Arama - TDV İslâm Ansiklopedisi

Madde Başlıkları (16)

Madde İçerikleri (167)

Müellifler (0)

Kısaltmalar (1)

hamse için 16 madde bulundu.

HAMSE

bk. VİLÂYÂT-ı HAMSE ولايات خمسةİran’da biri Fars bölgesinde, diğeri Azerbaycan’da iki coğrafî yörenin adı.

HAMSE خمسه
Klasik İran ve Türk edebiyatlarında bir şairin beş mesnevisinden oluşan külliyat.

ATVÂR-ı SEB‘A الأطوار السبعة

bk. LETÂİF-i HAMSE; NEFİS

LETÂİF-i HAMSE لطائف خمسه
Nakşibendî-Müceddidiyye ve Hâlidiyye tarikatlarında seyrüsülûk usulü.

ŞERHU’l-USÛLİ’l-HAMSE شرح الأصول الخمسة
Kādî Abdülcebbâr’ın (ö. 415/1025) Mu‘tezile mezhebince benimsenen beş inanç esasını açıkladığı eseri.

USÛL-i HAMSE الأصول الخمسة
Mu‘tezile mezhebinin beş inanç esasını ifade eden tabir.

VİLÂYÂT-ı HAMSE ولايات خمسة
İran’da biri Fars bölgesinde, diğeri Azerbaycan’da iki coğrafî yörenin adı.

AHMED RIDVAN
Hamse sahibi divan şairi.

NİZÂMÎ-i GENCEVÎ نظامئ گنجه وي
Fars edebiyatında hamse türünün kurucusu sayılan şair.

BİHİŞTÎ AHMED SİNAN ÇELEBİ
Divan edebiyatında ilk hamse sahibi olduğu ileri sürülen şair ve tarihçi.

VA‘D ve VAÎD الوعد و الوعيد
Mu‘tezile’nin beş temel prensibinden (usûl-i hamse) biri.

AHFÂ اخفى

Kalp, ruh, sır, hafî, ahfâ şeklinde sıralanan “letâif-i hamse”nin sonuncusuna verilen ad. “Atvâr-ı seb‘a”nın da sonuncusuna ahfâ denilir.bk. LETÂİF-i HAMSE لطائف خمسه

HAFÎ خفي

Nakşibendiyye tarikatında emir âlemine ait kalp, ruh, sır, hafî, ahfâ şeklinde sıralanan “letâif-i hamse”nin dördüncüsüne verilen ad.bk. LETÂİF-i HAMSE لطائف خمسه

TAŞLICALI YAHYÂ
Hamsesiyle ünlü divan şairi.

CELÎLÎ, Hâmidîzâde
Daha çok hamsesiyle tanınan divan şairi.

HAYÂTÎ حياتي

Kendisine atfedilen hamsedeki mesnevilerin Ahmed Rıdvan’a ait olduğu veya büyük çapta benzerlikler taşıdığı anlaşılan II. Bayezid devri şairi Abdülhay Çelebi’nin mahlası.bk. AHMED RIDVAN