İSTİSLÂH
İslâm fıkhının genel ilkelerine, özellikle de şer‘an onaylandığına veya reddedildiğine dair bir delil bulunmayan maslahata göre hüküm verme yöntemini ifade eden fıkıh usulü terimi.
MAKĀSIDÜ’ş-ŞERÎA
Genelde dinin, özelde ibadetler ve hukuk alanındaki dinî hükümlerin gayeleri anlamında bir tabir.
MENFAAT
Bir aynın kullanılmasıyla meydana gelen fayda, iyi olana ulaştıran şey, zararın karşıtı anlamında İslâm hukuk terimi.
MEFSEDET
Şer‘an yasak fiillerin içerdiği veya hakkında özel hüküm bulunmasa da dinin temel amaçlarını ihlâl eden zararlar ve kötülükler anlamında usûl-i fıkıh terimi.
HİKMET
Din ve felsefe alanında kullanılan geniş kapsamlı bir terim.
İLLET
Hükmün amacını genellikle gerçekleştirdiği kabul edilen açık ve istikrarlı vasıf anlamında fıkıh usulü terimi.
İHTİYAÇ
Karşılanmaması halinde insanın zorluk ve sıkıntıya düşmesine yol açan gereksinmeler anlamında fıkıh usulü terimi.
MEŞAKKAT
Genelde dinî ve hukukî hükümlerin tabii uzantısı olan zorlukları, özelde yükümlülüğün kaldırılmasına veya hafifletilmesine sebep olan sıkıntıyı ifade eden bir fıkıh terimi.
Deliller hiyerarşisinde maslahata önemli bir yer veren âlim
TÛFÎ
Kelâm âlimi, Hanbelî fakihi ve müfessir.
ÖRF
Toplumda genel kabul gören, sürekli veya baskın tatbikatı bulunan sosyal davranış biçimleri ve dildeki yerleşik kullanımlar anlamında bir terim.
ELEM
İnsanın fizikî ve psikolojik yapısının duyduğu acı ve ıstırap anlamında bir terim.
LEZZET
Varoluşa uygun algıların meydana getirdiği haz, maddî veya mânevî doyum, zevk anlamında psikoloji ve ahlâk terimi.
İctihad ve fetva usulünde maslahata büyük önem veren âlim
ŞÂTIBÎ, İbrâhim b. Mûsâ
el-Muvâfaḳāt adlı eseriyle tanınan Endülüslü Mâlikî fakihi, dil âlimi.
Maslahat konusundaki eseri ve görüşleriyle tanınan âlim
İBN ABDÜSSELÂM, İzzeddin
Şâfiî fakihi.