…nisbetle Medînî diye anıldı. Kur’an kıraatiyle meşgul…
…nisbetle Medînî diye anıldı. Kur’an kıraatiyle meşgul olan…
…iki yaşında iken beraberinde hadis meclislerine götürürdü. Ebû…
…tahsili için başta Hemedan ve Bağdat olmak üzere birçok…
…Aralarında Ebû Ali el-Haddâd ve meşhur hadis hâfızları Ebû…
…Ebû Ali el-Haddâd ve meşhur hadis hâfızları Ebû Zekeriyyâ…
…Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Mende ve İbnü’l-Kayserânî gibi…
…faydalanma imkânı buldu. Hadisin yanı sıra kıraat de okudu.…
…es-Sem‘ânî, Hâzimî, Cemmâîlî ve Abdülkādir er-Ruhâvî gibi…
…Ebû Mûsâ el-Medînî, hadisleri gereği gibi ezberleme ve…
…gereği gibi ezberleme ve usulüne uygun olarak rivayet…
…başarı ile tanınmış bir hadis âlimidir. Talebeleri,…
…muhaddislerin nesepleri, hadislerdeki garîb kelimeler ve diğer…
…hadislerdeki garîb kelimeler ve diğer hadis ilimleri…
…garîb kelimeler ve diğer hadis ilimleri sahasındaki geniş…
…düşkünlüğü, güzel ahlâkı ve özellikle çocukların Kur’an…
…ve özellikle çocukların Kur’an öğrenmeleriyle yakından…
…özellikleridir. Kendisinden hadis rivayet eden âlimler onun…
…eden âlimler onun sika ve sadûk olduğunu…
…(8 Ağustos 1185) İsfahan’da vefat etti ve orada defnedildi.…
...

…Hemedan’da doğdu. Attâr lakabının kendisine hangi sebeple…
…Hemedan’da doğdu. Attâr lakabının kendisine hangi sebeple…
…kendisine hangi sebeple verildiği kesin olarak…
…olarak bilinmemektedir. Ancak babasının ticaretle…
…bunun aileden gelme bir lakap olduğu söylenebilir.…
…bunun aileden gelme bir lakap olduğu söylenebilir.…
…Ebü’l-Alâ yedi yaşlarında Kur’an’ı ezberledikten sonra başta…
…Hemedan’da bazı âlimlerden hadis okumaya başladı. Daha sonra…
…Bağdat, İsfahan, Nîşâbur ve Vâsıt gibi ilim merkezlerine…
…b. Beyân, Ebû Ali b. Nebhân ve Ebû Ali b. Mehdî’den,…
…İsfahan’da Ebû Ali el-Haddâd ve Mahmûd el-Eşkar’dan hadis…
…ve Mahmûd el-Eşkar’dan hadis okudu. Horasan’da Muhammed…
…Ṣaḥîḥ-i Müslim ’i dinledi. Hadis ilmi yanında kıraat…
…kıraat tahsiline de ağırlık vererek İsfahan’da kendisinden hadis…
…İsfahan’da kendisinden hadis okuduğu Ebû Ali…
…Ebû Abdullah el-Bâri‘ ve Ebû Bekir el-Mizrafî,…
…faydalandı. Onu bir hadis otoritesi kabul eden Zehebî,…
…Ebü’l-Alâ kıraat ve hadis yanında Arap dili,…
…Ebü’l-Alâ kıraat ve hadis yanında Arap dili, ensâb…
…Arap dili, ensâb ilmi ve tarih gibi konularda da…
...

…sebeple Herevî nisbesiyle de anılır. Aslen Arap olduğu…
…de anılır. Aslen Arap olduğu anlaşılmaktadır. Tahsilini Herat ve Bağdat’ta…
…Tahsilini Herat ve Bağdat’ta yaptı. Herat’ta…
…Münzirî’den, Bağdat’ta dil ve lugat bilgini Niftaveyh ve…
…Bağdat’ta dil ve lugat bilgini Niftaveyh ve Zeccâc…
…Bağdat’ta dil ve lugat bilgini Niftaveyh ve Zeccâc…
…ve lugat bilgini Niftaveyh ve Zeccâc gibi ünlü âlimlerden…
…başladı. Şâfiî fıkhının usul ve fürûunu inceleyerek dil…
…kitaplarında geçen nâdir ve garîb kelimeleri derledi.…
…kelimeleri derledi. Fıkıh ve dil çalışmalarının yanında…
…yanında tefsir, hadis, şiir, tarih ve diğer…
…tefsir, hadis, şiir, tarih ve diğer ilimlerle de ilgilenen…
…bu alanlarda da eserler verdi. Hadis ilminde âlî isnad…
…alanlarda da eserler verdi. Hadis ilminde âlî isnad sahibi…
…garîb kelimeleri topladı ve bu malzemeyi Tehẕîbü’l-luġa…
…ve bu malzemeyi Tehẕîbü’l-luġa adlı ünlü kitabında…
…ve bu malzemeyi Tehẕîbü’l-luġa adlı ünlü kitabında…
…aynı zamanda, “Sâhibü’l-garîbeyn” diye tanınan Ebû Ubeyd…
…Ebû Üsâme Cenâde b. Muhammed ve Karrâb gibi ünlü âlimlere…
…inceler. Güvenmediklerinden Leys b. Muzaffer (ö. 187/803’ten…
...

…Bazı hadislerde görülen anlaşılması güç veya…
…Bazı hadislerde görülen anlaşılması güç veya birkaç anlama gelen…
…görülen anlaşılması güç veya birkaç anlama gelen…
…anlaşılması güç veya birkaç anlama gelen kelimeleri açıklamak…
…açıklamak üzere yazılmış bir lugattır. Kelimelerin ilk iki…
…açıklamak üzere yazılmış bir lugattır. Kelimelerin ilk iki…
…alfabetik olan eserde bir hadisteki ilk garîb kelimenin geçtiği…
…kelimenin geçtiği yerde aynı hadisteki diğer garîb kelimelerin de…
…kelimelerin de açıklanması ve bunların ayrıca alfabetik…
…el-Herevî (ö. 401/1011) el-Ġarîbeyn fi’l-Ḳurʾân ve’l-ḥadîs̱…
…(ö. 401/1011) el-Ġarîbeyn fi’l-Ḳurʾân ve’l-ḥadîs̱ adlı…
…401/1011) el-Ġarîbeyn fi’l-Ḳurʾân ve’l-ḥadîs̱ adlı eserinde…
…el-Ġarîbeyn fi’l-Ḳurʾân ve’l-ḥadîs̱ adlı eserinde her…
…el-Ġarîbeyn fi’l-Ḳurʾân ve’l-ḥadîs̱ adlı eserinde her kelimeyi…
…ortaya koymuştur. Arap dili ve edebiyatının en tanınmış…
…açıklarken âyet, Arap şiiri ve atasözleriyle istişhâd…
…etmiş, bu arada gramer ve belâgat konularındaki…
…Bu sebeple eser hem lugat hem de edebiyat kitabı…
…Bu sebeple eser hem lugat hem de edebiyat kitabı…
…Zemahşerî, garîbü’l-hadîs konusunda daha önce kaleme…
...

…bilen Hz. Peygamber, farklı lehçelerin konuşulduğu Arabistan…
…bilen Hz. Peygamber, farklı lehçelerin konuşulduğu Arabistan…
…Kendisine Allah tarafından verildiğini söylediği cevâmiu’l-kelim…
…kısmı daha önce duyulmayan veciz ifade ve meseller onun…
…önce duyulmayan veciz ifade ve meseller onun sözlerinde yer…
…zaman ona bazı kelimelerin anlamını sormuşlardır. Hadislerde…
…anlamını sormuşlardır. Hadislerde olduğu gibi Kur’ân-ı…
…Hadislerde olduğu gibi Kur’ân-ı Kerîm’de de bulunan garîb…
…alan eserler, ilk planda Kur’an ve hadisle eski metinleri…
…eserler, ilk planda Kur’an ve hadisle eski metinleri doğru…
…ilk planda Kur’an ve hadisle eski metinleri doğru anlama…
…hadisle eski metinleri doğru anlama ve Arapça’nın zengin dil…
…eski metinleri doğru anlama ve Arapça’nın zengin dil…
…başlayan çeşitli kültür ve milliyetlere mensup…
…diğer önemli sebep de, yeni kurulan şehirlere muhtelif…
…etme arzusudur. Garîbü’l-hadîse dair kitaplarda bir…
…bir kelimenin sözlük anlamıyla yetinilmeyip Arap…
…şiirlerinden örnekler verilerek o kelimenin edebî…
…durulur (Kandemir, s. V). Hadis ilminde otorite olan Ahmed…
…açıklamayıp onların lugat âlimlerine sorulmasını…
...

…Garîbü’l-hadîs hakkında ilk yazılan…
…biri olup Şerḥu ġarîbi’l-ḥadîs̱ adıyla da anılır. Bazı…
…ġarîbi’l-ḥadîs̱ adıyla da anılır. Bazı müelliflere göre ise…
…bir çalışmaya dayanması ve geniş bir muhtevaya sahip…
…Ebû Ubeyd’in, Ġarîbü’l-ḥadîs̱ ile birlikte hazırlandığı…
…ile birlikte hazırlandığı anlaşılan, “garîbü’l-luga” diye anılan…
…anlaşılan, “garîbü’l-luga” diye anılan nâdir…
…anlaşılan, “garîbü’l-luga” diye anılan nâdir…
…“garîbü’l-luga” diye anılan nâdir kelimelerle ilgili…
…Ġarîbü’l-muṣannef adlı ilk lugat kitabının da müellifi olması…
…Ġarîbü’l-muṣannef adlı ilk lugat kitabının da müellifi olması…
…kelimelerini açıklayacağı hadisleri müsned tertibinde bir…
…( Târîḫu Baġdâd , XII, 405). Ancak Ġarîbü’l-ḥadîs̱ ’in eldeki…
…, XII, 405). Ancak Ġarîbü’l-ḥadîs̱ ’in eldeki baskılarında Hz.…
…Hz. Peygamber’in hadislerine ait bölümde müsned tertibine…
…önce Resûl-i Ekrem’in hadislerinde, ardından Hz. Ebû Bekir’den…
…üzere bazı sahâbîlerin ve tanınmış bazı tâbiîlerin…
…İçinde garîb kelime bulunan hadislerin rivayet geleneğine göre…
…kullanımını güçleştirmiş, ancak daha sonraki dönemlerde bu…
…esas almakla beraber, bazan fiil ve masdar gibi türevlerini…
...

…“yurdundan uzak kalan; tek ve nâdir olan; bilinmeyen,…
…olan; bilinmeyen, mübhem ve kapalı olan” gibi anlamlara…
…mübhem ve kapalı olan” gibi anlamlara gelir. Kur’ân-ı Kerîm…
…olan” gibi anlamlara gelir. Kur’ân-ı Kerîm Arapça’nın Kureyş…
…Kur’ân-ı Kerîm Arapça’nın Kureyş lehçesiyle nâzil olmakla…
…Kerîm Arapça’nın Kureyş lehçesiyle nâzil olmakla birlikte diğer…
…Kerîm Arapça’nın Kureyş lehçesiyle nâzil olmakla birlikte diğer…
…olmakla birlikte diğer Arap lehçelerinden gelen veya yabancı dillerden…
…olmakla birlikte diğer Arap lehçelerinden gelen veya yabancı dillerden…
…Arap lehçelerinden gelen veya yabancı dillerden alınıp…
…de ihtiva etmektedir. Ayrıca Kur’an’da, az kullanılmasından…
…yaygın olarak bilinmeyen, anlaşılması güç lafızlar da vardır.…
…bilinmeyen, anlaşılması güç lafızlar da vardır. Tefsir ilminde…
…bilinmeyen, anlaşılması güç lafızlar da vardır. Tefsir ilminde…
…da vardır. Tefsir ilminde Kur’an’daki bu tür kelimelerin…
…açıklanması garîbü’l-Kur’ân’ın konusunu teşkil…
…Hz. Peygamber’in, “Kur’an’ın garîblerini araştırınız”…
…edilmiş (Süyûtî, II, 4) ve Kur’ân-ı Kerîm’in…
…edilmiş (Süyûtî, II, 4) ve Kur’ân-ı Kerîm’in garîblerini…
…Bundan dolayı garîbü’l-Kur’ân tefsir ilminde önemli bir…
...

…I. TARİHÇE A) Etimoloji ve Kapsam. “Eski” anlamındaki…
…Etimoloji ve Kapsam. “Eski” anlamındaki kadîm in zıddı olan hadîs…
…kadîm in zıddı olan hadîs kelimesi (çoğulu ehâdîs )…
…gelir. İnsana uyanıkken veya uykuda duyurulmak yahut…
…iletilen her söze, ayrıca anlatılan kıssaya (“hadîsü Mûsâ” [Tâhâ…
…ayrıca anlatılan kıssaya (“hadîsü Mûsâ” [Tâhâ 20/9; en-Nâziât…
…20/9; en-Nâziât 79/15], “hadîsü’l-cünûd” [el-Burûc 85/17]) ve…
…[el-Burûc 85/17]) ve yapılan konuşmaya da hadis…
…ve yapılan konuşmaya da hadis denmektedir. Çeşitli…
…Çeşitli âyetlerde Kur’ân-ı Kerîm’den “hâze’l-hadîs”…
…Kur’ân-ı Kerîm’den “hâze’l-hadîs” (el-Kehf 18/6; en-Necm…
…el-Vâkıa 56/81), “ahsenü’l-hadîs” (ez-Zümer 39/23) diye…
…Hz. Peygamber de Kur’an’ı ifade etmek üzere…
…ifade etmek üzere “ahsenü’l-hadîs, hayrü’l-hadîs,…
…“ahsenü’l-hadîs, hayrü’l-hadîs, asdaku’l-hadîs”…
…hayrü’l-hadîs, asdaku’l-hadîs” tabirlerini kullanmıştır…
…göre “konuşulan şey” anlamındaki uhdûse nin çoğulu olmakla…
…olmakla beraber sonradan hadisin çoğulu olarak kullanılmaya…
…kullanılmaya başlanmıştır. “Hadîsü’n-nebî” ifadesi yaygın olduğu…
…de bunu göstermektedir. Hadis kelimesi İslâmiyet’le…
...

…(Fâşânî) nisbeleriyle de anılmaktadır. Herevî’nin, Fâşânî nisbesini…
…onu Mervezî nisbesiyle ananlar da olmuştur. İbn Hallikân,…
…kaydettikten sonra Kitâbü’l-Ġarîbeyn adlı eserinin kapağında…
…gördüğünü ifade etmiştir ( Vefeyât , I, 96). Ebû Süleyman…
…b. Muhammed el-Bezzâz’dan hadis, Tehẕîbü’l-luġa adlı…
…hadis, Tehẕîbü’l-luġa adlı eserin sahibi…
…hadis, Tehẕîbü’l-luġa adlı eserin sahibi…
…b. Ahmed el-Ezherî’den lugat tahsil eden Herevî’nin…
…b. Ahmed el-Ezherî’den lugat tahsil eden Herevî’nin…
…İbnü’s-Serrâc (ö. 316/929) ve Niftaveyh (ö. 323/935) gibi…
…ders aldığına dair verdiği bilgiler ( Ravżâtü’l-cennât…
…(13 Şubat 1011) tarihinde vefat etmiştir. Eserleri.…
…ulaşan eseri Kitâbü’l-Ġarîbeyn fi’l-Ḳurʾân ve’l-ḥadîs̱…
…eseri Kitâbü’l-Ġarîbeyn fi’l-Ḳurʾân ve’l-ḥadîs̱ adını…
…eseri Kitâbü’l-Ġarîbeyn fi’l-Ḳurʾân ve’l-ḥadîs̱ adını…
…fi’l-Ḳurʾân ve’l-ḥadîs̱ adını taşımakta…
…fi’l-Ḳurʾân ve’l-ḥadîs̱ adını taşımakta olup…
…taşımakta olup Kitâbü’l-Ġarîbeyn: ġarîbeyi’l-Ḳurʾân…
…Kitâbü’l-Ġarîbeyn: ġarîbeyi’l-Ḳurʾân ve’l-ḥadîs̱ ,…
…ġarîbeyi’l-Ḳurʾân ve’l-ḥadîs̱ , Ġarîbeyi’l-Ḳurʾân…
...

…Eski Farsça’da hur (güneş) ve âsân ( âyân “gelen,…
…meydana gelmiştir ve “güneşin doğduğu yer, güneş…
…güneş ülkesi; doğu bölgesi” anlamını taşımaktadır. İsim…
…zamanında ortaya çıkmış ve kısa zamanda…
…olup Merv (Mari), Nesâ ve Serahs yöresi Türkmenistan,…
…yöresi Türkmenistan, Belh ve Herat yöresi Afganistan,…
…kesim İran’ın elindedir ve adı geçen iki devletle…
…Yezd, Kirman, Belûcistan ve Sîstan’la çevrilidir; idarî…
…bir merkez olan Meşhed’dir ve eyalete (ustân) Meşhed,…
…Sebzevâr, Şirvan, Tabes, Firdevs, Kâbnât, Kûçân, Kâşmir,…
…Kûçân, Kâşmir, Gunâbâd ve Nîşâbur vilâyetleri…
…sırasında tanımışlar ve Belh-Merv civarına Baktria…
…dolaylarına da Parthia adını vermişlerdi. Mes‘ûdî’nin birinci iklim…
…( Mukaddime , I, 306-308) ve Zekeriyyâ el-Kazvînî’nin…
…Gur (Orta Afganistan) ve kısmen Sicistan (Sîstan);…
…(Sîstan); güneyden Deştilût ve Kirman ile Rey arasındaki…
…Deştikevîr’in batı kısmı ve Taberistan ile Cürcân;…
…bir bölümü, Hârizm ve Mâverâünnehir tarafından…
…denilen Nîşâbur, Merv, Belh ve Herat merkezleri etrafında…
…“Horasan’ın ümmü’l-kurâsı” dediği Merv idi (…
...