https://islamansiklopedisi.org.tr/abdullah-b-utbe
Meşhur sahâbî Abdullah b. Mes‘ûd’un yeğenidir. Hz. Peygamber’in vefatı sırasında henüz küçüktü. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Hz. Ömer’in halifeliği zamanında Medine’de çarşı ve pazarın kontrolüyle görevlendirildi. 66 (685) yılında Kûfe’de isyan çıkararak şehirde idareyi ele geçiren Muhtâr es-Sekafî tarafından Şüreyh’in yerine kadı tayin edildi, fakat kısa bir süre sonra hastalığı sebebiyle görevden alındı. Mus‘ab b. Zübeyr’in valiliği sırasında da iki yıl (686-687) Kûfe kadılığı yapan Abdullah b. Utbe 74 (veya 73) yılında orada vefat etti.
Bazı âlimlerin tâbiînden saydıkları Abdullah b. Utbe, Kûfe’nin önde gelen âlimlerindendi. Kendisinden birçok hadis ve fetva nakledilmiştir. Hadis rivayetinde sika olduğu hususunda ittifak vardır. Resûlullah’tan doğrudan hadis rivayeti bulunmayan Abdullah b. Utbe, daha çok amcası İbn Mes‘ûd, Hz. Ömer, Ammâr ve Ebû Hüreyre’den rivayette bulunmuş, kendisinden de Medine’nin meşhur yedi fakihinden (fukahâ-yi seb‘a) biri olan oğlu Ubeydullah, Âmir eş-Şa‘bî, Muhammed b. Abdurrahman b. Avf, Ebû İshak es-Sebîî ve Muhammed b. Sîrîn hadis rivayet etmişlerdir.
BİBLİYOGRAFYA
İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt, V, 58-59.
Taberî, Târîḫ (Ebü’l-Fazl), VI, 35, 118, 139.
İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe (Bennâ), III, 305-306.
İbn Hacer, el-İṣâbe, II, 340.
a.mlf., Tehẕîbü’t-Tehẕîb, V, 311.
Fahrettin Atar, İslâm Adliye Teşkilâtı, Ankara 1979, s. 171.
