gevşek…
…ve fazla bilinmeyen gevşek râvileri, tanınmayanları, sika…
…bid‘atçı diye bilinenleri, sahâbî ve dört fıkıh imamı dışında…
…şekilde eleştirilen diğer râvileri aldığını belirtmektedir.…
…bilinen erkek ve kadın râviler, daha sonra künyeleriyle,…
…bunlardan Kütüb-i Sitte râvisi olanlara birer rumuzla…
…rumuzla işaret edilmiş, râvinin tabakasını tesbite yarayacak…
…İbn Hacer el-Askalânî’nin, sahasındaki eserlerin en derli toplusu…
…başlıca kaynakları Yahyâ b. Saîd el-Kattân, Yahyâ b. Maîn,…
…799 (bazı baskılarda 787) râviyi Ẕeyl (ʿalâ)…
…Mekke 1406; nşr. Subhî es-Sâmerrâî, Beyrut 1407/1987; nşr.…
…el-Irâkī’nin Ẕeyl ’indeki râvileri aynen alarak onları “zâl”…
…rumuzuyla, aynı özelliklere sahip diğer râvilerden kendisinin…
…aynı özelliklere sahip diğer râvilerden kendisinin tesbit…
…cerh ve ta‘dîli yapılan râvilerin sayısı çeşitli baskılara…
…ve ta‘dîli yapılan râvilerin sayısı çeşitli baskılara göre…
…9164’tür). İbn Hacer, 3577 râviyi Mîzânü’l-iʿtidâl ’de yer…
…’de yer almalarına rağmen bu râvilerin Tehẕîbü’t-Tehẕîb ’in aslı…
...

…giderek Nevevî, İbnü’s-Sâbûnî, İbn Hallikân, Zevâvî,…
…kelimelerini bilme, sağlam ve uydurma olanlarını…
…ayırma, özellikle râvilerini tanıma hususunda maharet…
…vahdet-i vücûd görüşünü savunan Afîfüddin et-Tilimsânî’nin…
…Mizzî de arkadaşını savunmak maksadıyla Dımaşk Câmi-i…
…Şâfiî kadısı Necmeddin İbn Sasrâ’ya şikâyet etmeleri yüzünden…
…onun hapisten çıkarılmasını sağladıysa da İbn Sasra’nın ısrarı…
…sağladıysa da İbn Sasra’nın ısrarı üzerine tekrar hapse…
…âlî rivayetlerinden başka Ṣaḥîḥ-i Buḫârî , Ahmed b. Hanbel’in…
…ondan icâzet aldılar. 12 Safer 742’de (28 Temmuz 1341)…
…etmiş, içlerinde İbnü’s-Salâh eş-Şehrezûrî, Ebû Şâme…
…akranından üstün olduğunu, râvilerin biyografisini onun kadar…
…görmediğini, Arap dili sahasında da otorite sayıldığını…
…dili sahasında da otorite sayıldığını belirtmiştir. Mizzî’nin…
…güzel ve düzgün bir yazıya sahip bulunduğunu söylemiştir (…
…bi-maʿrifeti’l-eṭrâf . Sahâbe, tâbiîn ve tebeu’t-tâbiîne…
…Cemmâîlî’nin Kütüb-i Sitte râvileri hakkındaki el-Kemâl ’ini…
…etmek, ona Buhârî’nin eṣ-Ṣaḥîḥ dışındaki beş, Ebû Dâvûd’un…
…geçen 1700’den fazla râvinin biyografisini eklemek…
…Mizzî ayrıca İbnü’s-Salâh eş-Şehrezûrî’nin yazdıktan…
...

…ve geniş bir kütüphaneye sahip oldu. Okuduğu eserlerde…
…daha geniş bir kültüre sahip olduğunu ve ensâbı hepsinden…
…medreselerde ve el-Câmiu’s-Sâlihî’de hadis okutan Moğultay Ömer…
…kitap bulunmasına rağmen sadece ona dayandığını söylemiştir…
…ez-Zehrü’l-bâsim ’i sadece Süheylî’ye yapılan…
…ilâve ederek, özellikle de râvilerin cerh ve ta‘dîli konusunda ek…
…âşık olur, aşkını gizler ve sabrederse Allah onu bağışlar ve…
…ele alınarak bunların sahih veya hasen olduğu ileri…
…bu rivayetin güvenilir sayıldığını belirten manzum ifadelerine…
…II, 48). 10. Iṣlâḥu İbni’ṣ-Ṣalâḥ fî ʿulûmi’l-ḥadîs̱ .…
…Muḳaddimetü İbni’ṣ-Ṣalâh ’a yönelttiği bazı…
…et-Telvîḥ fî şerḥi’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaḥîḥ li’l-Buḫârî .…
…li’l-Buḫârî . el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’teki metinlerin “kavlühû”…
…fî şerḥi’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaḥîḥ ’ini telif ederken bu…
…Kutbüddin el-Halebî’nin Ṣaḥîḥ-i Buḫârî şerhini esas…
…Tekmileti’l-İkmâl ile İbnü’s-Sâbûnî’nin kaleme aldığı Ẕeyl ʿalâ…
…nr. 361). 14. Tertîbü Ṣaḥîḥi İbn Ḥibbân . İbn Hacer…
…İbn Hibbân’ın el-Müsnedü’ṣ-ṣaḥîḥ ’inin bablara göre yeniden…
…Zevâʾidü İbn Ḥibbân ʿale’ṣ-Ṣaḥîḥayn . İbn Hacer el-Askalânî,…
…Râfi‘, el-Vefeyât (nşr. Sâlih Mehdî Abbas – Beşşâr Avvâd…
...

…olup olmadığı bilinmeyen bir râvi hakkında kendisine…
…kendisine başvurulan veya râvinin güvenilir olduğuna hükmeden…
…kadar uzanan bir geçmişe sahip olup Hatîb el-Bağdâdî’nin…
…etmesi veya kendisinden sadece bir kişinin rivayette…
…ya da nasıl bir râvi olduğunun bilinmemesi…
…tanıyan ve hakkında bilgi sahibi olan kişilerin beyanlarıyla…
…olgunluğa ve ilmî donanıma sahip bulunması gerekir. Dinî…
…tezkiye için gerekli muaddil sayısında ihtilâf etmişlerdir. Bazı…
…es-Sehâvî, I, 296, 300) bir râvinin hadisinin Ṣaḥîḥayn ’da yer…
…300) bir râvinin hadisinin Ṣaḥîḥayn ’da yer almasının ta‘dîl…
…ileri sürmekle beraber bir râvinin âdil ve şahitliğinin makbul…
…ile tezkiye etmesi yeterli sayılmıştır (Hatîb, el-Kifâye , s. 86).…
…, s. 86). Ancak bir râvinin adaletine hükmetmek için…
…yönüyle güvenilir bir râvinin zabt yönüyle kusurlu…
…Muaddillerin bir râvinin ta‘dîlinde kullandıkları bu…
…başka lafızlar da vardır. Râvinin adalet ve zabt derecesine…
…daha sonra bu taksim İbnü’s-Salâh eş-Şehrezûrî, Zehebî, İbn…
…biçimde ele alınmıştır. Sahâbe döneminden itibaren her…
…itibaren her nesilde râvilerin cerh ve ta‘dîli konusunda…
…onların bir kısmı bütün râvileri, bir kısmı râvilerin çoğunu,…
...

…Abdülkebîr ve Ahmed de sika râvilerdir. Diğer iki oğlu Musul’da…
…Halife Mütevekkil-Alellah’ın sarayında çalışmış, daha sonra…
…ve hocasının el-Câmiʿu’ṣ-ṣaġīr ’ini rivayet edenler…
…zengindi. Malını hayır için sarfeder, dost ve arkadaşlarına…
…Buhârî’nin el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’i, Ebû Dâvûd ve Nesâî’nin…
…ayrıca İbn Huzeyme’nin eṣ-Ṣaḥîḥ ’i, Dârekutnî’nin es-Sünen…
…ve rivayet icâzetine sahip olduğu küçük bir müsnedinden…
…adlı çalışmasıyla bu sahada ilk eseri onun kaleme aldığı…
…BİBLİYOGRAFYA: İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt , VII, 487.…
…lehü’l-Buḫârî fi’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaḥîḥ (nşr. Ebû Lübâbe…
…İbnü’l-Cevzî, Ṣıfatü’ṣ-ṣafve , IV, 180-181. Mizzî,…