…Suriye Valisi Muâviye b. Ebû Süfyân, Hz. Osman’ın…
…oğlu Hasan’ın halifelikten feragat etmesiyle Muâviye’nin…
…b. Hanefiyye’nin oğlu Ebû Hâşim’in etrafında…
…etrafında toplanmıştı. Ebû Hâşim ikametgâhını…
…alan İbrâhim 745 yılında Ebû Müslim’i, mukaddes ailenin…
…Horasan’a gönderdi. Ebû Müslim’in milliyeti kesin…
…tavsiye edildi. İbrâhim Ebû Müslim’i yanına alarak kendi…
…Horasan’a gönderdi. Ebû Müslim’in Horasan’a giderek…
…yerine liderliğe geçen Ebû Müslim, İmam İbrâhim ile…
…Bir müddet Sifezenç’te kalan Ebû Müslim buradan Âlîn’e,…
…oradan da Mâhuvân’a geçti. Ebû Müslim, Horasan’daki Emevî…
…Nasr Nîşâbur’u terketti ve Ebû Müslim merkezini oraya…
…II. Mervân, Irak Valisi Ebû Hâlid İbn Hübeyre’ye…
…veziri unvanını taşıyan Ebû Seleme el-Hallâl, gizlendiği…
…pek iyi karşılanmadı. Ebû Seleme, Ali evlâdını tuttuğu…
…28 Kasım 749 Cuma günü Kûfe Camii’nde Ebü’l-Abbas’a biat edildi.…
…Hammâm-A‘yen’e nakletti ve Ebû Müslim’in yardımıyla Ebû…
…ve Ebû Müslim’in yardımıyla Ebû Seleme ile Süleyman b.…
…oradan da Ürdün’deki Ebûfutrus’a kaçtı. Abdullah b. Ali…
…meydana geldi. Abdullah, Ebûfutrus’ta Emevî ailesi mensuplarını…
...

…üzerine IV. Mehmed’in fermanıyla meslekten çıkarılarak…
…yıl Mi‘rac kandilinde Eyüp Camii’nde okunması ve bu esnada…
…Muʿarrebi . Nasîrüddîn-i Tûsî’nin eseri olan Aḫlâḳ-ı Nâṣırî…
…İstanbul 1315, s. 441-446. Ebûishakzâde Esad Efendi, Atrabü’l-âsâr…
…364. Ramazan Şeşen v.dğr., Catalogue of Manuscripts in the…

…Bu çeşit eserlerden, Ebû Hâmid Muhammed…
…önce Muhammed b. Mahmûd et-Tûsî es-Selmânî’nin yazdığı aynı…
…Kazvînî eserini hazırlarken Câhiz’in Kitâbü’l-Ḥayevân ’ı ile,…
…olan Kitâbü’l-Ḥayevân ’dan, Ebû Hâmid el-Gırnâtî ve Muhammed…
…ve Muhammed b. Mahmûd et-Tûsî’nin eserleri başta olmak üzere,…
…ve Ahmed et-Tûsî’nin ʿAcâʾibü’l-maḫlûḳāt ve…
…VII, 887-903), Ahmed et-Tûsî’nin eseri de M. Sutûda…
…(Tahran 1345 hş./1966). Tûsî eserini 1175 yılında…
…tercüme (bk. C. Rieu, Catalogue of the Persian... , III,…
…Ḫarîdetü’l-ʿacâʾib ve ferîdetü’l-ġarâʾib adlı eserinde…
…’ın tertibi Ahmed et-Tûsî’nin eserinin tertibine aynen…
…minyatürlüdür (bk. C. Rieu, Catalogue of Turkish... , 107 a , nr.…
…tercümesidir (bk. C. Rieu, Catalogue of Turkish... , 109 a , Add.…
…508, nr. 1440. C. Rieu, Catalogue of the Persian Manuscripts…
…III, 1059 a /vııı. a.mlf., Catalogue of Turkish Manuscripts in…
…1306, s. 189, 212. Ethé, Catalogue of the Persian Manuscripts…
…III, 164, 316. Blochet, Catalogue , II, 238 (nr. 1339). K.…

…yansıtmamaktadır. Câhiliye Döneminde Ahlâk. İslâm…
…hakkındaki kaynaklar, Câhiliye şiiri ve atasözleriyle…
…edinilen bilgilere göre Câhiliye edebiyatında ahlâk…
…taşıyan kavramlar yanında Câhiliye erdemlerini ifade etmek…
…bir karakter taşımaktaydı. Câhiliye Arabı ikinci hayata…
…6/29; Yâsîn 36/78; el-Câsiye 45/24) bu dünyanın zevk ve…
…şarap ve kabile savaşları Câhiliye şiirindeki temaların başında…
…yaşamak olduğunu belirtirken Câhiliye döneminin bu hedonist…
…geçen aşağıdaki beyitler, Câhiliye erdemlerinin başında yer…
…kalır” (Zevzenî, s. 115). Câhiliye döneminin bütün ahlâkî…
…Esasen bu dönemin, fert ve kabile gururu, kibir ve…
…nitelikleri dolayısıyla câhiliyye diye anıldığı Amr b.…
…Allah’a saygı (takvâ), ferdî ve sosyal planda yücelmenin…
…edinen” (el-Furkān 25/43; el-Câsiye 45/23) şeklinde tanıtmış,…
…ve Sünnet’te faziletlerin fert ve toplum hayatına maddî ve…
…20/15; el-Mü’min 40/17; el-Câsiye 45/27), iyiler için cennet…
…da büyük bir değer taşır. Ebû Nasr et-Tabersî’nin…
…1986), İbn Miskeveyh’in Câvîdân-ḫıred ’i (Beyrut 1983),…
…de bu hayata özendirmiştir. Ebû Hüreyre Hz. Peygamber’in…
…olumsuz gelişmeler, başta Ebû Zer el-Gıfârî, Ebû Mûsâ…
...

…onun adıyla anılan bir cami, bir mahalle ve bir hamam…
…mahalle ve bir hamam vardır. Caminin yanındaki Dâî Dede adlı…
…tabiriyle ilgili olan eser, Ebû Bekir b. Abdullah…
…Tercüme-i Eşkâl-i Nasîr-i Tûsî ( Tercüme-i Sî fasl…
…fi’t-takvîm ). Nasîrüddîn-i Tûsî’nin Sî fasl adlı mensur…
…üzerine II. Murad için Ferîdüddin Attâr’ın aynı addaki…
…Umur Bey’in isteği üzerine, Ebû Nuaym el-İsfahânî’nin…
…da yazılmıştır. 11. Câmasbnâme . Nasîrüddîn-i Tûsî’nin aynı…
…Câmasbnâme . Nasîrüddîn-i Tûsî’nin aynı addaki eserinin Türkçe…
…Dânyâl peygamberin oğlu Câmasb’ın hayatı hakkında küçük bir…
…karıştırmış, adının Ferahnâme olduğunu kaydetmiştir.…
…hem Cengnâme hem de Ferahnâme adlı iki eser yazmış gibi…
…Cengnâme tarzında bir Ferahnâme yazdığını kaydeder. Gibb ve…
…Hammer de Cengnâme ve Ferahnâme yazdığını kaydeder. Hammer…
…(An Old Ottoman Mesnevī) , Cambridge 1975; TÜYATOK , 34/I…

…Muhammed b. Mansûr et-Tûsî ve Muhammed el-Bürcülânî…
…Ahmed b. Muhammed, Ali b. Ca‘d, İbnü’l-Medînî ve Ahmed b.…
…Ṭabaḳāt , s. 237-241. Ebû Nuaym, Ḥilye , X, 213-216.…
…(Uludağ) , s. 249-250. Ferîdüddin Attâr, Tezkiretü’l-evliya…

…ve fonksiyonudur. Şu halde ferdî nefis ile bu akıl arasında…
…demektir; durum böyle olunca ferdî nefis gibi güç halindeki…
…öldükten sonra o daima ferdiyetini koruyacaktır. Şayet…
…koruyacaktır. Şayet ferdiyetini yitirecek olursa bu durum…
…o şeyin bilgisi zihinde canlanacaktır. Bu istek ve yönelme olmazsa…
…hıristiyan skolastiklerin “Ferdî nefsin ölümlü olduğunu…
…bir güç” diye tanımlar. Câhiz ise şöyle der: “Akıl…
…görüşlerini benimseyen Kādî Ebû Ya‘lâ ise aklın tarifi ve…
…539; IX, 271, 286-288). Ebû Mansûr el-Mâtürîdî aklın…
…kelâm devri âlimlerinden Ferîd Vecdî, ruhun tezahürlerinden…
…savunur (Pezdevî, s. 206; Ferîd Vecdî, VI, 522-526).…
…var olan ve insanın diğer canlılardan ayrılmasını sağlayan asıl…
…Hak Dini , I, 566-568; Ferîd Vecdî, VI, 522-526).…
…aklı asıl, nakli onun fer‘i gibi görmüşler (bk.…
…1407/1987, s. 6-16. Kādî Ebû Ya‘lâ, el-Muʿtemed (nşr.…
…Beyrut 1974, s. 101-102. Ebû Ca‘fer et-Tûsî,…
…1974, s. 101-102. Ebû Ca‘fer et-Tûsî,…
…s. 101-102. Ebû Ca‘fer et-Tûsî, er-Resâʾilü’l-ʿaşr:…
…Resâʾilü’ş-Şeyḫ eṭ-Ṭûsî (nşr. M. Vâizzâde…
…, s. 18, 25, 46, 53. Ebû Bekir İbnü’l-Arabî,…
...

…temayüle göre Allah lafzı, Câhiliye Arapları’nın putlarından…
…suretiyle yeryüzünü canlıların beslenmesine elverişli hale…
…etmektedir. Yine Kur’an, Câhiliye Arapları’nın bu yüce tanrı…
…39/3). Diğer bazı âyetler, Câhiliye Arapları’nın “yüce tanrı”…
…ederken diğer bir kısmı ya Câhiliye şiirini kökünden reddedip bu…
…sonra düzenlendiğini ve Câhiliye dönemine nisbet edildiğini…
…de yer almaktadır. Aslında Câhiliye şiirinden put adlarının…
…Bazı yazarlar da Câhiliye Arapları’nda tesbit edilen…
…verdiği insanın ve onu diğer canlılardan ayıran seçme hürriyetinin…
…kabul ettiği insanın gerek ferdî yücelişinin gerekse…
…için elverişli olması, canlılar için çok önemli olan su ve…
…Mu‘tezile bilginlerinden Ca‘d b. Dirhem ve Cehm b.…
…b. Safvân’a, daha sonra da Ebû Hanîfe’ye aittir (bk.…
…Varlığı , s. 69-70, 75-77). Ca‘d ve Cehm’den günümüze kadar…
…gelen eser bulunmamaktadır. Ebû Hanîfe’ye gelince, onun…
…halde görmek mümkündür. Ebû Hanîfe’ye göre…
…bulamayacağı örneğini, canlıların üreme şeklini, tabiatta…
…vermiş olur. Eş‘arî de Ebû Hanîfe gibi daha çok…
…en güzel örneklerini veren Ebû Mansûr el-Mâtürîdî, Allah’ın…
…ayrıca varlığı kabul edilen canlı cansız bütün kâinatın…
...

…İmparatorluğu’nu yeniden canlandırmak isteyen Antigonos’un…
…mücadeleler dolayısıyla, Fergana yöresindeki nüfusun önemli…
…merkezlerini ve çevrelerini canlı birer Türk-İslâm kültür…
…kervansaraylar, medreseler, camiler, zâviyeler meydana…
…faydalanıldığı gibi 755’te Ebû Müslim’in katlinden sonra…
…ve Konya’da zâviyesi bulunan Ebû Bekir-i Niksârî gibi sevilen…
…el-Ḥavâdis̱ü’l-câmiʿa (nşr. Mustafa Cevâd),…
…1973, s. 35, 228-231. Cl. Cahen, Pre-Ottoman Turkey ,…
…ile ittifak yapan Candaroğulları Beyliği ise 1392’de Osmanlı…
…sonra İstanbul’da bir cami yapılmasını ve bir müslüman…
…da bir sonuç elde edemeyerek canını kurtarmak üzere Rodos…
…Hüseyin Paşa’nın yeğeni olan Canbolatoğlu Ali de 1606’da isyan etti.…
…ederek Oruç ovasında Canbolatoğlu’nu yendi. Kuyucu Murad Paşa…
…(1968), s. 54-59. a.mlf., “Canbulat”, İA , III, 22-23. M.…
…İA , III, 22-23. M. Cavid Baysun, “Cem”, İA , III,…
…Ankara’ya çevrildi. Damad Ferid Paşa hükümeti, Ankara’nın…
…kurtuluşu için bütün camilerde toplantılar düzenlendi.…
…266. TSMA, nr. D. 5246. Feridun Ahmed Bey,…
…ticareti yolunun yeniden canlanmasına, Hindistan ve Endonezya…
…döneminde iktisadî canlılığı artan Anadolu’nun XV.…
...

…Medyen, Tasm, Amâlika, Câsim, Abdi Dahm, Ubeyl, Hadûra,…
…oğlu İsmâil ile Mısırlı bir câriye olan annesi Hâcer’i Mekke…
…kola mensup Arap kabileleri Câhiliye döneminde olduğu gibi…
…altına almıştır. Halife Ebû Bekir (632-634) ile birlikte…
…sağlamıştır. Halife Ebû Bekir devrinde Araplar…
…zemin hazırlamıştır. Hz. Ebû Bekir zamanında başlayan…
…bu fetihler sırasında Ebû Ubeyd es-Sekafî Köprü…
…kumandanlığına Sa‘d b. Ebû Vakkās tayin edilmiştir.…
…da hızla yayılmıştır. Hz. Ebû Bekir’le başlayan ve Halife…
…BİBLİYOGRAFYA: A. P. Caussin de Perceval, Essai sur…
…, Paris 1921. L. Caetani, İslâm Tarihi (trc.…
…İslâm Tarihi (trc. Hüseyin Cahid), İstanbul 1924. D.…
…, Copenhagen 1927. W. Caskel, Das altarabische…
…İslâm Öncesi Arap Tarihi ve Cahiliye Çağı , Ankara 1982.…
…olduğuna delâlet eder. Câhiliye devrinin sonları ile…
…beş âyetlik vahiy ile hâlâ canlılığını muhafaza eden bir kutsî…
…olan Kur’ân-ı Kerîm, Hz. Ebû Bekir’in hilâfetinde…
…Bazı araştırıcıların, daha Câhiliye devrinden başlayarak…
…tedbir yaygınlaşmış değildi. Ebû Ahmed el-Askerî’nin…
…çıkaran rivayetler ve bazı Câhiliye devri şairlerinin yazıyla…
...