TDV İslâm Ansiklopedisi editörleri tarafından tespit edilen ilişkili maddeler aşağıda sunulmaktadır. Fakat, OSMANLI TÜRKÇESİ maddesi ile arasında alaka kurulabilecek ansiklopedi maddeleri bunlarla sınırlı olmayabilir.
OSMANLILAR
Batı Anadolu’nun kuzeyinde bir Türkmen beyliği olarak ortaya çıkıp üç kıtaya yayılan ve kurucusunun adıyla anılan Türk-İslâm dünyasında en uzun ömürlü devlet (1300-1922).
Osmanlı Türkçesi ile ilgili eser
BELÂGAT-ı OSMÂNİYYE
Ahmed Cevdet Paşa’nın (ö. 1895) Osmanlı Türkçesi’nin belâgat kurallarına dair eseri.
Osmanlı Türkçesi'ne etki eden dil: Arap dili
ARAP
Osmanlı Türkçesi'ne etki eden dil: Fars dili
İRAN
Ortadoğu ile Orta Asya’nın yüksek düzlükleri arasında yer alan ülke.
Bu dille yazan şairlerden
BÂKÎ
Şöhret ve tesiri asırlarca devam eden, klasik Osmanlı şiirine söyleyiş gücü kazandıran ve “Sultânü’ş-şuarâ” diye anılmış büyük divan şairi.
Bu dille yazan şair ve yazarlardan
FUZÛLÎ
Klasik Türk edebiyatının en büyük şairlerinden.
Bu dille yazan şairlerden
HAYÂLÎ BEY
Divan şairi.
Bu dille yazan şairlerden
NEDÎM
Divan şiirinde kendi adıyla anılan bir tarz ortaya koyan şair.
Bu dille yazan şairlerden
LÂMİÎ ÇELEBİ
Daha çok Molla Câmî’den yaptığı çevirilerle tanınan divan şairi ve Nakşibendî şeyhi.
Bu dille yazan müelliflerden
KÂTİB ÇELEBİ
XVII. yüzyıl Türk ilim dünyasının müsbet düşünceyi temsil eden büyük siması ve çeşitli konulara dair pek çok eserin müellifi.
Bu dille yazan müelliflerden
EVLİYA ÇELEBİ
Büyük Türk seyyahı.
Bu dille yazan şair ve yazarlardan
KINALIZÂDE HASAN ÇELEBİ
Tezkiretü’ş-şuarâ adlı eseriyle tanınan Osmanlı müellifi, şair.
Bu dille yazan müelliflerden
YİRMİSEKİZ ÇELEBİ MEHMED EFENDİ
Türk diplomatı, siyaset ve devlet adamı.
Yüksek zümreye hitap eden yazarlardan
VEYSÎ
Daha çok nesriyle tanınan divan şairi.
Yüksek zümreye hitap eden yazarlardan
NERGİSÎ
Osmanlı sanatlı nesrinin en meşhur temsilcisi.
Yüksek zümreye hitap eden yazarlardan
ÂLÎ MUSTAFA EFENDİ
Tarihçi, şair, çok yönlü ve zengin sayıda eser vermiş Osmanlı müellifi.
Yüksek zümreye hitap eden yazarlardan
NAÎMÂ
İlk resmî Osmanlı vak‘anüvisi, tarihçi.
Türkî-i basit akımının temsilcilerinden
EDİRNELİ NAZMÎ
Mecmau’n-nezâir adlı eseriyle tanınan divan şairi.
Halk tabirleri ve atasözlerine yer veren şair
NECÂTÎ BEY
Divan şiirinin temelini atan en büyük sanatkârlardan.
Batılılaşma: Tanzimat edebiyatı
BATILILAŞMA
Batı dışındaki toplumlarda Batı’nın gelişmişlik seviyesine ulaşma çabalarını ifade etmek için kullanılan bir tabir.
Dilin sadeleşmesine etki eden gazeteler
MATBUAT
Sadeleşmenin durduğu dönem
EDEBİYÂT-ı CEDÎDE
Türk edebiyatında 1896-1901 yılları arasında faaliyet gösteren edebî topluluk.
Bu konuda eserler veren şarkiyatçılardan biri
MENINSKI, François à Mesgnien
XVII. yüzyıl Osmanlı Türkçesi üzerine hazırladığı eserlerle tanınan Lehistan’ın Osmanlı Devleti nezdindeki temsilcisi.
