https://islamansiklopedisi.org.tr/habib-b-zeyd
Medineli ilk müslümanlardan olup babası Zeyd b. Âsım ve savaşlarda gösterdiği yiğitlikle tanınan annesi Ümmü Umâre de sahâbîdir. Babası, annesi ve kardeşi Abdullah ile birlikte İkinci Akabe Biatı’nda bulundu. Başta Uhud ve Hendek olmak üzere bütün gazvelere katıldı.
Hz. Peygamber vefatına yakın günlerde Habîb’i Müseylimetülkezzâb’a elçi olarak gönderdi. Müseylime ondan Resûl-i Ekrem’in peygamberliğini kabul edip etmediğini öğrenmek istedi. Habîb kabul ettiğini söyleyince, “Benim peygamberliğime de inanıyor musun?” diye sordu. Bunun üzerine Habîb sağır olduğunu ve ne dediğini anlamadığını söyledi. Müseylime sorusunu birkaç defa tekrar edip de Habîb’den hep aynı cevabı aldığı için onu organlarını tek tek keserek öldürdü.
Bazı rivayetlere göre ise Habîb ve Abdullah b. Vehb el-Eslemî, Hz. Peygamber’in Vedâ haccından sonra vergi toplamak ve İslâm’ı tebliğ etmek amacıyla Umman’a gönderdiği Amr b. Âs ile birlikte bulunuyorlardı. Resûl-i Ekrem’in vefatı üzerine Medine’ye dönerken Müseylime ile karşılaştılar. Diğerleri kaçıp kurtulurken Müseylime, Abdullah b. Vehb ile Habîb b. Zeyd’i esir aldı. Abdullah onun peygamberliğini kabul eder görünerek canını kurtardı; Habîb ise buna yanaşmadığı için şehid edildi. Hz. Ebû Bekir devrinde Hâlid b. Velîd kumandasında Müseylime üzerine gönderilen İslâm ordusunda Habîb’in annesi Ümmü Umâre ile kardeşi Abdullah da yer aldı. Yemâme Savaşı’nda on bir yerinden yaralanan Ümmü Umâre bir elini de kaybetti. Ancak oğlu Abdullah, Vahşî b. Harb ile birlikte Müseylime’yi öldürdü.
BİBLİYOGRAFYA
İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt, IV, 316.
İbn Abdülber, el-İstîʿâb, I, 328.
İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe, I, 443.
a.mlf., el-Kâmil, II, 352.
Zehebî, Tecrîdü esmâʾi’ṣ-ṣaḥâbe, Beyrut, ts. (Dârü’l-ma‘rife), I, 118.
İbn Hacer, el-İṣâbe, I, 306-307; II, 382; IV, 479.
İsmail L. Çakan, “Abdullah b. Zeyd b. Âsım”, DİA, I, 143.
