https://islamansiklopedisi.org.tr/abide-es-selmani
Aslen Yemenli olup Murad kabilesinin Selman boyuna nisbetle es-Selmânî diye anılır. Doğum tarihi belli değildir. İslâmiyet’e girmeden önce de kabilesi arasında önemli bir yere sahipti ve kabilesinin arîfi idi. Hz. Peygamber’in vefatından iki yıl önce, Mekke fethi sıralarında müslüman oldu; fakat Hz. Peygamber’le görüşemedi. Hz. Ömer zamanında Medine’ye göç etti; daha sonra da Kûfe’ye giderek oraya yerleşti. Pek çok savaşa katılan ve Hz. Ali’nin Hâricîler’le yaptığı savaşta da bulunan Abîde, sahâbîlerin birçoğuyla görüşmüş, Hz. Ömer, Ali, Abdullah b. Mes‘ûd ve Abdullah b. Zübeyr’den hadis rivayet etmiştir. Kendisinden de başta Muhammed b. Sîrîn olmak üzere Şa‘bî, İbrâhim en-Nehaî ve Ebû İshak es-Sebîî gibi devrin önde gelen âlimleri rivayette bulunmuşlardır.
Hadis münekkitlerince güvenilir ve rivayetleri en sahih isnadlardan sayılan Abîde es-Selmânî’nin fıkıh ve kıraatte hocası Abdullah b. Mes‘ûd’dur. Kendisi de Kûfe’nin meşhur dört fakihinin (Abîde, Hâris, Alkame ve Şüreyh) bazılarına göre en üstünü sayılırdı. Kaynaklar Şüreyh’in, içinden çıkamadığı meselelerde ona danışarak hüküm verdiğini kaydeder.
Abîde’nin hicrî 73 veya 74 yılında öldüğüne dair farklı rivayetler varsa da en kuvvetli rivayete göre 72 (691) yılında vefat etmiştir.
BİBLİYOGRAFYA
İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt, VI, 93-95.
Ali b. Medînî, el-ʿİlel (Kal‘acî), s. 44.
İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe (Bennâ), III, 552.
a.mlf., el-Lübâb, II, 127.
Nevevî, Tehẕîb, I/1, s. 317.
Zehebî, Teẕkiretü’l-ḥuffâẓ, I, 50.
a.mlf., Aʿlâmü’n-nübelâʾ, IV, 40-45.
İbn Hacer, Tehẕîbü’t-Tehẕîb, VII, 84-85.
