…I. SİYASÎ TARİH İsmini Hz. Muhammed’in amcası Abbas…
…Hâşim’den alan bu hânedana ilk atalarına nisbetle…
…de denilmektedir. İslâm dünyasında Emevîler’in…
…yönetimi ele geçirmesiyle idarî, askerî, siyasî ve ilmî…
…idarî, askerî, siyasî ve ilmî sahalarda çok büyük…
…olmuş, Abbâsîler’in iktidara geldikleri 750 yılı, İslâm…
…geldikleri 750 yılı, İslâm tarihinin en önemli dönüm…
…etmiştir. Abbâsîler’in iktidara gelmesi, Emevî idaresinden…
…iktidara gelmesi, Emevî idaresinden memnun olmayan grupların…
…memnun olmayan grupların lider kadrolarının temsil ettiği…
…bir asır kadar devam eden idarelerinde benimsedikleri siyasî…
…bir sahaya yayılmış bulunan İslâm toplumu içinde çeşitli gayri…
…bulunan İslâm toplumu içinde çeşitli gayri memnun…
…Hz. Muhammed’in kurduğu İslâm Devleti’nin aslî unsurunu…
…Mısır, Suriye, Irak ve İran ülke topraklarına katıldı.…
…Endülüs’ten Orta Asya içlerine kadar uzanmıştı. Arap…
…hakkını tanıdıkları gibi, İslâmiyet’i kabul edenlere de…
…eşit haklar tanıyorlardı. İslâm’ın bizzat kendi bünyesinde…
…Ancak Emevî halifeleri, İslâm’ın ön gördüğü devlet reisliği…
…böylece cihanşümul İslâm devleti yavaş yavaş etnik…
...

…Tuleytula’da (Toledo) doğdu. İyi bir tahsil gördü. Bu sayede…
…Bu sayede çok genç yaşta idarî ve askerî görevler aldı ve…
…Tuleytula’da patlak veren isyanı bastırmakla…
…Tuleytula Valisi Amrûs ile iş birliği yaparak…
…Tuleytula Valisi Amrûs ile iş birliği yaparak…
…adıyla bilinen bu isyanı bastırdı. Daha sonra…
…(Tortosa) saldıran Louis d’Aquitaine’i bu şehir…
…geçti. Hükümdarlığının ilk yıllarında ülkenin çeşitli…
…çeşitli bölgelerinde çıkan isyan ve karışıklıklarla uğraşmak…
…b. Abdurrahman el-Belensî ve İlbîre (Elvira) ordusunun…
…ve İlbîre (Elvira) ordusunun isyanlarını kısa sürede bastırdı.…
…arasında mücadeleler İslâm dünyasının doğusunda olduğu…
…ediyordu. Nitekim Yemenliler ile Mudarlılar arasındaki…
…Kabileler arası mücadeleden isyana dönüşen bu hareket, ancak…
…devrinin tehlikeli isyanlarından biri de Tuleytula’da Hâşim…
…ed-Darrâb’ın başlattığı isyandır. II. Abdurrahman emîr olunca…
…eşkıya grubuyla 829 yılından itibaren yol kesmeye, şehirlere…
…rağmen Tuleytla’daki isyan birkaç yıl daha devam etti…
…Abdülcebbâr adlı bir Berberî ile İspanyol asıllı Süleyman b.…
…adlı bir Berberî ile İspanyol asıllı Süleyman b. Martin de…
...

…“Gîlî, Gîlânî”, Türkçe’de ise “Geylânî” şeklinde telaffuz…
…şöhret buldu. Babası Ebû Sâlih Mûsâ’nın dindar bir…
…şöhret buldu. Babası Ebû Sâlih Mûsâ’nın dindar bir…
…soyundan gelen şerifler İdrîsîler, Sa‘dîler (Filâliyyûn) ve…
…ortaya konulmuş olduğu da ileri sürülmüştür. Devrin tanınmış…
…zâhid ve sûfîlerinden Ebû Abdullah es-Savmaî’nin kızı…
…zâhid ve sûfîlerinden Ebû Abdullah es-Savmaî’nin kızı…
…kızı olan annesi Ümmü’l-Hayr Emetü’l-Cebbâr Fâtıma’nın…
…tarafından korunduğuna inanırdı. Bütün gayesi tahsiline…
…tahsiline devrin en önemli ilim ve kültür merkezi olan…
…yaşına gelince annesinden izin alarak bir kafileye katılıp…
…Bağdat’a gitti (1095). Orada Ebû Gālib b. Bâkıllânî, Ca‘fer…
…Bağdat’a gitti (1095). Orada Ebû Gālib b. Bâkıllânî, Ca‘fer…
…Bâkıllânî, Ca‘fer es-Serrâc, Ebû Bekir Sûsen ve Ebû Tâlib b.…
…Bâkıllânî, Ca‘fer es-Serrâc, Ebû Bekir Sûsen ve Ebû Tâlib b.…
…Ebû Bekir Sûsen ve Ebû Tâlib b. Yûsuf gibi…
…Ebû Bekir Sûsen ve Ebû Tâlib b. Yûsuf gibi…
…Yûsuf gibi âlimlerden hadis; Ebû Sa‘d el-Muharrimî (Mahzûmî),…
…Yûsuf gibi âlimlerden hadis; Ebû Sa‘d el-Muharrimî (Mahzûmî),…
…Sa‘d el-Muharrimî (Mahzûmî), Ebû Hattâb ve Kādî Ebû Hüseyin…
...

…kurallardan, şeyh ve ihvan a karşı takınılması gereken…
…ve “Tarîkatnâme” gibi isimler verilmektedir. Tasavvufta…
…bilgiler veren eserlerin içinde bir bölüm olarak ele…
…alınmıştır. Bu konu hakkında ilk olarak kaleme alınan başlıca…
…(bk. GAS , I, 646). Ebû Nuaym, Ḥilyetü’l-evliyâʾ da…
…(bk. GAS , I, 646). Ebû Nuaym, Ḥilyetü’l-evliyâʾ da…
…X, 55-66) bu eserden iktibasta bulunur. Hâris el-Muhâsibî…
…297/909), Edebü’l-müftaḳir ilallāh (bk. GAS , I, 649). Ebû…
…(bk. GAS , I, 649). Ebû Ali er-Rûzbârî (ö. 322/934),…
…(bk. GAS , I, 649). Ebû Ali er-Rûzbârî (ö. 322/934),…
…Ateş, Tasavvufun Ana İlkeleri: Sülemî’nin Risaleleri…
…Sülemî’nin Risaleleri içinde, Ankara 1401/1981, s.…
…(bk. GAS , I, 673). Ebû Bekir b. Dâvûd es-Sâlihî (ö.…
…(bk. GAS , I, 673). Ebû Bekir b. Dâvûd es-Sâlihî (ö.…
…Meselâ Serrâc, el-Lümaʿ da (Mısır 1960) “Kitâbü…
…(s. 194-280). Kuşeyrî ise er-Risâle ’sinde hem irade…
…ise er-Risâle ’sinde hem irade ve edep bahsinde, hem de…
…da konu ele alınmıştır. Ebû Tâlib el-Mekkî Ḳūtü’l-ḳulûb…
…da konu ele alınmıştır. Ebû Tâlib el-Mekkî Ḳūtü’l-ḳulûb…
…ele almış, Gazzâlî de İḥyaʾü ʿulûmi’d-dîn ’de aynı yolu…
...

…edeni, suç veya günah işleyeni bağışlama, cezalandırmaktan…
…(bk. Râgıb el-İsfahânî, eẕ-Ẕerîʿa , s. 344;…
…eẕ-Ẕerîʿa , s. 344; Lisânü’l-ʿArab , “ʿafv” md.). Afv…
…mânasında olmak üzere iki âyette geçmektedir (bk.…
…olan afüv , bir âyette insanların sıfatı olarak âfîn…
…genel bir uygulama idi. Bunun aksine davranış,…
…çoğunlukla zayıflık ve acz işareti sayıldığından insanlar aftan…
…ve acz işareti sayıldığından insanlar aftan ziyade cezalandırma…
…çeşitli vesilelerle ifade edilerek affın ilâhî bir…
…ifade edilerek affın ilâhî bir sıfat ve yüksek bir…
…vazgeçmiş ve affetmekle bir ihsanda bulunmuştur. Affetmek,…
…bulunmuştur. Affetmek, İslâm’da bütün faziletlerin temelini…
…sizleri bağışlamasını istemez misiniz?” (en-Nûr 24/22)…
…kötülük edenlerin ve zimmî lerin affedilip edilemeyeceği gibi…
…Ayrıca en eski dönemlerden itibaren özellikle edep ve mev‘iza…
…af konusuna da yer verilerek ilgili âyet ve hadisler…
…nakiller yapılmıştır. İslâm ahlâkçıları affetmeyi…
…affedilemeyeceği de yine ittifakla benimsenmiştir. Dinî…
…Dinî vecîbelerini ihmal etmek veya dinî yasakları…
…müslümanlarca af ve müsamaha ile karşılanıp karşılanamayacağı…
...

…FELSEFE ve İSLÂM DÜŞÜNCESİ. “Uygunluk,…
…güzellikle onun arasında ilgi kurmaya çalışmışlar, bunun…
…kurmaya çalışmışlar, bunun için de öncelikle sanatta…
…“Güzellik nedir?” sorusunu ilk defa felsefî bir tarzda…
…cevaplamaya ve güzellik ile âhengin ilişkisini…
…ve güzellik ile âhengin ilişkisini göstermeye çalışan Eflâtun,…
…Eflâtun, güzelliği mutlak ve izâfî veya kendiliğinden ve…
…güzellik şeklinde iki kategoride incelemiştir.…
…şeklinde iki kategoride incelemiştir. İnsan tek tek güzel olandan…
…iki kategoride incelemiştir. İnsan tek tek güzel olandan veya…
…dünyaya gelmeden önce ideler âleminde seyrettiğimiz…
…Ruh gibi âhenk de mutlak bir idedir; bu sebeple azlık, çokluk,…
…kurulmasıyla gerçekleştiği için aynı zamanda ahlâk…
…Böylece “güzel” ve “iyi”, taşıdıkları âhenk ve denge…
…bir bakıma aynı anlamı ifade ederler. Çünkü “kötülük bir…
…bir âhenk yokluğu, erdem ise bir âhenktir” (Eflâtun,…
…Aristo, Eflâtun’un güzellik idesi fikrine katılmamışsa da…
…veya âhenk olduğunu, “güzel” ile “iyi”nin birbirine…
…âhenk olduğunu, “güzel” ile “iyi”nin birbirine benzediğini, bunun…
…benzediğini, bunun da her iki alandaki denge ve âhenkten…
...

…Âhiret, evvel in mukabili ve “son”…
…ve “son” mânasındaki âhir in müennesi olup Kur’an’da 110…
…(son gün), dokuzunda dâr ile sıfat veya isim tamlaması…
…dâr ile sıfat veya isim tamlaması halinde…
…, dârü’l-âhire (son ikamet mahalli), birinde…
…elli yerde de dünya ile (ikisinde dünya mânasındaki…
…dünya mânasındaki ûlâ ile) mukabele edilmiş olarak…
…üzere âhiret mefhumu ile dünya mefhumu arasında sıkı…
…merhaleler ve hallerden ibarettir. Âhiret Hayatının…
…Hayatının Varlığı. Âhiret inancı, iptidai kavimler dahil,…
…Varlığı. Âhiret inancı, iptidai kavimler dahil, tanrının…
…ruhun ölmezliğine ve dünyada işlenen günahların tesbit edildiğine…
…günahların tesbit edildiğine işaretler bulunduğu gibi ölümden sonra…
…karşılık verileceği de ifade edilir (bk. Eyüb, 14/14-22,…
…12/2). Bununla beraber Matta İncili’nde (22/23-30), Sadûkī…
…konusu yaparak âhireti inkâr fikrine meylettiklerinden…
…Ahid’de âhiret ve mücâzat inancı açık bir şekilde mevcuttur…
…bablar; Markos, 12/18-27; Luka, 20/27-38). Kur’an’da Hz.…
…Kur’an’da Hz. Nûh, İbrâhim, Yûsuf, Mûsâ, Îsâ ve diğer…
…Nûh, İbrâhim, Yûsuf, Mûsâ, Îsâ ve diğer peygamberlerin…
...

…Sözlüklerde çoğunlukla insanın fizik yapısı için halk ,…
…insanın fizik yapısı için halk , mânevî yapısı için…
…için halk , mânevî yapısı için hulk kelimelerinin…
…kullanıldığı kaydedilir ( Lisânü’l-ʿArab , “ḫlḳ” md.). Başta…
…Başta hadisler olmak üzere İslâmî kaynaklarda hulk ve ahlâk…
…ahlâk terimleri genellikle iyi ve kötü huyları, fazilet ve…
…fazilet ve rezîletleri ifade etmek üzere kullanılmış;…
…üzere kullanılmış; özellikle iyi huylar ve faziletli…
…huylar ve fena hareketler ise sûü’l-huluk,…
…Ayrıca ahlâk yanında yeme, içme, sohbet, yolculuk gibi…
…hayatın çeşitli alanlarıyla ilgili davranış ve görgü…
…veya âdâb da denilmiştir. İslâmî literatürde edep terimi ilk…
…âdâb da denilmiştir. İslâmî literatürde edep terimi ilk dönemlerden…
…literatürde edep terimi ilk dönemlerden itibaren özel…
…edep terimi ilk dönemlerden itibaren özel davranış alanları…
…ruhî ve mânevî melekeleri, insanın ruhî kemalini sağlamaya…
…bilgi ve düşünce alanını ifade etmiştir. Bu sebeple,…
…ifade etmiştir. Bu sebeple, İslâm’da önceleri İran kaynaklı edep…
…sebeple, İslâm’da önceleri İran kaynaklı edep literatürü…
…önceleri İran kaynaklı edep literatürü hâkimken daha sonra bunun…
...

…annesi ona hamile olduğu için Merv’de doğduğunu…
…Nizâr’la birleşerek Hz. İsmâil’e kadar uzanır. Dedesi Hanbel…
…yapmış, Abbâsîler’in idareyi ele geçirmesinde önemli…
…öğrenmeye başladı (795). İlk hocalarından biri,…
…Süfyân b. Uyeyne, Yahyâ b. Saîd el-Kattân, Abdurrahman b.…
…Abdurrahman b. Mehdî, İmam Şâfiî ve Abdürrezzâk b.…
…hocası Vekî‘ b. Cerrâh’tır. İmam Şâfiî’den ise fıkıh ve…
…Cerrâh’tır. İmam Şâfiî’den ise fıkıh ve usûl-i fıkıh…
…bir râvi vasıtasıyla ondan iki hadis rivayet eden…
…talebeleri arasında Müslim, Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesâî,…
…talebeleri arasında Müslim, Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesâî,…
…akranlarından Yahyâ b. Maîn ile Ali b. Medînî, Ebû Zür‘a…
…b. Maîn ile Ali b. Medînî, Ebû Zür‘a er-Râzî, Ebû Hâtim…
…b. Maîn ile Ali b. Medînî, Ebû Zür‘a er-Râzî, Ebû Hâtim…
…Medînî, Ebû Zür‘a er-Râzî, Ebû Hâtim er-Râzî, iki oğlu…
…Medînî, Ebû Zür‘a er-Râzî, Ebû Hâtim er-Râzî, iki oğlu…
…er-Râzî, Ebû Hâtim er-Râzî, iki oğlu Sâlih ve Abdullah…
…bulunmaktadır. Hocaları İmam Şâfiî, Abdürrezzâk ve…
…hadis dinlemişlerdir. Yalnız İmam Şâfiî onun adını açıkça…
…Abdürrezzâk b. Hemmâm’dan istifade etmek üzere ve yeterli…
...

…Devbel (domuz yavrusu) lakabından ziyade açık saçık şiirlerle…
…çok sert hicivler söylediği için, yine Tağlib kabilesine…
…etmesinden dolayı Ahtal lakabıyla şöhret bulmuştur. Yine bir…
…bir hıristiyan olan annesi Leylâ’nın ölümünden sonra kendisine…
…aşırı baskıları ruhunu isyana sevketmiş ve rivayete göre…
…üvey annesini hicvettiği iki beyitle Ahtal’ın şiir hayatı…
…şiir hayatı başlamıştır. İlk önce kabilesinin ünlü şairi…
…Ardından Kûfe’de kabile ileri gelenlerine methiyeler…
…Haccâc ve Ziyâd gibi ileri gelen devlet adamlarını…
…halife olmayan Yezîd’in isteğine uyarak Emevî düşmanları ile…
…uyarak Emevî düşmanları ile Ehl-i beyt’i ve ensarı yeren…
…Ahtal’ın dilini kesmek istediyse de araya giren Yezîd onu…
…onu kurtardı. Ensarı yerdiği için müslümanlar tarafından…
…için müslümanlar tarafından lânetlenen Ahtal, Abdülmelik zamanında…
…Abdülmelik’in huzuruna izinsiz girip çıkıyordu. Hayatı…
…bağlı olmamasına rağmen, İslâmiyet’i kabul etmesi için bazı…
…İslâmiyet’i kabul etmesi için bazı Emevî hânedanı…
…derecede müptelâ olduğu içkiyi hıristiyanların…
…olunca (705) Ahtal’a hiç iltifat etmedi. O sıralarda yetmiş…
…yıl sonra da öldü. Ahtal ile Emevîler devrinin ünlü…
...