KONYA İNCE MİNARELİ MEDRESE TAŞ ve AHŞAP ESERLER MÜZESİ

Taçkapısındaki oymalarla ünlü olan İnce Minareli Medrese’de 1956 yılında faaliyete geçmiş ve 2000-2002 yılları arasında medresede yapılan son restorasyonlardan sonra yeniden düzenlenerek 9 Temmuz 2002’de tekrar ziyarete açılmıştır. Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemlerine ait 200 dolayında taş ve ahşap eser barındırır; bunlardan sergilenenler şu şekilde düzenlenmiştir:

1. Dış mekân. Medrese’nin güneyinde özel bir sundurma altında tutulan eserlerin büyük bir bölümü Konya ve çevresinden derlenen Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemlerine ait mezar taşları ile yıkılmış türbelerden getirilen lahitlerdir. Çoğunluğu mermerden yapılan lahit tipi mezar taşları arasında form yazı ve süsleme bakımından büyük önem taşıyan örnekler bulunmaktadır.

2. İç mekân. a) Taş eserler. Tamamı Selçuklular’a ait olup içlerinde melek ve hayvan tasvirli kabartmalar sayıca fazladır. Büyük bir kısmı Konya Kalesi’nden gelen bu kabartmalardan I. Alâeddin Keykubad’ın hâkimiyetini sembolize eden çift başlı kartallar arasında özellikle 881 envanter numarasını taşıyanı çok önemlidir. Sergilenen iki adet kanatlı melek kabartması ise Pazar (At Pazarı) Kapısı’ndan getirilmiştir. Arslan, ejder, antilop, harpi (kuş başlı, insan gövdeli mitolojik yaratık), balık, fil ve gergedan kabartmaları ile bağdaş kurmuş bir insan kabartması Anadolu Selçuklu sanatının Orta Asya menşeli oluşuna işaret etmektedir. İnsan kabartmalarında figürlerin duruşu, elbiseleri, ellerinde tuttukları sembolik kaplar Göktürk, Uygur ve Büyük selçuklu tasvirlerini andırır; hayvan tasvirleri ise Orta Asya hayvan üslûbunun devam ettirildiğini gösterir. Taş eserler arasında kitâbeler önemli bir yer tutar. Bunların çoğu, I. Alâeddin Keykubad’ın yaptırdığı Konya dış surlarından ve şehir merkezindeki Akıncı Mescidi (1210), Şekerfüruş Mescidi (1220) gibi Selçuklu yapılarından gelmiştir; geriye kalanları çevreden toplanan Selçuklu, Karamanlı ve Osmanlı kitâbeleri teşkil eder. b) Ahşap eserler. Bu koleksiyon son restorasyon sırasında taçkapı ile minare arasında ortaya çıkarılan bir odada sergilenmektedir. Eserler Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı yapılarından alınan kapı-pencere kanatları ile Osmanlı dönemi evlerinin tavan göbeklerinden oluşmaktadır. Ahşap oyma mimari parçalar Beyhekim Mescidi, Eşrefoğlu Camii ve Mevlânâ Dergâhı gibi çeşitli yapılardan gelmiştir.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2002 yılında Ankara’da basılan 26. cildinde, 194-195 numaralı sayfalarda yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.