…şeceresi kaynaklarda şöyle verilmektedir: Abdülkādir-i Geylânî b. Mûsâ…
…Sa‘dîler (Filâliyyûn) ve Kādirîler adı verilen üç…
…ve Kādirîler adı verilen üç kola ayrılırlar.…
…dostu) unvanıyla anılması ve kendisinin Bağdat’ta, a‘cemî…
…Devrin tanınmış zâhid ve sûfîlerinden Ebû Abdullah…
…Fâtıma’nın da kadın velîlerden olduğu kabul edilir.…
…annesinin yanında ve dedesi Savmaî’nin…
…devrin en önemli ilim ve kültür merkezi olan…
…es-Serrâc, Ebû Bekir Sûsen ve Ebû Tâlib b. Yûsuf gibi…
…(Mahzûmî), Ebû Hattâb ve Kādî Ebû Hüseyin gibi…
…Kısa zamanda usul , fürû ve mezhepler konusunda geniş…
…Debbâs’tan giydiğini ve onun damadı olduğunu…
…hadis, tefsir, kıraat, fıkıh ve nahiv gibi ilimleri okuttu…
…nahiv gibi ilimleri okuttu ve vaaz vermeye başladı. Ancak…
…gibi ilimleri okuttu ve vaaz vermeye başladı. Ancak bir süre…
…aradan kırk gün geçtiği ve içinden “açım, açım” sesleri…
…götürerek eliyle doyurmuş ve daha sonra da kendisine…
…halvete çekildiği zaman evli ve çocuk sahibi idi. Bağdat’ta…
…çocuk sahibi idi. Bağdat’ta vefat etti. Dinî ve Tasavvufî…
…vefat etti. Dinî ve Tasavvufî Düşünceleri.…
...

…Kur’an’da bir âyette geçer ve “ilk” mânasındaki evvel…
…önce hiçbir şey yoktur ve sen âhirsin, senden sonra da…
…“İlk”, varlığın (vücûd) ve dolayısıyla zamanın geriye…
…yakın bir anlam taşır. Evvel ve âhirin bu karşılıklı…
…Allah’a nisbet edilir ve her iki isim de Allah’ın…
…Teâlâ, her şeyin yaratıcısı ve ilk illeti olması itibariyle…
…evvel, her şeyi yaşatan ve yok eden olması bakımından…
…hem de âhirdir. Dünyada lutfunu esirgememesi bakımından…
…göre Allah başlangıçta tek ve ilk olduğu gibi sonuçta da…
…olduğu gibi sonuçta da tek ve son olacaktır; onun dışında…
…onun dışında cennet ve cehennem halkı gibi bazı…
…bulunması tek (ahad) ve son (âhir) olma prensibine…
…âhiret hayatıyla ilgili âyet ve hadisler bu hayatın ebedî…
…mahsus olan “kendiliğinden ve değişmez” özelliğini…
…Bu sebeple de onun âhir ve benzeri isimleriyle…
…s. 106. Fahreddin er-Râzî, Levâmiʿu’l-beyyinât (nşr. Tâhâ…
…, II, 16. Şa‘rânî, el-Yevâḳīt ve’l-cevâhir , Kahire…
…16. Şa‘rânî, el-Yevâḳīt ve’l-cevâhir , Kahire 1378/1959,…
…Şa‘rânî, el-Yevâḳīt ve’l-cevâhir , Kahire 1378/1959, I,…

…müslümanları dinî hayat ve mertebeleri bakımından…
…“ehl-i rüsûm” (şeriat ve zâhir âlimleri) ve “ehl-i…
…(şeriat ve zâhir âlimleri) ve “ehl-i İslâm” (müslüman halk…
…risâle yazdığı kabul edilmiş ve bu düşünceyle…
…kendi itikadını açıklamak ve bu hususta müslümanların…
…bölümde Allah’ın birliği ve sıfatları üzerinde durulur.…
…Ulûhiyyetinde, zâtında ve sıfatlarında tek, mekân…
…tek, mekân tutmak ve bir yönde bulunmaktan…
…açıklandığı şekilde ve dilediği mânada arşa istivâ…
…istivâ ettiği, zâtını zaman ve mekânın kuşatamayacağı, zira…
…dilediği zaman kalp ve gözlerle görülebileceği,…
…kürsî yi var edip yeri ve gökleri onun içine aldığı…
…sonra ilim, irade ve tekvin sıfatları âyetlerin…
…mevcut zıtlık, ayrılık ve benzerliklerin bütünüyle…
…âlemin yokken ezelî ilim ve iradeye göre yaratıldığına…
…dikkat çekilerek kelâm, sem‘ ve basar sıfatlarına kısaca…
…“eş-Şehâdetü’s-sâniye” adı verilen ikinci bölümde Hz.…
…son peygamber olduğu ve onun Allah’tan getirdiği…
…Risâle şefaate, cennet ve cehennemin ebedîliğine…
…risâlesi, herhangi bir delil ve ispata lüzum kalmaksızın…
...

…nisbeti ihtilâf konusudur. Leknevî, Zürkānî’nin…
…İsmâil Paşa, Wensinck ve Brockelmann gibi pek çok…
…gibi pek çok âlim ve araştırmacı arasındaki…
…risâlesi (Süleymaniye Ktp., Lâleli, nr. 1189/1) ve İbn…
…Ktp., Lâleli, nr. 1189/1) ve İbn Ebü’l-Müeyyed Ahmed b.…
…onun 687’de (1288) vefat eden Burhâneddin…
…kaynaklarının duyular, akıl ve mütevâtir haberden ibaret…
…ecel, kabir hayatı, sual, vezin, havz, cennet, cehennem,…
…günah işleyenin durumu, iman ve küfür alâmetleri,…
…peygamberliği, meleklere ve kitaplara iman, keramet,…
…insanı küfre götüren inanç ve fiiller, kıyamet alâmetleri…
…fiiller, kıyamet alâmetleri ve ictihad gibi konulara yer…
…ve ictihad gibi konulara yer verilir. Risâle meleklerle insanlar…
…İslâm akaidini derli toplu ve öğretici bir tarzda…
…talebelerin inanç ve fikir yapılarına şekil…
…ve fikir yapılarına şekil vermiş olmasındadır. Tâcîzâde Sâdî…
…adıyla Almanca’ya (Hamburg-Leipzig 1792) ve Mouradgea d’Ohsson…
…(Hamburg-Leipzig 1792) ve Mouradgea d’Ohsson Tableau…
…d’Ohsson Tableau général de l’Empire Othoman adlı kitapta…
…Topkapı Sarayı Müzesi ve Süleymaniye kütüphanelerinde…
...

…Arap dili uzmanları ve müsteşrikler tarafından…
…sözlük mânası taşımadığı ve gerçek mâbudun özel adını…
…hemzesi kaldırılmış, lâmlar birleştirilmiş (idgam) ve…
…birleştirilmiş (idgam) ve azamet ifade eden kalın bir…
…ifade eden kalın bir ses verilerek Allah tarzında okunmuştur.…
…mânasındaki elehe-ye’lehu veya “hayret ve şaşkınlık içinde…
…elehe-ye’lehu veya “hayret ve şaşkınlık içinde kalmak,…
…anlamındaki elihe-ye’lehu ve velihe-yevlehu kökünden…
…elihe-ye’lehu ve velihe-yevlehu kökünden ism-i…
…fevkinde olmak” anlamındaki lâhe-yelîhu kökünden leyh ⟶…
…lâhe-yelîhu kökünden leyh ⟶ lâh kelimesinden…
…kökünden leyh ⟶ lâh kelimesinden türemiş olup…
…ötesinde bulunan” demektir. Lâh kelimesinin başına harf-i…
…harf-i ta‘rif getirilerek lâmlar birleştirilmiş ve Allah…
…lâmlar birleştirilmiş ve Allah kelimesi elde…
…bir temayüle göre Allah lafzı, Câhiliye Arapları’nın…
…putlarından olan el-Lât ( اللات ) veya Ârâmîce…
…olan el-Lât ( اللات ) veya Ârâmîce elâhâ ( الاها )…
…hakkında ileri sürülen ve sayısı otuza yaklaştığı…
…yaklaştığı kaydedilen (bk. Lisânü’l-ʿArab ve Tâcü’l-ʿarûs…
...

…Kur’an’da kitâb ve suhuf adlarıyla geçen amel…
…dünyada benimsediği inanç ve işlediği bütün fiiller…
…sunulacak; okuma bilen ve bilmeyen herkesten kendi…
…ashâbü’ş-şimâl e ise soldan veya arkadan verilecektir (bk.…
…e ise soldan veya arkadan verilecektir (bk. el-Hâkka 69/19, 25;…
…umduğuna kavuşacak, soldan veya arkadan alan “bedbaht zümre”…
…kendi özünde bulunduğunu ve amellerin insan üzerinde…
…insan üzerinde bıraktığı iz ve tesirlerle korunduğunu…
…kulakların, gözlerin ve derilerin, Yâsîn sûresinde…
…ağızların mühürlenip ellerin ve ayakların insanın işlediği…
…Kur’an’da zikredilen kitap ve suhufun, insan ömrünün…
…Mu‘tezile’nin çoğunluğu ve sonraki (müteahhir)…
…Allah’ın, insanların iyilik ve kötülükleri hakkındaki…
…ile Selefiyye’nin tamamı ve Eş‘ariyye ile Mu‘tezile’nin…
…bir kısmı ise keyfiyeti ve mahiyeti bilinemeyen bir…
…okumaya davet edileceği ve yaptıklarının karşılığının…
…karşılığının kendilerine verileceği bildirilerek yeryüzünde…
…yeryüzünde şımarmayan ve ortalığı fesada vermeyen…
…ve ortalığı fesada vermeyen milletlerin hesaplarının…
…gibi konunun önemini ve mutlaka vuku bulacağını…
...

…bir şeyin kendisi, zatı ve aslı” gibi mânalara gelir.…
…Çoğulu uyûn , a‘yün ve a‘yân dır. Kur’ân-ı Kerîm…
…a‘yân dır. Kur’ân-ı Kerîm ve hadis metinlerinde hem çoğul…
…yer tutan mümkin varlık veya cevher. Abdullah b.…
…telakkilerinin sistemleşmesi ve felsefe kültürünün…
…mânasını ifade eden cüz’-i lâ yetecezza (atom) ve…
…cüz’-i lâ yetecezza (atom) ve cevher-i ferd terimleri…
…âlemin yaratılmışlığını ve Allah’ın varlığını ispat…
…b. Muhammed en-Neccâr ve Nazzâm dışındaki bütün…
…aynlar gözle idrak edilemez ve kelâmcıların çoğuna göre…
…sonradan meydana gelmekte ve nihayet yok olmaktadır.…
…sınırları içinde kalmaları ve başkasına muhtaç olmalarıyla…
…olsaydı ihata edilememeleri ve başkasına muhtaç olmamaları…
…yani aynların tabiat ve mahiyetleri birdir. Bununla…
…gelmeleri, ilişki kurmaları ve muhtelif varlıkların…
…(bk. el-Mü’minûn 23/27) ve bazı hadislerde Allah’a…
…göre ise “görmek, gözetmek ve korumak” mânasına gelir…
…Allah tarafından sudûr veya feyz yoluyla mevcut…
…Onlara göre a‘yân ve a‘râz nazariyesi Allah’ın…
…nazariyesi Allah’ın zâtı ve sıfatlarını içine alır.…
...

…isim olup “işkence, eziyet ve elem” anlamında kullanılır.…
…anlamında kullanılır. Elem ve ıstırapların bir kısmı…
…maddî hem de mânevî bir elem ve ceza niteliği taşır.…
…niteliği taşır. Kur’an ve Hadiste Azap. Kur’an’da…
…emirlere karşı gelenlere verilen cezanın adı olarak…
…, cehennem , ricz , be’s ve ikāb dır (Ebü’l-Bekā, s.…
…dünyada, kabir hayatında ve âhirette olmak üzere üç…
…yaratıcısı, yöneticisi ve dolayısıyla sahibi olan…
…29/21) O azabının inkâra ve isyana karşılık olduğunu…
…kâfirlere, fâsıklara, zulüm ve haksızlık yapanlara, hak…
…günahlar sebebiyle bir ceza ve azap olmak üzere çeşitli…
…Bilhassa Nûh, Hûd, Sâlih, Lût ve Şuayb peygamberlerin…
…Nûh, Hûd, Sâlih, Lût ve Şuayb peygamberlerin inkârcı…
…kimine yağmur felâketi verilerek (el-A‘râf 7/84) bunlar maddî…
…(et-Tevbe 9/85) haber vermiş, bu şekilde maddî imkânların…
…insan bedenine haz vermesine karşılık ruhu için ıstırap…
…bağlanmakla gerçekleşeceği ve Allah yolunda harcanmayan…
…(et-Tevbe 9/35). İnkârcı ve isyankârların dünyada ilâhî…
…sapık yoldan dönmelerini ve rablerine yönelmelerini…
…sağlamak gibi gaye ve hikmetlere bağlayan Kur’ân-ı…
...

…mânaları yanında İslâmî literatürde asıl ve en yaygın olarak,…
…İslâmî literatürde asıl ve en yaygın olarak, “kıyamet…
…önce eski Mısır, İran, Çin ve Hint dinlerinde bulunduğu…
…[İng.] , I, 1093), Yahudilik ve Hıristiyanlık’ta da vardır…
…olan ba‘s Kur’an, sünnet ve icmâ ile sabit olduğundan…
…atacağı (ez-Zilzâl 99/2) ve Allah’ın insanları tekrar…
…mümine mükâfat, kâfire ceza vermenin Allah’a vâcip olduğu…
…VII, 95). Mansûriyye ve Cenâhiyye gibi bazı İslâm…
…hadisesinin gerçekleşeceği ve ölmüş bütün yaratıkların…
…(Yâsîn 36/51) anlatılır ve dirilişin, gerçeği öğrenme…
…dirilişin, gerçeği öğrenme ve amellerin karşılığını görme…
…(er-Rûm 30/56) ve “yevmü’l-hurûc” (Kāf 50/42)…
…(Kāf 50/42) ismi de verilen o günde insanlar arasındaki…
…soy yakınlığının fayda vermeyeceği, herkesin kendi derdine…
…kendi derdine düşeceği ve bu yüzden kişinin…
…kardeşinden, anne baba, eş ve çocuklarından kaçacağı…
…dirilişi hayretle karşılayan ve bu konuda kesin bilgi sahibi…
…teşkil etmek üzere, ölmüş ve parçalarına ayrılmış bazı…
…yeniden diriltildiğini haber vermek suretiyle (el-Bakara…
…insandaki acbü’z-zeneb adı verilen ve hiçbir zaman çürüyüp yok…
...

…“Görmek, bilmek ve sezmek” anlamındaki basar…
…gerçeği idrak eden” ve “ibret gözüyle bakan”…
…gereken fizik, fizyolojik ve psikolojik şartlar Allah…
…karanlık, ne aşırı aydınlık ve ne de madde engeli O’nun…
…münasebeti kulun ilgi ve dikkatini çekecek bir…
…Cenâb-ı Hak “bakmak” ve “görmek” mânalarına gelen…
…mânalarına gelen nazar ve rü’yet kelimelerinin…
…nisbet edildiği gibi nazar ve rü’yet köklerinden türemiş…
…Basîr kelâm literatüründe sübûtî sıfatların mânevî…
…mânevî grubu içinde sayılır ve bütün kelâmcılar tarafından…
…benimsenir. Âlimler semî‘ ve basîr sıfatlarının hay…
…farklı olarak işitme ve görme özelliklerine de sahip…
…sahip olması gerekir. İşitme ve görme yetkinlik ifade eden…
…gözüyle görmek” yani “bilmek ve sezmek”, mübsırın ise “gözle…
…nakledildiğini belirtir ve bu tür mâna naklinin başka…
…ayrıca Allah’ın “işiten ve gören” anlamında müdrik diye…
…fark vardır. Buna göre hayat ve ilim sahibi olan Allah’ın…
…, “baṣîr” md. Lisânü’l-ʿArab , “bṣr” md.…
…el-Bağdâdî, el-Esmâʾ ve’ṣ-ṣıfât , Kayseri Râşid…
…72 b . Beyhakī, el-Esmâʾ ve’ṣ-ṣıfât (İmâdüddin) , I, 88.…
...