…yılı civarında doğduğu sanılmaktadır. Babası veya dedelerinden…
…ticaretiyle uğraştığı için İbnü’l-Bâkıllânî künyesiyle…
…zamanla Bâkıllânî diye şöhret kazanmıştır. Ukberâ ve…
…Ukberâ ve Bağdat’ta kadılık, Sağr’da kādılkudâtlık yaptığı için…
…İbn Mücâhid et-Tâî ve Ebü’l-Hasan el-Bâhilî’den kelâm,…
…el-Bâhilî’den kelâm, Ebû Abdullah eş-Şîrâzî’den usul,…
…kelâm, Ebû Abdullah eş-Şîrâzî’den usul, İbn Ebû Zeyd…
…eş-Şîrâzî’den usul, İbn Ebû Zeyd el-Kayrevânî ve Ebû…
…İbn Ebû Zeyd el-Kayrevânî ve Ebû Bekir el-Ebherî’den fıkıh,…
…el-Ebherî’den fıkıh, İbn Sem‘ûn’dan ahlâk ilimlerini tahsil…
…ünlü âlimlerden ders gördü. Ebû Bekir el-Katîî, İbn Mâsî ve…
…Öğrenimini tamamladıktan sonra Basra’ya döndü ve Basra…
…yapılacağı meclislere Ehl-i sünnet temsilcisi olarak katılmak…
…için 970’te (veya 977) Şîraz’a gitti ve orada İbn Hafîf…
…gitti ve orada İbn Hafîf eş-Şîrâzî tarafından karşılandı.…
…ekolüne mensup âlimlerinden Ebü’l-Hasan el-Ahdeb, Ebû İshak…
…Ebü’l-Hasan el-Ahdeb, Ebû İshak en-Nusaybînî, Şîa’dan…
…Ebû İshak en-Nusaybînî, Şîa’dan İbnü’l-Muallim,…
…İshak en-Nusaybînî, Şîa’dan İbnü’l-Muallim, Şâfiîler’den…
…Şîa’dan İbnü’l-Muallim, Şâfiîler’den Ebü’l-Ferec İbn Tarâr ile…
...

…dönemlerde bazı nüfuzlu şahıs ve aileler devletlerin…
…Berîdîler’dir. Bunlar Basra sâhib-i berîd inin çocukları…
…meşhur olmuşlardır. Ebû Abdullah Ahmed, Ebû Yûsuf…
…Ebû Abdullah Ahmed, Ebû Yûsuf Ya‘kūb ve…
…Ahmed, Ebû Yûsuf Ya‘kūb ve Ebü’l-Hüseyin Ali b. Muhammed…
…birincisi ailenin reisi sıfatıyla Halife Muktedir-Billâh’ın…
…20.000 dirhem rüşvet vererek Sûs ve Cündişâpûr hariç Ahvaz…
…üstlendi. Ayrıca kardeşleri Ebü’l-Hüseyin ile Ebû Yûsuf’un da…
…kardeşleri Ebü’l-Hüseyin ile Ebû Yûsuf’un da önemli gelirler…
…gelirler elde etmelerini sağladı (316/928). Berîdîler…
…makamları öylesine sömürdüler ki iki yıl sonra tevkif…
…sömürdüler ki iki yıl sonra tevkif edildikleri zaman…
…hâcibi Yâkūt’a verince Ebû Abdullah, Ahvaz’ın haraç…
…da hizmet etti. Kardeşi Ebü’l-Hüseyin de Bağdat’ta…
…Kāhir-Billâh zamanında Ebû Abdullah yine ön plana…
…yolsuzluklarla büyük bir servete sahip oldu. Kardeşleri de…
…büyük bir servete sahip oldu. Kardeşleri de önemli…
…alarak halkı ve hazineyi sömürdüler. Eski dostları İbn…
…uygun bir ortam hazırladı. Ebû Abdullah Halife…
…uğraşmak istemediğini söyleyerek reddetti. Kardeşleri…
...

…meşgul olduğundan Hazzâz lakabıyla tanınmıştır. Ailesinin…
…küçük yaşta tahsile başladı. Ebû Sevr el-Kelbî’den fıkıh…
…yaşta tahsile başladı. Ebû Sevr el-Kelbî’den fıkıh okudu.…
…el-Kelbî’den fıkıh okudu. Ebû Ali Hasan b. Arefe el-Abdî…
…hadis dinledi. Dayısı Serî es-Sakatî ve Ebû Hamza…
…dinledi. Dayısı Serî es-Sakatî ve Ebû Hamza el-Bağdâdî gibi…
…Dayısı Serî es-Sakatî ve Ebû Hamza el-Bağdâdî gibi…
…ve Ebû Hamza el-Bağdâdî gibi sûfîlerin sohbetinde bulundu. Zâhirî…
…el-Bağdâdî gibi sûfîlerin sohbetinde bulundu. Zâhirî ilimlere…
…ilimlere büyük önem veren Serî, onun önce şer‘î ilimleri…
…önem veren Serî, onun önce şer‘î ilimleri öğrenmesini teşvik…
…öğrenmesini teşvik ettikten sonra, “Allah seni sûfî hadisçi…
…ettikten sonra, “Allah seni sûfî hadisçi değil hadisçi…
…ettikten sonra, “Allah seni sûfî hadisçi değil hadisçi sûfî…
…sûfî hadisçi değil hadisçi sûfî kılsın” şeklinde dua…
…değil hadisçi sûfî kılsın” şeklinde dua etmiştir. Nitekim henüz…
…yaşında iken fıkıh hocası Ebû Sevr’in ders meclisinde…
…iken fıkıh hocası Ebû Sevr’in ders meclisinde fetva…
…meclisinde fetva verecek seviyeye gelmişti. İbn Hallikân’ın…
…İbn Hallikân’ın onun Süfyân es-Sevrî’nin mezhebinde…
...

…bir yüzü yazılmış kâğıt şeklinde de olmaktadır. Aslı Grekçe…
…yolu ile Arapça’ya, daha sonra da Türkçe’ye geçmiştir.…
…kullanıldığı, çok daha sonra da yazma eserlerin ortaya…
…bunların Mısır’ın fethinden sonra papirüs üzerine yazıldığı…
…edilmektedir. Doğuda eski Sâsânî vilâyetlerinde ise…
…“divan” denilmiş, sonradan bu tabir kayıtların…
…Horasan’da askerlerin maaş listelerini ihtiva eden belgelere defter…
…denilmeye başlanmış, Halife Ebü’l-Abbas es-Seffâh zamanında…
…Halife Ebü’l-Abbas es-Seffâh zamanında Vezir Hâlid b.…
…merkezî idarede münferit sayfalar yerine defter kullanılmasını…
…Müellifin Nîşâbur’da Sâmânîler sarayında idarî bir görevi…
…Nîşâbur’da Sâmânîler sarayında idarî bir görevi olduğundan…
…olmalıdır. Hârizmî’nin sözünü ettiği defterler malî ve…
…“kānûnü’l-harâc”, şahsî borçların yazıldığı…
…toplamları ile birlikte sütunlar halinde gösteren “arîza”,…
…ait defterler ise askerin soyunu, etnik menşeini, fizikî…
…belirten “el-cerîdetü’s-sevdâ’”, mu‘tî denilen maaş kâtibi…
…diğer üç defterden de söz eder ki bunlardan biri…
…kâtiplik yapan Ebü’l-Kāsım İbnü’s-Sayrafî idarî…
…kâtiplik yapan Ebü’l-Kāsım İbnü’s-Sayrafî idarî…
...

…diploma “ikiye katlanmış şey, katlanmış kâğıt” anlamına…
…Kelime eski Yunan’da “iki levha arasına yazılmış hukuk akdi”…
…için de kullanılmıştır. Latince’deki karşılığı ise “tavsiyenâme…
…ise “tavsiyenâme veya salâhiyet kâğıdı”dır. Roma’da…
…Roma’da imparator veya senato tarafından posta…
…yapanlara bazı imkânlar sağlayan imtiyaznâmeye de diploma…
…gelen charta, epistola, littera, pagina, briet ve urkunde…
…Fransızca’da diplôme “şehâdetnâme, berat, imtiyaz” anlamlarını…
…gelen diplomatik ise “şehâdetnâme, imtiyaznâme ve eski ahid ve…
…ahid ve kanunlarla berat vb. şeyleri halletme fenni”, daha geniş…
…inceleyen bilim dalı” şeklinde tarif edilmektedir.…
…belgelerin yazılış tarz ve şartları, kullanılma yerleri, ihtiva…
…Ortaçağ Avrupası’nda savaşlar sonucu kaybolan belgelerin…
…Avrupası’nda savaşlar sonucu kaybolan belgelerin…
…belgelerin yenilenmesi sırasında sahtelerinin de düzenlenmiş…
…yenilenmesi sırasında sahtelerinin de düzenlenmiş olması hakikî…
…düzenlenmiş olması hakikî ve sahte belgelerin tesbiti işini…
…çıkmıştır. XVII. yüzyıl sonlarında Milanolu piskoposluk…
…üyelerinin, hakikiliğinden şüphelenerek incelenmek üzere papalığa…
…iddia edilen mektubun sahte olduğu anlaşılınca gerçekle…
...

…Farsça menşeli olduğu, Sâsânî İmparatorluğu’nda devlet…
…yere verilen isimdir. Sâsânîler’le ilgili olmak üzere divana…
…kendi kendilerine sayı sayıp hesap yaptıklarını…
…kendi kendilerine sayı sayıp hesap yaptıklarını görünce…
…için kullanılmaya başlanmış, sonradan da “divan” şeklini almıştır.…
…sonradan da “divan” şeklini almıştır. İkinci rivayette,…
…divan kelimesinin Farsça’da “şeytanlar” mânasına geldiği, kâtiplere…
…gizli ve açık her şeye çabucak vâkıf oldukları,…
…240). Diğer taraftan divan, şiirin Arap toplumundaki yerini ve…
…eden ve daima başvurdukları şiire “dîvânü’l-Arab” veya “dîvânü…
…ayrıca, İslâm dünyasında bir şairin manzumelerini klasik nazım…
…manzumelerini klasik nazım şekillerine göre bir tertip dahilinde…
…bürosu, memurluk yeri ve sekreterlik” mânalarında da kullanılan…
…arşiv; hükümdarın oturduğu şehir ve buradan Batı dillerine…
…dillerine geçen anlamıyla şarkkârî kanepe; Osmanlı Devleti’nde…
…halk mûsikisinde bir form ve saz; Mağrib Arapçası’nda yabancı…
…birlikte yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanan divan…
…başta askerî ve malî sahalar olmak üzere çeşitli devlet…
…Hz. Ömer Irak, İran, Cezîre, Suriye, Filistin ve Mısır’ın…
…ve ticaret malları vergileri sonucunda artan gelirleri müslümanlara…
...

…görüp tavsiye ettiği bütün söz ve davranışları ifade eder.…
…davranışları ifade eder. Bu sebeple mendup, müstehap ve…
…müstehap ve nâfilelerle bazı sünnet ve vâcipler de kelimenin…
…çoğulu olan âdâb bir iş ve sanata, hal ve davranışa nisbet ve…
…etmekle birlikte İslâm hukuk literatüründe giderek kadı, yargılama…
…fıkhın genel teşekkül seyrinden farklı değildir.…
…genel ilkeler çerçevesinde, sünnette ise daha ayrıntılı biçimde…
…hukukî ihtilâfları sonuca bağlamada ortaya koydukları…
…örnekleri, Hz. Ömer’in Ebû Mûsâ el-Eş‘arî’ye yazdığı ve…
…ve İmam Muhammed’in “kitâbü’s-siyâse” adını verdiği konuyla…
…bk. Muhammed Hamîdullah, s. 425-436). Hukuk ekollerinin…
…hâkimlerin tayini, görev ve sorumlulukları, hak ve yetkileri, yargılama…
…yargılama hukukunun şahitlik, yemin, ikrar gibi bazı alt…
…bir bütün olarak ele alması sebebiyle onun alt bölümünü teşkil…
…insanlarla ilişkileri, söz ve davranışları, giyim ve…
…gösterici ve düzenleyici bir şekilde ele alınmış (bk. KADI ), bu…
…başarısı ve verilen hükmün saygınlığı ile yakın ilişkisi vardır.…
…fıkıh kitaplarında hukukî statüsünün yanında dinî ve ahlâkî…
…hayatta duyulan ihtiyaçlar sebebiyle konunun fıkıh kitaplarında…
…bir hukuk nazariyesi ve literatürü oluşmuştur. İslâm hukuk…
...

…487 (1094) yılında ölümünden sonra onun vasiyeti üzerine ve…
…getirildikten birkaç ay sonra halife vefat edince Efdal,…
…yerine daha rahat bir şekilde nüfuzu altına alabileceği…
…oğlu Ahmed’i Müsta‘lî-Billâh lakabıyla halife ilân etti (1094).…
…Bunun üzerine meşhur Bâtınî lideri Hasan Sabbâh’ın desteklediği…
…meşhur Bâtınî lideri Hasan Sabbâh’ın desteklediği Nizâr sadık…
…Sabbâh’ın desteklediği Nizâr sadık taraftarlarıyla beraber…
…zorunda kaldıysa da daha sonra rüşvet ve hile ile isyanı…
…nisbesiyle meşhur oldular ve Şîa’nın aşırı bir kolunu teşkil…
…İsmâilîler’le birlikte Hasan Sabbâh’ın Alamut’taki karargâhında ve…
…Alamut’taki karargâhında ve Suriye’de üslenerek mücadelelerini…
…üslenerek mücadelelerini sürdürdüler. Efdal, Müsta‘lî-Billâh’ın…
…Efdal, Müsta‘lî-Billâh’ın 17 Safer 495’te (11 Aralık 1101)…
…Mansûr’u Âmir-Biahkâmillâh lakabıyla halife ilân ederek ülke…
…en önemli olay Haçlılar’ın Suriye ve Filistin’deki birçok yeri…
…zamanında hemen hemen bütün Suriye Selçuklular’ın hâkimiyetine…
…hemen hemen bütün Suriye Selçuklular’ın hâkimiyetine geçmişti.…
…almak üzere hareket ettiği sırada Haçlı orduları Anadolu’yu…
…orduları Anadolu’yu geçip Suriye’ye doğru ilerliyordu. Efdal bu…
…bu Haçlı birliklerini âdeta Selçuklular’a karşı bir yardımcı kuvvet…
...

…I. SİYASÎ TARİH Adını, hânedanın…
…Adını, hânedanın kurucusu Selâhaddin Yûsuf b. Eyyûb’un babası…
…babası Necmeddin Eyyûb b. Şâdî’den alan Eyyûbîler Zengîler’in…
…yılında Abbâsî Halifesi Ebû Ca‘fer el-Mansûr tarafından…
…yüzyılın ikinci yarısında Selçuklular’ın hizmetine girerek zamanla…
…atası olan Eyyûb’un babası Şâdî önceleri Şeddâdîler’in…
…babası Şâdî önceleri Şeddâdîler’in hizmetinde çalışıyor ve…
…kasabasında oturuyordu. Şâdî, VI. (XII.) yüzyılın ilk…
…yüzyılın ilk yıllarında Selçuklu saray ağası ve Bağdat…
…ilk yıllarında Selçuklu saray ağası ve Bağdat…
…saray ağası ve Bağdat şahnelerinden Bihrûz el-Hâdim’in hizmetine…
…Müsterşid-Billâh ile Karaca Sâkî’nin kuvvetlerine yenilmesi…
…zikredilir. Bu mağlûbiyetten sonra Tikrît Valisi Necmeddin…
…ederek Fırat’ı geçmesini sağlaması Zengî ile Eyyûbîler…
…çok geçmeden Eyyûbîler Selâhaddin’in doğduğu yıl (532/1137-38)…
…girmişlerdir (Minorsky, s. 107-129; Şeşen, Salâhaddîn…
…(Minorsky, s. 107-129; Şeşen, Salâhaddîn Devrinde…
…s. 107-129; Şeşen, Salâhaddîn Devrinde Eyyûbîler Devleti ,…
…Devrinde Eyyûbîler Devleti , s. 411-418). Daha sonra…
…, s. 411-418). Daha sonra Eyyûbîler, İmâdüddin…
...

…I. SİYASÎ TARİH Hânedan adını Hz.…
…Ali yoluyla Hz. Peygamber’in soyundan geldiklerini iddia ederler.…
…altıncı imam Ca‘fer es-Sâdık’ın çevresinde başlatılan…
…çıktı. İsmâilîler Ca‘fer es-Sâdık’ın, oğlu İsmâil’i nas yoluyla…
…hayatta iken vefat edince sonradan İmâmiyye Şîası…
…edince sonradan İmâmiyye Şîası (İsnâaşeriyye) diye bilinen…
…diye bilinen grup Ca‘fer es-Sâdık’ın ikinci oğlu Mûsâ el-Kâzım’ı…
…olarak kabul etti. Ca‘fer es-Sâdık’ın oğlu İsmâil’in imâmetini…
…ortaya çıkmış ve Ca‘fer es-Sâdık’ın 148 (765) yılında…
…148 (765) yılında vefatından sonra İmâmiyye’den ayrılmıştır.…
…etmekte, onun Ca‘fer es-Sâdık’tan sonra yedinci imam…
…onun Ca‘fer es-Sâdık’tan sonra yedinci imam olduğuna, bir…
…korumak amacıyla öldüğünü söylediğine ve bunun bir takıyye…
…İsmâil’in halifesi olmaya lâyık görmektedir. Bu grup aynı…
…zamanda Muhammed’i Ca‘fer es-Sâdık’ın henüz hayatta iken oğlu…
…Hüseyin’e intikalinden sonra imâmetin kardeşten kardeşe…
…Fâtımî halifeleri de Şîa’nın “Allah’ın gizlediğini açığa…
…dayanarak herhangi bir resmî soy kütüğü açıklamamakta ısrarlı…
…b. İsmâil b. Ca‘fer es-Sâdık şeklindedir. Fakat…
…b. İsmâil b. Ca‘fer es-Sâdık şeklindedir. Fakat Ubeydullah el-Mehdî…
...