…hemzesi kaldırılmış, lâmlar birleştirilmiş (idgam) ve…
…fevkinde olmak” anlamındaki lâhe-yelîhu kökünden leyh ⟶…
…lâhe-yelîhu kökünden leyh ⟶ lâh kelimesinden…
…kökünden leyh ⟶ lâh kelimesinden türemiş olup…
…ötesinde bulunan” demektir. Lâh kelimesinin başına harf-i…
…harf-i ta‘rif getirilerek lâmlar birleştirilmiş ve Allah…
…bir temayüle göre Allah lafzı, Câhiliye Arapları’nın…
…putlarından olan el-Lât ( اللات ) veya Ârâmîce…
…yaklaştığı kaydedilen (bk. Lisânü’l-ʿArab ve Tâcü’l-ʿarûs…
…Kerîm olmak üzere İslâm literatürünün sunduğu Allah anlayışı…
…mânalı ve Arapça asıllı ilâh lafzından türemiş olduğu kanaati ağır…
…olan ve bütün övgülere lâyık bulunan zâtın adıdır” ( الله…
…olduğunu; “bütün övgülere lâyık bulunan” kaydı ise yetkinlik…
…Arap dilinde gerekse bu lafzı kullanan diğer müslüman…
…olan, göklerde ikamet eden, lutufkâr ve ezelî bir tanrı…
…birlikte içinde bulunan Lât ve benzeri put isimlerinin…
…edebî metinler içinde Allah lafzının yanında azımsanmayacak…
…yerleştirilmesinin lafız ve mâna âhengi bakımından…
…eder (söz konusu âyetlerin listesi için bk. Topaloğlu,…
…benzeyen ispatlar yapar ( el-Lümaʿ , s. 6-7). Kitâbü’t-Tevḥîd…
...

…hadisler anlamla birlikte lafzın da Allah’a ait olmaması, hem…
…da Allah’a ait olmaması, hem lafzı hem mânasıyla mûciz…
…çoğunluğuna göre hadislerin lafızları Peygamber’e, mâna ve mefhumu…
…de reddetmemiştir (Buhârî, “Luḳaṭa”, 7, “Diyât”, 8). Daha…
…(sahîfeler için bk. Literatür ). Ebû Mûsâ el-Eş‘arî’den…
…davranmış ve hadisleri lafzen rivayet etmeye itina…
…taraftarlarının halifeler lehinde rivayetler icat etmeleri,…
…fikir vermektedir (bk. Literatür ). II. (VIII.) yüzyılda…
…b. Haccâc, Hammâd b. Seleme, Leys b. Sa‘d, Cerîr b.…
…’i günümüze ulaşmıştır (bk. Literatür ). Râvi adlarına göre tasnif…
…’i gösterilebilir (bk. Literatür ). III. yüzyılda tasnif…
…Müslim’in el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’leri Kur’an’dan sonra İslâm’ın…
…tasnif ettiği el-Muʿcemü’l-kebîr ’ini, Dârekutnî, hadislerin…
…büyük yer verdiği et-Temhîd limâ fi’l-Muvaṭṭaʾ mine’l-meʿânî…
…ihtiva eden el-Câmiʿ li-aḫlâḳı’r-râvî ve…
…Müslim’in el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’leri, özellikle el-Cemʿ…
…’deki hadisleri et-Tecrîd li’ṣ-ṣıḥâḥ ve’s-sünen ( el-Cemʿ…
…çalışmasına Câmiʿu’l-uṣûl li-eḥâdîs̱i’r-Resûl adını…
…el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’lerini müsned tertibine koyarak…
…tanınmış muhaddislere dair Siyeru aʿlâmi’n-nübelâʾ (I-XXIII,…
...

…temini için Mısır, Suriye, Lübnan, Filistin, Fas, Tunus,…
…II. cildinin ilk kısmını Lutfî Abdülbedî (Kahire 1956), iki…
…( el-Muʿcemü’ş-şâmil…
…dergide yayımlanmıştır (bir listesi için bk. MMMA [Kahire] ,…
…s. 160-166). Zehebî’nin Siyeru aʿlâmi’n-nübelâʾ adlı…
…’si, İbn Fâris’in Mücmelü’l-luġa ’sı, Mekkî b. Ebû Tâlib’in…
…Şerḥu’s-Siyeri’l-kebîr ’i, İbn Sîde’nin…
…Salahuddin al-Munağğed, “L’institut des manuscrits arabes et…

…ilerletti. Ebû Hanîfe, Leys b. Sa‘d, Evzâî, Ebû Yûsuf ve…
…öğrenme imkânı bulmuştur. Leys b. Sa‘d ile birbirlerine…
…öğrencileri arasında Şebtûn lakabıyla tanınan Ziyâd b. Abdurrahman…
…Yahyâ b. Yahyâ el-Leysî; Irak’ta Abdurrahman b.…
…kişinin adını vermiştir (bir liste için bk. Kādî İyâz, I,…
…ve Emîn ile Şâfiî, Leys b. Sa‘d, Abdullah b.…
…kendi zamanında Hâricî lideri Ebû Hamza eş-Şârî’nin…
…yaptığını, böylece onların lâyık olmayan kişilerle istişarede…
…dolayı ne dediğini bilemez, lafı karıştırır durumda olan kişi…
…için “Rebîatürre’y” lakabıyla anıldığı gibi diğer bir…
…ediyordu. Kur’an Arapça olup lafız ve mânadan ibarettir;…
…Arap dilini ve çeşitli lehçelerini bilmeyen, Arap üslûbuna…
…zâhire göre amel ederdi. Âm lafzın umuma delâleti de nassın…
…Bu bakımdan umum ifade eden lafızlar kitap, sünnet, icmâ yanında…
…da tahsis edilebilir. Hâs lafzın delâleti ise nassın delâleti…
…delâleti gibi kesindir. Âm lafzı tahsis eden bir delil yoksa…
…delâleti zannî olan umumi lafızları veya sübûtu zannî olan âhâd…
…aşırı bakış açısıyla nassın literal anlamından ayrılmayan katı…
…belirttiği kaydedilir (Hamîd Lahmer, s. 6). Bu eserler…
…, Beyrut 1415/1995). Hamîd Lahmer de onun tefsirle ilgili…
...

…(Kasım 1040) vermekte, Siyeru aʿlâmi’n-nübelâʾ da ise…
…Sincî’ye ait “el-Mezhebü’l-kebîr” lakabını verdiği bir kitabı…
…ait “el-Mezhebü’l-kebîr” lakabını verdiği bir kitabı…
…Nevevî, Tehẕîbü’l-esmâʾ ve’l-luġāt (nşr. M. Ali Muavvaz –…
…Esmâʾü’l-kütübi’l-fıḳhiyye…
…meşâhîri’l-kütübi’l-fıḳhiyye…

…eş-Şeybânî’nin es-Siyerü’l-kebîr ’i vb. kitapların isminde…
…21/107), ilâhî bir lutuf (Âl-i İmrân 3/164) olarak ve…
…15/72) denilerek iltifata lâyık görülmüş, ona “makām-ı…
…Mâûn, Kevser, Kâfirûn, Nasr, Leheb, Felak ve Nâs) adını, ya…
…Allah’ın kendilerine yönelik lutuf ve ihsanından söz ettikleri…
…Âsım b. Ömer’in Mahmûd b. Lebîd’den, Abdullah b. Ebû Bekir’in…
…müslüman olanların isim listelerini vermesiyle temayüz eder.…
…eseri Kitâbü’ṭ-Ṭabaḳāti’l-kebîr ’ini ( eṭ-Ṭabaḳātü’l-kübrâ…
…, Zehebî’nin Siyeru aʿlâmi’n-nübelâʾ (ilk üç…
…konu etrafında geniş bir literatürün oluşmasını ve başka…
…İbn Fâris’in Evcezü’s-siyer li-ḫayri’l-beşer ’i, İbn…
…es-Sîretü’n-nebeviyye ’leri, İbn Seyyidünnâs’ın…
…İbn Cemâa’nın el-Muḫtaṣarü’l-kebîr fî sîreti’r-Resûl ’ü, İbn…
…İmtâʿu’l-esmâʿ bimâ li’r-Resûl mine’l-ebnâʾi…
…Şerḥu’l-Mevâhibi’l-ledünniyye adlı eserlerini de…
…Zübeyr, Meġāzî Resûlillâh li-ʿUrve b. ez-Zübeyr (der. ve…
…Islamic Scholarship”, The Life of Muḥammad (ed. U. Rubin),…
…The Biography of Muhammad , Leiden 2000. J. Horovitz, İslâmî…
…b. al-Zubayr”, Isl. , LXXXII (2005), s. 209-220. Mehmet…
…2007, s. 129-162. G. Levi Della Vida, “Sîre”, İA ,…
...

…olmak) az kullanılır ( Lisânü’l-ʿArab , “ṭbḳ” md.). İslâm…
…müellifler, gramer ve lugat âlimlerinin biyografilerine…
…Bunların şiirlerini, lugat ve gramer kurallarını…
…Muhammed gibi isim, künye, lakap ve nisbe açısından birbirine…
…sanat ve eserlerine dair Lührâsb b. Kevgān’ın…
…zikredilmelidir. Arap lugat ve gramer âlimleriyle…
…bu teliflerin bazılarında lugat ve gramer âlimleri birlikte…
…edip, kâtip ve şairlerle lugat ve gramer âlimlerini bir…
…sonra gelen Ebü’t-Tayyib el-Lugavî, Ebû Saîd es-Sîrâfî ve…
…I, 12-23). Ebü’t-Tayyib el-Lugavî, Merâtibü’n-naḥviyyîn ’de…
…halinde elli dokuz nahiv ve lugat âliminin ilimdeki…
…Ṭabaḳātü’n-naḥviyyîn ve’l-luġaviyyîn ’inde ilk defa daha ince ve…
…ortaya koymuş, nahiv ve lugat âlimlerini nesil…
…nahivcilerini, daha sonra lugatçıları ele almıştır. Eserin son…
…son bölümünde nahiv ve lugat âlimlerini birlikte…
…dört tabaka karyeli nahiv ve lugat âlimlerine yer vermiş,…
…sonunda Endülüslü nahiv ve lugat âlimlerini altı tabakada…
…Nûrü’l-ḳabes ’te nahiv, lugat, rivayet ve kıraat…
…yetişen nahiv ve lugat âlimleriyle kısmen kıraat ve…
…seksen bir nahiv ve lugat âlimini tanıtmıştır.…
...

…Nesebü Meʿad ve’l-Yemeni’l-kebîr adlı eserlerinde bir…
…taşıyan Kitâbü’ṭ-Ṭabaḳāti’l-kebîr adlı eseri zamanımıza…
…bulunmuştur. Ebû Mihnef Lût b. Yahyâ da Emevî tarihçisi…
…(nşr. Kāsım es-Sâmerrâî, Leiden 1415/1995). Taberî gibi…
…kapsamlısı Aḫbârü’l-ḫulefâʾi’l-kebîr olup tarihçiler bundan…
…ve annelerinin adını listeler halinde yazdığı peygamberler…
…’i ile (nşr. Ilse Lichtenstädter, Haydarâbâd-Dekken…
…Sa‘d’ın Kitâbü’ṭ-Ṭabaḳāti’l-kebîr ’i ( eṭ-Ṭabaḳātü’l-kübrâ )…
…Buhârî’nin et-Târîḫu’l-kebîr , et-Târîḫu’l-evsaṭ ve…
…(nşr. Eymen Fuâd Seyyid), London 1430/2009, I/1, s. 15; I/2,…
…el-Hazrecî, el-ʿUḳūdü’l-lüʾlüʾiyye fî…
…muhtasarı İbnü’l-Esîr’in el-Lübâb fî tehẕîbi’l-Ensâb ’ı…
…ve malî yapısıyla ilgili bir literatür ortaya çıktı. Abbâsîler…
…kadar aynı zamanda birer lâyiha mahiyetindedir. Irak tarih…
…, Kitâbü’s-Siyâseti’l-kebîr ,…
…Gaudefroy-Demombynes, Louis Massignon, Gustave le Bon,…
…Louis Massignon, Gustave le Bon, Michael G. Morony,…
…Güney Arabistan’daki Arap lehçeleri ve özellikle Yemen tarihiyle…
…of the Middle East (ed. B. Lewis – P. M. Holt), London 1964.…
…(ed. B. Lewis – P. M. Holt), London 1964. Cl. Cahen,…
...

…zor olan yerleri, garîb lafızları ve i‘rabı açıklamak ...”…
…b. Ahmed el-Ezherî Tehẕîbü’l-luġa adlı çok hacimli sözlüğüne…
…özlü eserini et-Tehẕîb limâ teferrede bihî küllü vâḥidin…
…illet ve tariklerini, garîb lafızları, çıkarılan fıkhî hükümleri,…
…risâlesine Şifâʾü’s-sâʾil li-tehẕîbi’l-mesâʾil (nşr.…
…terimleri ve fıkhî lafızları açıklamak üzere…
…üzere Tehẕîbü’l-esmâʾ ve’l-luġāt ’ı kaleme almıştır (I-II,…
…Ebû Bekir ez-Zübeydî’nin Laḥnü’l-ʿâmme ’sine ait iki farklı…
…Iṣlâḥu’l-manṭıḳ adlı lugata dair eserinde lüzumsuz…
…adlı lugata dair eserinde lüzumsuz tekrarları çıkarmak, şâhid…
…eserine Tehẕîbü’t-Tefsîri’l-kebîr adını vermiştir (I-VII,…
…getirdiği Câmiʿu’l-uṣûl li-eḥâdîs̱i’r-Resûl ’ünü…
…İbnü’l-Mehâmilî’nin el-Lübâb fi’l-fıḳh ’ını…
…fi’l-fıḳh ’ını Tenḳīḥu’l-Lübâb adıyla ihtisar etmiştir.…
…tasavvuf terimlerini, garîb lugatları, şiir örneklerini, zayıf…
…’ı üzerine kaleme aldığı el-Lübâb fî tehẕîbi’l-Ensâb ’ın…
…el-Müʾtelif ve’l-muḫtelif ’ler üzerine yazdığı…
…vermiştir (Süleymaniye Ktp., Lâleli, nr. 1547). Tarihçi…
…yirmi beş ciltlik Siyeru aʿlâmi’n-nübelâ ʾsını…
…BİBLİYOGRAFYA: Tehẕîbü’l-luġa , I, 54. Lisânü’l-ʿArab…
...

…o da kendisinden bu lakapla söz etmişse de (meselâ bk.…
…ilk bilgilerini Busbus lakabıyla tanınan Ali b. Muhammed…
…olan bu zattan “el-cem‘u’l-kebîr” (meşhur yedi veya on…
…İskenderiye’de Sahnûn lakabıyla tanınan Abdurrahman b.…
…b. Ahmed eş-Şâmî ile İbnü’l-Lebbân’ın ve diğer bazı kimselerin…
…en-Naṣîḥatü’ẕ-Ẕehebiyye li’bn Teymiyye adıyla bir de…
…s. 35; İbn Hacer, Lisânü’l-Mîzân , I, 4). “Asrın…
…I, 350-354). 3. el-ʿUlüv li’l-ʿaliyyi’l-ġaffâr fî…
…1332; Kitâbü’l-ʿUlüvvi li’l-ʿaliyyi’l-ʿaẓîm ve îżâḥi…
…de vardır. 5. Risâle laṭîfe teteʿalleḳu…
…6. en-Naṣîḥatü’ẕ-Ẕehebiyye li’bn Teymiyye (…
…mine’l-Muʿcemi’ṣ-ṣaġīr li’ṭ-Ṭaberânî (nşr. Kemâl Yûsuf…
…3. Erbaʿûne ḥadîs̱en li’bnihî Ebî Hüreyre ʿAbdirraḥmân .…
…(nşr. Abdullah b. Hamed el-Lâhîdân – Sa‘d b. Abdullah Âlü…
…fi’ḫtiṣâri’s-Süneni’l-kebîr . Beyhakī’ye ait…
…daha sonra kaleme alınan Siyeru aʿlâmi’n-nübelâʾ ,…
…Avvâd Ma‘rûf, s. 179). 4. Siyeru aʿlâmi’n-nübelâʾ . Zehebî…
…Târîḫu’l-İslâm ve Siyeru aʿlâmi’n-nübelâʾ gibi…
…Ali Sa‘d, Beyrut 1406/1986). L. Librande, eserin Beyazıt…
…Sa‘d, Beyrut 1406/1986). L. Librande, eserin Beyazıt Devlet…
...