…ihtiyaç duyulan gramer ve lugat çalışmaları, ilk defa Arap…
…temsilcisi ve alfabetik Arap lugatçılığının kurucusu olan Halîl b. Ahmed…
…bedevî Araplar’ın fasih lehçesini esas alıp dile ait genel…
…kullanımı câiz olan şâz lugatları birer asıl kabul ettiği için…
…aldığı gibi Ebü’t-Tayyib el-Lugavî de (ö. 351/962) Basra ve…
…Ṭabaḳātü’n-naḥviyyîn ve’l-luġaviyyîn (nşr. Muhammed Ebü’l-Fazl…
…tanınmışları Ebü’l-Berekât Kemâleddin İbnü’l-Enbârî’nin (ö.…
…Ebü’l-Berekât Kemâleddin İbnü’l-Enbârî’nin (ö. 577/1181)…
…Kemâleddin İbnü’l-Enbârî’nin (ö. 577/1181) el-İnṣâf fî…
…). BİBLİYOGRAFYA: Kemâleddin el-Enbârî, el-İnṣâf fî…
…Kemâleddin el-Enbârî, el-İnṣâf fî…
…s. 910. Ebü’t-Tayyib el-Lugavî, Merâtibü’n-naḥviyyîn…
…Ṭabaḳātü’n-naḥviyyîn ve’l-luġaviyyîn (nşr. Muhammed…
…1973, s. 21-121, 157-188. İbnü’n-Nedîm, el-Fihrist…
…TA , V, 368-369. Ilse Lichtenstädter – [Nihad M. Çetin], “Nahiv”,…

…1119) Enbâr’da doğdu. İbnü’l-Enbârî diye de…
…1119) Enbâr’da doğdu. İbnü’l-Enbârî diye de anılmaktadır. İlk…
…Ebü’l-Feth b. Hatîb el-Enbârî’den ders aldı. Genç yaşta…
…b. Rezzâz’dan Şâfiî fıkhı, İbnü’ş-Şecerî’den nahiv, Ebû…
…Ebû Mansûr el-Cevâlîkī’den lugat ve edebiyat Sıbtu’l-Hayyât…
…tayin edildi. Aralarında İbnü’d-Dehhân, Abdüllatîf…
…Abdüllatîf el-Bağdâdî ve İbnü’d-Dübeysî gibi âlimlerin de…
…Bağdat’tan hiç ayrılmayan Enbârî ömrünün sonlarına doğru…
…ve takvâsıyla da tanınan Enbârî 9 Şâban 577’de (18 Aralık…
…Velûd bir müellif olan Enbârî’nin kaynaklarda doksana yakın…
…Seyyid Hüseyin Bağcivân, Enbârî’nin Kitâbü’d-Dâʿî ile’l-İslâm…
…mukaddimesinde eserlerinin listesini vermektedir (s. 57-84).…
…gramere, dokuzunun lugata, yedisinin edebiyata,…
…dair olduğu anlaşılmaktadır. Enbârî’nin belli başlı eserleri…
…çalışmaların başlangıcından Enbârî’nin dönemine kadar geçen sürede…
…görüşlerini iyi bilen Enbârî el-Esnâ (el-Esmâʾ) fî şerḥi…
…, en-Nûrü’l-lâʾiḥ fî…
…, X, Bağdad 1979). 12. Lümaʿu’l-edille fî uṣûli’n-naḥv .…
…yayımlamıştır. 13. el-Lümʿa fî ṣanʿati’ş-şiʿr (nşr.…
…( Buḥûs̱ü Külliyyeti’l-luġati’l-ʿArabiyye , sy. 2 [Mekke…
...

…Bağdat’ta dil ve lugat bilgini Niftaveyh ve Zeccâc…
…ve bu malzemeyi Tehẕîbü’l-luġa adlı ünlü kitabında…
…inceler. Güvenmediklerinden Leys b. Muzaffer (ö. 187/803’ten…
…Eserleri. 1. Tehẕîbü’l-luġa . Müellif ömrünün…
…ihtiva eder. Bir fıkıh lugatı niteliğindeki eser Muhammed…
…Kitâbü’r-Red ʿale’l-Leys̱ (Halîl b. Ahmed’in…
…olup onun eserini ikmal eden Leys b. Muzaffer’in…
…Ezherî, Tehẕîbü’l-luġa , I, 1-54, ayrıca…
…mukaddimesi, s. 7-22. Kemâleddin el-Enbârî,…
…s. 7-22. Kemâleddin el-Enbârî, Nüzhetü’l-elibbâʾ (nşr.…
…, XVII, 164-167. İbnü’l-Kıftî, İnbâhü’r-ruvât ,…
…, II, 61-63. İbnü’l-İmâd, Şeẕerât , III,…

…oldukları bilinmektedir. Lakabı olan Ferrâ her ne kadar…
…dair bilgi yoktur. Bu lakabın ona kelâmı (söz) tahlil ve…
…kimseye benzetilerek ona bu lakabın verildiğini söylemektedir.…
…dolayı kendisine bu lakabın verilmiş olması da…
…yetinir, fakat tefsir veya lugatla ilgili bir söz geçtiği zaman…
…Hennâd, onun kendisine lâzım olan şeyleri ezberlediği…
…Başlangıçtan beri lugat ve tefsir ilmine daha fazla…
…alanında ayrıca Ruâsî’den, lugat konusunda Yûnus b.…
…gelen âlimlerinden Ebû Yûsuf İbnü’s-Sikkît Kûfe dil mektebine…
…son derece edepli ve vakur, lugat ve nahiv sahasında…
…demiştir (Hatîb, XIV, 151; İbnü’l-Kıftî, IV, 12-13). Her…
…ederlerse de Zübeydî ve İbnü’l-Kıftî, yalnız dil…
…Bekir ez-Zübeydî, s. 131; İbnü’l-Kıftî, IV, 1). İbn Hallikân…
…da Ferrâ’yı nahivde, lugatta ve edebiyatın çeşitli…
…biridir. Daha sonraki lugat ve gramer çalışmalarına esas…
…1972). 2. el-Eyyâm ve’l-leyâlî (ve’ş-şühûr) . Gündüz,…
…ile birlikte el-Mecmûʿatü’l-luġaviyye içinde, Beyrut-Halep…
…Mâ telḥanü fîhi’l-ʿâmme”, “Laḥnü’l-ʿâmme” benzeri adlarla…
…, el-Kâfî fi’n-naḥv , Luġātü’l-ḳabâʾil , Luġātü’l-Ḳurʾân…
…, Luġātü’l-ḳabâʾil , Luġātü’l-Ḳurʾân , el-Meṣâdir…
...

…li’bni Maʿrûf ,…
…olarak gösterilebilir. İbnü’l-Kās’ın (ö. 335/946) Cüzʾ…
…fevâidlerdendir. Nitekim İbnü’l-Kās bu eserinde, Hz.…
…1380/1960), fıkıh ilminde İbnü’l-Lahhâm diye bilinen Ali b.…
…fıkıh ilminde İbnü’l-Lahhâm diye bilinen Ali b. Abbas…
…şerhi, Arap gramerine dair Kemâleddin el-Enbârî’nin…
…gramerine dair Kemâleddin el-Enbârî’nin Mens̱ûrü’l-fevâʾid ’i…
…tabakata dair Abdülhay el-Leknevî’nin el-Fevâʾidü’l-behiyye fî…
…KAYDI ). BİBLİYOGRAFYA: İbnü’l-Kās, Cüzʾ fîhi Fevâʾidü…
…921-926. “Fevâid”, Büyük Larousse , İstanbul 1986, VII, 4067.…

…anlaşılan, “garîbü’l-luga” diye anılan nâdir…
…Ġarîbü’l-muṣannef adlı ilk lugat kitabının da müellifi olması…
…Ali b. Hamza el-Kisâî, İbnü’l-Kelbî diye tanınan Hişâm b.…
…Ebü’t-Tayyib el-Lugavî’nin, onun bu çalışmasında Ebû…
…VIII, 252) adlı kitabında lugat tashihleri yapmıştır. Diğer…
…Dirâse, luġaviyye, taḥlîliyye fî ḍavʾi mâ…
…(yüksek lisans çalışması, Câmiatü…
…(nşr. Gerard Lecomte, MUSJ , XLIV/10 [1968]…
…155-236. Ebü’t-Tayyib el-Lugavî, Merâtibü’n-naḥviyyîn…
…, XII, 405, 407, 412-413. Kemâleddin el-Enbârî,…
…412-413. Kemâleddin el-Enbârî, Nüzhetü’l-elibbâʾ (nşr.…
…“Fehârisü’ş-şiʿr ve’l-luġa li-Kitâbi Ġarîbi’l-ḥadîs̱…
…“Fehârisü’ş-şiʿr ve’l-luġa li-Kitâbi Ġarîbi’l-ḥadîs̱…
…li-Kitâbi Ġarîbi’l-ḥadîs̱ li-Ebî ʿUbeyd el-Ḳāsım b.…

…işi yaptığı için Mutarriz lakabıyla, dünya malına değer…
…Sa‘leb (Sa‘leb’in oğlu) lakabını ise hocası Sa‘leb’le uzun…
…ve Ebü’t-Tayyib el-Lugavî gibi ilim adamları…
…1. el-ʿAşerât fî ġarîbi’l-luġa . Arapça’da az kullanılan…
…4. Kitâbü Yevm ve leyle fi’l-luġa ve’l-ġarîb (…
…4. Kitâbü Yevm ve leyle fi’l-luġa ve’l-ġarîb ( Kitâbü’l-Yevm…
…( Kitâbü’l-Yevm ve’l-leyle ve’ş-şehr ve’s-sene…
…ve’l-edeb . Chester Beatty Library’de bulunan eseri (nr. 3495/10,…
…seçmeler yapmıştır. Ayrıca lugata dair birer risâle olduğu…
…el-ʿAşerât fî ġarîbi’l-luġa (nşr. Yahyâ Abdürraûf…
…a.mlf., Kitâbü Yevm ve leyle fi’l-luġa ve’l-ġarîb (nşr.…
…Kitâbü Yevm ve leyle fi’l-luġa ve’l-ġarîb (nşr. M. Cebbâr…
…girişi, s. 231-236. İbnü’n-Nedîm, el-Fihrist…
…Baġdâd , II, 356-359. Kemâleddin el-Enbârî,…
…II, 356-359. Kemâleddin el-Enbârî, Nüzhetü’l-elibbâʾ (nşr.…
…, XVIII, 226-234. İbnü’l-Kıftî, İnbâhü’r-ruvât ,…
…1903, 1980, 2053-2054. İbnü’l-İmâd, Şeẕerât , II,…

…gelen h sesi bütün Arap lehçelerinde ilk haliyle kalmış, ancak…
…esfelü’l-halk, hançere, larynx) çıkar. Hemze ve elifin de…
…glottale sourde) olup Latin, İngiliz ve Alman…
…görülmektedir (meselâ bk. Lisânü’l-ʿArab , “hâʾ” md.;…
…md.; Sîbeveyhi, III, 220; İbnü’l-Bâziş, I, 314, 492; Radî…
…daha sonra Arapça’nın bütün lehçelerinde kalktığından harfin imlâdaki…
…meselâ لغة kelimesinde “lugah” yerine “luga” şeklinde vakıf…
…kelimesinde “lugah” yerine “luga” şeklinde vakıf yapıldığı…
…gibi vasıl halinde de “el-lugatü’l-fushâ” yerine…
…yerine “el-luga’l-fushâ” telaffuzu tercih…
…I, 314). Yine bütün Arap lehçelerinde tâü’t-te’nîs vakıf halinde…
…sadece Tay kabilesi lehçesinde aynen kalır ve açık tâ…
…“yâ”sında da özellikle Necid lehçelerinde bu tür hâ ile vakıf yaparak…
…(ımâd) harfidir (İbnü’l-Enbârî, II, 695). Mâlekī de هو،…
…dışında başta Tay kabilesi lehçesi olmak üzere birçok lehçede…
…lehçesi olmak üzere birçok lehçede hemzeler “hâ”ya dönüşmüştür.…
…gibi (İbn Cinnî, s. 569-571; İbnü’l-Enbârî, I, 210-212; İbn…
…Cinnî, s. 569-571; İbnü’l-Enbârî, I, 210-212; İbn Usfûr, I,…
…= kuble ( هبلة = قبلة ), lehim = lekım ( لهم = لقم );…
…( هبلة = قبلة ), lehim = lekım ( لهم = لقم ); hâ/kâf:…
...

…(veya Horasanlı, bk. İbnü’n-Nedîm, s. 227) olup Kuteybe…
…s. 496; Ebü’t-Tayyib el-Lugavî, s. 46; Ebû Bekir…
…Arap dilcileri içinde Ahmer lakabıyla en çok bu iki âlim meşhur…
…ensâb âlimi Ebân b. Osman el-Lü’lüî de aynı lakapla anılır.…
…b. Osman el-Lü’lüî de aynı lakapla anılır. Yine Arap dil…
…Yûnus b. Habîb’den nahiv, lugat ve şiir, Îsâ b. Ömer…
…b. Alâ’dan nahiv ve garîb lugatlar, Ahfeş el-Ekber ile Ebû Zeyd…
…ile Ebû Zeyd el-Ensârî’den lugat ve nâdir kelimeleri öğrendi.…
…şiirde üstadıdır ( Tehẕîbü’l-luġa , I, 31; Yâkūt, IV, 67).…
…Halef’in, başta Şenferâ’nın Lâmiyyetü’l-ʿArab ’ı olmak üzere Ebû…
…s. 147; Ebü’t-Tayyib el-Lugavî, s. 47; Kemâleddin…
…el-Lugavî, s. 47; Kemâleddin el-Enbârî, s. 53; Yâkūt, IV,…
…s. 47; Kemâleddin el-Enbârî, s. 53; Yâkūt, IV, 68;…
…s. 53; Yâkūt, IV, 68; İbnü’l-Kıftî, I, 348; Safedî,…
…er-Râfiî, I, 363-369; el-Lâmiyyetân , nâşirin mukaddimesi, s.…
…C. Brockelmann, C. J. Lyall, C. A. Nallino, J. Jakub…
…saf olması düşünülemez. İbnü’l-Mu‘tezz’in…
…telkinlere rağmen Halef’in “lâ ilâhe illallah” diyemeden…
…’sinde, Ebü’t-Tayyib el-Lugavî’nin Merâtibü’n-naḥviyyîn…
…el-Kitâb ’ındaki “Allāhü latîfün bi-ibâdihî” ifadesini…
...

…Hâlidî kardeşler burada İbnü’l-Hayyât en-Nahvî, İbn…
…Beyrut 1411/1991, tür.yer. İbnü’n-Nedîm, el-Fihrist…
…, Kahire 1950, s. 356. Kemâleddin el-Enbârî,…
…1950, s. 356. Kemâleddin el-Enbârî, Nüzhetü’l-elibbâʾ (nşr.…
…, II, 534-542. İbnü’l-Cezerî, Ġāyetü’n-Nihâye ,…
…“Kitâbü’l-Eşbâh ve’n-neẓâʾir li’l-Ḫâlidiyyeyn”, MMİADm. ,…