…900.000). Denizden 4 km. içeride kurulmuş olan Gazze tarih…
…Filistin topraklarındaki idarî birimlere bağlı kalmış,…
…geliştirmiştir. Eskiden ihraç edilen mallar develerle…
…tüccarların da uğrak noktası idi. Müfessirler, Kureyş…
…Hz. Ömer’in esas servetini İslâm’a girmeden önce Gazze’ye…
…kervanı da Ebû Süfyân idaresinde Gazze’den dönmekteydi.…
…olduğu anlaşılmaktadır. İmam Şâfiî 767’de Gazze’de doğdu.…
…Şâfiî 767’de Gazze’de doğdu. İbn Havkal ve Makdisî şehrin…
…Uzun süre müslümanların idaresinde kaldıktan sonra Haçlılar’ın…
…kaldıktan sonra Haçlılar’ın ilerleyişi sırasında Kudüs Kralı III.…
…çökerten Moğollar’ın İslâm topraklarında…
…fethine kadar (1517) onların idaresinde kalmıştır. Gazze’nin Memlük…
…Sultan I. Baybars burada imar faaliyetine girişmiş, bu…
…uğrarlardı. Bu dönemin idarî taksimatında bir nâiblik…
…emniyeti açısından âdeta ileri karakol gibi…
…karşı savaş hazırlığı içinde olan Kansu Gavri, Osmanlı…
…ordusunu Gazze’de durdurmak istemiş, fakat şehrin düşmesini…
…13.964, 1596-1597’de 11.390 idi ve Remle nahiyesiyle…
…şehirde on bir cami, iki hamam ve 600 dükkânla 1300…
…Ch. d’Arvieux ayrıca iki kilisenin varlığından…
...

…tanesine habbe denir. Bu iki kelime Kur’ân-ı Kerîm’de ve…
…veya azlığını vurgulamak için kullanılan habbe (bk.…
…adıdır. Bir görüşe göre ise habbe ile yalnızca arpa ve…
…Bir görüşe göre ise habbe ile yalnızca arpa ve buğday…
…ve “habbetü zeheb” gibi ifadelerde ise (Makrîzî,…
…zeheb” gibi ifadelerde ise (Makrîzî,…
…ise (Makrîzî, en-Nuḳūdü’l-İslâmiyye , s. 14) “kütle birimi”…
…altın, gümüş, elmas ve inci gibi kıymetli mücevherlerin…
…tartılmasında ve eczacılıkta ilâç dozajlarının belirlenmesinde…
…buna granum (Lat.), İranlılar ise dâne derlerdi.…
…granum (Lat.), İranlılar ise dâne derlerdi. Bilindiği…
…maddî bir etalonuna (numune) ihtiyaç vardır. Bu ihtiyacı…
…(numune) ihtiyaç vardır. Bu ihtiyacı karşılamak için metrik…
…Bu ihtiyacı karşılamak için metrik sisteme geçilmeden…
…arasındaki nisbet de 7/10 idi ( Fütûḥ , s. 453),…
…kullanılan Bizans ve İran kaynaklı paraları ve ölçü…
…fakat, “Ölçü (mikyâl) Medineliler’in ölçüsü, tartı (mîzan) ise…
…ölçüsü, tartı (mîzan) ise Mekkeliler’in tartısıdır”…
…ve meyvelerin takdirinde Medineliler’in hacim ölçü birimlerini,…
…altın ve gümüşün takdirinde ise Mekkeliler’in ağırlık ölçü…
...

…Kudüs’ün 32 km. güneybatısı ile Gazze’nin 55 km. doğusunda…
…Milâttan önce II. binyılın ilk yarısında Ken‘ânîler…
…dostluk, arkadaşlık” olan İbrânîce Hebron adının şehre niçin…
…tartışmalıdır. Genel görüş ismin, şehrin dört ayrı yerleşim…
…arasında Ahd-i Atîk’te Hz. İbrâhim için kullanılan “Allah’ın…
…Ahd-i Atîk’te Hz. İbrâhim için kullanılan “Allah’ın dostu”…
…(II. Tarihler, 20/7; İşaya, 41/9) birleştirildiği…
…yolundadır (çeşitli görüşler için bk. IDB , II, 575-576;…
…, s. 516-517, 700-701; İA , V/1, s. 155; EI 2…
…bugünkü adı olan Halîl ise (“Allah’ın dostu”…
…şekli) Hebron’un kazandığı ikinci anlamın Arapça karşılığıdır.…
…rastlanmaz; kullanılan isim Habrûn, Hafrûn veya Habrâ…
…bu şehirdeki bazı arazileri iktâ ettiğini bildiren…
…Mertûm, Beyt Aynûn, Beyt İbrâhim isimleri geçmekte ve…
…Beyt Aynûn, Beyt İbrâhim isimleri geçmekte ve bunların Kiryât…
…sanılmaktadır (geniş bilgi için bk. EI 2 [İng.] , IV,…
…, IV, 955-956; ayrıca bk. İA , V/1, s. 156-158). Şehir…
…, V/1, s. 156-158). Şehir ilâhî dinlerin üçünde de kutsal…
…de kutsal sayılır; çünkü Hz. İbrâhim, İshak, Ya‘kūb ve onların…
…sayılır; çünkü Hz. İbrâhim, İshak, Ya‘kūb ve onların bazı…
...

…bazı aralıklar hariç şehrin idaresini elinde tutmuştur. Büyük…
…müstevfî si oldukları için aile “Müstevfiyân” lakabıyla…
…Zeynüddin Muhammed de İlhanlılar’ın meşhur veziri Reşîdüddin…
…edilmişti. Olcaytu zamanında iyi bir kâtip olarak temayüz…
…Zencan ve Târimeyn’in malî işlerinin teftişiyle görevlendirildi.…
…Sultâniye, Tebriz, Bağdat, İsfahan ve diğer bazı şehirleri…
…buralardaki kütüphanelerde incelemelerde bulunmuştur. Hamdullah…
…tarih kitaplarıyla ilgilenir, âlim, edip ve şairlerin…
…kabiliyetli ve dirayetli insanları tekrar göreve getirme…
…tekrar göreve getirme ihtiyacını hissederek Reşîdüddin’in…
…umumi bir tarihtir. Taberî, İbnü’l-Esîr, Atâ Melik Cüveynî ve…
…birçok tarihçinin eserinden istifade edilerek yazılan Târîḫ-i…
…yaşadığı dönemle ilgili değerli bilgileri ihtiva…
…ilgili değerli bilgileri ihtiva etmekte olup özellikle…
…etmekte olup özellikle İlhanlı tarihi için başvurulması…
…özellikle İlhanlı tarihi için başvurulması gereken önemli…
…tarafından gerçekleştirilen iki neşri bulunmaktadır. 2.…
…oluşan kitabın “Ḳısmü’l-İslâmiyye min Kitâbi Ẓafernâme”…
…meydana gelen III. ciltte ise “Ḳısmü’s-sulṭâniyye min…
…(1331) yılına kadar gelen İlhanlı tarihinden bahsedilmektedir.…
...

…Bey’den gelir. Hamîd Bey, ilk defa 1291 yılında Moğol…
…kendine bağlı Türkmenler ile birlikte harekete geçerek…
…geçerek merkezî yönetime isyan etti ve Isparta merkez olmak…
…önleyemeyince İlhanlı Hükümdarı Geyhatu Han’dan…
…Geyhatu Han’dan yardım istedi. Bunun üzerine büyük bir ordu…
…Bunun üzerine büyük bir ordu ile Anadolu’ya gelen Geyhatu…
…saldırısından kurtulabilmek için Davras dağlarının sarp…
…çekilmek zorunda kaldı. İlhanlı Hükümdarı Gāzân Han’ın…
…kurarak bağımsızlığını ilân etti. Beyliğin adı bazı…
…bir sancak adı olarak intikal eden Hamîd-ili şeklinde de…
…olarak intikal eden Hamîd-ili şeklinde de geçer.…
…Avşar, Sütçüler, İncirli ve Ağlasun gibi yerleşim…
…gibi yerleşim merkezlerini içine alacak derecede genişleten…
…köyünde (günümüzde Senirkent ilçesi sınırları içinde) kurulmuş…
…Senirkent ilçesi sınırları içinde) kurulmuş olan Koyungözü Baba…
…görülmektedir. Anadolu’da İlhanlı hâkimiyetinin ve korkusunun…
…Hamîd Bey de bağımsızlığını ilân etmiş olmasına rağmen 699…
…özelliği de o zamana kadar İslâmî sikkelerde görülmeyen…
…(Allah âfattan korusun) ibaresinin bulunmasıdır. Bu ibare,…
…ibaresinin bulunmasıdır. Bu ibare, Anadolu’da istilâcı olarak…
...

…kelimelere rastlanmaktadır. İslâm fütuhatından önce Arapça’da…
…varlığından alınan vergileri ifade eden harâc zaman içinde…
…ifade eden harâc zaman içinde özellikle toprak vergisi…
…özellikle toprak vergisi için kullanılmıştır. Haraç…
…onlardan bir ücret mi (harc) istiyorsun? Rabbinin ecri (harâc) daha…
…Rabbinin ecri (harâc) daha iyidir” (23/72) meâlindeki âyette…
…meâlindeki âyette harc ile birlikte ve aynı anlamda…
…söyleyenler ve ayrıca her iki kelimeyi de harâc şeklinde…
…göz önüne alınırsa bunun ilgili âyetler içinde vergi…
…bunun ilgili âyetler içinde vergi anlamına en yakın…
…en yakın kelime olduğu ileri sürülebilir. Bakara…
…cu‘lü (bk. CUÂLE ), harâc ise devamlı gelirleri ifade…
…harâc ise devamlı gelirleri ifade etmek için kullanılır. Ebû…
…gelirleri ifade etmek için kullanılır. Ebû Ubeyde ve…
…Ebû Ubeyde ve Leys’e göre ikisi de aynı anlama gelirken Ebû…
…şeklinde verilen, harâcın ise edası zorunlu kabul edilen…
…10, 14, “Ḫums”, 13, “İcâre”, 18, 19, “Menâḳıbü’l-enṣâr”,…
…26; Müslim, “Müsâḳāt”, 62; İbn Mâce, “Zekât”, 2, “Rühûn”,…
…45). Aynı kökten gelen ihrâc masdarı “vergi vermek,…
…1). Bu terimin, yabancıların Medine’ye getirdikleri ticarî…
...

…“İki harem” anlamına gelen…
…geçer. Mekke, Kâbe’nin inşasından itibaren “harem” (korunmuş…
…Mekke, Kâbe’nin inşasından itibaren “harem” (korunmuş yer) kabul…
…yer) kabul edilirken Medine hicretten sonra Hz.…
…(Buhârî, “Feżâʾilü’l-Medîne”, 1; Müslim, “Ḥac”, 454).…
…edilen ve müslümanların ilk kıblesi olan Mescid-i…
…bilhassa Haçlı seferlerinden itibaren Haremeyn-i şerîfeyn adıyla…
…adıyla anılmış, Kudüs için “Haremeyn’in üçüncüsü”…
…müslümanların Mekke ve Medine’yi ziyaret etmeleri, İslâm…
…Medine’yi ziyaret etmeleri, İslâm tarihi boyunca bu iki şehre…
…İslâm tarihi boyunca bu iki şehre çok özel ve mümtaz bir…
…hâkimiyet kurmak, bütün İslâm devletleri arasında bir…
…Erken dönemlerden itibaren Haremeyn’in müdafaası…
…görevleri arasında ilk sırayı almış, hatta…
…(İbnü’l-Esîr, XI, 403; İbn Hallikân, V, 230).…
…Esîd, o yıl halkın güvenlik içinde hac farîzasını eda etmesini…
…yapıldığı 10 (632) yılında ise bizzat Resûl-i Ekrem…
…ulaşımı kolaylaştırmak için yeni yollar açılırken…
…edildi; bu arada yolcuların ihtiyaçlarını gidermek amacıyla su…
…da yapılmaya başlandı; bunun için Nil nehrini Kızıldeniz’e…
...

…Savaşı , Bilge Kağan’ın ifadesiyle yazılmış Göktürk Kitabeleri…
…, Bâbür Şah’ın Veḳāyiʿ i ( Bâbürnâme ) gibi çok defa…
…adamlarının yazdıkları ilk örnekler daha ziyade siyasî…
…özel bir tür halinde ilk örnekleri görülen hâtırat,…
…türlerde yazılmış eserlerin içinde yer almaktaydı. Nitekim Arap…
…Batı edebiyatları için de söz konusu olmuştur.…
…XVI. yüzyılın ortalarından itibaren türün bağımsızlık kazandığı…
…yaygınlaşması üzerine, Batı ile temasların sıklaştığı XIX.…
…karşılayacak yeni kelimelere ihtiyaç duyulmuş, böylece “mémoires”…
…bir yazarın gördüğü, işittiği ve hayatında rolü olan…
…de bu yeni edebî metinler için kullanılmaya başlanmıştır.…
…terim haline gelmesi ise daha geç bir döneme, XX.…
…(1883) kamusunda ise hâtıra ve hâtırat hiç yer…
…verilerek türün Türkçe’de ilk tariflerinden biri…
…yıllarda hâtıra ve hâtırat için anı kelimesi de…
…bir hâtırat türüdür. Günlük ise hadiselerin vuku bulduğu gün…
…yılların biriktirdiği yeni intibaları, yeni değer yargılarını ve…
…yeni hayat tecrübelerini de ihtiva ettiğinden farklı bir…
…artar ve tarih araştırmaları için belge olabilecek değer…
…kazanır. Bir kısım hâtıralar ise dönemin sosyal hayatını ve…
...

…“terketmek, ayrılmak, ilgisini kesmek” anlamına gelen hecr…
…hecr ( hicrân ) masdarından isim olan hicret “kişinin…
…müslim ülkeden (darülharp) İslâm ülkesine göç etmeyi, özelde…
…ülkesine göç etmeyi, özelde ise Hz. Peygamber’in ve Mekkeli…
…ve Mekkeli müslümanların Medine’ye göçünü ifade eder.…
…Medine’ye göçünü ifade eder. Medine’ye göç eden…
…Medine’ye göçünü ifade eder. Medine’ye göç eden müslümanlara…
…ve muhâcirlere yardım eden Medineli müslümanlara da ensâr…
…bk. el-Bakara 2/218; Âl-i İmrân 3/195; en-Nisâ 4/89, 97;…
…âyetlerin çoğunda Mekke’den Medine’ye göç eden müslümanlar…
…geçmemesi ve Mekke’den Medine’ye göç olayının muhâceret…
…olması, Caetani’nin iddiasının aksine ( İslâm Tarihi , III,…
…iddiasının aksine ( İslâm Tarihi , III, 17-18) hicret…
…pek çoğunda Mekke’den Medine’ye göç olayına işaret etmekte,…
…Medine’ye göç olayına işaret etmekte, ancak farklı…
…denilmekte (Buhârî, “Îmân”, 4; Ebû Dâvûd, “Cihâd”, 4,…
…114). Hicretin ahlâk ve zühd ile ilgisine işaret eden âyet ve…
…Hicretin ahlâk ve zühd ile ilgisine işaret eden âyet ve…
…ahlâk ve zühd ile ilgisine işaret eden âyet ve hadisleri…
…de peygamberlerin ve onlara inanan insanların kâfirlerce hicret…
...

…( hisâb ) kökünden türeyen ihtisâb (sevabını umarak bir işi…
…(sevabını umarak bir işi yapmak, akıllı ve basiretli…
…şekilde yönetmek; çirkin bir iş yapanı kınamak, hesaba…
…hesaba çekmek) masdarından isim olan hisbe kelimesi, terim…
…prensibi uyarınca (Âl-i İmrân 3/104, 110, 114; et-Tevbe…
…bununla görevli müesseseyi ifade eder. Bu işle görevli memura…
…müesseseyi ifade eder. Bu işle görevli memura muhtesip,…
…sonradan kazandığını ileri sürmekte ( İA , V/1, s.…
…ileri sürmekte ( İA , V/1, s. 540), S. M. Ebû…
…da ( el-Ḥisbe fî Mıṣri’l-İslâmiyye , s. 42) hisbe kelimesinin…
…yandan Taşköprizâde hisbe ilmini amelî hikmetin (pratik…
…, I, 441), Kâtib Çelebi ise medeniyetin temel…
…hisbe faaliyetinin en zor işlerden ve buna dair bilginin de en…
…dair bilginin de en hassas ilimlerden olduğunu söylemektedir (…
…HÜKMÜ Konusu dinî-örfî ilkeler ışığında ve dengeli bir…
…fert, toplum, devlet hakları ile kamu ahlâk ve düzeninin…
…hisbe faaliyeti müslümanlar için farz-ı kifâye sayılmıştır.…
…hadislerde (meselâ Buhârî, “İstiʾẕân”, 2, “Meẓâlim”, 22; Müslim,…
…2, “Meẓâlim”, 22; Müslim, “Îmân”, 83, 85, “Libâs”, 114,…
…“Libâs”, 114, “Selâm”, 3; İbn Mâce, “Fiten”, 20; Ebû…
...