…Peygamber ailesinin veziri unvanını taşıyan Ebû Seleme…
…kırılmış olmuyordu. Bermekî vezir ailesi, Mansûr devrinden…
…olarak vezâret gelmektedir. Vezir, halifenin vekili ve idarî…
…Abbâsîler’de iki çeşit vezirlik vardı: Vezâret-i tefvîz ,…
…tenfîz . Birinci gruptaki vezirler tam ve sınırsız yetkilere…
…Hârûnürreşîd ve oğullarının vezirliğini yapmış olan Bermekîler,…
…teşkil eder. İkinci gruptaki vezirler ise sadece yürütme (icra)…
…sınırlıydı. Bu gruptaki vezirler genellikle mâhir kâtipler,…
…onlara da danışırdı. Vezirler tavsiye ettikleri kişilerin…
…onların yanlış hareketleri vezirlerin cezalandırılmalarına ve…
…sebep olurdu. Merkezî idare, vezirlerin başkanlığında birçok divan,…
…birçok divan, yani vezirliklerden meydana geliyordu. Devletin…
…kalmıştır. Valiler, vezirlerin tavsiyeleriyle tayin…
…halifeye arz ve takdim eden vezirler iş başından uzaklaştırılınca…
…Nitekim İmâm-ı Âzam Ebû Hanîfe, Halife Mansûr’un kadılık…
…şüphesiz, meşhur Selçuklu veziri Nizâmülmülk’ün Bağdat’ta…
…Ebû Firâs el-Hamdânî, İbn Hânî, Ebü’l-Alâ el-Maarrî,…
…bir şekilde kullanan Ebû Hanîfe ile Ebû Yûsuf ve Muhammed…
…büyümesine sebep olmuştur. Vezir Hâmid’in Mâlikî Kadısı Ebû…
…Fütûḥu’l-büldân ; Ebû Hanîfe ed-Dîneverî,…
...

…930 yılı ilk baharında Vezir Saîd b. Münzir kumandasında…
…İbn Abdürabbih ve şair İbn Hânî, tarihçi İbnü’l-Kūtıyye,…

…Ahlat’ı Meyyâfârikīn ve Hani ile birlikte kardeşi…
…Sultanı Alâeddin Keykubad, veziri Ziyâeddin Karaarslan’ı…

…diğer yandan da emîr ve vezirlerin saraylarındaki ilmî, edebî…
…dönerken Büveyhî Veziri Ebü’l-Fazl İbnü’l-Amîd ile…
…yanında kaldı ve bu bilgin vezirle birçok mesele üzerinde fikir…
…Horasan’a dönüyordu. Vezirin nezdinde o tam bir…
…, II, 277). Adı geçen vezir 970 yılında vefat ettiğine…
…yılında Bağdat’a gelerek Vezir Ebü’l-Feth İbnü’l-Amîd’in…
…tutuştuğunu ( Aḫlâḳu’l-vezîreyn , s. 271-273) ayrıntılı bir…
…en çok ilgiyi Sâmânî emîr ve vezirlerinden görmüştür. Bu sebeple,…
…Hükümdarı Nûh b. Mansûr’un veziri Ebü’l-Hüseyin Abdullah b.…
…adlı eserini Vezir Ebû Nasr b. Ebû Zeyd’e ithaf…
…irade konusunu işlerken Ebû Hanîfe’den “bilginlerin ziynet ve…
…korktuğu için ancak emîr ve vezirlerin saraylarında barınma imkânı…
…307, 309. a.mlf., Aḫlâḳu’l-vezîreyn (nşr. Muhammed b. Tâvît…

…yeni halife Mütevekkil kadı, vezir ve merkezdeki Türk…
…sağlamak gibi). 2. Vezir. İslâm devletinde halifeden…
…araştırmacılar tarafından vezirlik kurumunun İran tesiriyle…
…teşkilâtına girdiği ve vezir kelimesinin de Pehlevîce’den…
…Abbâsîler’de vezirlik müessesesini inceleyen…
…değerlendiren müellif vezirin Pehlevîce değil Arapça…
…de ifade ettiği gibi vezir kelimesi İslâm devlet…
…ailemden kardeşim Hârûn’u da vezir kıl” (Tâhâ 20/29; krş.…
…Kerîm’deki bu kullanılışta vezir kelimesinin sonraki…
…ana unsurları mevcuttur. Vezirin devlet başkanının yardımcısı…
…murat ederse ona iyi bir vezir verir; unutursa hatırlatır,…
…murat ederse ona kötü bir vezir verir; unutursa hatırlatmaz,…
…Ebû Bekir’in “emîrler bizden vezirler sizden” şeklinde cevap…
…açıkça görülmektedir. Vezirlik müessesesinin İranlılar’dan…
…Kaldı ki Abbâsîler’deki ilk vezir ne Bermekîler’dendir ne de…
…Hz. Ebû Bekir Hz. Ömer’den vezir gibi faydalanmıştır. Şiî…
…şartları gereği kendisine “vezîrü âl-i Muhammed” unvanını…
…Abbâsîler’de bu görevli “vezir” diye anılagelmiştir. Sonuç…
…anılagelmiştir. Sonuç olarak vezir kelimesinin Kur’ân-ı…
…düşündürmemektedir. Vezirlik İslâm tarihinde her devletin…
...

…kabilesi Bahreyn’e, Benî Hanîfe Yemâme’ye, Bekir b. Vâil’in…
…çığırını açtı. Hükümdar, vezir, emîr, vali vb. gibi…
…ve lugat âlimleri, emîrler, vezirler ve kâtipler, kadılar vb.…
…’ı), bilhassa Sâmânîler’in veziri Ceyhânî’nin (ö. 330/942)…
…etti. Bu sahada Ebû Hanîfe’nin (ö. 150/767)…
…Nitekim Câhiliye döneminin Hanîf inancını benimsemiş…
…gününde Allah katında Hanîf dininin dışındaki bütün…
…zuhuruna kadar buralarda Hanîf denilen bir tevhid inancını…
…hale geldiği dönemlerde bile Hanîfler (hunefâ, ahnâf) diye anılan…
…dinlerinin aslının da Hanîflik olduğu belirtilmiştir…
…adına değil “müsamahakâr Hanîflik” adına gönderildiğini ifade…
…( Müsned , VI, 116). Hanîfler ve onların inançları…
…göre bu dönemin önde gelen Hanîfler’inden Varaka b. Nevfel,…
…( es-Sîre , I, 222-223). Hanîfler arasında Kus b. Sâide,…
…da vardı. Esasen hemen bütün Hanîfler soylu, bilgili ve kültürlü…
…(geniş bilgi için bk. HANÎF ). İslâm’dan önceki…
…F. Abdülbâkī, el-Muʿcem , “ḥanîf”, “ḥunefâʾ”, “ensâb”,…

…kardeşlerinden Cemâleddin’i Hani, Sivan (Siwun) ve Kulp…
…hapsedildi. Îsâ’nın veziri Alâeddin Altun Buğa, Mardin…

…Hüseyin Baykara’nın veziri Ali Şîr Nevâî’nin tâlimatı…
…ile türbenin doğusunda Hâtem Hânî, kuzeydoğusunda Safevî…

…nerede? Hakanlı millet idim, hani hakanım?” diye feryat…
…ilân etti. 1436’da Vezir Mahmud Han tahtı ele geçirdi…

…giderlerdi. Şeyhülislâm ve vezîriâzam ise arabaya binerdi.…
…Hasan b. Ziyâd Ebû Hanîfe’den at eti yemenin tahrîmen…
…“Zekât”, 8) demiştir. Ebû Hanîfe ise ticaret için…
…oranında zekât ödenir. Ebû Hanîfe ile Züfer bu oran yerine…
…esas almışlardır. Ebû Hanîfe ise Hz. Peygamber’in…