https://islamansiklopedisi.org.tr/ebu-kudame-es-serahsi
Serahs’ta doğdu. Benî Yeşkür kabilesinin âzatlı kölesidir. Adından çok künyesiyle meşhur olmuştur. İlk tahsilinden sonra Nîşâbur’a giderek orada yerleşti. Devrin tanınmış hadis âlimlerinden ders alarak tahsilini tamamladı ve diğer ilim merkezlerine bu maksatla pek çok seyahat yaptı. Ders aldığı âlimler arasında Süfyân b. Uyeyne, Yahyâ b. Saîd el-Kattân, Abdurrahman b. Mehdî, Vekî‘ b. Cerrâh ve Yezîd b. Hârûn gibi meşhur muhaddisler yer alır. Kendisinden de Buhârî, Müslim, Nesâî, İbn Huzeyme, Ebû Zür‘a er-Râzî, Ebû Hâtim er-Râzî vb. muhaddisler rivayette bulunmuşlardır.
Sika bir muhaddis olarak bilinen Ebû Kudâme es-Serahsî, devrinde yapılan kelâmî tartışmalarda sünneti ve hadis ilimlerini savundu. Serahs, Nîşâbur ve çevresinde sünnetin ve hadis ilimlerinin yerleşip yayılmasında önemli rolü oldu. 237 (851) yılında Fârâb’da hadis meclisleri kurarak dersler verdi. Ṣaḥîḥ-i Buḫârî’de on üç, Ṣaḥîḥ-i Müslim’de kırk sekiz rivayeti bulunmaktadır.
Ebû Kudâme 241 yılının Rebîülevvel ayında (Ağustos 855) Fârâb’da vefat etti ve orada defnedildi.
BİBLİYOGRAFYA
Buhârî, et-Târîḫu’l-kebîr, V, 383.
a.mlf., et-Târîḫu’ṣ-ṣaġīr, II, 376.
İbn Ebû Hâtim, el-Cerḥ ve’t-taʿdîl, II/2, s. 317.
İbn Ebû Ya‘lâ, Ṭabaḳātü’l-Ḥanâbile, I, 198.
Zehebî, Teẕkiretü’l-ḥuffâẓ, II, 500, 501.
a.mlf., Aʿlâmü’n-nübelâʾ, XI, 405-406.
a.mlf., el-ʿİber, I, 436.
İbn Hacer, Tehẕîbü’t-Tehẕîb, VII, 16-17.
Hazrecî, Ḫulâṣatü Teẕhîb, s. 250.
İbnü’l-İmâd, Şeẕerât, II, 99.
Kays Âl-i Kays, el-Îrâniyyûn, II/1, s. 166-167.
