…Muâviye devrinde Maskala b. Hübeyre idaresindeki İslâm ordusu…
…geçti. Abbâsî Halifesi Ebû Ca‘fer el-Mansûr devrinde…
…el-Mansûr devrinde Emîr Ebü’l-Hâsib ve Ömer b. Alâ dağlık…
…kurucusu Ya‘kūb b. Leys Taberistan’ı ele geçirince…
…başına, “dâî es-sagīr” lakabıyla meşhur olan kardeşi Muhammed…
…almak isteyen Nâsır-Lilhak Hasan el-Utrûş, Taberistan’a…
…Bâdüsbânîler’den Ebü’l-Fazl Muhammed ile…
…sonra oğulları Melik Muzaffer, Melik Kâûs ve Melik…
…(1598). BİBLİYOGRAFYA: İbnü’l-Esîr, el-Kâmil , V (trc.…
…ve Deylemistân (nşr. H. L. Rabino), Reşt 1330 hş., s.…
…1367 hş., s. 381-382. H. L. Rabino, “Les dynasties du…
…s. 381-382. H. L. Rabino, “Les dynasties du Mâzandarân”,…
…s. 409-437. a.mlf., “L’histoire du Mâzandarân”, a.e.…

…önemli payı olup daha çok Ebû Hanîfe veya İmâm-ı Âzam diye…
…Âzam diye şöhret bulmuştur. Ebû Hanîfe onun künyesi olarak…
…s. 32). Buna göre “Ebû Hanîfe”yi gerçek anlamda…
…anlamda künye değil bir lakap ve sıfat olarak kabul etmek…
…Teʾnîbü’l-Ḫaṭîb , s. 20, 21) Ebû Hanîfe’nin doğum tarihinde…
…Mâh’tır. Aslen Arap olmayan Ebû Hanîfe’nin dedelerinin Fars…
…edilmiştir. Bundan dolayı Ebû Hanîfe, Bekir b. Vâil…
…nisbesiyle de anılmıştır. Ebû Hanîfe’nin aslının Nesâ’dan,…
…Sâsânî Meliki Hürmüz’ün Ebû Hanîfe’nin dedesi olduğu da…
…ırk ve bölge mensuplarının Ebû Hanîfe’ye ayrı ayrı sahip…
…çıkmasıyla da açıklanabilir. Ebû Hanîfe’nin dedelerinin ana…
…duada bulunmuştur. Ebû Hanîfe’nin doğduğunda…
…olduğu, babasının hatta Ebû Hanîfe’nin sonradan müslüman…
…görüş birliği içindedir. Ebû Hanîfe hakkında döneminden…
…âlim ve müellif tarafından lehte ve aleyhte çok şey söylenmiş…
…menâkıb kitaplarında Ebû Hanîfe veya Nu‘mân adında…
…uydurma olduğu açıktır. Ebû Hanîfe ticaretle uğraşan…
…Kur’an’ı ezberlediği sanılan Ebû Hanîfe, kıraat ilmini…
…’den öğrenmiştir. Aslında Ebû Hanîfe’nin doğup büyüdüğü…
…parlak bir zekâya sahip Ebû Hanîfe’ye çevresindeki…
...

…Babası muhaddis ve zâhid Ebû Abdullah Îsâ b. Şuayb ona…
…kişidir” diyerek kendisine Ebü’l-Vakt künyesini vermiştir.…
…sohbet ve derslerine katılan Ebü’l-Vakt onun en kıymetli…
…b. Muhammed b. Afîf, Ebû Âmir Mahmûd b. Kāsım el-Ezdî…
…Tanınmış talebeleri arasında Ebü’l-Kāsım İbn Asâkir,…
…arasında Ebü’l-Kāsım İbn Asâkir, Abdürrahim b.…
…b. Abdülkerîm es-Sem‘ânî, Ebü’l-Ferec İbnü’l-Cevzî, Yûsuf…
…es-Sem‘ânî, Ebü’l-Ferec İbnü’l-Cevzî, Yûsuf b. Ahmed…
…meşhur Arap dil âlimi İbnü’l-Haşşâb da bulunmuştur.…
…Bağdat’a gitti. Ancak Vezir Ebü’l-Muzaffer İbn Hübeyre’nin…
…gitti. Ancak Vezir Ebü’l-Muzaffer İbn Hübeyre’nin sarayında,…
…Ancak Vezir Ebü’l-Muzaffer İbn Hübeyre’nin sarayında,…
…Vezir Ebü’l-Muzaffer İbn Hübeyre’nin sarayında, kalabalık halkla…
…hadisini okuması üzerine Ebü’l-Vakt, “Keşke kavmim…
…Geylânî kıldırdı. Ebü’l-Vakt’in asıl şöhreti,…
…(ظ) rumuzuyla gösterdiği Ebü’l-Vakt’in nüshasıdır (bk.…
…et-Taḥbîr , I, 611-612. İbnü’l-Cevzî, el-Muntaẓam , X,…
…el-Muntaẓam , X, 182-183. İbnü’l-Esîr, el-Kâmil , XI, 239.…
…, XI, 239. a.mlf., el-Lübâb , II, 105. Nevevî, Mâ…
…Temessü ileyhi ḥâcetü’l-ḳārî li-Ṣaḥîḥi’l-İmâmi’l-Buḫârî…
...

…görülür. Meselâ Muâviye b. Ebû Süfyân’ın Basra valisi ve…
…II. Mervân’ın Irak valisi Ebû Hâlid İbn Hübeyre’nin emri…
…Irak valisi Ebû Hâlid İbn Hübeyre’nin emri altında…
…Irak valisi Ebû Hâlid İbn Hübeyre’nin emri altında 1300 kadar…
…ederek silâhlandırmıştı. İbnü’l-Esîr’in (Ali b. Muhammed)…
…olan Türkler’i aldığı İbn Abdürabbih’in verdiği…
…kişi getirttiğini kaydeder. İbn Hurdâzbih, Halife Me’mûn…
…dirhem olduğunu söyler. İbn Kuteybe de Me’mûn’un,…
…valiliğine getirdiği kardeşi Ebû İshak’a (Mu‘tasım-Billâh)…
…Aynı şekilde ünlü coğrafyacı İbn Havkal, Abbâsî halifelerinin…
…büyük bir kısmı veliaht Ebû İshak’ın maiyetine verilmiş…
…görevlendirilmiştir. Ebû İshak, Mu‘tasım-Billâh…
…kullanılan bir tabirdir. İbn Hurdâzbih de aynı noktaya…
…gönderdiğini kaydetmiştir. İbn Tağrîberdî ise…
…meblağ ödendiğini belirtir. İbn Haldûn, Mu‘tasım-Billâh’ın…
…bu devrin uzun sürmediği ve İbn Râiḳ’in emîrülümerâlığı ele…
…kumandanlarından Yûsuf b. Ebü’s-Sâc’a bağlı olarak hizmet…
…sonra bu birlikler Mûnis el-Muzaffer ile hâdimi Yelbak’ın sevk ve…
…oluşan gulâm birlikleridir. Ebü’l-Abbas es-Seffâh zamanında…
…görmüştür. BİBLİYOGRAFYA: İbn Kuteybe, el-Maʿârif…
...

…görevinin önemi hakkında İbnü’l-Belhî’nin bazı ifadeleri (…
…istediklerini gösterir. İbn Haldûn’un Muḳaddime ’de…
…nazarî bir mahiyet arzeder. İbn Abdürabbih, Hz. Peygamber’in…
…Abdürabbih, Hz. Peygamber’in Ebû Enese (veya Enese) adlı bir…
…adlı eserinde Hz. Ebû Bekir ve haleflerinin…
…(I, 101). Kalkaşendî de Hz. Ebû Bekir’in Şedîd, Hz. Ömer’in…
…Hâcib Rebî‘ b. Yûnus, Ebû Ca‘fer el-Mansûr devrinde…
…bir süre sonra Emîr Mûnis el-Muzaffer’in isteğiyle azledildi. İkinci…
…İkinci Abbâsî halifesi Ebû Ca‘fer el-Mansûr’un ve…
…ve halifenin nüfuzu azaldı. İbn Râiḳ 936’da emîrü’l-ümerâ…
…hâcib arasındaki çekişme İbn Mukle ve Hâcib Muhammed b.…
…düşmanlığa sebep oldu. İbn Mukle işlerine müdahale eden…
…eden hâcibi hapse attırdı. Ebü’l-Muzaffer İbn Hübeyre ile…
…hâcibi hapse attırdı. Ebü’l-Muzaffer İbn Hübeyre ile Hâcib…
…attırdı. Ebü’l-Muzaffer İbn Hübeyre ile Hâcib Adudüddin…
…attırdı. Ebü’l-Muzaffer İbn Hübeyre ile Hâcib Adudüddin…
…Hübeyre ile Hâcib Adudüddin İbnü’l-Müslime arasında da…
…düşmanlık vardı ve Adudüddin Ebü’l-Muzaffer’i zehirlemekle…
…vardı ve Adudüddin Ebü’l-Muzaffer’i zehirlemekle itham…
…hâcib denildiğini söyleyen İbn Haldûn da bu hususu teyit…
...

…temsil ediyor, ehl-i re’yin liderliğini Ebû Hanîfe, ehl-i hadîsin…
…ehl-i re’yin liderliğini Ebû Hanîfe, ehl-i hadîsin…
…Ebû Hanîfe, ehl-i hadîsin liderliğini ise Mâlik b. Enes yapıyordu.…
…ikinci imamı sayılan Ebû Yûsuf, İbrâhim en-Nehaî’nin…
…bulunmaktadır. Hocalarının listesine bakıldığı zaman İbn…
…listesine bakıldığı zaman İbn Hanbel’in hukukî…
…ekolünün temsilcilerinden Ebû Yûsuf’un etkisinde kalmadığı…
…sert tepkilerine rağmen İbn Kuteybe’nin el-Maʿârif ,…
…Kuteybe’nin el-Maʿârif , İbn Cerîr et-Taberî’nin…
…olmuştur. Öğrencilerinin İbn Hanbel’in hadis, fıkıh,…
…Hanbelî mezhebi, M. Henri Laoust’un da işaret ettiği gibi…
…sahip olduktan sonra İbn Hanbel’in ilim halkasına…
…ilim halkasına katılan Ebû Bekir el-Esrem’in Mesâʾil…
…205-227 (820-842) yıllarında İbn Hanbel’in titiz ve devamlı…
…el-Meymûnî’nin Mesâʾil ’i, İbn Hanbel’in önde gelen…
…önde gelen talebelerinden Ebû Bekir el-Merrûzî’nin…
…ettiği Kitâbü’l-Veraʿ ı, İbn Hanbel’in sadık bir…
…bir öğrencisi olan muhaddis Ebû Dâvûd es-Sicistânî’nin ve…
…muhaddislerden biri olan Ebû Hâtim er-Râzî’nin, yine…
…yine yaklaşık yirmi yıl İbn Hanbel’in ders halkasında…
...

…farklı görüşlere yer veren literatürde oldukça sık kullanılan…
…sık kullanılan “hilâfen li-fulân” deyimi ise öne…
…derleme faaliyeti, reddiye literatürü istisna edilirse teknik…
…mümkündür. Ancak literatürde çok defa ilm-i hilâf ve…
…uygun görülmektedir. Klasik literatürde ilm-i hilâf ve hilâfiyat…
…boyunca biriken hilâf literatürünün alan ve amaç yönüyle…
…bulunduğu söylenebilir. Ebü’l-Vefâ İbn Akīl’in böyle bir…
…söylenebilir. Ebü’l-Vefâ İbn Akīl’in böyle bir yaklaşımla…
…kaynaklanmaktadır. Nitekim İbnü’l-Ekfânî’nin “şer‘î…
…Abdülkādir Bedrân, s. 231). İbnü’l-Ekfânî, cedeli bu şekilde…
…ilişkilendirilmiş, hatta İbn Haldûn cedeli, “farklı fıkhî…
…fi’l-cedel , s. 19-21, 72; İbn Haldûn, III, 1066-1068;…
…BEŞ SANAT ; CEDEL ). Literatürde geçen “güzel cedel” gibi…
…bu teorik bağlantı, literatürdeki mevcut kullanım…
…ilişkisini gösterdiği gibi literatürde görülen karıştırma ve bazan…
…yerine kullanıldığı gibi Ebü’l-Vefâ İbn Akīl’in, “Onların…
…kullanıldığı gibi Ebü’l-Vefâ İbn Akīl’in, “Onların…
…ilişkisini gösterir. Ebû Ali Hasan b. Kāsım…
…adlı eserinin konusunu Ebû İshak eş-Şîrâzî’nin mücerret…
…olarak nitelemesi ve Ebû Âsım el-Abbâdî’nin bu eserin…
...

…( Mürûcü’ẕ-ẕeheb , I, 102), İbn Haldûn’un üçüncü iklim…
…Arap nüfusu hakkında divan listelerine dayanılarak yapılan…
…politik sebeplerle Lûrîler gibi bazı grupları buraya…
…çıkardılar. Hz. Ali Ca‘de b. Hübeyre el-Mahzûmî’yi oraya…
…seçiliyordu. Mühelleb b. Ebû Sufre’den sonra iki oğlu…
…sonra Türgiş Kağanı Su-lu Han, Horasan ve İran…
…bir maharetle organize eden Ebû Müslim-i Horasânî ihtilâlin…
…Müslim-i Horasânî ihtilâlin liderliğini ele alarak Merv’e yerleşti…
…çekilmek zorunda kaldı; Ebû Müslim de Horasan’a tamamen…
…hadisler uydurulmuş, hatta Ebû Müslim’in mehdî olduğu…
…Bu gayri memnun kitlelerin liderleri Abbâsî propagandasını…
…ustalıkla kullanmışlardı. Ebû Müslim 129’da (747), Yemenli…
…Bölge, Ya‘kūb b. Leys’in 259 (873) yılında…
…Ahmed’in 287’de (900) Amr b. Leys’i yenmesiyle de Sâmânîler’in…
…ancak İlhanlı Hükümdarı Ebû Said Bahadır Han’ın…
…sonra kurtulabildi. Ebû Said ölünce Herat ve…
…taraftar toplamıştır. Ebû Müslim’in liderliğindeki…
…toplamıştır. Ebû Müslim’in liderliğindeki Abbâsî davetine kısmen…
…en büyük Mu‘tezilî âlim Ebü’l-Kāsım el-Kâ‘bî olmuş,…
…ekolünün kurucusu sayılan Ebû Hanîfe’nin “re’y ehli” diye…
...

…mertebesine ulaşan Kādî Ebû Ya‘lâ el-Ferrâ’nın oğludur.…
…el-Ferrâ’nın oğludur. Yine İbn Ebû Ya‘lâ diye anılmakla…
…oğludur. Yine İbn Ebû Ya‘lâ diye anılmakla…
…birlikte kendisinden Ebû Hâzim künyesiyle ayrılan…
…karıştırmışlardır. İbn Ebû Ya‘lâ ilk öğrenimini,…
…karıştırmışlardır. İbn Ebû Ya‘lâ ilk öğrenimini,…
…döneminde Hanbelîler’in lideri sayılan babasından ve anne…
…okuma fırsatı bulamadı. Ebû Bekir el-Hayyât’tan kıraat…
…yılları arasında Şerîf Ebû Ca‘fer Abdülhâliḳ b. Îsâ…
…b. Veşşâh ez-Zeynebî, Ebû Ali İbnü’l-Bennâ el-Bağdâdî,…
…Veşşâh ez-Zeynebî, Ebû Ali İbnü’l-Bennâ el-Bağdâdî, Ebû…
…Ali İbnü’l-Bennâ el-Bağdâdî, Ebû Muhammed Rızkullah b.…
…b. Abdülvehhâb et-Temîmî, Ebû Ca‘fer İbn Müslime, Ebû…
…et-Temîmî, Ebû Ca‘fer İbn Müslime, Ebû Bekir…
…Ebû Ca‘fer İbn Müslime, Ebû Bekir el-Hayyât,…
…Ebû Bekir el-Hayyât, Ebü’l-Muzaffer Hennâd en-Nesefî…
…Ebû Bekir el-Hayyât, Ebü’l-Muzaffer Hennâd en-Nesefî ve…
…güvenilir kabul edilen İbn Ebû Ya‘lâ mezhebine taassup…
…güvenilir kabul edilen İbn Ebû Ya‘lâ mezhebine taassup…
…ancak kardeşi Ebû Hâzim ile birlikte…
...

…Bağdat’ta doğdu. Soyu Hz. Ebû Bekir’e dayanır.…
…el-Cevzî’ye nisbetle İbnü’l-Cevzî diye tanındı. Üç…
…sürdürdü. Amcası tarafından İbn Nâsır es-Selâmî’nin ders…
…ve ahlâk ilimlerini okudu. Ebü’l-Kāsım Hibetullah b. Husayn…
…Mevhûb b. Ahmed el-Cevâlîkī, İbnü’t-Taber Ebü’l-Kāsım…
…el-Cevâlîkī, İbnü’t-Taber Ebü’l-Kāsım Hibetullah b. Ahmed…
…b. Ahmed el-Harîrî, İbnü’z-Zâgūnî ve Abdülvehhâb…
…ilim tahsil etti. Hocası İbnü’z-Zâgūnî’nin vefatından…
…Bağdat’tan pek ayrılmadı. İbnü’l-Cevzî devlet ricâliyle iyi…
…kurmaya önem verdi. Oğlu Ebü’l-Kāsım Ali’yi…
…Müstencid-Billâh’ın veziri Ebü’l-Muzaffer İbn Hübeyre’nin…
…veziri Ebü’l-Muzaffer İbn Hübeyre’nin kızıyla…
…veziri Ebü’l-Muzaffer İbn Hübeyre’nin kızıyla…
…veziri Ebü’l-Muzaffer İbn Hübeyre’nin kızıyla evlendirdi. Ancak…
…mâruz kaldı. Halife Nâsır-Lidînillâh’ın, Şiî olan ve Hanbelîler’e…
…iyi düşünceler beslemeyen İbnü’l-Kassâb’ı vezir tayin etmesi…
…ilişkileri bozuldu. İbnü’l-Kassâb tarafından, Hz. Ebû…
…tarafından, Hz. Ebû Bekir’in soyundan gelen bir…
…kitapları da yakıldı. Oğlu Ebû Muhammed Yûsuf’un yaptığı…
…vaazların Halife Nâsır-Lidînillâh’ın annesini etkilemesi…
...