…I. SİYASÎ TARİH İsmini Hz. Muhammed’in amcası Abbas…
…Hz. Muhammed’in amcası Abbas b. Abdülmuttalib b.…
…Hâşim’den alan bu hânedana ilk atalarına nisbetle…
…de denilmektedir. İslâm dünyasında Emevîler’in…
…Emevîler’in yerine Abbâsîler’in yönetimi ele geçirmesiyle…
…yönetimi ele geçirmesiyle idarî, askerî, siyasî ve ilmî…
…idarî, askerî, siyasî ve ilmî sahalarda çok büyük…
…büyük değişiklikler olmuş, Abbâsîler’in iktidara geldikleri 750…
…olmuş, Abbâsîler’in iktidara geldikleri 750 yılı, İslâm…
…geldikleri 750 yılı, İslâm tarihinin en önemli dönüm…
…birini teşkil etmiştir. Abbâsîler’in iktidara gelmesi, Emevî…
…etmiştir. Abbâsîler’in iktidara gelmesi, Emevî idaresinden…
…iktidara gelmesi, Emevî idaresinden memnun olmayan grupların…
…memnun olmayan grupların lider kadrolarının temsil ettiği…
…bir asır kadar devam eden idarelerinde benimsedikleri siyasî…
…bir sahaya yayılmış bulunan İslâm toplumu içinde çeşitli gayri…
…bulunan İslâm toplumu içinde çeşitli gayri memnun…
…Hz. Muhammed’in kurduğu İslâm Devleti’nin aslî unsurunu…
…Mısır, Suriye, Irak ve İran ülke topraklarına katıldı.…
…Endülüs’ten Orta Asya içlerine kadar uzanmıştı. Arap…
...

…bilgi bulunmamaktadır. İlk hocası Mervli âlim Rebî‘ b.…
…b. Enes el-Horasânî’dir. İlim tahsili için ilk seyahate…
…İlim tahsili için ilk seyahate yirmi üç…
…İlim tahsili için ilk seyahate yirmi üç yaşlarında…
…seyahate yirmi üç yaşlarında iken çıktı. Daha sonraki yıllarda…
…devam ettirdi. Zamanın ilim merkezlerinden olan Basra,…
…bilgisiyle Basra’nın hadis imamı kabul edilen Hammâd b.…
…b. Hemmâm, Yahyâ b. Maîn, İshak b. Râhûye gibi hadis ilminin…
…İshak b. Râhûye gibi hadis ilminin önde gelen imamları hadis…
…hadis ilminin önde gelen imamları hadis rivayet etti. Abbâsî…
…imamları hadis rivayet etti. Abbâsî Halifesi Hârûnürreşîd…
…ayında altmış üç yaşında iken Fırat nehri kenarında…
…hadisleri tedvîn eden ilk âlim oluşu,…
…tedvîn eden ilk âlim oluşu, İbnü’l-Mübârek’in şöhretini…
…Ahmed b. Hanbel, o devirde ilme ondan daha meraklı ve hadis…
…söyler. Yahyâ b. Maîn, İbnü’l-Mübârek’in kitaplarında…
…Kûfe’de, bir hadis hakkında ihtilâfa düşüldüğünde, “Geliniz bu…
…düşüldüğünde, “Geliniz bu ilmin tabibine gidelim” diyerek…
…zamanında hadisleri en iyi bilen biri olarak kabul…
…meşgul olmayı çok seven İbnü’l-Mübârek’e, “Bu yalnızlıktan…
...

…Mervezî ve Bağdâdî nisbeleriyle de…
…de tanınır. Dedesi Mâlik, Abbâsîler’in kuruluş yıllarında devletin…
…de Yahyâ b. Maîn, Ahmed b. İbrâhim ed-Devrakī, Devrakī’nin oğlu…
…b. Beşîr’in 20.000 hadis ihtiva eden bütün eserleri ile…
…ihtiva eden bütün eserleri ile Mâlik b. Enes’ten dinlediği…
…önemli rivayetler bulunduğu için birçok hadis talebesi onun…
…doğru, Kadı Ahmed b. Ebû Duâd’ın tesir ve teşvikiyle…
…meselesinde devrin ileri gelen âlimleri Kur’an’ın…
…kabul etmeyenlerin ise ağır hakaret gördükleri…
…bu harekete karşı çıktı. İlmi, fazileti, doğru bildiğini…
…toplandı. Hatta onlarla iyi ve doğru olanı söylemek,…
…Nasr’ın etrafında toplandı. İhtilâl hazırlıkları kısa zamanda…
…kısa zamanda tamamlanıp isyan günü kararlaştırıldı. Durumu…
…haber alan Bağdat Valisi İshak b. İbrâhim, başta Ahmed b.…
…alan Bağdat Valisi İshak b. İbrâhim, başta Ahmed b. Nasr olmak…
…kanaatini söylemesini istedi. Onun Kur’an’ın Allah kelâmı…
…vererek açıkladı. Halife ise gözle görülebilen ve mekânda…
…tutan mücessem bir varlığı ilâh olarak kabul edemeyeceğini…
…Ahmed b. Nasr’ın bunamış bir ihtiyar olduğunu ileri sürerek…
…bunamış bir ihtiyar olduğunu ileri sürerek ölümünün…
...

…edebiyatları olmak üzere, İslâm medeniyeti çevresine giren…
…Arapça manzumelerde beytin ilk yarısının son tef‘ilesine de…
…Arûz kelimesinin çeşitli lugat mânaları vardır. Edebî…
…tarafından kesin bir izah şekline bağlanamamış, bu…
…beri birbirinden çok farklı ihtimaller tekrar edilegelmiştir. Bu…
…tekrar edilegelmiştir. Bu izah tarzlarını kısaca anmak,…
…Arûzun pek çok lugat mânasından, ıstılah olarak…
…mânalarının bağlı bulunduğu ileri sürülenlerin başlıcaları…
…ve örnek olan şey.” Arûz ilmini sistemli bir izah şekline…
…Arûz ilmini sistemli bir izah şekline kavuşturan, bu arada…
…bu arada vezin ve kafiye ile, daha doğrusu bir bütün…
…bir bütün halinde nazımla ilgili ıstılahların çoğunu tesbit…
…açıklık kazanan, bazıları ise bulanık bir mâna taşıyan…
…Halîl b. Ahmed belli iki şeye bağlamıştır. Bunlardan…
…Bunlardan biri, bir beytin ilk yarısının (şatr) son cüzü…
…(şatr) son cüzü (tef‘ilesi), ikincisi vezin hatta nazım bilgisi.…
…nazım bilgisi. Şu halde lugat mânalarının hangisinden…
…Halîl b. Ahmed’den önce neyi ifade ettiği ve onun bu kelimeyi…
…ve onun bu kelimeyi anılan iki şey için ıstılah olarak…
…bu kelimeyi anılan iki şey için ıstılah olarak neden seçtiği…
...

…“Gizli olmak; bir şeyin iç yüzünü bilmek” anlamındaki…
…“gizli olanı ve bir şeyin iç yüzünü bilenler” anlamına…
…belirlenmiş veya O’nunla ilişki kurmuş mâsum bir imamın…
…ilişki kurmuş mâsum bir imamın bilebileceğini iddia eden…
…bir imamın bilebileceğini iddia eden gruplar” diye tarif…
…kadar birçok zümreyi içine alır. Âyet ve hadislerin…
…tesbitlere göre bu terim ilk olarak Makdisî’nin el-Bedʾ…
…el-Bedʾ ve’t-târîḫ ’inde kullanılmıştır (V, 133). Bu…
…almak ve bâtınî te’villerle ilgili literatürün teşekkülünü göz…
…ve bâtınî te’villerle ilgili literatürün teşekkülünü göz önünde…
…teriminin hicrî IV. yüzyılın ilk yarısında ortaya çıktığını…
…söylemek mümkündür. İslâm düşünce tarihinde Bâtıniyye,…
…tutarak te’viller yapan, İslâm’ın temel hükümlerini…
…yorumlayıp din anlayışlarını inkâr veya ibâha sınırına kadar…
…anlayışlarını inkâr veya ibâha sınırına kadar götüren…
…sınırına kadar götüren itikadî fırkalar yanında, son derece…
…örgütler vasıtasıyla merkezî idareye karşı girişilmiş isyan…
…idareye karşı girişilmiş isyan faaliyetlerinin başını çeken…
…çeken çeşitli siyasî gruplar için de kullanılmış ortak bir…
…de kullanılmış ortak bir lakaptır. Âyet ve hadisleri sûfî…
...

…bir Sâmânî veziri olan oğlu Ebû Alî-yi Bel‘amî’den ayırt…
…Bel‘amî’den ayırt edilmesi için Bel‘amî-yi Büzürg diye de…
…bir Arap veya aynı kabilenin İran asıllı bir mevlâ sı…
…Bel‘am’a yerleştikleri için Bel‘amî nisbesiyle meşhur…
…Başka bir rivayete göre ise ailesi Kuteybe b. Müslim’in…
…Bel‘amân köyünde yaşadığı için bu nisbeyi almıştır. Daha…
…Buhara’ya yerleşmiştir. İyi bir tahsil gördüğü anlaşılan…
…ve fıkıh okudu ve özellikle inşâ da temayüz etti. Sâmânî…
…temayüz etti. Sâmânî Emîri İsmâil b. Ahmed’in (892-907)…
…girdiğine dair rivayetler İslâm tarihi kaynaklarınca teyit…
…Bel‘amî büyük bir ihtimalle 309’da (921) Ebü’l-Fazl b.…
…yıl Hasan b. Kāsım ed-Dâî-İlelhak adına Tûs yakınlarında isyan…
…adına Tûs yakınlarında isyan eden Leylî b. Nu‘mân’a,…
…Tûs yakınlarında isyan eden Leylî b. Nu‘mân’a, ertesi yıl…
…çeken Bel‘amî, Kirman hâkimi Ebû Ali Muhammed b. İlyâs ile…
…hâkimi Ebû Ali Muhammed b. İlyâs ile Emîr Hüseyin b. Ali…
…Ebû Ali Muhammed b. İlyâs ile Emîr Hüseyin b. Ali…
…ile Emîr Hüseyin b. Ali Mervezî’nin hapishaneden kurtarılmasını…
…sonra 938’de bu görevi Ebû Ali Muhammed Ceyhânî’ye…
…940) vefat etti. Bel‘amî ilim adamlarını ve başta Rûdekî…
...

…veya yetmiş altı yaşında iken öldüğünü bildiren…
…nisbesiyle meşhur oldu ( İbnü’l-Esîr, el-Lübâb , I, 133).…
…oldu ( İbnü’l-Esîr, el-Lübâb , I, 133). Akaid, fıkıh,…
…Akaid, fıkıh, ahlâk ve âdâb ilimlerini Ahmed b. Hanbel’in talebesi…
…Ahmed b. Hanbel’in talebesi Ebû Bekir el-Mervezî’den okudu.…
…talebesi Ebû Bekir el-Mervezî’den okudu. Bir taraftan da…
…mahmûda ulaştıracaktır” (el-İsrâ 17/79) meâlindeki âyet-i…
…oturtacaktır” diyordu. Abbâsî Halifesi Kāhir-Billâh…
…tahrikler sonucu vezir İbn Mukle Berbehârî’yi…
…olamadı. Halifenin hâcib i Ali b. Buleyk de Berbehârî…
…soruşturma yaparak onu idareye karşı isyan tertip etmekle…
…yaparak onu idareye karşı isyan tertip etmekle suçladı ve…
…dönen Berbehârî eski itibarını tekrar kazandı. 935 yılında,…
…fitnesi” adı verilen ve içki satan dükkânların…
…geçtiler. Yakalanması için devamlı takip edilen ve…
…son yıllarında bir câriye ile evlenen Berbehârî, Türk…
…devirde Selef akîdesinin imamı kabul edilmiş, zâhidâne bir…
…bir hayat benimsediği için geç evlenmiş, hatta…
…başkasını tanımadığını ifade etmiş, bunun üzerine Eş‘arî,…
…uygun olarak yazdığı el-İbâne adlı risâlesini kendisine…
...

…ahlâken temizlenme, insanları eşit görme, insanlara ve…
…insanları eşit görme, insanlara ve diğer canlılara sevgi ve…
…sevgi ve şefkat duyma gibi ilkelere dayanan Budizm’e…
…kurucusu, kutsal metinleri, inanç esasları, cemaati, mâbedleri…
…Tayland, Burma, Kamboçya, Laos, Doğu Bengal, Vietnam,…
…Buda (Buddha) onun lakabı olup bu lakap gerçeği…
…(Buddha) onun lakabı olup bu lakap gerçeği bulduğu ve…
…bulduğu ve aydınlandığına inanıldığı için ona verilmiştir.…
…ve aydınlandığına inanıldığı için ona verilmiştir.…
…Gotama saray eğlenceleri içinde yaşarken yirmi dokuz yaşına…
…gibi şimdiki aşırı zühdün de insanı gerçeğe ulaştıramayacağını…
…Bo ağacı denilen bir tür incir ağacının altında murakabe…
…altında murakabe halinde iken aydınlanmaya erişti.…
…gerçeğe ulaştıktan sonraki ilk vaazını Benâres (bugünkü…
…eski arkadaşına verdi. Onun iki aşırılıktan da uzak durmaya…
…da uzak durmaya çağıran bu ilk vaazı “doktrinin tekerleğini…
…devam etti ve her meslekten insanlar ona intisap ettiler.…
…her meslekten insanlar ona intisap ettiler. Bunlardan bazıları…
…Magadha Krallığı sınırları içinde, özellikle Rajagaha ve…
…ve gözde şâkirdi Ananda ile birlikte kuzeyde Uttar…
...

…dedesi olan Berdizbeh Mecûsî idi. Onun oğlu Mugīre, Buhara…
…de anılmıştır. Dedesi İbrâhim hakkında fazla bilgi…
…bulunmamakla beraber babası İsmâil’in Mâlik b. Enes ve Abdullah…
…bazı kitaplarının oğluna intikal ettiği anlaşılmaktadır.…
…anlaşılmaktadır. Annesinin ise duası makbul dindar bir…
…başladı. On bir yaşlarında iken hocası Dâhilî’nin rivayet…
…On altı yaşına geldiği zaman İbnü’l-Mübârek ve Vekî‘ b.…
…annesi ve kardeşi Ahmed ile birlikte hacca gitti. Hac…
…etti. Daha sonra bu maksatla ilim merkezlerini dolaşmaya…
…seferinde Ahmed b. Hanbel ile görüşüp ondan faydalandı.…
…veya beş defa gitti; orada Ebû Âsım en-Nebîl, Ensârî diye…
…Minhâl gibi muhaddislerden istifade etti. Mekkî b. İbrâhim,…
…istifade etti. Mekkî b. İbrâhim, Kuteybe b. Saîd vb.…
…âlimlerden hadis dinlemek için Belh’e birkaç defa gitti ve…
…defa gitti ve Belhliler’in isteği üzerine onlara kendilerinden…
…üzerine onlara kendilerinden ilim tahsil ettiği 1000 hocadan…
…hadis yazdırdı. Dımaşk’ta Ebû Müshir’den hadis öğrendi.…
…defa seyahat ederek Âdem b. Ebû İyâs, Ubeydullah b. Mûsâ,…
…seyahat ederek Âdem b. Ebû İyâs, Ubeydullah b. Mûsâ, Ebû…
…İyâs, Ubeydullah b. Mûsâ, Ebû Nuaym Fazl b. Dükeyn gibi…
...

…ve eyyâmih ( Mâ Temessü ileyhi ḥâcetü’l-ḳārî…
…Temessü ileyhi ḥâcetü’l-ḳārî li-Ṣaḥîḥi’l-İmâmi’l-Buḫârî , s.…
…ḥâcetü’l-ḳārî li-Ṣaḥîḥi’l-İmâmi’l-Buḫârî , s. 39), İbn Hacer…
…, s. 39), İbn Hacer el-Askalânî ise…
…39), İbn Hacer el-Askalânî ise el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥu’l-müsned…
…sahih hadisleri toplayan ilk eserdir. İmam Şâfiî,…
…toplayan ilk eserdir. İmam Şâfiî, yeryüzünde İmam…
…İmam Şâfiî, yeryüzünde İmam Mâlik’in el-Muvaṭṭaʾ ından…
…Müslim’in el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’ini ona tercih edenler de…
…de yer vermiş olmasından ileri geliyorsa bu doğrudur; ancak…
…olduğunu kastediyorlarsa bu iddia İslâm âlimlerinin büyük…
…kastediyorlarsa bu iddia İslâm âlimlerinin büyük çoğunluğu…
…hasen ve zayıf hadisleri de ihtiva etmekteydi. Buhârî’nin…
…Buhârî’nin hocası İshak b. Râhûye, sadece sahih…
…sadece sahih hadisleri ihtiva eden muhtasar bir kitaba…
…muhtasar bir kitaba duyulan ihtiyaçtan söz etmişti. Buhârî o…
…gördü. Elindeki bir yelpaze ile Hz. Peygamber’in huzurunda…
…bunu, Hz. Peygamber’i ona isnat edilen yalanlardan koruma…
…Buhârî el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’i, topladığı 600.000 hadisten…
…tamamını kitabına almadı. İbnü’l-Kayserânî,…
...