ISLAMIC CULTURE

Dergi, Kur’an mütercimi Muhammed Marmaduke Pickthall önderliğinde Hintli bazı müslüman ilim adamları tarafından 1927’de çıkarılmaya başlandı. Haydarâbâd Nizamı Mîr Osman Ali Han maddî destek sağladı. Pickthall’ın editörlüğündeki ilk sayı Islamic Culture. The Hyderabad Quarterly Review başlığını taşımaktaydı. Dergi, 1940 yılından itibaren An English Quarterly adıyla yayın hayatına devam etti. Amacı, siyaset ve mezhep tartışmalarına girmeden sadece ilmî ve entelektüel olmaya özen göstererek İslâm araştırmalarının standardını yükseltmek, başka ülkelerdeki şarkiyatçılara ve diğer ilim adamlarına rehberlik yapmaktı. Dergide modern dünyadaki gelişmelere de yer verilmesi düşünülmekle birlikte genelde geçmişi araştırma ve onun günümüze ışık tutacak yanlarını ortaya koyma ilkesi benimsenmişti.

Derginin yayın kurulu üyelerinden Seyyid Emîr Ali ve Pickthall ilk iki sayıda, şarkiyatçıların araştırmalarındaki İslâm aleyhtarı tavırlarına karşı müslümanların tepkilerini dile getirdiler; İslâm tarihinin ilk dönemlerindeki inanç gücünden ve toplum sisteminden örnekler vererek İslâm’ın diğer dinlerden farklılığını ortaya koydular (Syed Ameer Ali, “The Modernity of Islam”, IC, I/1, s. 1-5; Marmaduke Pickthall, “Islamic Culture”, a.g.e., I/1, s. 151-163; I/2, s. 259-318). I. cildin ilk dört sayısında yer alan kırk civarındaki makale müslüman ve gayri müslim İslâm araştırmacılarının takdirini kazandı ve dünyanın çeşitli bölgelerinde çıkan dergilerde Islamic Culture’ın ilmî düzeyinden övgüyle söz edildi (“Introductory Remarks”, a.g.e., II/1, s. I). İlk cildin yazar kadrosu çok zengindir; Seyyid Emîr Ali, Seyyid Süleyman Nedvî, Abdullah Yûsuf Ali, Âsaf Ali Asgar Feyzî, Said Halim Paşa, Hudâbahş, Hidâyet Hüseyin ve Muhammed M. Pickthall gibi müslümanlar ve Josef Horovitz, Freitz Krenkow, Reynold Allayne Nicholson ve David Samuel Margoliouth gibi gayri müslimler bunlardan bazılarıdır. Derginin ilk sayılarından itibaren kitap tanıtımlarına da yer verilmiş, bunun yanında Hindistan’da ve dünyanın diğer bölgelerinde çıkan ilmî dergilerdeki önemli makalelerin bir listesi okuyuculara sunulmuştur.

Yayımlanan makaleler arasında temel dinî ilimlere kıyasla genel tarih ve Hindistan tarihiyle ilgili bulunanların daha geniş yer tuttuğu görülmektedir. Dinî içerikli makalelerden tasavvuf ve tarikat ağırlıklı olanlar çoğunluktadır (1927-1980 arası elli dört makale). Sanat, mimari ve mûsiki de önem verilen alanlardandır (1927-1980 arası 100’ü aşkın makale). Arap, Fars ve Urdu dillerine, bilime, bilim tarihine, coğrafyaya ve eğitime yeterli derecede yer ayrılırken Türkler’e ve Türk dünyasına dair çok az sayıda makale yayımlanabilmiştir. Dergide, daha sonra birçoğu kitap haline getirilen uzun yazı ve tercümeler bulunmaktadır. Horovitz’in “The Earliest Biographies of the Prophet and Their Authors” ve “Ibn Quteiba’s Uyun al-Akhbar”, Hudâbahş’ın “The Renaissance of Islam”, S. K. Bhuyan’ın “New Lights on Moghul India from Assamese Sources”, Hârun Han Şirvânî’nin “Incursions of the Muslims into France, Piedmont and Switzerland” ve David S. Margoliouth’un “The Devil’s Delusion: Talbīs Iblīs of Abu’l-Faraj Ibn al-Jawzī” (İbnü’l-Cevzî’nin Telbîsü İblîs’inin tercümesi) adlı makale ve tercümeleri bunlardandır.

Derginin ilk on cildinin editörlüğünü Pickthall, XI ve XII. ciltlerinkini Muhammed Esed (Leopold Weiss) yapmış, Esed’den sonra günümüze kadar bu görevi Muhammed Abdülmuîd Han, Muhammed Selâhaddin, M. A. Abbâsî, Muhammed Fazlurrahman, Şâhid Ali Abbâsî, Mîr Veliyyüddin ve Seyyid Sirâcüddin yürütmüştür. Haydarâbâd Nizamlığı’nın 13 Eylül 1948’de Hindistan tarafından ilhak edilmesinden sonra dergi varlığını Mîr Osman Ali Han’ın kurduğu Nizam Vakfı’nın himayesinde sürdürdü. Baştan beri yayım işini üstlenen Islamic Culture Board, 1997 yılının 4. sayısından itibaren yerini Haydarâbâd’da bulunan The Academic and Cultural Publications Charitable Trust adlı kuruluşa bıraktı ve bu tarihten sonra yayın politikasında bazı değişiklikler yapılarak Islamic Culture daha çok sosyal bir dergi haline getirildi.

Islamic Culture başlangıcından itibaren Doğu ve Batı dünyasında dikkatle takip edilmiş ve makalelerine önemli indekslerde yer verilmiştir. Zaman içinde dünyada İslâm dini ve kültürü üzerine araştırma yapan kurumların çoğalmasıyla dergide çıkan makalelere yeniden ihtiyaç duyulması üzerine ilk otuz yedi cilt Johnson Reprint Corporation (New York) ve XXXVIII-L. ciltler Kraus Reprint (Liechtenstein) tarafından tıpkıbasım olarak yayımlanmıştır. Lahor’daki Dyal Singh Trust Library adlı kurum da hicretin XV. asrı münasebetiyle eski sayıları yeniden bastırmıştır.

Islamic Culture Board tarafından derginin ellinci yılı için özel bir sayı çıkarılmış ve burada o güne kadar yayımlanmış on sekiz önemli makaleye yer verilmiştir; 1927-1976 yıllarına ait yazar ve konu indeksleri de basılmıştır (Haydarâbâd-Dekken 1979). Osmâniye Üniversitesi hocalarından Muhammed Süleyman Sıddîkī ile Muhammed Ahmedullah’ın hazırladıkları konu, yazar ve kitap tanıtımı indeksi araştırmacılara yol gösterecek bir çalışmadır (Index of Islamic Culture-Subject, Authors and Reviews [1927-1980], Haydarâbâd-Dekken 1984); ancak burada makalelere ait sayfa numaralarının verilmemiş olması bir eksikliktir.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2001 yılında İstanbul’da basılan 23. cildinde, 71-72 numaralı sayfalarda yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.