…anlamlara gelen muhâlefet , râvinin hadis rivayetindeki…
…ve zabt ile ilgili bir râvi kusurudur. Böyle bir kusuru…
…Böyle bir kusuru bulunan râvi hakkında genellikle,…
…genellikle, “Güvenilir râvilere muhalefet eder”; “Hadisinde…
…eder”; “Daha güvenilir râvilerin rivayetlerine uymadıkça…
…ifadeler kullanılır ve bu râviler “Hadisi müdrecdir,…
…kavramı muhalefet eden râviye izâfetle…
…râviye izâfetle “muhâlefetü’r-râvî”, kendisine muhalefet edilen…
…kendisine muhalefet edilen râviye nisbetle “muhâlefetü’s-sika”…
…adını alır. Zayıf râvinin güvenilir râviye muhalefet…
…Zayıf râvinin güvenilir râviye muhalefet etmesi durumunda…
…denir. Güvenilir bir râvinin kendisinden daha güvenilir…
…kendisinden daha güvenilir râviye muhalefet etmesi halinde ise…
…veya metinde görülür. Râvinin bir hadisin senedinde ekleme…
…aynı hadisin daha güvenilir râvilerden gelen isnadına muhalefet…
…Muhalefet isnadda bulunan râvilerin takdim-tehiri şeklinde…
…isnadın arasına yabancı bir râvi eklemek suretiyle oluşursa…
…b. Kâ‘b şeklinde okunması, Sâlim’in rivayeti olarak meşhur olan…
…bir muhaddisin hâfızasının sağlamlığını kontrol etmek amacıyla sened…
…edilmesi de muhalefet sayılmaktadır. Çok defa senedde, bazan…
...

…479’daki (1086) Zellâka Savaşı’nda şehid olduğu için…
…ana başlıklara (kitab) sahip olan bölümler iç tasniften…
…görüşünü Kur’an, sünnet, sahâbe icmâı ile delillendirmekte,…
…yer verdiği bütün görüşleri sahiplerine ulaşacak bir isnadla…
…rivayetlerin sahih olup olmadığı, ilgili konu…
…ilgili konu için gerekçe sayılıp sayılmayacağı ve görüş…
…konu için gerekçe sayılıp sayılmayacağı ve görüş sahiplerinin kendi…
…sayılmayacağı ve görüş sahiplerinin kendi ilkeleriyle tutarlı…
…X, 393, 394). Karşı görüş sahiplerini eleştirirken yer yer rencide…
…teşekkül dönemini, bilhassa sahâbe ve tâbiîn nesillerini esas…
…Hemen her meselede sahâbe fıkhına yer vermesi, Tâvûs…
…İkrime el-Berberî, Eyyûb es-Sahtiyânî, Ebû İdrîs el-Havlânî gibi…
…Muhammed el-Bâkır, Ca‘fer es-Sâdık gibi Ehl-i beyt imamlarının,…
…ve Sehle bint Süheyl gibi sahâbe neslinden, Âişe bint Talha…
…dayandığı birçok hadis ve sahâbî âsârını, özellikle bunların…
…âsârını, özellikle bunların râvilerini eleştirmek suretiyle…
…tarih, siyer, edebiyat gibi sahalarda ilginç tesbitlere,…
…, IV, 138; X, 299) hadis sahasındaki faaliyetlerine kadar (meselâ…
…zengin bir muhtevaya sahip olmasına rağmen el-Muḥallâ…
…Asbağ, Zekeriyyâ b. Yahyâ es-Sâcî, Kāsım b. Sellâm, Abd b.…
...

…3 Safer veya 1 Receb 57 (16 Aralık…
…Babası Kerbelâ Vak‘ası’ndan sağ kurtulan Ali b. Hüseyin…
…ulaşan, geniş ilim sahibi” anlamına gelir. Zaman zaman…
…Ömer, Câbir b. Abdullah, Ebû Saîd el-Hudrî gibi sahâbîlerle…
…Ebû Saîd el-Hudrî gibi sahâbîlerle Saîd b. Müseyyeb ve Muhammed…
…el-Hudrî gibi sahâbîlerle Saîd b. Müseyyeb ve Muhammed b.…
…intikal ettirilmesini sağlamıştı. Kendisine mehdî olup…
…ima etmişti (İbn Sa‘d, V, 322). Ayrıca Abdülmelik…
…Abdülmelik b. Mervân’ın oğlu Sa‘d el-Hayr ile yazıştığı,…
…başta oğlu Ca‘fer es-Sâdık, Atâ b. Ebû Rebâh, Amr b.…
…Sünnî hadis kaynaklarında az sayıda rivayetlerine yer verilen…
…bir ilme ve mutlak otoriteye sahip bulundukları, imamın…
…müstakil düşüncelere sahip olan ve bu konularda…
…ileri sürülen Mugīre b. Saîd el-İclî, Câbir b. Yezîd…
…Kardeşi Zeyd ile samimi ilişki içinde bulunduğu…
…muhafazakâr, güvenilir bir râvi olarak görür. Rivayete göre…
…kendisinin bu iki sahâbîye karşı sevgi duyduğunu ve…
…diye nitelendirmiştir (İbn Sa‘d, V, 321; Zehebî, V, 402).…
…77-80, 90, 101, 103. İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt , II, 20; V,…
…Târîḫ , II, 305, 320-321. Sa‘d b. Abdullah el-Kummî,…
...

…edilmesi için Ebû Ca‘fer es-Sânî künyesiyle kaydedilir.…
…olarak tanıyanlar kendisinin sâdık rüya, ilham yahut melek…
…imâmetinin benimsenmesi sağlanmıştır. Şîa âlimleri, Muhammed…
…kişisi olduğu hususunda çok sayıda haber rivayet etmiş (İbn…
…imâmetinin delilleri saymıştır (Şeyh Müfîd, s. 317-319;…
…bulunmuştur. Osman b. Saîd es-Semmân, Ca‘fer b.…
…haber rivayet eden güvenilir râviler olarak nitelendirilmiştir (…
…getirtti. Muhammed’e saygı gösteren halife yakınlarının…
…b. Eksem olmak üzere çok sayıda kişinin kendisine yönelttiği…
…(833) Bizanslılar’la yaptığı savaşta öldüğünü öğrendi. Yeni…
…bütün insanlardan üstün sayıldığını, seyyidlerden ve diğer…
…1979). BİBLİYOGRAFYA: Sa‘d b. Abdullah el-Kummî,…
…, Necef 1963, tür.yer. Ali Sâmî en-Neşşâr,…

…b. Eslem, devrinin güvenilir râvilerinden ve Ehl-i sünnet’in…
…gizli yapılmasını savunmuş, riyânın azının da çoğunun…
…. Kırk hadis sahasında telif edilen ilk eserlerden…
…Buhârî, et-Târîḫu’ṣ-ṣaġīr , II, 377. İbn Ebû…
…el-ʿİber , I, 437. Safedî, el-Vâfî , II, 204. İbn…
…İstanbul 2004, s. 65-68. A. Saim Kılavuz, “Ali er-Rızâ”,…

…Muhammed b. Habîb’in sakin ve münzevi bir hayat tarzını…
…eserlerini rivayet eden Ebû Saîd es-Sükkerî olmak üzere…
…245’te (19 Mart 860) Sâmerrâ’da vefat etti. Güvenilir…
…vefat etti. Güvenilir bir râvi kabul edilen İbn Habîb,…
…tevessül edecek bir kişiliğe sahip olmadığını göstermektedir.…
…ismâni eḥadühümâ eşheru min ṣâḥibihî fe-sümmiyâ bihî (Muhammed…
…sene 241-250 , s. 423. Safedî, el-Vâfî , II, 325.…

…dolaylarında Tunus’un doğu sahilindeki Münestîr (Monastır) şehrinde…
…tahsilini sürdürdü. Muhammed Sâdık b. Hamde, Hasan b. Muhammed…
…Hammûde b. Muhammed Tâc, Sâlim b. Ömer Bûhâcib, Muhammed…
…Ravżatü’l-ezhâr ve münyetü’s-sâdâti’l-ebrâr fî menâḳıbi…
…fî menâḳıbi ṣâḥibi’ṭ-Ṭâr ’ından ihtisar ettiği…
…Ravżati’l-ezhâr ve münyeti’s-sâdâti’l-ebrâr fî menâḳıbi Sîdî…
…ayrıca, hocalarından Sâlim b. Ömer Bûhâcib’in…
…da senedindeki son râvi ile Hz. Peygamber arasında…

…Hâkim en-Nîsâbûrî, İbnü’s-Salâh eş-Şehrezûrî, Nevevî,…
…eden hocadan yanlış duyan râvilerin nakillerinde daha çok tahrif…
…yapılan tahrife örnektir. Sahâbeden Zeyd b. Sâbit’in ”احتجر في…
…örnektir. Sahâbeden Zeyd b. Sâbit’in ”احتجر في المسجد“ (Hz.…
…“Edeb”, 75; Müslim, “Ṣalâtü’l-müsâfirîn”, 213) râvi İbn…
…“Ṣalâtü’l-müsâfirîn”, 213) râvi İbn Lehîa’nın bir hocadan…
…303) ”أبيّ“ kelimesini râvi Gunder’in ”أبي“ okuyarak…
…şekline dönüştürmesi (İbnü’s-Salâh, s. 280) metinde tahrifin…
…sık sık tahrif yapan râviler rivayete ehil görülmemiş,…
…muharref hadis aslı sahih olsa bile hüküm bakımından…
…( Keşfü’ẓ-ẓunûn , I, 411), Safedî’nin Taṣḥîḥu’t-taṣḥîf ve…
…“Edeb”, 75. Müslim, “Ṣalâtü’l-müsâfirîn”, 213. Hasan b.…
…Fehrese , s. 204. İbnü’s-Salâh, ʿUlûmü’l-ḥadîs̱ , s.…
…s. 94. Süyûtî, Tedrîbü’r-râvî (nşr. Abdülvehhâb…
…I, 317-318. Subhî es-Sâlih, Hadis İlimleri ve…

…dönemin ünlü sûfîsi Serî es-Sakatî’nin, Cüneyd-i Bağdâdî’ye…
…Vefat ettiğinde cenazesinde sadece dört kişinin bulunması,…
…Muhâsibî’yi bir hadis râvisi olarak ele alan Zehebî onu,…
…bulunduğunu ifade eden “sadûk fî nefsih” tabiriyle…
…Hanefî ve Şâfiîler’ce doğru sayılan görüşleri zikrettiği ve rey,…
…kelâmının kurucularından sayılan Muhâsibî (Abdülkāhir…
…Muhâsibî’nin adını da sayar (Kuşeyrî, s. 122).…
…nefis muhasebesinde başarı sağlayabilmek için bu tür bir mârifetin…
…tasnifi ve muhasebe ehlinin sahip olduğu on özellikle ilgili…
…katı bir zühd anlayışına sahip bulunduğu belirtilmektedir.…
…insan için tehlikeli sayılacağını söylemiş, bu hataya…
…düşülmemesi şartıyla mal sahibi olmakta bir sakınca…
…mal sahibi olmakta bir sakınca görmemiştir. Tasavvufta…
…biri de Muhâsibî’dir. Ebû Saîd el-Harrâz’ın Kitâbü’ṣ-Ṣıdḳ…
…rızayı makam değil hal saydığını ve rıza mezhebinin kurucusu…
…kalan sûfîler arasında sayılabilir. Kâzerûniyye tarikatının pîri…
…699). Eserleri. Çok sayıda çalışması bulunduğu…
…yazılan ilk otobiyografi sayılır. Gazzâlî’nin el-Münḳıẕ ’ına…
…Muḫtaṣar min kitâbi fehmi’ṣ-ṣalâḥ . Eserde namaza dair…
…1969; Beyrut 1987, nşr. Sâlih Ahmed eş-Şâmî, Dımaşk 1993;…
...

…118). İbn Hacer’in isnadını sahih gördüğü ( el-İṣâbe , VI,…
…eserlerinde de yer alır. İbn Sa‘d, Hz. Ali’nin Fâtıma’dan ve…
…Muhassin’den söz etmez ve saydıklarının dışında onun bir çocuğunun…
…bir çocuğunun olduğuna dair sağlıklı bilgi bulunmadığını kaydeder…
…kaydedilir (meselâ bk. Safedî, VI, 17). Bu bilgiler bazı…
…kelâm kaynaklarından biri sayılan eserinde ev baskınını…
…isnadlarının hasen, râvilerinin -biri hariç- Buhârî ve…
…Buhârî ve Müslim’in de râvileri olduğu, Hânî b. Hânî’nin ise…
…ise Sünen müelliflerinin râvileri arasında yer aldığı…
…Şîa’nın ilk tabaka râvilerinden Süleym b. Kays’ın sahih…
…Süleym b. Kays’ın sahih rivayetlerinin bulunduğu…
…kendisini güvenilir sayan âlimler de bu kitabın…
…de bu kitabın uydurma sayıldığını ve buradaki rivayetlere…
…b. Ebû Ayyâş’ın zayıf bir râvi olduğunu belirtmiştir (…
…Şiî fırkalarından Nusayrîler sabah namazını Muhassin’e…
…II, 159, 160, 264. İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt , III, 19-20.…
…, II, 119. Safedî, el-Vâfî , VI, 17. İbn…