…farklı görüşlere yer veren literatürde oldukça sık kullanılan…
…sık kullanılan “hilâfen li-fulân” deyimi ise öne…
…derleme faaliyeti, reddiye literatürü istisna edilirse teknik…
…mümkündür. Ancak literatürde çok defa ilm-i hilâf ve…
…uygun görülmektedir. Klasik literatürde ilm-i hilâf ve hilâfiyat…
…boyunca biriken hilâf literatürünün alan ve amaç yönüyle…
…BEŞ SANAT ; CEDEL ). Literatürde geçen “güzel cedel” gibi…
…bu teorik bağlantı, literatürdeki mevcut kullanım…
…ilişkisini gösterdiği gibi literatürde görülen karıştırma ve bazan…
…gösterdiği el-Îżâḥ li-ḳavânîni’l-ıṣṭılâḥ…
…Şehid Ali Paşa, nr. 2303; Lâleli, nr. 740) verilmektedir. Öte…
…(Süleymaniye Ktp., Lâleli, nr. 739, vr. 21 b ) ve…
…dayanağı sayarlar (Molla Lutfî, vr. 20 b ; Taşköprizâde, I,…
…buna muhalif olduğu “hilâfen li-fulân” ibaresiyle belirtilir…
…edilmektedir. Bu durum, literatürde çok defa hilâf ilminin…
…kullanımı konusunda literatürde bir netlik bulunmadığı için…
…ulaşmıştır (Makdisi, Le livre de la dialectique…
…ulaşmıştır (Makdisi, Le livre de la dialectique d’Ibn…
…(Makdisi, Le livre de la dialectique d’Ibn ʿAqīl , s.…
…bulunan nükte, tenkīhu’l-menât. Burhâneddin en-Nesefî ve…
...

…kullanım, kelimenin fıkıh literatüründe kazandığı terim anlamı için…
…birlikte ictihad, nasların lafız, mâna ve bilinçli…
…edilmiştir (Bahrülulûm el-Leknevî, II, 366; Hz. Peygamber’in…
…câiz olduğunu, Bahrülulûm el-Leknevî naslardan murat edilenin…
…mümkün kılmaktadır. Literatürde yaygın olan bu kullanımda…
…kullanılan istinbat kavramı, literatürde delil olarak adlandırılarak…
…gelmiş olur. Fıkıh usulü literatüründe ictihadın mahiyetine ilişkin…
…ictihad kavramının usul literatüründe tanımı yapılırken gözlenen…
…olduğunu ifade ederler. Literatürde her fakihin müctehid, her…
…Türleri. İctihad faaliyeti, lafzın zâhirî mânasının anlaşılması…
…anlaşılması çabasından lafzın mâna ve amacının anlaşılması…
…bir ucunda İbn Hazm gibi lafzın zâhirinden anlaşılanın…
…bir mâna aramayan katı lafzî yorum taraftarları, diğer…
…ise Necmeddin et-Tûfî gibi lafzı ihmal pahasına anlam ve…
…Tartışma, özellikle lafzın dil bakımından…
…kavramının genel anlamda lafzî istidlâl, mefhum istidlâli…
…ictihad faaliyetini lafzın zâhirinden hüküm çıkarma…
…çıkarma (lafzî istidlâl), lafzın mânasından hüküm çıkarma ve…
…hükmün uygulanması (tahkīk-i menât) olmak üzere üç grupta…
…toplamak mümkündür. a) Lafzın Zâhirinden Hüküm Çıkarma…
...

…s. 77-78, 115). Jan Lukasiewicz, Aristocu mantığın sûrî olup…
…, s. 82). Her ne kadar Lukasiewicz’in dördüncü şeklin Câlînûs’a…
…birleşimin (ittisâl ve lüzum) tam, ayrık şartlı önermede…
…yalnızca bu kitabın lafızlarının vecizliği ve mânaların…
…( el-Manṭıḳıyyât li’l-Fârâbî içinde, nşr. M.…
…İbn Zür‘a, Kitâbü’l-Ḳıyâs li-Arisṭoṭâlîs el-Ḥakîm (…
…İbn Hazm, et-Taḳrîb li-ḥaddi’l-manṭıḳ ( Resâʾilü…
…kitâbey el-Ḳıyâs ve’t-taḥlîl li’l-Fârâbî ( Teʿâlîḳu İbn…
…s. 150-180, 318-319. J. Lameer, Al-Farabi and Aristotelian…
…Aristotelian Syllogistics , Leiden 1994, s. 7-11. İbrahim…
…(trc. Halîl Ahmed Halîl), Lübnan, ts. Hüseyin Atay,…
…s. 35-66. E. Platti, “L’entretien de la sagesse de…
…E. Platti, “L’entretien de la sagesse de Barhebraeus. La…
…la sagesse de Barhebraeus. La traduction arabe”, MIDEO…
…anlamına gelir. Kıyas fıkıh literatüründe “salt düşünme (nazar),…
…söz konusu edilebilir. Fıkıh literatüründe yer alan “kıyâsü’ş-şer‘” ve…
…olmuştur. Bununla birlikte lafız eksenli birinci tür…
…5/95; et-Talâk 65/2) “tahkīku’l-menât” kabilindendir ve…
…et-Talâk 65/2) “tahkīku’l-menât” kabilindendir ve Şâfiî bu…
…açıkça belirttiği gibi tahkīku’l-menâtın en azından…
...

…özellikle Yahyâ b. Yahyâ el-Leysî ile İbn Habîb’in…
…görüşlerin Yahyâ b. Yahyâ el-Leysî’ye kadar uzanan bir tarihi…
…rivayetlerin tashihi ve lafızların tartışılması üzerinde Karavî…
…muteber metinlerin lafızlarını tahlil, rivayetleri tahkik,…
…tatbikine yönelik kavram ve literatür gelişiminin bir parçasıdır.…
…muhtasarı gerek diğer mezhep literatürlerine gerekse kendisinden önce…
…Muhtasar ve amel literatürü, gelişme döneminde…
…merkez halini almıştır. Leys b. Sa‘d’ın faaliyetlerinin…
…The Mâlikî School of Law , s. 46-48). Bu müelliflere…
…olarak Yahyâ b. Yahyâ el-Leysî’nin kadılığa tayini…
…kadar gelişen Mâlikî fürû literatürüne bağlılığın yanı sıra Gazzâlî…
…hukukunu ve bilhassa Latin hukuklarını etkilediğine…
…oluşturduğu şer‘î delil listeleri üzerinde geç dönemde ortaya…
…vermiştir. Kur’an ve Sünnet lafızlarından şer‘î ahkâm elde etmede…
…altında tartışmıştır. Mâlikî literatüründen anlaşıldığına göre…
…Hatta ilk dönem Mâlikî literatüründe Hicaz’da ehl-i hadîsin, daha…
…aleyh, râcih, meşhur, müsâvî li-mukābilih, mâ cerâ…
…4. el-Kavlü’l-müsâvî li-mukābilih. “Kendilerini…
…takdirde fakihin tahkīku’l-menât ile bir tercihte…
…takdirde fakihin tahkīku’l-menât ile bir tercihte bulunması…
...

…çoğulu mesâlih tir ( Lisânü’l-ʿArab , “ṣlḥ” md.;…
…giderilmesini kapsar. Fıkıh literatüründe maslahat ruhî veya bedenî,…
…tartışmalar kavramın fıkıh literatüründeki terimleşme sürecine ve fıkıh…
…s. 70-78). Fıkıh Literatüründeki Yeri. Esas itibariyle…
…bu kavramın fıkıh usulü literatüründeki kullanımında bir…
…üzerindeki görüş ayrılığının tahkīku’l-menât türünden, yani…
…görüş ayrılığının tahkīku’l-menât türünden, yani hükümlerin…
…veya yapılan şeyin bir tahkīku’l-menât, yani soyut hüküm…
…yapılan şeyin bir tahkīku’l-menât, yani soyut hüküm çıkarma…
…ise bunun, Hz. Peygamber’in “lâ darara ...” hadisinden…
…bunların Hz. Peygamber’in “lâ darara ...” hadisiyle tahsis…
…sınırlıdır. Bu da nassın literal anlamıyla şer‘in amaçlarının…
…tesbit edilemezse literal anlamın hukukun genel…
…, s. 48). Böylece kanunun lafzıyla hükmün amacı veya hukukun…
…değeri konusunda fıkıh usulü literatürünün yabancı olmadığı eleştiri…
…nasların gayelerinden çok lafızlarına sarılma, rivayetlerin…
…anlatımla onun bu tavrının literalizme -ki katı Zâhirî anlayışı…
…sünnet malzemesinin sadece lafızlarıyla yetinilmeyip lafzın hükmün…
…lafızlarıyla yetinilmeyip lafzın hükmün amacıyla kontrol…
…nassın anlamını belirlerken lafız unsurunun gaye unsuruyla…
...

…bir mekân ismi olan menât “ilgi ve bağ kurulan,…
…Meselâ, “Akıl mükellefiyetin menâtıdır” ifadesinde kelime bu…
…Fıkıh usulü terimi olarak menât mutlak kullanıldığında…
…mânasına gelir ve “hükmün menâtı” denildiğinde hükmün…
…illeti kastedilir. İllete menât denmesi lugavî mecazdır;…
…İllete menât denmesi lugavî mecazdır; çünkü hüküm illete…
…bir şeye illet olmasının menâtı” ifadesinde geçtiği üzere…
…(İbn Emîru Hâc, III, 238) menât “illetin dayanağı” anlamında…
…mânalarına gelmek üzere tahkīku’l-menât, tenkīhu’l-menât ve…
…gelmek üzere tahkīku’l-menât, tenkīhu’l-menât ve…
…tahkīku’l-menât, tenkīhu’l-menât ve tahrîcü’l-menât adı…
…tenkīhu’l-menât ve tahrîcü’l-menât adı verilen üç türlü illet…
…, II, 230). 1. Tahkīku’l-menât. İllet nas, icmâ veya…
…, II, 230). 1. Tahkīku’l-menât. İllet nas, icmâ veya…
…dayanak teşkil eden birer menâttır. Bu konularda menât nas, icmâ…
…birer menâttır. Bu konularda menât nas, icmâ veya istinbat…
…araştırmak birer tahkīku’l-menât ictihadıdır ( a.g.e.…
…araştırmak birer tahkīku’l-menât ictihadıdır ( a.g.e. , II,…
…279; Şâtıbî, IV, 90-91). Tahkīku’l-menât uygulamaya yönelik…
…IV, 90-91). Tahkīku’l-menât uygulamaya yönelik bir…
...

…b. Kilâb b. Mürre b. Kâ‘b b. Lüey b. Gālib b. Fihr (Kureyş) b.…
…Hz. Muhammed’i bir süre Ebû Leheb’in câriyesi Süveybe emzirdi;…
…tanıma, onların dil ve lehçelerini, dinî, siyasî ve içtimaî…
…yemekten sonra amcası Ebû Leheb onun konuşmasına fırsat…
…bildirdi. Diğer amcası Ebû Leheb ise akrabalarının ona engel…
…edeceğini ilân etti. Ebû Leheb karısıyla birlikte Resûl-i…
…safında yer alan Ebû Leheb ve oğulları hariç bütün…
…reisi olan Ebû Leheb, kız kardeşlerinin ısrarıyla…
…seyahat etme mazhariyetini lutfetmiş, böylece İslâm’ın on yıldan…
…Âmir b. Rebîa ile hanımı Leylâ bint Ebû Hasme Yesrib’e göç…
…yanında konakladı. Bu sırada Lihyânoğulları’ndan 100 kişilik bir grup…
…üzerine kendi putları Lât’ın da tahrip edileceğinden…
…davet amacıyla Cerbâ, Eyle Limanı, Ezruh, Maknâ ve Maan’a…
…vefat etmeden önce, “Lâ ilâhe illallah, ruh teslimi…
…almıştır. BİBLİYOGRAFYA: Lisânü’l-ʿArab , “ʿarb” md.…
…1389/1969, s. 33-44. L. Caetani, İslâm Tarihi…
…W. M. Watt, Mahomet à la Mecque (trc. F. Dourveil),…
…Farklarının Tesbiti (yüksek lisans tezi, 1993), MÜ Sosyal…
…, İstanbul 1995. Martin Lings, Hz. Muhammed’in Hayatı…
…olan şefaati sadece ona lutfetmesi kendisine olan üstün…
...

…İbn Rüşd de mantık ilminin lüzumuna itiraz etmemekle birlikte bu…
…ilk neşri Bahrülulûm el-Leknevî’nin Fevâtiḥu’r-raḥamût adlı…
…Hüseyin b. Atîk er-Rabaî, Lübâbü’l-maḥṣûl fî ʿilmi’l-uṣûl…
…olarak değerlendirilmesini, tahkīku’l-menât, tenkīhu’l-menât ve…
…tahkīku’l-menât, tenkīhu’l-menât ve…
…tahkīku’l-menât, tenkīhu’l-menât ve tahrîcü’l-menât bahsinin…
…tenkīhu’l-menât ve tahrîcü’l-menât bahsinin kıyas bahsinin…
…fi’l-uṣûl li’l-Ġazzâlî ismiyle yüksek…
…li’l-Ġazzâlî ismiyle yüksek lisans tezi (1407) hazırlamıştır.…
…Hüseyin b. Reşîḳ el-Mâlikî, Lübâbü’l-maḥṣûl fî ʿilmi’l-uṣûl…

…ikinci anlamına dayanır ( Lisânü’l-ʿArab , “ẓnn” md.; İbn…
…s. 101). Tehânevî ise lugat yönünden zan ile vehim…
…söyleyenler de vardır ( Lisânü’l-ʿArab , “ẓnn” md.).…
…Ebû İshak eş-Şîrâzî, Şerḥu’l-Lümaʿ (nşr. Abdülmecîd Türkî),…
…( Şerḥu’l-Burhân li-Arisṭû içinde, nşr.…
…olduğu gibi fıkıh literatüründe de bir kanaatin gerçeğe…
…nezdinde muteber olduğunu, Lâmişî’nin de bu görüşü benimsediğini…
…kılmalıdır. Bu aynı zamanda tahkīku’l-menât ictihadıdır. Yine…
…Bu aynı zamanda tahkīku’l-menât ictihadıdır. Yine halktan…
…gerekçelerin başında, tahkīku’l-menât ictihadının…
…başında, tahkīku’l-menât ictihadının kaçınılmaz…
…hususu gelmektedir. Tahkīku’l-menât ictihadının…
…hususu gelmektedir. Tahkīku’l-menât ictihadının kaçınılmazlığı…
…Kur’an’da uygulanabilmesi tahkīku’l-menât ictihadına bağlı…
…uygulanabilmesi tahkīku’l-menât ictihadına bağlı başka…
…muteber olduğunu gösterir. Tahkīku’l-menât ictihadı o kadar…
…olduğunu gösterir. Tahkīku’l-menât ictihadı o kadar…
…Zannîlik-kat‘îlik tartışması lafızların delâletlerinde ve bu…
…delâletlerinde ve bu lafızların ne tür delillerle tahsis…
…gündeme gelmiştir. Meselâ âm lafzın delâleti Hanefîler’e göre…
...

…Ali es-Süveysî, Ahmed el-La‘lâ‘, Ebü’l-Abbas Ahmed…
…baʿżi’l-ḳavâʿidi’ş-şerʿiyye li-ḥıfẓi’l-idâreti’l-külliyye…
…2002). E. C. van der Haven, Leiden Üniversitesi’nde hazırladığı…
…, Ḥasenetü’l-münzaʿ , Taḥḳīḳu’l-maḳāl , Taḥḳīḳu’l-menât…
…, Taḥḳīḳu’l-maḳāl , Taḥḳīḳu’l-menât adlı risâleleriyle…
…Taḥḳīḳu’l-maḳāl , Taḥḳīḳu’l-menât adlı risâleleriyle bey‘…
…baʿżi’l-ḳavâʿidi’ş-şerʿiyye li-ḥıfẓi’l-idâreti’l-külliyye…
…I, 612. Ahmed Abdesselem, Les historiens tunisiens , Paris…
…Shari’a and Political Leadership in Tunisia’s Age of Reform:…
…(doktora tezi, 2006), Leiden University Faculty of…