…Ahvaz’da doğdu. Şîraz’ın meşhur…
…meşhur hekimlerinden Ebû Mâhir Mûsâ b. Seyyâr’ın…
…bu şehirde yaptı. Mecûsî bir aileden geldiği için bu nisbeyle…
…tanındı. Büveyhîler’den Adudüddevle’nin sarayında hekimlik yaptı ve…
…(hükümdar kitabı) adlı eseriyle meşhur oldu. Ölüm…
…982-995 yılları arasında vefat ettiğine dair değişik…
…Sînâ’nın el-Ḳānûn fi’ṭ-ṭıb adlı eserinden önce tıp…
…gibi XIII. yüzyıla kadar Avrupa’da ve İslâm dünyasında klasik…
…Regius (hükümdar kitabı) adıyla bilinen ve iki bölümden…
…ise pratik tıp bilgilerine ayrılmıştır. Ali b. Abbas bu eserinde İbn…
…tıp bilgilerine ayrılmıştır. Ali b. Abbas bu eserinde İbn…
…ayrılmıştır. Ali b. Abbas bu eserinde İbn Sînâ’dan…
…ve psikoloji ile tıp arasındaki münasebete dikkat çekmiştir.…
…( Liber pantegni ) adlı eseri aslında…
…Liber pantegni ) adlı eseri aslında Kâmilü’ṣ-ṣınâʿa ’nın…
…cerrahî bölümlerini içine alan muhtasar bir tercümesinden…
…daha sonra Constantini Africani operum reliquia (Bale 1539)…
…’nın bütününü 1127 yılında Antakyalı Stephan Latince’ye çevirdi…
…dispositio nominatus ex arabico venetiis (Venedik 1492),…
…sapientissimus Haly filius Abbas discipulus edidit: regique…
...

…I. GİRİŞ A) Etimoloji. Allah…
…I. GİRİŞ A) Etimoloji. Allah kelimesinin etimolojisi…
…üzerinde İslâm bilginleri, Arap dili uzmanları ve…
…ve gerçek mâbudun özel adını teşkil ettiği, yahut…
…ettiği, yahut sözlükte bir anlamı olsa bile gerçek mâbuda ad…
…olsa bile gerçek mâbuda ad olunca bu anlamı kaybettiği…
…gerçek mâbuda ad olunca bu anlamı kaybettiği genellikle…
…şöyle özetlenebilir: a) İlâh kelimesinden türemiş…
…şeklinde dildeki yerini almışken diğer taraftan kullanım…
…kolaylık sağlamak maksadıyla asıl kelimenin hemzesi…
…birleştirilmiş (idgam) ve azamet ifade eden kalın bir ses…
…kalın bir ses verilerek Allah tarzında okunmuştur. İlâh…
…gönülden bağlanıp sığınmak” anlamındaki elihe-ye’lehu ve…
…mânalarını ifade eder. Ancak ilâh, hak mâbud için olduğu…
…idrakinin fevkinde olmak” anlamındaki lâhe-yelîhu kökünden leyh…
…lâmlar birleştirilmiş ve Allah kelimesi elde edilmiştir.…
…gösterdiği bir temayüle göre Allah lafzı, Câhiliye Arapları’nın…
…göre Allah lafzı, Câhiliye Arapları’nın putlarından olan el-Lât (…
…olan el-Lât ( اللات ) veya Ârâmîce elâhâ ( الاها )…
…( الاها ) kelimelerinden alınmıştır. Allah kelimesinin…
...

…I. TARİH Araplar, halen yaşamakta olan Sâmî…
…ve en gelişmişidir. Araplar’ın tarihlerinin ilk devirleri…
…oldukça karanlıktır. Anayurtlarının Arabistan olduğu artık ilim…
…karanlıktır. Anayurtlarının Arabistan olduğu artık ilim âlemince…
…Arabistan olduğu artık ilim âlemince kabul…
…Arabistan olduğu artık ilim âlemince kabul edilmesine rağmen…
…ileri sürenler de vardır. Araplar’ın eski devir tarihleri, Arap…
…eski devir tarihleri, Arap yarımadasının tarihiyle iç…
…sebebiyle imkânsız olan arkeolojik araştırmalar yapılıncaya…
…imkânsız olan arkeolojik araştırmalar yapılıncaya kadar bu konuda…
…ortadadır. Dolayısıyla Araplar hakkındaki en eski bilgiler…
…izah tarzlarına rağmen “Arap” kelimesinin menşei…
…için kullanılmıştır. Ancak bir milletin başka bir…
…gösteren bir kelimeyi ad olarak aldığı görülmediğine…
…bir kelimeyi ad olarak aldığı görülmediğine göre bu…
…aldığı görülmediğine göre bu açıklama doğru değildir. Bunun…
…göçebelik kavramı ile açıklamaya çalışanların görüşleri daha…
…olmuştur. Bunlardan biri, Arap kelimesini “kara ülkesi”…
…“kara ülkesi” veya “step” anlamına gelen İbrânîce arabh a,…
…anlamına gelen İbrânîce arabh a, diğeri ise göçebelerin…
...

…Asıl adı Fethullah olup…
…Asıl adı Fethullah olup şiirlerinde…
…Fethullah olup şiirlerinde Ârif ve Ârifî mahlasını…
…olup şiirlerinde Ârif ve Ârifî mahlasını kullanmıştır.…
…babası Derviş Mehmed Çelebi Acem, annesi ise Arap olarak…
…Derviş Mehmed Çelebi Acem, annesi ise Arap olarak gösterilir.…
…Çelebi Acem, annesi ise Arap olarak gösterilir. Ancak…
…ise Arap olarak gösterilir. Ancak “Acem’den geldim”, “Arap’tan…
…olarak gösterilir. Ancak “Acem’den geldim”, “Arap’tan geldim”…
…Ancak “Acem’den geldim”, “Arap’tan geldim” ifadelerinde olduğu…
…olduğu gibi buradaki Acem ve Arap kelimeleri kavim…
…olduğu gibi buradaki Acem ve Arap kelimeleri kavim olarak…
…olarak değil birer ülke anlamında kullanılmıştır. Ayrıca,…
…anlamında kullanılmıştır. Ayrıca, Arapça konuşulduğu için…
…kullanılmıştır. Ayrıca, Arapça konuşulduğu için Mısır da…
…konuşulduğu için Mısır da Arabistan’a dahil edilmiş olmalıdır.…
…olmalıdır. Kendisini Oğuz Ata’nın soyundan getirecek kadar…
…Gülşenî’nin kızı olan annesinin de Arap olması mümkün…
…kızı olan annesinin de Arap olması mümkün değildir.…
…olmuştur” (Âlî, vr. 403 a ) veya “oldu” (Âşık Çelebi,…
...

…(hasta) kelimesinden yer adı yapmakta kullanılan -istân…
…Farsça bir isimdir. Halk arasında ve daha çok “tımarhane”…
…ve daha çok “tımarhane” anlamında bu kelimeden bozulmuş…
…bozulmuş mâristan adının kullanıldığı, bunun da…
…ve tıp okulunun bîmâristan adıyla anılmasının, bu deyimin…
…okulunun bîmâristan adıyla anılmasının, bu deyimin erken…
…erken dönemlerden itibaren Araplar arasında da benimsenmesine…
…dönemlerden itibaren Araplar arasında da benimsenmesine yol açtığı…
…da benimsenmesine yol açtığı söylenebilir. İlk müslüman…
…tesis ettiği hastahanenin Arapça vakfiyesinden, Orta Asya…
…Arapça vakfiyesinden, Orta Asya müslümanlarının bîmâristan…
…tabirlerini kullandıkları anlaşılmaktadır. Osmanlılar dârüşşifâ ile…
…itibaren de özellikle Avrupa’daki gibi modern sağlık…
…tercih etmişlerdir. Bugünkü Arap dünyasında ise müsteşfâ…
…İslâm kaynaklarında şöyle anlatılmaktadır: “Hz. Peygamber yaralanan…
…Rufeyde el-Ensâriyye adındaki kadına ait olan çadıra…
…el-Ensâriyye adındaki kadına ait olan çadıra yerleştirdi.…
…demişti (İbn Hişâm, II, 239; Ahmed Îsâ, s. 9). İslâmiyet’ten…
…( إخسندوكين , Xenodokeion) adı altında açıldığından…
…, Xenodokeion) adı altında açıldığından bahseden…
...

…doğdu. Ceyhun nehrinin aşağı kısmında yer alan bu şehir o…
…nehrinin aşağı kısmında yer alan bu şehir o dönemde Hârizm…
…bu şehir o dönemde Hârizm adıyla da anıldığından Bîrûnî…
…o dönemde Hârizm adıyla da anıldığından Bîrûnî el-Hârizmî nisbesiyle…
…nisbesiyle de bilinmektedir. Ancak kendisinden önce yaşamış…
…Bîrûnî nisbesinin menşei, anlamı ve okunuşuyla ilgili olarak…
…harekelenmiş olması, bazı araştırmacıların bu şekli tercih etmelerine…
…şekli tercih etmelerine yol açmıştır (meselâ bk. Sayılı,…
…bk. Sayılı, Beyrunî’ye Armağan , s. 6). İranlı tanınmış…
…Muîn ise her iki telaffuzun aynı anlama geldiği görüşündedir…
…ise her iki telaffuzun aynı anlama geldiği görüşündedir (bk.…
…Muîn’in notu], I, 336). Ancak bu kelime tarih ve biyografi…
…ve biyografi kitaplarında, ansiklopedi mahiyetindeki klasik…
…verilmekte, menşei ve anlamına dair tartışmalar da…
…okunuşa göre yapılmaktadır. Ayrıca modern araştırmaların büyük…
…yapılmaktadır. Ayrıca modern araştırmaların büyük bölümünde bu okunuş…
…Farsça’da “dış” anlamına gelen bîrûn kelimesinden…
…gelen, taşralı, yabancı” anlamında kullanıldığı görüşündedirler…
…VI, 308; Sem‘ânî, s. 392). Ancak Kâs’ta doğduğu kesin olan ve…
…doğduğunu kabul etmek akla uygundur. Nitekim bu nisbe…
...

…Hayatı hakkında pek az şey bilinmektedir. Onunla…
…ilgili ilk kaynaklarda yer alan bilgiler tam bir belirsizlik…
…bir belirsizlik içindedir, aynı zamanda bunlar hayat…
…Câbir’in künyesini Ebû Abdullah olarak bildirir;…
…Câbir’in künyesini Ebû Abdullah olarak bildirir; fakat daha…
…bildirir; fakat daha sonra Ebû Bekir er-Râzî’nin bir…
…daha sonra Ebû Bekir er-Râzî’nin bir cümlesinde, “Hocamız…
…bir cümlesinde, “Hocamız Ebû Mûsâ Câbir b. Hayyân der ki”…
…yer vermesinden, künyenin Ebû Abdullah değil Ebû Mûsâ…
…vermesinden, künyenin Ebû Abdullah değil Ebû Mûsâ olması…
…künyenin Ebû Abdullah değil Ebû Mûsâ olması gerektiği…
…Ebû Mûsâ olması gerektiği anlaşılmaktadır. Bizzat kendisi de…
…kendisi de eserlerinde Ebû Mûsâ künyesini…
…307). İbnü’n-Nedîm, Câbir’in aynı zamanda sûfî olarak…
…Sâid bu ifadeye biraz daha açıklık kazandırarak, “O bâtın ilmi…
…bu Muhâsibî, Sehl b. Abdullah et-Tüsterî ve benzeri…
…de gerçekte Câbir’in klasik anlamdaki tasavvufla herhangi bir…
…nisbetle Tûsî şeklinde anarlar. Bazıları ise Sinân b. Sâbit…
…delil mevcut değildir. Bu arada İsmâil Paşa’nın onu Tarsûsî…
…X. yüzyılda bazı âlim ve tanınmış biyografi…
...

…ve SOSYOKÜLTÜREL TARİHİ A) Cami ve Mescid Kavramları.…
…Cami ve Mescid Kavramları. Arapça cem‘ kökünden türeyen,…
…türeyen, “toplayan, bir araya getiren” anlamındaki câmi‘…
…bir araya getiren” anlamındaki câmi‘ kelimesi,…
…, I, 143). Ancak hadisin râvilerinden birinin…
…, II, 46) göz önüne alarak bu rivayeti ihtiyatla…
…söylemek mümkündür. Ebû Ömer el-Kindî’nin el-Vülât…
…ise sadece mescid olarak anılır olmuştur. V. (XI.) yüzyıl…
…hukukçularından Mâverdî ve Ebû Ya‘lâ da bu ayırımı açıkça…
…Mâverdî ve Ebû Ya‘lâ da bu ayırımı açıkça belirtirler. Ancak…
…ve Ebû Ya‘lâ da bu ayırımı açıkça belirtirler. Ancak Mescid-i…
…ayırımı açıkça belirtirler. Ancak Mescid-i Harâm, Mescid-i…
…Mescid-i Nebevî, Mescid-i Aksâ ve genellikle mezhep…
…denilmektedir. Mescid, Arapça’da “eğilmek, tevazu ile alnı…
…“eğilmek, tevazu ile alnı yere koymak” mânasına gelen…
…kökünden “secde edilen yer” anlamında bir mekân ismidir. Secde…
…bildirdiğine göre kulun Allah’a en yakın olduğu an secde…
…Allah’a en yakın olduğu an secde anıdır (Nesâî,…
…en yakın olduğu an secde anıdır (Nesâî, “Taṭbîḳ”, 78).…
…kökenli dillerde telaffuz ve anlam bakımından benzerleri…
...

…örtünmek, gizli kalmak” anlamındaki cenn kökünden türeyen bir…
…oluşan varlık türü” anlamına gelir. Cinlerin atalarına…
…anlamına gelir. Cinlerin atalarına cân adı verilir. Gūl,…
…Cinlerin atalarına cân adı verilir. Gūl, ifrit gibi…
…kabul edilen cinler eski Araplar’da bazan hin kelimesiyle…
…veya genius kelimelerinden Arapça’ya geçtiğini öne sürmüşlerse…
…öne sürmüşlerse de İslâm âlimleri bu kelimenin Arapça asıllı…
…İslâm âlimleri bu kelimenin Arapça asıllı olduğunda görüş…
…âlimleri bu kelimenin Arapça asıllı olduğunda görüş birliği…
…görüş birliği içindedir. Kök anlamı ve çeşitli türevleri dikkate…
…ve çeşitli türevleri dikkate alındığı takdirde bu görüşün daha…
…için kullanılan genel bir anlamı da vardır. Kur’ân-ı Kerîm’de…
…Kerîm’de İblîs’in melekler arasında zikredilmesi (el-Bakara…
…“Görünmeyen varlık” anlamında her melek cindir, fakat her…
…Bununla birlikte İslâm âlimleri meleklerin cinlerden ayrı…
…meleklerin cinlerden ayrı bir tür olduğunu belirterek…
…üçüncü bir varlık türünün adı olarak kullanılması…
…İslâm dininde Allah, melek, şeytan, cin ve…
…iyi veya kötü tesirleri, adlandırılmaları çeşitli ülkelerin dinî ve…
…geniş bir yer tutar. Eski Asurlular ve Bâbilliler arasında…
...

…I. GENEL OLARAK DİN A) Etimoloji ve Tarifler. Dil…
…Etimoloji ve Tarifler. Dil âlimleri, din kelimesinin Arapça…
…âlimleri, din kelimesinin Arapça deyn kökünden masdar veya…
…ederler. Cevherî dinin “âdet, durum; ceza, mükâfat;…
…itaat” şeklinde başlıca üç anlamını verir ve terim olarak dinin…
…ve terim olarak dinin bu son anlamdan geldiğini belirtir (…
…“itaat” ve “ceza” (karşılık) anlamlarını kaydetmiştir ( el-Müfredât ,…
…ve “İslâm”ı da eklemiş, ayrıca deynin masdar, dinin isim…
…olduğu yolundaki bir görüşü aktarmıştır ( Lisânü’l-ʿArab , “dyn”…
…, “dyn” md.). Zebîdî, âyet ve hadisler yanında Arap…
…âyet ve hadisler yanında Arap şiirinden aldığı çeşitli…
…yanında Arap şiirinden aldığı çeşitli örneklere dayanarak…
…yirminin üzerinde anlamını ve terim olarak iki ayrı…
…anlamını ve terim olarak iki ayrı mânasını zikreder (…
…, “dyn” md.). Mütercim Âsım Efendi ise dinin otuzu aşkın…
…Âsım Efendi ise dinin otuzu aşkın anlamından söz etmiştir.…
…Efendi ise dinin otuzu aşkın anlamından söz etmiştir. Bunlardan…
…Bunlardan dinin terim anlamını yakından ilgilendirenler…
…ve karşılık, İslâm, örf ve âdet, zül ve inkıyâd, hesap,…
…Tercümesi , “dyn” md.). Arapça dışındaki Sâmî diller…
...