…Horasan’da askerlerin maaş listelerini ihtiva eden belgelere defter…
…mu‘tî denilen maaş kâtibi tarafından düzenlenen ve bir…
…başında vilâyet veya livâ kanunnâmelerinin bulunması…
…Die beiden persischen Leitfäden des Falak ʿAlā-ye Tabrīzī…
…s. 13-23. Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim…
…Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim Alioğlu…
…Merkez-Bahriye , tür.yer. L. Fekete, Die Siyāqat-Schrift…
…Abbott, Studies in Arabic Literary Papyri , Chicago 1957, I,…
…des ʿEmād as-Sarāwī: Ein Leitfaden des staatlichen…
…XX, Paris 1988, s. 251-269. Linda T. Darling, “Ottoman Salary…
…1991, s. 241-268. B. Lewis, “Daftar”, EI 2 (İng.) ,…

…anlaşılmaktadır ( Destûrü’l-kâtib , s. 297-298). Şems-i…
…anlaşılmaktadır ( Destûrü’l-kâtib , s. 297-298). Şems-i…
…65, 162-165. Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim…
…Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim Alioğlu…
…(nşr. V. Minorsky), London 1943, s. 79. Ḳānūnnāme-i…
…Araber , Göttingen 1899. F. Løkkegaard, Islamic Taxation in the…
…1950, s. 63-65. A. K. S. Lambton, Landlord and Peasant in…
…63-65. A. K. S. Lambton, Landlord and Peasant in Persia ,…
…the Economic and Political Life of the Medieval Islam”,…

…Râzî-Billâh lakabıyla halife ilân edilişi…
…dış hazine için lâzım olan hil‘at, kürk, kırtasiye…
…805, 937. Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim…
…Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim Alioğlu…
…Zafernâme (trc. Necati Lugal), Ankara 1987, s. 243, 247,…
…el-Hûyî, Ġunyetü’l-kâtib ve münyetü’ṭ-ṭâlib (nşr.…
…I, 211-213, 453-460. E. Lévi-Provençal, Histoire de…
…Lévi-Provençal, Histoire de l’Espagne musulmane , Paris 1967,…
…el-Binyetü’l-idâriyye li’d-devleti’l-ʿAbbâsiyye ,…
…s. 60 vd. Sertoğlu, Tarih Lügatı , s. 147-148. V.…
…, IV, 1181-1182. D. P. Little, “K̲h̲aznadār”, a.e. , IV,…

…( Mevzûâtü’l-ulûm , I, 441), Kâtib Çelebi ise medeniyetin temel…
…22; Müslim, “Îmân”, 83, 85, “Libâs”, 114, “Selâm”, 3; İbn Mâce,…
…XVIII/69-70 [1970], s. 92; Latham, XXX [1976], s. 172; bugünkü…
…sağlanırdı. Halife Tâi‘-Lillâh’ın Cemâziyelevvel 366 (Ocak…
…274-275). Aynı husus, Nâsır-Lidînillâh’ın kādılkudâtlığa getirdiği…
…b. Ca‘fer b. Sellâm’ın liyakatsizliği sebebiyle görevine son…
…Fâtımî halifelerinden Muiz-Lidînillâh’ın emriyle 358 (969) yılında…
…Muhtesip (nâzırü’l-hisbe) lokantaları denetler, deniz taşıtlarına…
…başlarında artık bir hisbe literatürü de oluşmaya başlamıştır. O…
…döneme rastlamaktadır ( Les Cahiers de Tunisie , sy.…
…bu arada nehir ve limanların güvenliğinin sağlanmasını,…
…de gözetim altında tutulması lâzımdır ( Siyāsatnāma , s. 46-47,…
…ulaştırdıkları fiyatların listelerini hazırlayan…
…rüsûmat gelirlerinin bir listesi için bk. a.g.e. , s. 90).…
…Ancak görev alanı itibariyle laikleşen bu kurumun sadece…
…BİBLİYOGRAFYA: Lisânü’l-ʿArab , “ḥsb” md.…
…“Îmân”, 83, 85, 164, “Libâs”, 114, “Selâm”, 3. İbn Mâce,…
…and Civilisation içinde), London 1981, bl. VII, s. 11-32.…
…(nşr. G.-S. Colin – E. Lévi-Provençal), Paris 1931, s.…
…ve’l-ḥisbe (nşr. E. Lévi-Provençal, S̱elâs̱ü resâʾil…
...

…, s. 558. Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim…
…Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim Alioğlu…
…şş., II, 448-458. A. K. S. Lambton, Continuity and Change in…
…Change in Medieval Persia , London 1988, s. 118-129. a.mlf.,…
…1988, s. 118-129. a.mlf., Landlord and Peasant in Persia ,…
…and Peasant in Persia , London 1991, s. 77-79. Osman G.…

…hazırlanan vergi kural ve listelerine, hatta onların kaydedildiği…
…kararlarını (Canon law), İslâm’da ise şer‘î hukuku…
…özel bir anlam kazandığı, literatürde rastlanan şeriat-kanun…
…, “ḳānûn” md. Türk Hukuk Lûgati , Ankara 1944, s. 184-185,…
…An Introduction to Islamic Law , London 1971, s. 100-111.…
…to Islamic Law , London 1971, s. 100-111. a.mlf.,…
…100-111. a.mlf., “Islamic Law in Contemporary States”,…
…Journal of Comparative Law , VIII, Berkeley 1959, s.…
…Pakalın , II, 102-103. Y. Linant de Bellefonds, “Ḳānūn”, EI…
…vergilerinin kaydedildiği liste” ile (kānûnü’l-harâc,…
…düstûr ve avârec “vergi listesi” mânasında kanun teriminin eş…
…açık bir şekilde şeriatın lehine daralmaya başladı.…
…kolaylaştırdı. Daha sonra Lozan’da kapitülasyonların…
…136-143. Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim…
…Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim Alioğlu…
…1946, s. 271, 320, 376. F. Løkkegaard, Islamic Taxation in the…
…System of Mughal India , London 1963, s. 102, 202. Halil…

…konuları ihtiva eder (meselâ Lutfi Paşa, Koçi Bey, Defterdar…
…Ġāzân Ḫan (nşr. K. Jahn), London 1940, s. 149, 304. Şems-i…
…s. 149, 304. Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim…
…Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim Alioğlu…
…Wiesbaden 1952, s. 57. Lutfi Paşa, Âsafnâme (nşr.…
…Governors (nşr. ve trc. W. L. Wright), Princeton 1935.…
…1279. Aristarchi Bey, Legislation Ottomane , İstanbul 1873-74.…
…Gökbilgin, Edirne ve Paşa Livâsı , s. 434. a.mlf.,…
…1957. N. Beldiceanu, Les actes des premiers sultans…
…sultans conservés dans les manuscrits turcs de la…
…dans les manuscrits turcs de la Bibliothèque Nationale à…
…fonds Turc ancien 39 , Paris-La Haye 1960; a.e.: II…
…miniers 1390-1512 , Paris-La Haye 1964. a.mlf., Les…
…Haye 1964. a.mlf., Les actes des premiers sultans,…
…de Mehmed II concernant les valaques des Balkans…
…24 (1965), s. 115. Code de lois coutumières de Meḥmed II:…
…in Old Ottoman Criminal Law , Oxford 1973, s. 7-32,…
…156. a.mlf., “Suleiman the Lawgiver”, Ar.O , I (1969), s. 105,…

…ilgilenenlere “inşâ kâtibi”, malların tahsili ve…
…uğraşanlara ise “emvâl kâtibi” denilir (Kalkaşendî, I,…
…her peygamberin bir kâtibinin bulunduğunu ve Hz. Îsâ’nın…
…Hanzale b. Rebî‘ “kâtib” lakabıyla tanınmıştı.…
…Hanzale b. Rebî‘ “kâtib” lakabıyla tanınmıştı. Hulefâ-yi…
…her halifenin özel bir kâtibi bulunduğu gibi çeşitli…
…istişarelerden sonra özel kâtibi Osman b. Affân’a yerine Hz.…
…Ebû Bekir, Resûlullah’ın sır kâtibi Huzeyfe b. Yemân ile Osman…
…ile Osman b. Huneyf’i haraç kâtibi olarak Sevâd’a göndermiş,…
…resmî evrakı yazan kâtibü’r-resâil ile beytülmâlin…
…harcamalarını kaydeden kâtibü’z-zimâm adları altında ikiye…
…altında ikiye ayrılırdı. Kâtibü’l-cehbeze de denilen ve…
…birimlerinde çok sayıda kâtibe görev verilen…
…sayıda kâtibe görev verilen kâtibü’z-zimâmın başkanının müslüman…
…ediplerinden seçilen özel kâtibine “el-kâtibü’l-hâs” unvanı…
…seçilen özel kâtibine “el-kâtibü’l-hâs” unvanı veriliyordu.…
…el-Gāfikī Endülüs’ün en ünlü kâtibi idi ve ülkede “el-kâtib”…
…kâtibi idi ve ülkede “el-kâtib” lakabıyla tanınan ondan…
…idi ve ülkede “el-kâtib” lakabıyla tanınan ondan başka bir…
…mektuplarını yazan kâtibe “sâhibü’l-kalemi’d-dakīk”…
...

…yazıldığını görünce ona kâtibini cezalandırmasını emretmiştir…
…fitne olayına Hz. Osman’ın, kâtibi Mervân b. Hakem’e yazdırdığı…
…, kelime , makāle , lisân , me’lüke , elûk ,…
…çoğulu ise risâlât tır ( Lisânü’l-ʿArab , “rsl” md.).…
…yazdığı methiyede, bir kâtibe tarafından yazılmış olan,…
…mektuplarda anlatım daha lirik ve şiirseldir; çünkü övme,…
…Bu sebeple Ahmed b. Yûsuf el-Kâtib, Ebû İshak es-Sâbî,…
…İbn Kuteybe’nin Edebü’l-kâtib ’i, İbn Ebû Tâhir Tayfûr’un…
…el-Mes̱elü’s-sâʾir fî edebi’l-kâtib ve’ş-şâʿir ile…
…ile el-Miftâḥu’l-münşâ li-ḥadîḳati’l-inşâ ’sı,…
…’sıdır (bu eserlerin bir listesi için bk. Samir al-Droubī, s.…
…için kullanılacak sıfat, lakap ve künye klişeleri,…
…mevcuttur (bunların bir listesi için bk. M. Şükrî el-Âlûsî,…
…65-77). BİBLİYOGRAFYA: Lisânü’l-ʿArab , “rsl” md. M. F.…
…(nşr. D. S. Margoliouth), London 1909-13, II, 4-5; V, 329,…
…136; IV, 262, 364-365. J. Leclercq, “L’amitié dans les lettres…
…262, 364-365. J. Leclercq, “L’amitié dans les lettres du moyen…
…J. Leclercq, “L’amitié dans les lettres du moyen âge”, Revu…
…Leclercq, “L’amitié dans les lettres du moyen âge”, Revu du…
…âge”, Revu du moyen âges latin , Strasbourg 1945, I,…
...

…s. 106, 146. Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim…
…Şems-i Münşî, Destûrü’l-kâtib (nşr. Abdülkerim Alioğlu…
…III, 1177-1219. I. M. Lapidus, Muslim Cities in the Later…
…Muslim Cities in the Later Middle Ages , Massachusetts…
…564-741/A.D. 1169-1341 , London 1972, s. 138-155. Osman…
…Society in Medieval Islam , Leiden 1997, s. 89, 113, 143, 157,…
…106, 108, 122, 246, 276. R. Levy, “Nâzır-ül-Mezâlim”, İA ,…
…in Hungary”, AOH , LIV/4 (2001), s. 427-435. Halil…