İBRÂHİM AĞA - TDV İslâm Ansiklopedisi

İBRÂHİM AĞA

Müellif: NURİ ÖZCAN
İBRÂHİM AĞA
Müellif: NURİ ÖZCAN
Web Sitesi: TDV İslâm Ansiklopedisi
Yayımcı: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi
Baskı Tarihi: 2000
Erişim Tarihi: 09.10.2024
Web Adresi:
https://islamansiklopedisi.org.tr/ibrahim-aga
NURİ ÖZCAN, "İBRÂHİM AĞA", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ibrahim-aga (09.10.2024).
Kopyalama metni

Kaynaklarda Zurnazen İbrâhim ve Zurnazenbaşı İbrâhim Ağa olarak geçen bestekârın hayatı hakkında yeterli bilgi bulunmamakta, XVII. yüzyılın ikinci yarısı ile XVIII. yüzyılın başlarında yaşadığı tahmin edilmektedir. Ali Ufkî Bey’in Mecmûa-i Sâz ü Söz’ü ile Ebûishakzâde Esad Efendi’nin Atrabü’l-âsâr’ında İbrâhim Ağa’nın ismine rastlanmamasına rağmen Kantemiroğlu’nun (ö. 1723) İlmü’l-mûsikî’sinde ona yer vermesi sanatkârın Kantemiroğlu ile çağdaş olduğunu göstermektedir. Saraya alındıktan sonra Enderun’da eğitim gören İbrâhim Ağa, kısa zamanda mûsikide ve özellikle zurna çalmada gösterdiği başarı ile dikkati çekti. Daha sonra padişahın “mehterân-ı tabl ü alem-i hâssa” takımına zurnazen olarak alındı ve burada zurnazenbaşılığa kadar yükseldi. Kantemiroğlu’nun İlmü’l-mûsikî’sinde İbrâhim Ağa’nın onu peşrev ve on beşi saz semâisi olmak üzere yirmi beş bestesi zikredilmiş, bunlar arasında sadece dört peşrev ve dokuz saz semâisinin notaları verilmiştir. Aynı makamda birden fazla peşrev ve saz semâisi besteleyen İbrâhim Ağa’nın eserlerinden güçlü bir bestekâr olduğu anlaşılmaktadır. Darbeyn ve darb-ı fetih gibi büyük usullerin de kullanıldığı ve mehter mûsikisi üslûbunun kuvvetle hissedildiği bu eserlerin mehterhâne fasılları için bestelenmiş olması muhtemeldir. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu repertuvarında İbrâhim Ağa’nın sadece nîm-çenber usulündeki uşşak peşrevi yer almaktadır.


BİBLİYOGRAFYA

, I, 192, 196, 198, 200, 204, 217, 219, 223.

Suphi Ezgi, Nazarî-Amelî Türk Musikisi, İstanbul 1933, II, 71-72.

Haydar Sanal, Mehter Musikisi, İstanbul 1964, s. 155-159, 176-192, 257.

Etem [Ruhi] Üngör, Türk Marşları, Ankara 1966, s. 24, 29.

, s. 71.

İsmail Kayabalı – Cemender Arslanoğlu, “Mehter Musikisi”, , sy. 130-132 (1973), s. 329, 357-358.

, I, 378.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2000 yılında İstanbul’da basılan 21. cildinde, 285 numaralı sayfada yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.
TDV İslâm Ansiklopedisi'nden rastgele bir madde okumak ister misiniz?
BAŞKA BİR MADDE GÖSTER