HAYIRLIOĞLU, Eyüp Sabri

Konya’da doğdu. Hayırlızâde Mehmed Efendi’nin oğludur. İlk öğrenimini yaparken Kur’an’ı da hıfzetti. Ardından Konya Ziyâiye Medresesi’ne devam ederek Sivaslı Ali Kemâlî ve Yalvaçlı Ömer efendilerden ders görüp icâzet aldı. Daha sonra Konya’da yeni açılan Dârülfünûn-ı Osmânî’nin Hukuk Şubesi’ni birincilikle bitirdi (1911).

Yakın arkadaşı Mûsâ Kâzım Efendi ile birlikte gittiği İstanbul’da Dârülfünun’da müderris muavinliği imtihanını kazandı. Bir süre müderris muavinliği yaptıktan sonra istifa ederek memleketine döndü. Ardından Uşak Bidâyet Mahkemesi müddeiumumiliğine tayin edildi (1913). Altı yıl sürdürdüğü bu görevinden de ayrılarak Konya’da bir müddet avukatlık yaptı; Konya vilâyet ve belediye encümen üyeliklerinde bulundu.

Türkiye Büyük Millet Meclisi II. dönem (1923-1927) Konya mebusu seçilen Eyüp Sabri, Halk Fırkası grubu toplantılarında ve mecliste yaptığı konuşmalarda Teşkîlât-ı Esâsiyye Kanunu’nun tâdili ve Cumhuriyet’in ilânını savundu. Ayrıca Cumhuriyet’in ilânının ve Atatürk’ün cumhurreisi seçilişinin 101 pâre top atışıyla kutlanması yönündeki teklifi de kabul edildi. III. dönemde meclise giremeyen Hayırlıoğlu Konya’da tekrar avukatlığa başladı. Bu arada ticaretle de meşgul oldu.

Ahmet Hamdi Akseki’nin vefatı üzerine Diyanet İşleri başkanlığına getirilen (1951) Hayırlıoğlu, 22 Kasım 1951 tarihli Bakanlar Kurulu kararı uyarınca mâbed dışında “ruhanî elbise” giymesine izin verilen ilk Diyanet İşleri başkanı oldu. Rahatsızlığı sebebiyle başkanlık görevinden emekliye sevkedildikten dört ay sonra vefat etti (8 Ekim 1960) ve Ankara’da Cebeci Asrî Mezarlığı’nda toprağa verildi.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1998 yılında İstanbul’da basılan 17. cildinde, 50-51 numaralı sayfalarda yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.