…düşüncesi ve sika râvinin ziyadesinin makbul olması…
…ve Müslim’in el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’leri müstedreklere konu…
…Zira çok defa asıl eserin sahibi hadisleri hangi şartlara…
…her zaman mevcuttur. Sahih hadis ihtiva eden eserlere…
…de dahil edilse sahih hadislerin tamamına…
…tamamı sika olduğu halde Ṣaḥîḥayn ’da ve bunun müstedrekinde…
…1. el-Müstedrek ʿale’ṣ-Ṣaḥîḥayn . Bu türün en meşhur…
…eserde Hâkim en-Nîsâbûrî, Ṣaḥîḥayn ’da yer almamakla birlikte…
…birinin şartlarına uyan sahih hadisleri toplamaya…
…2. el-İlzâmât ʿale’ṣ-Ṣaḥîḥayn (ʿalâ Ṣaḥîḥayi’l-Buḫârî ve…
…ʿale’ṣ-Ṣaḥîḥayn (ʿalâ Ṣaḥîḥayi’l-Buḫârî ve Müslim) .…
…şartlarına uyduğu halde Ṣaḥîḥayn ’da yer almayan yetmiş…
…bir araya getirmiştir. Eser Ṣaḥîḥayn ’ın telif yönteminden farklı…
…etmişse de onların bütün sahihleri toplama gibi bir gayelerinin…
…. Dârekutnî, bu cüzünde Ṣaḥîḥayn ’da illetli olduğunu iddia…
…4. el-Müstedrek ʿalâ Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî ve Müslim…
…ve Müslim fî Ṣaḥîḥayhimâ (el-Eḥâdîs̱ü’l-ciyâd) .…
…el-Müstedrek mine’n-nuṣûṣi’s-sâḳıṭa . Muhammed b. Hârûn…
…, “drk” md. İbnü’s-Salâh, ʿUlûmü’l-ḥadîs̱ (nşr.…
…ʿalâ Muḳaddimeti İbni’ṣ-Ṣalâḥ (nşr. Zeynelâbidîn b.…
...

…Tam adı el-Müstedrek ʿale’ṣ-Ṣaḥîḥayn ’dır ( el-Müstedrek…
…). Hâkim, bazı çağdaşlarının sahih hadislerin Ṣaḥîḥayn ’daki…
…sahih hadislerin Ṣaḥîḥayn ’daki rivayetlerle sınırlı…
…Buhârî hem Müslim’in veya sadece Buhârî’nin yahut sadece…
…veya sadece Buhârî’nin yahut sadece Müslim’in rivayet şartlarına…
…uymamakla birlikte müellifin sahih kabul ettiği, ayrıca…
…ettiği, ayrıca kendisinin de sahih kabul etmediği halde…
…etmediği halde isnadları sahih olduğu için sahih…
…isnadları sahih olduğu için sahih olabileceğine dikkat çektiği…
…“Şeyhâyn’in şartına göre sahihtir”; “Buhârî’nin şartına göre…
…“Buhârî’nin şartına göre sahihtir”; “Müslim’in şartına göre…
…“Müslim’in şartına göre sahihtir” veya “sahîhu’l-isnaddır”…
…şartına göre sahihtir” veya “sahîhu’l-isnaddır” ifadeleri…
…ifadeleri kullanılmış, sahih olabilecek hadisler hakkında…
…olup bu yönüyle eser Ṣaḥîḥayn ’ın zeyli durumundadır. Bazı…
…bir çalışma olan eser Ṣaḥîḥayn ’ın müşterek planına göre…
…kitaptan oluşmuştur. Eserde sahâbe ve tâbiîn kavilleriyle…
…edilmiş, Zehebî bunun, Ṣaḥîḥ-i Buḫârî ile Ṣaḥîḥ-i Müslim…
…bunun, Ṣaḥîḥ-i Buḫârî ile Ṣaḥîḥ-i Müslim ’de rivayetleri…
…’de rivayetleri bulunan râvilerin hadislerini Hâkim’in…
...

…terimi olarak “senedinin râvi sayısı baştan sona her…
…olarak “senedinin râvi sayısı baştan sona her tabakada…
…şekilde kullanılmıştır. Râvilerinin sayısı veya senedlerinin…
…Râvilerinin sayısı veya senedlerinin…
…başlangıçta bir veya birkaç sahâbî tarafından rivayet edilip…
…haberin meşhur veya müstefîz sayılabilmesi için en az kaç tarike / râvi…
…için en az kaç tarike / râvi sayısına ulaşması gerektiği…
…için en az kaç tarike / râvi sayısına ulaşması gerektiği konusu…
…üzere iki kısma ayrılır; râvileri üçten fazla olan habere…
…müstefîz olduğunu, fakat râvi sayısının üçten fazla olması…
…olduğunu, fakat râvi sayısının üçten fazla olması…
…göre ise müstefîz hadiste râvi sayısı en az ikidir. İbn…
…ise müstefîz hadiste râvi sayısı en az ikidir. İbn Hacer…
…senedinin başında ve sonunda râvi sayısı aynı ise ona müstefîz…
…başında ve sonunda râvi sayısı aynı ise ona müstefîz denir;…
…âlimler ise baştan birkaç sahâbî tarafından rivayet…
…es-Sehâvî tariklerinin sayısına bakılmaksızın müslümanların…
…nitelerken, Ebû Bekir es-Sayrafî ile Muhammed b. Ali…
…ve metninin durumuna göre sahih, hasen ve zayıf olabilir…
…s. 43-44. Süyûtî, Tedrîbü’r-râvî (nşr. Abdülvehhâb…
...

…yanında geniş anlamda sahâbe ve sonraki iki nesilden…
…en güzel örneklerinden biri sayılır. Eser bugün yaygın olarak…
…müşkili ḥadîs̱i Resûlillâh -ṣallallāhü ʿaleyhi ve sellem- ve…
…çoğunun anlayamadığı sahih hadislerin müşkilini beyan…
…çelişmeleri sebebiyle müşkil sayılanlar oluşturur. Tahâvî…
…görülen hadislerden biri sahih diğeri zayıf çıkarsa zayıf…
…nâsih, öncekini mensuh sayar. Tarih belli değilse muhtelif…
…Eserde sened tahlillerine, râvilerin durumuna ve hadislerde…
…Sened kısımları atılarak sadece sahâbî râvilerin adının…
…kısımları atılarak sadece sahâbî râvilerin adının…
…atılarak sadece sahâbî râvilerin adının zikredildiği, aynı…
…Beyrut neşrindeki hadis sayısı arasındaki fark, Şuayb…
…(Riyad 1443/2021); Sâlih b. Hamd b. Muhammed…
…ʿanhü’l-Buḫârî fi’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaḥîḥ (nşr. Ahmed Lebzâr),…

…), bu eserde sadece hadislerde zikredilen haberî…
…karşı önce münazaralarda savunmuş, ardından haberî sıfatlarla…
…gerektirecek aşırı görüşlere sahip olan mülhidlerin…
…Ehl-i sünnet kelâmına destek sağlamış; bu konuda Eş‘ariyye ve…
…sûret, vech, yed-yemîn, sâk, ayn, kef, ısba‘, kabza,…
…kabza, ricl-kadem, üzn, sadr, cihet, ityân-mecî’, meşy,…
…dıhk, ferah, taaccüb, hayâ, sabır, hicâb, rü’yet, kul ile…
…olarak kabul edilmesini savunan bu iki âlimin görüşlerinden…
…konuşmadığını ve güvenilir râvilerce nakledilen rivayetlerin…
…olanlara hamletmek, haber-i sâdıka uygun te’vil yapmak, Arap…
…bilinen veya “Şayet haber sahih ise” kaydıyla nakledilen…
…İbn Fûrek’in kendisini sahih hadislerle sınırlamadığını…
…s. 226), nasların yanı sıra sahâbe ve selef âlimlerinin…
…eserin tam ve en mükemmel sayılabilecek neşri Daniel Gimaret…
…(nşr. Rebî‘ es-Sabrût, Kahire 2018; Kādî İyâz’a bu…

…112-155. Süyûtî, Tedrîbü’r-râvî (nşr. Abdülvehhâb…
…a.mlf., el-İtḳān (nşr. Saîd el-Mendûh), Beyrut…
…s. 5-15. Ahmed Davudoğlu, Sahîh-i Müslim Tercüme ve Şerhi ,…

…“ferd veya garîb olduğu sanılan bir hadisin râvisine, hadisi…
…olduğu sanılan bir hadisin râvisine, hadisi tahriç edilmeye…
…edilmeye elverişli başka bir râvi tarafından muvâfakat…
…kısmında yer alan başka bir râvisinden benzer ifadelerle…
…aleyh , teferrüd eden râviye mütâba‘ , başka tariklerden…
…görülen hadis ve onun râvisi için de mütâbi‘ ( tâbi‘ )…
…ve tâbi‘ kelimeleri hem râvinin hem hadisin sıfatlarıdır.…
…gibi bunun tam aksi görüşü savunanlar, hatta ikisinin eş anlamlı…
…Hacer el-Askalânî hadis aynı sahâbîden rivayet ediliyorsa bunun…
…bunun mütâbaat, farklı sahâbîden geliyorsa şâhid olduğunu…
…gidermek için Emîr es-San‘ânî mütâbaatı dörde ayırarak…
…görülen hadis teferrüd eden râvinin hocasından ise…
…menşeine daha yakın bir râviden ise “el-mütâbaatü gayri…
…konudaki hadis başka bir sahâbîden nakledilmişse buna şâhid…
…mümkün olmadığından Emîr es-San‘ânî’nin bu ayırımı da mütâbaat ve…
…çözmemiştir. İbnü’s-Salâh ʿUlûmü’l-ḥadîs̱ ’inde (s.…
…bulma işinin adıdır (Emîr es-San‘ânî, II, 11-13). Mütâbaat…
…terimine ilk defa İbnü’s-Salâh, İbn Hibbân’dan nakiller…
…rivayet, ferd hadisin râvisinin akranı olan aynı hocadan…
…başka bir hocadan farklı bir râvi tarafından nakledildiği için…
...

…Hîre kralı olunca sarayının kapılarını şairlere açmıştı.…
…gibi Mütelemmis ve Tarafe de saraya sık sık gidip methiyeleri…
…Ancak her ikisi de saraya yakınlıkları arttıktan sonra…
…öldürmeye karar verdi. Bunun sarayında olmasını istemediği için de…
…yaşadı. Bu olaydan sonra “sahîfetü’l-Mütelemmis” sözü Araplar…
…ölmüştür. Charles Pellat, sahîfetü’l-Mütelemmis hikâyesinin…
…gibi son dönem yazarları sahîfetü’l-Mütelemmis hikâyesinin…
…Halbuki bu darbımesel sahâbî Uyeyne b. Hısn ve Kādî…
…tabaka şairleri arasında sayması isabetli görülmez. Hiciv,…
…yaşayan kabileler arasındaki savaşlara temas eder. Çok gezdiğinden…
…b. Mugīre el-Esrem gibi ünlü râvi ve dilciler rivayet…
…dayanılarak Hasan Kâmil es-Sayrafî tarafından…
…(nşr. Hasan Kâmil es-Sayrafî), Kahire 1390/1970,…

…Bir râvinin rivayet ettiği hadisin…
…olan mü’telif ve muhtelif râvilerin birbiriyle…
…karıştırılmamasını sağlamaya çalışır. Yahyâ b. Maîn,…
…okunabilir. 3. Birbirine sadece şeklen benzeyen isimlerin…
…yapılmakla beraber en çok Ṣaḥîḥ-i Buḫarî ve Ṣaḥîḥ-i Müslim…
…en çok Ṣaḥîḥ-i Buḫarî ve Ṣaḥîḥ-i Müslim ile el-Muvaṭṭaʾ ın…
…Müslim ile el-Muvaṭṭaʾ ın râvileri üzerinde durulduğu…
…Mü’telif ve muhtelifin bu sahada yapılan çalışmalarla sınırlı…
…Kahire-Beyrut 1400/1980) sadece hadis râvilerine ait en…
…1400/1980) sadece hadis râvilerine ait en önemli ilk kaynak…
…Ferrâc, Kahire 1381). Bu sahanın en mükemmel eseri İbn…
…Suppl. , I, 573), İbnü’s-Sâbûnî Tekmiletü İkmâli’l-İkmâl…
…Kılıç, Ẕeyl ʿalâ Kitâbeyi’ṣ-Ṣâbûnî ve İbn Selîm fi’l-müʾtelif…
…Mansûr b. Selîm ve İbnü’s-Sâbûnî’nin zeyillerini birleştirerek…
…Ebû Ali el-Gassânî’nin Ṣaḥîḥ-i Buḫârî ile Ṣaḥîḥ-i Müslim…
…Ṣaḥîḥ-i Buḫârî ile Ṣaḥîḥ-i Müslim ’deki râvilerin isim,…
…ile Ṣaḥîḥ-i Müslim ’deki râvilerin isim, künye, lakap ve…
…nr. 290; Tal‘at, nr. 212) bu sahada bilinen diğer çalışmalardır.…
…BİBLİYOGRAFYA: İbnü’s-Salâh, ʿUlûmü’l-ḥadîs̱ , s.…
…et-Taḳrîb ve’t-teysîr (nşr. Salâh Muhammed Muhammed Uveyza),…
...

…bölüm oluşturmak üzere ve sadece ilk harf dikkate alınarak…
…bölümde daha çok benzer isme sahip olan şairler ilk sıralara…
…b. Dînâr’la birlikte altı râvinin rivayetiyle günümüze intikal…
…, II, 527. Abdülvehhâb es-Sâbûnî, ʿUyûnü’l-müʾellefât (nşr.…