Antalya Akseki’de (Menteşbey köyü) doğdu (1947). Antalya İmam-Hatip Okulu’ndan (1966) ve Konya Yüksek İslâm Enstitüsü’nden (1970) mezun oldu. Erzurum Atatürk Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi’nde doktora çalışmalarına başladı (1978); doktora kabulü için “Abdullah İbnü’l-Mübârek ve Hadis İlmindeki Yeri” ve “Hicrî İkinci Asır Müellifleri” adlı iki ayrı çalışma takdim etti. Doktorasını “Kur’an ve Sünnette Sevgi Kavramı: Özellikle Allah Sevgisi” adlı teziyle (danışman: Prof.Dr. Salih Tuğ) daha sonra geçiş yaptığı Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde tamamladı (1984). 1997’de doçent, 2003’te profesör unvanını aldı.
Erzurum İmam-Hatip Okulu’nda dört yıl öğretmenlik ve idarecilik yaptıktan sonra Erzurum Yüksek İslâm Enstitüsü’nde Hadis ve İslâm Ahlâkı Öğretim Görevlisi olarak çalışmaya başladı (1975); aynı zamanda idarî görevlerde bulundu. Daha sonra İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü’ne naklen tayin oldu (1981). İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü’nün Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi’ne dönüşmesinden (1982) sonra da uzun yıllar boyunca bu fakültenin hadis ana bilim dalında öğretim üyesi olarak çalıştı, çeşitli akademik ve idarî görevlerde bulundu; 2007-2011 yılları arasında dekanlık yaptı. Aynı dönemde Marmara Üniversitesi Senatosu ve Marmara Üniversitesi Yönetim Kurulu üyelikleri yanında, Yüksek Öğretim Kurulu İlâhiyat Millî Komitesi üyeliği ve başkanlığı, Yüksek Öğretim Kurulu Yurt Dışı İlâhiyat Alanı Denklik Alt Komisyonu başkanlığı görevlerinde bulundu. 2011-2014 yılları arasında Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu başkanlığı yaptı ve buradan emekli oldu. Aynı yıl başladığı Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İSAM) başkanlığı görevini 2022 yılı Eylül ayına kadar sürdürdü. 22 Kasım 2022’de İstanbul’da vefat etti ve Fatih Camii hazîresine defnedildi.
2012-2022 yılları arasında Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) aslî üyesi oldu. Aynı zamanda çok sayıda vakıf, dernek ve sivil toplum kuruluşuna kurucu ve üye olarak katkıda bulundu.
Sevgi Medeniyeti adıyla yayımlanan doktora tezi ile Türkiye Yazarlar Birliği tarafından “fikir” dalında birincilik ödülüne (1991), ayrıca Türkiye Yazarlar Birliği "Yılın Yazar, Fikir Adamı ve Sanatçıları Ödülleri" kapsamında Üstün Hizmet Ödülü'ne (2016) lâyık görüldü.
İlmî ve akademik çalışmaları hadis ve siyer alanlarında yoğunlaşmıştır.
Siyer (İmam-Hatip Liseleri için ders kitabı, İsmail Yiğit ile birlikte, Ankara 1987, 1997),
Sevgi Medeniyeti (Ankara 1991; İstanbul 2007),
Türk Millî Eğitiminde Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersleri (Mustafa Öcal ile birlikte, İstanbul 1993),
Peygamberimizden Hayat Ölçüleri: Riyâzu’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi (M. Yaşar Kandemir - İsmail L. Çakan ile birlikte, I-VIII, İstanbul 1997, 2017) ve
Hazret-i Muhammed (s.a.v.): Siyer-i Nebî (İsmail Yiğit ile birlikte, İstanbul 2006, 2015) başlıca eserleridir.
Güncelleme Tarihi: 28.12.2022