https://islamansiklopedisi.org.tr/ebul-mueyyed-i-belhi
Hayatı hakkında bilgi yoktur. Bazı kaynaklardaki (Târîḫ-i Sîstân, s. 35; Bel‘âmî, s. 40) kayıtlardan IV. (X.) yüzyılın ilk veya ikinci yarısında yaşadığı anlaşılmaktadır.
Eserleri. Ebü’l-Müeyyed’in eserleri hakkında da kaynaklarda pek az bilgi vardır. Sadece adları günümüze kadar gelebilen bu eserler şunlardır:
1. Şâhnâme-i Büzürg. Şâhnâme-i Müʾeyyedî veya Şâhnâme-i Bü’l-Müʾeyyed adlarıyla da anılan bu eserinden dolayı Müeyyed-i Belhî ilk şehnâme yazanlar arasında yer almaktadır. Dakīkī’nin manzum şehnâmesine kaynaklık eden eserin yalnız küçük bir parçası günümüze kadar gelmiştir.
2. ʿAcâʾibü’l-büldân. ʿAcâʾibü’l-ber ve’l-baḥr adıyla da bilinen eser coğrafya ile ilgilidir. Kara ve denizlerdeki olağan üstü varlık ve olayları anlatan kitap Sâmânîler’den Nûh b. Mansûr’a (976-997) ithaf edilmiştir.
3. Yûsuf u Züleyḫâ. İran edebiyatında bu konuda yazılan ilk mesnevidir.
4. Kitâb-ı Gerşâsp. Bu eser de Esedî-i Tûsî’nin (ö. 465/1073) Gerşâspnâme’sinin kaynağını oluşturmuştur.
BİBLİYOGRAFYA
Târîḫ-i Sîstân (nşr. Bahâr), Tahran 1314 hş., s. 13-14, 16-17, 35-37.
Keykâvûs b. İskender, Ḳābūs-nāme (nşr. R. Levy), London 1951, s. 6.
İbn İsfendiyâr, Târîḫ-i Ṭaberistân (nşr. Abbas İkbâl), Tahran 1324 hş./1945, s. 18.
Avfî, Lübâb (nşr. Saîd-i Nefîsî), Tahran 1335 hş., s. 264.
Hidâyet, Mecmaʿu’l-fuṣaḥâ, Tahran 1295, I, 81.
Bahâr, Sebkşinâsî yâ Târîḫ-i Teṭavvür-i Nes̱r-i Fârsî, Tahran 1321 hş., II, 8, 18-24.
Safâ, Edebiyyât, I, 401-403, 611-612.
a.mlf., Ḥamâse-serâyî der Îrân, Tahran 1324 hş./1945, s. 91-94.
Rypka, HIL, s. 150, 152-154, 165, 179, 461, 633.
a.mlf., Târîḫ-i Edebiyyât-ı Îrân (trc. Îsâ Şihâbî), Tahran 1354, s. 243, 246, 250, 268, 275, 317.
G. Lazard, “Abu’l-Muʾayyed-i Belhî”, Yâdnâme-i Jan Rypka, Prag 1967, s. 95-101.
a.mlf., “Abu’l-Moʾayyad Balḵī”, EIr., I, 340.
DMF, I, 28.
