…The Mystical Philosophy of Muhyid-Din Ibnul ʿArabī adlı…
…Ibnul ʿArabī adlı teziyle felsefe doktoru unvanını…
…vefat etti. Mısır’da Mustafa Abdürrâzık’ın liderliğini…
…Mustafa Abdürrâzık’ın liderliğini yaptığı grup, dinî ve…
…Sînâ, İbn Haldûn, Gazzâlî, Muhyiddin İbnü’l-Arabî, İbn Kasî gibi…
…The Mystical Philosophy of Muhyid-Din Ibnul ʿArabī (Cambridge…
…ʿArabī (Cambridge 1939). Muhyiddin İbnü’l-Arabî’nin tasavvuf…
…(logos) öğretisi, hakîkat-i Muhammediyye, insân-ı kâmil, nübüvvet,…
…kaynakları meselesini mukayeseli olarak incelemiştir. Eser…
…Eser Mehmet Dağ tarafından Muhyiddîn İbnu’l-Arabî’nin Tasavvuf…
…Dağ tarafından Muhyiddîn İbnu’l-Arabî’nin Tasavvuf…
…dinlerin mânevî boyutu ile mukayese edilebilecek konuların…
…işlerken özellikle Hâris el-Muhâsibî, Cüneyd-i Bağdâdî, Zünnûn…
…İnkılâb” başlıklı bölümü Mustafa Kara tarafından tercüme…
…kaleme alınmış ilk eser olan Muhammed b. Hüseyin es-Sülemî’nin…
…neşridir. 3. “Kitâbü’l-Lutf” (Kahire 1382/1962). Bir…
…Kādî Abdülcebbâr’ın el-Muġnî adlı eserinin bu bölümü…
…hakkında bilgi vererek muhtevasını tahlil etmiştir. Afîfî,…
…(makalelerinin bir listesi için bk. Muhammed Ali Ebû…
…bir listesi için bk. Muhammed Ali Ebû Reyyân, s. 12-16).…
...

…bk. Cehşiyârî, s. 73-79) Ebû Mûsâ Abdullah b. Abdülazîz…
…adıyla da anılan eserin mukaddimesinde iyi yetişmemiş kimselerin…
…bölümde ise (Kitâbü Taḳvîmi’l-lisân) konuşma dilindeki yanlışlar…
…zor olan yerleri açıklanarak Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd (Kahire…
…yerleri açıklanarak Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd (Kahire…
…çeşitli indeksler ilâvesiyle Muhammed ed-Dâlî (Beyrut 1402/1981,…
…cildinde Edebü’l-kâtib ’in mukaddimesini şerhetmiş, II. ciltte İbn…
…(Beyrut 1900, 1901, 1905) ve Mustafa es-Sekkā ile Hâmid…
…tarafından yapılan şerhi Mustafa Sâdık er-Râfiî’nin bir…
…Sâdık er-Râfiî’nin bir mukaddimesiyle birlikte neşredilmiştir (…
…“Kitâbü’l-Küttâb: Le Livre des secrétaires de…
…“Kitâbü’l-Küttâb: Le Livre des secrétaires de ‘Abdullāh…
…şerḥi Edebi’l-küttâb (nşr. Mustafa es-Sekkā – Hâmid…
…1350/1931. İbn Haldûn, Muḳaddime , III, 1277-1278.…
…, II, 225-226. Serkîs, Muʿcem , I, 211. Sezgin, GAS ,…
…Bekir, Nuṣûṣ fî fıḳhi’l-luġati’l-ʿArabiyye , Beyrut 1970,…
…Varol, Edebü’l-kâtib: İbnu Kuteybe (doktora tezi,…
…İbnu Kuteybe (doktora tezi, 1980), Atatürk Üniversitesi…
…Âdâbi’l-Müstanṣıriyye , III, Musul 1978, s. 234-239. Jaakko…
…Jaakko Hämeen-Anttila, “Lexical Ibdāl (Ibn Qutayba and his…
...

…güçlük sebebiyle adı İslâmî literatürde Felâtun, Felâtûn veya daha…
…değildir. Çünkü bunlar mutlak mânada eşitliğin kendisine…
…bulunan insanlar arasında, mûcize ve vahiy ile donatılmış…
…kötülük dine, tanrılara ve mukaddes şeylere inanmamaktan doğar.…
…değil insan olmaya bile lâyık değildir. Hele tanrıların…
…kâinat hadiselerine hâkim, mutlak söz sahibi, tapınmaya değer…
…sürekli oluş halindedir. Mutlaka bir sebebe bağlı olan oluş…
…kendinde taşıyan tek ve mutlak varlık olarak ortaya…
…âleme dönmesini sağlayan mutlu bir hadisedir. Ancak ölümle…
…ve ilâhî varlıkların mutluluk dolu âlemine dönecek,…
…gibi eserlerinde insana bu mutluluk kapılarını açacak olan…
…ucu yok edip daima orta yolu muhafaza etmelidir. İdeal devlette…
…ve idarecilerinin mutlak niyet ve iradeleri değil…
…Cicero devri (m.ö. 106-43) Latin dünyasında Eflâtun dogmatik…
…tarihi yazarlarından Diogène Laërce, iki ayrı kaynağa dayalı…
…otuz altı kitaplık bir liste ile birlikte yine Eflâtun’a…
…eden bir de şüpheli eserler listesi verir ( Vie, doctrines et…
…yirmi sekiz eserden oluşan liste şu şekilde ortaya…
…, Protagoras , İon , Lakhes , Lysis , Kharmides ,…
…, İon , Lakhes , Lysis , Kharmides , Euthyphron ,…
...

…terbiye eder. Bu terbiye ve tezkiye sonucunda ulaşılan noktaya…
…farkında olmak demek mutlak hakikatten (Allah) başka bir…
…tekrar edecektir. Bu mutasavvıflara göre Allah’ın, fenâ halini…
…tarifini benimseyen Muhyiddin İbnü’l-Arabî Kitâbü’l-Fenâʾ…
…delil olarak Hz. Mûsâ ve Yûsuf’la ilgili bazı…
…örnek göstermişlerdir. Hz. Mûsâ dağda Allah’ın tecellisini…
…Sûfînin kendisinde Allah’a muhalefetten eser görülmemesini “fenâ…
…görülmemesini “fenâ ani’l-muhâlefe”, Allah’a tâzim hali ile…
…ile bâki olmasını “fenâ fi’l-muvâfaka” şeklinde ifade eden…
…şeklinde ifade eden mutasavvıflar da vardır (Kelâbâzî, s.…
…Necmeddîn-i Kübrâ irfanın muhabbeti, muhabbetin de fenâyı…
…Kübrâ irfanın muhabbeti, muhabbetin de fenâyı doğurduğu…
…Fenâfillâh kişide sevinç ve mutlulukla birlikte güven duygusu…
…zâhir ulemâsı yanında mutedil sûfîleri de rahatsız etmiş…
…(kesbî), yoksa Allah’ın bir lutfu mu (vehbî) olduğu konusunu…
…yoksa Allah’ın bir lutfu mu (vehbî) olduğu konusunu da…
…kullarını aldatmaz, onlara lutfettiği bir şeyi geri almaz.…
…ile birleşme) değil Allah’ın mutlak irade ve kudretinin tam…
…ve yanlıştır. Bunlar muhdesle kadîmi, yani insanla Allah’ı…
…fenâyı benimseyen cahil mutasavvıflarla Hindistan’da bizzat konuyu…
...

…şekilde Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’e kadar bütün peygamberlerle,…
…garazlardan münezzeh bir mukaddes makamdan geldiğini” söyleyen…
…bölüme ayrılmıştır. Kısa bir mukaddimenin ardından kelime-i Âdemî’deki…
…Şuaybî’deki kalbî, kelime-i Lûtî’deki melkî, kelime-i Üzeyrî’deki…
…İlyâsî’deki înâsî, kelime-i Lokmânî’deki ihsânî, kelime-i…
…Hârûnî’deki imâmî, kelime-i Mûsevî’deki ulvî, kelime-i Hâlidî’deki…
…samedî ve kelime-i Muhammedî’deki ferdî hikmetler anlatılır.…
…İbnü’l-Arabî’ye göre Hz. Muhammed insan nevinin en mükemmel…
…(logos) yahut “hakîkat-i Muhammediyye” denilen kavramdır. Buna göre…
…ve küllî kelime ise Hz. Muhammed’in hakikatidir; diğer bütün…
…ile geleneksel felsefenin “logos”u arasında yer yer bir…
…olur (Haydar el-Âmülî, el-Muḳaddimât min Kitâbi Naṣṣi’n-nuṣûṣ…
…evvel, sebeb-i evvel, levh-i mahfûz, ümmü’l-kitab” gibi…
…tanımlanan bu merkez Hz. Muhammed’in bâtınî cevheri, onun hakiki…
…insân-ı kâmil, hakîkat-i Muhammediyye, hakikat, vahiy, tecelliyât,…
…Hz. Âdem ile başlayıp Hz. Muhammed ile son bulan…
…de söylenemez. Meselâ Nûh, Mûsâ ve Îsâ bölümlerinde ele…
…hadislerde zikredilmekte, Lokman ise Kur’an’da peygamberden…
…metin içinde yer yer bazı tezatlı ve aykırı (paradoksal)…
…kendi hazırladığı listeleri olan el-Fihrist ’te…
...

…dayanmaktadır. Babası Ali b. Muhammed, Abbâsî Halifesi…
…kumandanı ve yöre valisi Muhammed b. Sa‘d İbn Merdenîş’in…
…söyler. Amcası Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed…
…Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed el-Arabî ve dayıları Ebû…
…müceddid oluşunu da “Muhyiddin” lakaplarını vererek ifade…
…oluşunu da “Muhyiddin” lakaplarını vererek ifade etmek…
…457, 553; Dîvân , s. 57) Muhammed İbnü’l-Arabî olarak…
…doğduğu dönemde Mürsiye, Muvahhidler’in idaresi altında bulunmakta…
…yeni emîri Ebû Ya‘kūb el-Muvahhidî kültüre önem veren bir…
…toplamış; pek çok şair, mûsikişinas, âlim ve filozofu da bir…
…tasavvufî bakış açısının mukayesesi bakımından önemli semboller…
…okudu. On sekiz yaşında iken Lahmî’den kırâat-i seb‘a, aşere ve…
…ve takrîb öğrenimi gördü. Lahmî’den ayrıca İbn Şüreyh’in…
…ve okuduğu kitapların listesini el-İcâze adlı eserinin…
…derinleşmek üzere halvet ve murakabeye daha fazla yönelen…
…bunun dışındaki zamanını murakabeyle geçirdi, Hz. Abbas soyundan…
…, IV, 13; el-Emrü’l-muḥkem , s. 224). Bu arada Kâbe’yi…
…, s. 224). Bu arada Kâbe’yi muhatap alarak yazdığı mektupları…
…Kâbe’yi tavaf ederken veya murakabe için Harem-i şerif’te…
…on iki gün kadar ikamet edip Musul’a geçti ve Musul’da üstadım…
...

…gerekse bir dünya görüşü, muayyen bir zihnî tavır ve ahlâkî…
…irfanî anlayışın genellikle mutasavvıflar, Şiî-İsmâilî düşünceye…
…edildiği görülmektedir. Mutasavvıflarda irfan kavramı, keşif ve…
…kullanılmaktadır. Tasavvuf literatüründe bu terime nisbeten geç…
…verilmeye başlanmış olsa da mutasavvıflar başlangıçtan itibaren duyu,…
…bizzat Allah’ın lutfuyla kazanılan bilgi olarak…
…İslâm dünyasında irfânîliğin tezahür ettiği alanlardan biri de…
…ve bâtındır” şeklindeki, muhtelif rivayetlerle bazı sahâbîlere…
…atfedilen sözler, sûfî literatür yanında bu gelenekte de…
…İslâm filozoflarındaki tezahürleri Kindî’den itibaren…
…içinde işlev gören ana unsur Muhammed Âbid el-Câbirî’ye göre…
…Corbin, Mecmûʿa-i Düvvüm-i Muṣannefât-i Şeyḫ-i İşrâḳ içinde),…
…156-157. Ferîdüddin Attâr, Tezkiretü’l-evliya (trc. Süleyman…
…fi’l-İslâm (trc. Muhammed Yûsuf Mûsâ v.dğr.), Kahire,…
…(trc. Muhammed Yûsuf Mûsâ v.dğr.), Kahire, ts.…
…247. Ebü’l-Alâ Afîfî, Muhyiddîn İbnu’l-Arabî’nin Tasavvuf…
…Ebü’l-Alâ Afîfî, Muhyiddîn İbnu’l-Arabî’nin Tasavvuf…
…in the Age of al-Ḥākim , London 1999, s. 62-103. Seyyed…
…Richmond 1996, tür.yer. Muhammed Âbid el-Câbirî, Arap-İslâm…

…I. HAYATI Hz. Muhammed, Hz. İbrâhim’in oğlu…
…soy kütüğü şöyledir: Muhammed b. Abdullah b. Abdülmuttalib…
…b. Kilâb b. Mürre b. Kâ‘b b. Lüey b. Gālib b. Fihr (Kureyş) b.…
…b. Müdrike b. İlyâs b. Mudar b. Nizâr b. Mead b. Adnân.…
…A) Nübüvvet Öncesi. Hz. Muhammed, farklı rivayetler arasında…
…, s. 33-44), Muhammed Hamîdullah ise Câhiliye…
…s. 100-103, 455-463). Hz. Muhammed’in babası Abdullah akranları…
…demiştir (Hâkim, II, 559; Muhammed b. Abdülbâkī ez-Zürkānî, I,…
…İslâm kaynaklarında, Hz. Muhammed’in ana rahmine intikalinden…
…çıkardığını, doğacak çocuğa Muhammed veya Ahmed adını vermesinin…
…verdiği ziyafette ona Muhammed adını vermiştir. Bazı…
…bu ziyafet sırasında Muhammed’in dedesi tarafından sünnet…
…anlaşılmaktadır. Hz. Muhammed’i bir süre Ebû Leheb’in…
…Hz. Muhammed’i bir süre Ebû Leheb’in câriyesi Süveybe emzirdi;…
…Ebû Züeyb’e verildi. Hz. Muhammed çocukluğunun ilk iki yılını…
…kalmasını uygun buldu. Hz. Muhammed dört veya beş yaşına kadar…
…Halîme ve ailesinin Muhammed’i yanlarına aldıktan sonra…
…SADR ). Altı yaşına gelen Muhammed’i câriyesi Ümmü Eymen’le…
…vefat etti. Ümmü Eymen, Muhammed’i Mekke’ye götürüp dedesi…
…etti. Abdülmuttalib, Muhammed’e gereken ihtimamı gösterdi.…
...

…ve’l-envâʿ , Kitâbü’ l-Envâʿ ve’t-teḳāsîm ,…
…nevi), haberler (80 nevi), mubahlar (50 nevi), sadece Hz.…
…ihtiyaç kalmamıştır. Musannif, hadisleri tekrar etmemeye…
…hâfızaları zayıflayan muhaddislerin rivayetlerini alırken…
…örtüşmesini ve daha önce o muhaddislerden güvenilir râvilerin rivayet…
…onların hepsi âdildir. Literatürdeki Yeri. İbnü’s-Salâh ve diğer…
…Müslim’in el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ ’lerinden sonra birinci sırada İbn…
…eṣ-Ṣaḥîḥayn ’ın hadisleriyle mukayese ederek bunlardan 4853’ünün…
…(227 numaralı mecmua içinde) muhafaza edilmektedir. Topkapı Sarayı…
…(110 nevi) ve eserin mukaddimesiyle neviler fihristini…
…eṣ-Ṣaḥîḥ ’teki hadisleri bir mukaddime ile yirmi üç kitap halinde…
…Ümmi’l-kurâ’da Hamza Zîb Mustafa (1407), Sâlim Ahmed Selâme…
…(Beyrut 1987). Ahmed Muhammed Şâkir, Ṣaḥîḥu İbn Ḥibbân…
…1372, 1406). Abdurrahman Muhammed Osman da I. cildini…
…olduğunu söylemektedir ( Lisânü’l-Mîzân , VI, 74). Aynı…
…İbn Züreyḳ diye anılan Muhammed b. Abdurrahman…
…gördüğünü söylemektedir ( Lisânü’l-Mîzan , VI, 74). 4.…
…ayrı şehre mensup olan kırk muhaddis tarafından rivayet edilen…
…ve Müslim’in eṣ-Ṣaḥîḥ ’leri üzerine olan zevâidini bir…
…göre tertip edilmiştir (nşr. Muhammed Abdürrezzâk Hamza, Kahire,…
...

…el-Müfredât , “nfs” md.; Lisânü’l-ʿArab , “nfs” md.;…
…30). İnsanı ilâhî hitaba muhatap kılarak onun sorumlu…
…dört kavram rabbânî ve ilâhî latifeyi ifade etme noktasında…
…nefsi “rabbânî ve ilâhî latife”, “mânevî bir cevher”,…
…bilen ve algılayan latife”, “hakiki insan”, “insanın…
…dedikleri şeyin de bu ilâhî latife olduğunu söyler. Ona göre bu…
…ayrıntıya girmek ve bu latifenin mahiyetini açıklamak ruhun…
…kelâm âlimleri nefsin latif bir cisim olduğu görüşünü…
…bu görüşe sevketmiştir. Mu‘tezile âlimlerinden Nazzâm, İbn…
…(Eş‘arî, II, 28-30). Mu‘tezile’deki bu görüşlerin bir benzeri…
…cismanî, nûrânî, şerefli ve latif bir cevher” şeklinde tarif…
…, V, 640; VIII, 569; el-Muḥaṣṣal , s. 163; Meʿâlimü…
…nefis nûrânî, ulvî, şerefli, latif ve canlı/diri bir cisim olup…
…Beden ve organlar bu latif cisimden gelen etkileri…
…elverişli olduğu sürece bu latif cisim onlarla kenetlenmiş…
…dikkat çeker ve cismin Arap lugatında ifade ettiği anlamla örf ve…
…Nefsin mahlûk mu kadîm mi (ezelî) olduğu…
…bulunması veya azap çekmesi mutlak şekilde yok olmayacağının…
…emmâre (Yûsuf 12/53), levvâme (el-Kıyâme 75/2), mutmainne…
…levvâme (el-Kıyâme 75/2), mutmainne (el-Fecr 89/27-28) olmak…
...