…2/74; Âl-i İmrân 3/159; el-Hadîd 57/16). Hz. Peygamber,…
…âhirette Allah’ın özel lutfuna nâil olacağı (bk. Buhârî,…
…tavsiye etmiştir (bk. İbn Mâce, “İḳāmetü’ṣ-ṣalât”,…
…176). Nitekim kendisi de İbn Mes‘ûd Nisâ sûresinin 41.…
…ve müslüman olmuştu (bk. İbn Hişâm, I, 230). Hz. Ebû…
…(bk. İbn Hişâm, I, 230). Hz. Ebû Bekir’in de yufka yürekli…
…hüngür ağlamışlardı (bk. İbn Hişâm, IV, 945). İçinden…
…tavsiye edilmiştir (bk. İbn Mâce, “İḳāmetü’s-salât”,…
…58). Bununla birlikte lüzumsuz, zamansız ve yersiz…
…s. 40. İbn Hişâm, es-Sîre , Kahire…
…2, “Cihâd”, 58. İbn Mâce, “İḳāmetü’ṣ-ṣalât”,…
…101, “Cihâd”, 8, 10. Ebû Tâlib el-Mekkî,…

…nisbet edilir (bk. el-Hadîd 57/3). Âhir kelimesi,…
…(Müslim, “Ẕikir”, 61; Ebû Dâvûd, “Edeb”, 109)…
…hem de âhirdir. Dünyada lutfunu esirgememesi bakımından…
…Müslim, “Ẕikir”, 61. Ebû Dâvûd, “Edeb”, 109.…
…s. 106. Fahreddin er-Râzî, Levâmiʿu’l-beyyinât (nşr. Tâhâ…
…s. 323-326, 328, 330-332. İbnü’l-Esîr, en-Nihâye , “âḫir”…
…en-Nihâye , “âḫir” md. İbn Teymiyye, Mecmûʿu fetâvâ ,…

…bablar; Markos, 12/18-27; Luka, 20/27-38). Kur’an’da Hz.…
…29/64; el-Mü’min 40/39; el-Hadîd 57/20). Her ne kadar ölüm…
…kavuşmak” anlamındaki likā (likāullah, likāü’l-âhire)…
…likā (likāullah, likāü’l-âhire) kelimesiyle ifade…
…F. Abdülbâkī, el-Muʿcem , “liḳāʾ” md.). Aynı noktaya temas…
…Allah’ın hoşnutluğu ve lutuflarıyla müjdelenir; artık ona göre…
…“İyi bilin ki Allah’ın lâneti, kişileri Allah yolundan…
…husustur. Şu halde ruhu bu lezzetten mahrum bırakmak, ne kemal ne…
…(bk. Tirmizî, “Zühd”, 5; İbn Mâce, “Zühd”, 32). Kıyametin…
…mümkün değildir. Zaten İslâm literatüründe konuyla ilgili ciddi…
…da mevcut değildir. Hadis literatüründe, kıyametten önce ortaya…
…de rivayet edilmiştir (bk. İbn Kesîr, I, 228-232). İslâm…
…sürenler olmuştur. Hz. Ömer, İbn Mes‘ûd, Ebû Hüreyre ve Ebû…
…Hz. Ömer, İbn Mes‘ûd, Ebû Hüreyre ve Ebû Saîd el-Hudrî…
…İbn Mes‘ûd, Ebû Hüreyre ve Ebû Saîd el-Hudrî tarafından…
…taraftar olanlar arasında İbnü’l-Arabî, İbn Teymiyye, İbn…
…arasında İbnü’l-Arabî, İbn Teymiyye, İbn Kayyim…
…İbnü’l-Arabî, İbn Teymiyye, İbn Kayyim el-Cevziyye de…
…de bulunmaktadır (bk. İbn Kayyim, s. 280-315) (âhiret…
…almaktadır. Bunlar arasında Ebû Dâvûd es-Sicistânî’ye ait…
...

…kullanıldığı kaydedilir ( Lisânü’l-ʿArab , “ḫlḳ” md.). Başta…
…âdâb da denilmiştir. İslâmî literatürde edep terimi ilk dönemlerden…
…önceleri İran kaynaklı edep literatürü hâkimken daha sonra bunun…
…de belirttiği gibi ( Le dogme et la loi de l’Islam ,…
…gibi ( Le dogme et la loi de l’Islam , s. 4, 11)…
…gibi ( Le dogme et la loi de l’Islam , s. 4, 11) Arap…
…gibi ( Le dogme et la loi de l’Islam , s. 4, 11) Arap…
…kınayan bir güç (en-nefsü’l-levvâme) olabileceği gibi (el-Kıyâme…
…2/165), O’nun hoşnutluğuna lâyık olmak ve O’ndan hoşnut olmak…
…(et-Tevbe 9/72; el-Hadîd 57/27). İslâm ahlâkının…
…eserlerden oluşan zengin bir literatür meydana geldi. Daha çok…
…hayat ideali olarak gösteren İbn Hazm’ın dinî-felsefî…
…da büyük bir değer taşır. Ebû Nasr et-Tabersî’nin…
…çeşitliliği taşıyan ahlâk literatürü içinde edebî ve hikemî türde…
…de önemli bir yeri vardır. İbnü’l-Mukaffa‘ın Kelîle ve Dimne…
…ts., Mektebetü’r-Risâle), İbn Kuteybe’nin ʿUyûnü’l-aḫbâr…
…’ı (Beyrut 1986), İbn Miskeveyh’in Câvîdân-ḫıred…
…İslâm ahlâk literatürüyle ilgili birkaç Türkçe…
…tanıtmıştır. Agâh Sırrı Levend “Ümmet Çağında Ahlâk…
…istitâat ve teklîf-i mâ lâ yutâk (insanın, gücünün…
...

…el-Cürcânî’nin müridlerinden Ebû Bekir en-Nessâc’ın…
…el-Hemedânî, Temhîdât ve Levâʾiḥ , Irâkī de Lemaʿât isimli…
…ve Levâʾiḥ , Irâkī de Lemaʿât isimli eserlerinde Sevâniḥ…
…Celâleddîn-i Rûmî ve İbnü’l-Fârız’da en yüksek…
…dolayı Yûsuf el-Hemedânî, İbnü’l-Cevzî ve Şiî âlim İbn…
…İbnü’l-Cevzî ve Şiî âlim İbn Ebü’l-Hadîd’in şiddetli…
…ve Şiî âlim İbn Ebü’l-Hadîd’in şiddetli tenkidine…
…tenkidine uğramıştır. İbnü’l-Cevzî, “Ahmed…
…söz söyletmediğini” anlatır. İbn Hacer, Yûsuf el-Hemedânî’nin…
…gördüm” dediğini nakleder ( Lisânü’l-Mîzân , I, 293). İbn…
…( Lisânü’l-Mîzân , I, 293). İbn Ebü’l-Hadîd ise, “Kıssacı…
…, I, 293). İbn Ebü’l-Hadîd ise, “Kıssacı bir vâiz olan…
…âlim onu övmüş, özellikle İbnü’l-Esîr onu İbnü’l-Cevzî’ye…
…özellikle İbnü’l-Esîr onu İbnü’l-Cevzî’ye karşı savunmuştur.…
…İḥyâʾü ʿulûmi’d-dîn ’ini Lübâbü’l-İḥyâʾ adıyla ilk defa o…
…Robson tarafından Tracts on Listening to music (London 1938)…
…talebesi Saîd b. Fâris el-Lübbânî’nin onun vaaz meclislerinde…
…, I, 756). BİBLİYOGRAFYA: İbnü’l-Cevzî, el-Muntaẓam , IX,…
…el-Muntaẓam , IX, 260. İbn Hallikân, Vefeyât , I, 97.…
…Sübkî, Ṭabaḳāt , VI, 60. İbn Kesîr, el-Bidâye , XII,…
...

…talebeleri arasında Müslim, Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesâî,…
…b. Maîn ile Ali b. Medînî, Ebû Zür‘a er-Râzî, Ebû Hâtim…
…Medînî, Ebû Zür‘a er-Râzî, Ebû Hâtim er-Râzî, iki oğlu…
…takipte kararlı olduğu için İbn Hanbel’in hapiste…
…getirterek başkadı Ahmed b. Ebû Duâd ve güvendiği diğer…
…bırakılacağını söyledi. İbn Hanbel buna da yanaşmadı.…
…bırakmayı düşündü. Ancak İbn Ebû Duâd, Kur’an’ı mahlûk…
…bırakmayı düşündü. Ancak İbn Ebû Duâd, Kur’an’ı mahlûk…
…yolundan ayrıldı, üstelik İbn Hanbel her iki halifeyi de…
…hadis rivayetini bırakması, İbnü’l-Cevzî’nin bir rivayetine…
…dayanmaya çalışan M. Henri Laoust’un iddia ettiği gibi ( EI 2…
…ve bundan sonra onların bir lokmasını bile yemedi. Ayrıca oğlu…
…istifadesine sunmuştur. İbn Hanbel’in çok sevdiği ve…
…“Allah bu dini ridde günü Ebû Bekir ile, mihne günü de…
…etmiştir. Mihne olayında İbn Hanbel’in peygamber sabrı…
…söylemiştir. Talebelerinden Ebû Dâvûd, onun ilim…
…zevki bulunduğunu anlatmış, Ebû Hâtim er-Râzî de, Ehl-i…
…İshak b. Hanbel’in Miḥnetü İbn Ḥanbel adlı birer…
…kitapların en önemlileri ise Ebû Bekir el-Beyhakī ( Sezgin,…
…Sezgin, GAS , I, 503) ile İbnü’l-Cevzî’nin (bk. bibl.)…
...

…3/3-4; el-İsrâ 17/55; el-Hadîd 57/25). Bununla birlikte…
…geçerli olan iman esasları İbn Meymûn (ö. 1204) tarafından…
…ceza ve mükâfat haktır. İbn Meymûn’dan sonra yahudi…
…âyet vardır (bk. Jules la Beaume, İndeks; Muhammed…
…ve hadislerle akaid-kelâm literatürü çerçevesinde, ayrıntılarla…
…adlarıyla da anılmıştır. Ebû Hanîfe, genel anlamda fıkhı,…
…anlamda fıkhı, “kişinin, lehine ve aleyhine olan şeyleri…
…b. Ömer, Câbir b. Abdullah, Ebû Hüreyre, Abdullah b. Abbas,…
…Yahyâ b. Ya‘mer, Abdullah b. Ebû İshak el-Hadramî, Îsâ b.…
…Îsâ b. Ömer es-Sekafî, Ebû Amr b. Alâ vb. ilk dönem…
…eseri günümüze kadar ulaşan Ebû Hanîfe’dir. Onun…
…kitap yazdığı bilinmektedir. Ebû Hanîfe ve Şâfiî’den başka…
…Buhârî olmak üzere Dârimî, Ebû Dâvûd, İbn Mende gibi…
…üzere Dârimî, Ebû Dâvûd, İbn Mende gibi muhaddisler akaid…
…intikal edenler az değildir. İbn Ebû Ya‘lâ’nın…
…edenler az değildir. İbn Ebû Ya‘lâ’nın…
…zemin hazırlamışlardır. İbn Küllâb, Selefiyye ile…
…etmiştir. Şehristânî, İbn Küllâb’ın bu görüşlerini…
…ve el-ʿİtiḳād ’ı, İbn Kudâme’nin…
…’ı, İbn Kudâme’nin Lümʿatü’l-iʿtiḳād ’ı sayılabilir.…
...

…Hz. Peygamber’in amcası Ebû Tâlib, annesi de Fâtıma bint…
…bint Esed b. Hâşim’dir. Ebû Tâlib’in en küçük oğludur.…
…üzerine Hz. Peygamber amcası Ebû Tâlib’in yükünü hafifletmek…
…yahut da Hz. Hatice ve Hz. Ebû Bekir’den sonra iman ettiği…
…Aʿyânü’ş-Şîʿa , I, 323-562; İbn Şehrâşûb, I, 287 vd.; II,…
…olarak tayin edilen Hz. Ebû Bekir’e Mina’da yetişip o…
…ensar ve muhâcirîn Hz. Ebû Bekir’i halifeliğe seçince…
…olup olmadığı konusu, yahut Ebû Bekir’in hilâfete…
…durum ne olursa olsun o, Hz. Ebû Bekir’in halifeliğe…
…iddiasında bulunmadığı gibi Ebû Bekir’e biat eden ashâb-ı…
…bulundurmamıştır. Onlar Ebû Bekir’i, gelişmekte olan…
…ilminden dolayı hem Hz. Ebû Bekir’in hem de Ömer’in…
…Şam Valisi Muâviye b. Ebû Süfyân’ın icraatını açıktan…
…açıktan tenkit ettiği için Ebû Zer el-Gıfârî’yi Rebeze’ye…
…hususlar sayılabilir. Ali b. Ebû Tâlib bu son vak‘a üzerine…
…ve hatta halifeye rağmen Ebû Zer’i oğullarıyla birlikte…
…Abdullah b. Ömer, Sa‘d b. Ebû Vakkās, Mugīre b. Şu‘be,…
…gitmişlerdir. Ali b. Ebû Tâlib kendisine yapılan…
…bir kısmına göre ise ( İbnü’l-Esîr, el-Kâmil , III,…
…bıktıran mücadeleleri, “leyletü’l-herîr” adıyla meşhur olan…
...

…hemzesi kaldırılmış, lâmlar birleştirilmiş (idgam) ve…
…fevkinde olmak” anlamındaki lâhe-yelîhu kökünden leyh ⟶…
…lâhe-yelîhu kökünden leyh ⟶ lâh kelimesinden…
…kökünden leyh ⟶ lâh kelimesinden türemiş olup…
…ötesinde bulunan” demektir. Lâh kelimesinin başına harf-i…
…harf-i ta‘rif getirilerek lâmlar birleştirilmiş ve Allah…
…bir temayüle göre Allah lafzı, Câhiliye Arapları’nın…
…putlarından olan el-Lât ( اللات ) veya Ârâmîce…
…yaklaştığı kaydedilen (bk. Lisânü’l-ʿArab ve Tâcü’l-ʿarûs…
…Kerîm olmak üzere İslâm literatürünün sunduğu Allah anlayışı…
…mânalı ve Arapça asıllı ilâh lafzından türemiş olduğu kanaati ağır…
…olan ve bütün övgülere lâyık bulunan zâtın adıdır” ( الله…
…olduğunu; “bütün övgülere lâyık bulunan” kaydı ise yetkinlik…
…Arap dilinde gerekse bu lafzı kullanan diğer müslüman…
…olan, göklerde ikamet eden, lutufkâr ve ezelî bir tanrı…
…birlikte içinde bulunan Lât ve benzeri put isimlerinin…
…edebî metinler içinde Allah lafzının yanında azımsanmayacak…
…yerleştirilmesinin lafız ve mâna âhengi bakımından…
…olduğunu da söylemiştir (el-Hadîd 57/3). O, varlığını,…
…fikir birliği içindedirler. İbn Melkâ’nın da belirttiği gibi…
...

…müdâvâtihâ bi’l-edviye ve’l-ḥadîd adlı ünlü eserini Fâtımî…
…etmiştir. J. Hirschberg, J. Lippert ve E. Mittwoch tarafından…
…çevirisi ise 1905 yılında Leipzig’de basılmıştır ( Die…
…III, 333). BİBLİYOGRAFYA: İbn Ebû Usaybia, ʿUyûnü’l-enbâʾ…
…333). BİBLİYOGRAFYA: İbn Ebû Usaybia, ʿUyûnü’l-enbâʾ ,…
…Die Medizin im Islam , Leiden 1970, s. 209-210. Sarton,…