YÜCEBAŞ, Ahmet Hilmi

Balkan savaşlarından sonra Yunanistan sınırları içinde kalan Türk şehri Drama’da doğdu. 1924’te yapılan mübadelede ailesiyle birlikte Türkiye’ye geldi. Edebiyat zevkini Tekirdağ’da ortaokul sıralarında edindi. İlk şiirleri ve yazıları Resimli Şark ve Muhit dergilerinde çıktı. Bir köyde iki yıl kadar ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra gazeteciliğe başladı. 1932-1942 yıllarında Tekirdağ gazetesinin yazı işlerini yönetti. Ardından gittiği İstanbul’a yerleşerek Akşam, Cumhuriyet ve Son Posta gazeteleriyle Anadolu Ajansı’nda muhabir olarak çalıştı. Trakya Köylerinde (1935) adlı ilk kitabı öğretmenliği sırasında yaptığı folklor araştırmalarının ürünüdür. 1939’da yayımlanan Tekirdağlı Şairler’den sonra ünlü şair ve yazarlar hakkında birbiri ardınca kitaplar hazırladı. Basın şeref kartı sahibi olan yazar 21 Şubat 1996 tarihinde öldü ve Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi.

Hilmi Yücebaş’ın şair ve yazarları “bütün cepheleriyle” ele aldığı kitaplarının hemen hepsi gazete ve dergilerde çıkmış yazılardan oluşan derlemelerdir. Ancak bazı şahsiyetler hakkında günümüzde bile onun bu derlemeleri dışında kitap yoktur, bundan dolayı bir kısım çalışmaları önemini korumaktadır. Sanat ve edebiyat adamlarını araştırma merakının kendisinde nasıl başladığı sorusuna şu cevabı vermiştir: “Edebiyat tarihçilerimizin bahis konusu ettikleri şahsiyetler hakkında uzun boylu incelemelerde bulunmak zahmetine katlanmadıklarını görünce ben de milletçe sevilen şair, edip ve sanatçılarımızın hayat hikâyelerini, hatıralarını ve eserlerini derinlemesine inceleyerek bütün cepheleriyle tanıtmak ve yaşatmak yolunu tuttum.”

Eserleri. Tabiye ve İaşe Tabiyesi (1934), Trakya Köylerinde (1935), Namık Kemal ve Vatan Sevgisi (1937), Tekirdağlı Şairler (1939), Gazi Osman Paşa ve Plevne (1943), Midhat Paşa (1944), 105. Doğum Yılında Namık Kemal (1946), Millî Şairimiz Mehmet Emin Yurdakul (1947), Partiler Albümü (1950), Bütün Cepheleriyle Rıza Tevfik: Şiirler, Makaleler, Hatıralar (1950, muhtelif tarihlerde Filozof Rıza Tevfik: Hayatı-Hatıraları-Şiirleri adıyla genişletilmiş baskıları da yapılmıştır), Bütün Cepheleriyle Yahya Kemal: Hayatı-Hatıraları-Şiirleri (1953, bu eserin de yeni ilâvelerle genişletilmiş baskıları vardır), Hiciv Edebiyatı Antolojisi (1955, genişletilmiş üçüncü baskısı Hiciv ve Mizah Edebiyatı Antolojisi adıyla 1976’da yapılmıştır), Cemal Nadir ve Amcabey (1955), Süleyman Nazif’ten Hatıralar (1957), Bütün Cepheleriyle Ercüment Ekrem (1957), Bütün Cepheleriyle Reşat Nuri (1957), Ahmed Rasim: Aşkları, Hatıraları (1957), Cemal Nadir: Hayatı, Karikatürleri, Hatıraları (1957), Şair Eşref: Hayatı-Hatıraları-Şiirleri (1958), Türk Mizahçıları. Nüktedanlar ve Şairler (1958), Bütün Cepheleriyle Mehmed Âkif (1958), Bütün Cepheleriyle Neyzen Tevfik (1958, çeşitli tarihlerde Neyzen Tevfik: Hayatı-Hatıraları-Şiirleri adıyla genişletilmiş baskıları yapılmıştır), Bütün Cepheleriyle Ahmet Haşim (1958), Edebiyatımızda Mevlâna (1959), Karikatür Üstatlarımız Cem ve Ramiz (1959), Bütün Cepheleriyle Aka Gündüz: Hayatı, Hatıraları, Eserleri (1959), Bütün Cepheleriyle Tevfik Fikret: Hayatı-Hatıraları-Şiirleri (1959), Bütün Cepheleriyle Namık Kemal: Hayatı-Hatıraları-Şiirleri (1959), Bütün Cepheleriyle Cemal Nadir (tarihsiz), Ömer Seyfettin: Hayatı-Hatıraları-Şiirleri (1960), Şair Padişahlar (1960), Yedi Şairden Hatıralar: Abdullah Cevdet, Sâmih Rifat, Celâl Sahir, İhsan Hamami, Halil Nihat, İbrahim Alâettin, Enis Behiç (1960), Büyük Mücahit Hüseyin Cahit (1960), Ömer Hayyam: Hayatı, Felsefesi, Rubaileri (1960), Atatürk’ün Nükteleri, Fıkraları, Hatıraları (1963), Bütün Cepheleriyle Halide Edip (1964), Bütün Cepheleriyle Sait Faik: Hayatı, Hatıraları, Eserleri (1964), Bütün Cepheleriyle Hüseyin Rahmi (1964), Nâzım Hikmet: Türk Basınında Kavgalar, Hatıralar, Şiirler (1967), Ulunay: Hayatı, Hatıraları, Eserleri (1969), Bütün Cepheleriyle Faruk Nafiz: Hayatı-Hatıraları-Şiirleri (1974), Fatih Sultan Mehmet (1981).

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2019 yılında Ankara’da basılan (gözden geçirilmiş 3. basım) EK-2. cildinde, 682-683 numaralı sayfalarda yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.