https://islamansiklopedisi.org.tr/abdulmunim-el-amili
Doğum ve ölüm tarihleri bilinmemektedir. Hakkındaki bilgilerin tamamı, bugüne intikal eden tek kitabından elde edilmiştir. Bu kitap, 970’te (1562-63) Farsça olarak kaleme aldığı, bugün yalnız bir yazma nüshası bulunan (British Museum P., Add. 7702), fakat ilk sayfası kaybolduğu için adı bilinmeyen bir eserdir ve ilim âleminde Kitâb-ı Taʿlîm-i Âlât-ı Zîc olarak tanınmaktadır. Âmilî bu eserde, Safevî Hükümdarı Şah Tahmasb’ın (1524-1576) İsfahan’da sarayının bir salonunda kurdurmak istediği rasathâne için hazırladığı planlar ve bu rasathânede kullanılacak aletler hakkında ayrıntılı bilgiler vermiştir. Kitapta bundan başka İskenderiye, Merâga ve Semerkant rasathâneleriyle buralarda kullanılan aletler hakkında da bilgiler bulunmaktadır. Bugün, Âmilî’nin hazırladığı planların mükemmel olduğu görülmekte, ancak bu rasathâne projesinin gerçekleştirilmediği de bilinmektedir. O, eserinde ayrıca elde mevcut zîc cetvellerinin, otuz yıl süreceğini hesapladığı gözlemlerden sonra yeniden düzenlenmeleri gerektiği görüşünü de ileri sürmüştür.
BİBLİYOGRAFYA
Suter, Die Mathematiker, s. 192.
Aydın Sayılı, The Observatory in Islam, Ankara 1960, s. 288-289.
Storey, Persian Literature, II/1, s. 85.
D. Pingree, “ʿAbd-al-Monʿem ʿĀmelī”, EIr., I, 130.
