https://islamansiklopedisi.org.tr/firenkcin
On iki zamanlı bir küçük usul olup iki tane üç zaman ile üç tane iki zamanın, yani iki semâi ve üç nîm-sofyan usulünün birleşmesinden meydana gelmiştir. 12/8’lik birinci ve 12/4’lük ikinci mertebeleri kullanılmıştır. Bunlardan ikinci mertebesi nisbeten ağır olduğu için usulün son nîm-sofyanı velvelelendirilerek vurulabilir. Şematik gösterilişi resimdeki gibidir.
Bu usulün meydana getirilişi hususunda Rauf Yektâ Bey Zekâi Dede’den naklen şu bilgileri vermektedir: “Fransa Kralı I. François, 1543 yılında Kanûnî Sultan Süleyman’a devrin usta mûsikişinaslarından müteşekkil bir orkestra göndermiştir. Bu orkestranın sarayda verdiği konserler esnasında eserlerden birinin usulü padişah tarafından çok beğenilmiş ve Türk mûsikişinaslarının da bu ritimde eser bestelemesi istenmiştir. İsmi bilinmeyen bir mûsikişinas da frenkçîn adıyla düzenlediği bu usulde eserler bestelemiştir.” Ancak Mehmet Suphi Ezgi, firenkçîn ve firengî fer‘ usullerinin Fâtih Sultan Mehmed’den sonra icat edilmiş olabileceğini ifade etmektedir.
Çok az kullanılan firenkçîn usulüyle daha çok peşrev ve bestelerle bazı Mevlevî âyinlerinin üçüncü selâmları ölçülmüştür.
BİBLİYOGRAFYA
Kantemiroğlu, İlmü’l-mûsikî, I, 167.
Ezgi, Türk Musikisi, II, 48-49; V, 283.
Özkan, TMNU, s. 626-627.
Rauf Yektâ, Türk Musikisi, s. 116-117.
Arel, Türk Mûsıkîsi, s. 109-111.
Sadettin Heper, “Türk Musikisinde Usuller”, MM, sy. 345 (1978), s. 12.
